Büyük gıda şirketleri ve yatırımcılar, Ozempic ve diğer benzer kilo verme ilaçlarının milyonlarca insana ulaşmasını, Amerika'nın diyet endüstrisini altüst etmesini ve tüketicilerin nasıl besleneceği konusunda yeni sorular ortaya çıkarmasını sessizlikle izliyorlar.

Campbell Soup'tan Conagra Brands'e gıda üreticilerinin yöneticileri, ekiplerin tüketici davranışlarını değerlendirmeye ve bu davranışlara nasıl karşılık vereceklerine dair beyin fırtınası yapmaya başlamasıyla birlikte yatırımcılardan ilaçların potansiyel etkisi hakkında sorular almaya başladıklarını söyledi.

Journal of Applied Research in Memory and Cognition dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, anıların ne süreyle ve ne kalitede korunduğunu etkileyen önemli bir faktör, onları fotoğraflamaktır.

Uzmanlar buna yük boşaltımı deniyor. Bir anı fotoğrafladığınızda, o anı hatırlamak için bir makinaya güvenmiş oluyorsunuz. Böylece beyniniz, nasılsa sonra fotoğrafa bakarak hatırlayabileceğinizi düşünerek, güçlü bir anı üretmiyor.

Belki şu meşhur soruyu duymuşsunuzdur: Diyelim ki bir yarışma programındasınız ve karşınızda 3 tane kapı var (üzerlerinde de 1, 2 ve 3 diye numaralar bulunuyor). Bu kapılardan bir tanesinin arkasında son model bir Bugatti Veyron, diğer ikisinin arkasında ise birer tane keçi var. Tek bir kapı seçme şansınız var ve içinizden geçen kapıyı, örneğin 2 numaralı kapıyı seçtiniz. Bu, tıpkı Türkiye'deki Var Mısın, Yok Musun? yarışmasında kendi kutunuzu seçmek gibi. O kutuda (veya kapıda) gerçekten büyük ödül olabilir; ama olmayabilir de...

Diyelim ki siz, 3 kapıdan 1 numaralı olanı seçtiniz. Sinsi sunucu, heyecanı arttırmak için sizin seçmediğiniz kapılardan bir tanesini, diyelim ki 3 numaralı kapıyı açtı. Ve tabii ki arkasında büyük ödül değil, keçi vardı. Dolayısıyla şu anda büyük ödül ya sizin kapınızda ya da sunucunun açmamış olduğu diğer kapıda... İşi daha da kızıştırmak için sunucu size şunu soruyor:

İnsanlar farkında bile olmaksızın sürekli başkalarından bir şeyler öğrenirler. Böylece sosyal öğrenme, zahmetli bir yol olan deneme yanılma yöntemini önlemiş olur. Tekerleğin her seferinde yeniden icat edilmesine gerek yoktur. Peki kültürel öğrenmenin ve insan türünün evrimsel başarısının temeli olan bu yetenek nereden geliyor?

LMU'da Gelişim Psikolojisi ve Eğitim Psikolojisi Bölüm Başkanı Profesör Markus Paulus tarafından yürütülen bir araştırma, bu yeteneğin kökenlerinin erken çocukluk dönemine dayandığını gösteriyor. Markus Paulus, çocukların taklit etme yeteneklerini bakıcıları tarafından taklit edildikleri için kazandıklarını belirtiyor.

Sosyal yaşantıda yaşanan olaylar, elbette ki bizim makale içeriğimizi de etkiliyor. Bilimi sosyal yaşantılarımızın bütünlüğünden ayrı bir parça olarak düşünmek mümkün değil. Bilim, varlığı anlama işi ise, varlığınızı sonlandırmak isteyenleri de anlamak için başvurulabilecek en güvenli yöntemlerden birisi...

2013 yılında yazdığımız "İsyan Kontrolünde Kullanılan Yöntemler ve Biyolojik Etkileri" başlıklı, Türkiye'nin en kapsamlı "isyan baskılama rehberi"ni Evrim Ağacı olarak hazırlamış ve yayınlamıştık. Türkiye'nin dört bir yanında bilim dergilerinde ve gazetelerde bütün olarak ya da parça parça yayınlanmış ve son derece olumlu karşılanmıştı. İsyan kontrolü ile ilgili yazımızı okuyacak olursanız, bilimin böylesine alakasız gibi gözüken bir konuda bile insanlığa ne kadar önemli bilgiler verebileceğini görebilirsiniz.

İnsanlara olan ihtiyaca ne sebep oldu? Zeka mı? Kendi bilişsel evrimimizi anlamak için yaşayan en yakın atalarımıza, yani insan olmayan primat kuzenlerimize bakabiliriz.

Biliş, çevreden gelen bilgileri yorumlama, bunları birbirine bağlama ve elde edilen bu kişisel bilgileri gelecekteki durumlara ve problemlere uyarlayabilme yeteneğidir (Cheney ve Seyfarth, 1990). Böylesi önemli bir durum, hayvanın uyum başarısını geliştirmesini sağlar. Tüm hayvanlar yiyecek aramak, av olmaktan kaçınmak ve eş bulmak için çevrelerini anlamak zorundadırlar. Primatlar diğer taksonlar arasında, içinde bulundukları dünyayla nasıl baş ettikleri konusunda esneklikleri ile öne çıkmaktadırlar. Primer beyin büyüklüğünün ve buna bağlı olarak bilişsel yeteneklerinin gelişimini ilerleten ve önemli seçilim baskıları olduğu düşünülen karmaşık fiziksel ve sosyal dünyalarda yaşarlar (Byrne, 2000; Reader et al., 2011). Buna göre, öncelikle, fiziksel çevrelerini nasıl anladıklarını anlatacağız; daha sonra ise sosyal bilişi tartışmaya devam edeceğiz.

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu, yaygın bir sosyal inhibisyon (davranışsal ketlenme) modeli, yetersizlik duyguları ve olumsuz değerlendirilmeye karşı aşırı duyarlılık ile karakterizedir. Kaçıngan kişilik bozukluğu olan kişiler, kendilerini istenmeyen ve diğerlerinden izole olarak algılayarak, sosyal etkileşimlerden belirgin bir kaçınma gösterirler.

Zayıflatıcı doğasına rağmen, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu nispeten az çalışılmıştır. Mevcut araştırmaların çoğu tanısal yönlere odaklanırken, farmakolojik tedavilerin etkileri büyük ölçüde bilinmemektedir ve psikoterapötik müdahaleler üzerine araştırma azdır.