Bilim insanları, iyi bir sınıflandırma sistemine sahip olmayı oldukça önemserler. Nesneleri kategorize etmek ve onları etiketlendirmek birçok bilimsel süreç için kritik bir adımdır; üstelik titizlikle hazırlanmış taksonomik tabloları bir bütün halinde gözden geçirmek de bilimsel sürecin en tatmin edici yanlarından biridir. Aristoteles'in ilk bilim insanlarından biri olarak kabul edildiği düşünüldüğünde dünyayı kategorilere ayırmaya bu kadar düşkün olması pek de şaşırtıcı değildir. Aristoteles, hayvanları "kanı olanlar" ve "kanı olmayanlar" diye ayırdı; bazılarını "karada yaşayanlar", diğerlerini "denizde yaşayanlar" olarak sınıflandırdı.^[1] Ancak en ünlü Aristoteles kategorilerinden biri, Batı düşüncesinde tüm canlılar üzerine olan anlayışı şekillendiren bir ayrımdır. İşte bu ayrım, "ruhun (bilincin) bölünmesi" olarak bilinir.^[2]

Aristoteles, her biri bir öncekinin üzerine inşa edilen üç tür ruh (bilinç) olduğunu savunmuştur.^[3] Bunlar şu şekildedir:

ABD'nin Alabama eyaleti eğitim müdürlüğü aşağıdaki metni, 1996'nın güz eğitim döneminden itibaren eyalet sınırlarında basılacak bütün biyoloji ders kitaplarının başına "uyarı" olarak dahil edilmesini eğitim kurumlarına 1995 senesinde emretti:

Bu ders kitabında, bazı bilim insanlarının bitkiler, hayvanlar ve insanlar gibi canlıların kökenini açıklamak üzere bilimsel açıklama olarak sunduğu tartışmalı bir teori olan evrim işlenecektir.

Türkiye, tektonik olarak aktif yani depremlerin sıklıkla meydana geldiği bir bölgede bulunuyor. Bunun hayatımıza etkisini 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinde bir kez daha gördük. Bu yazıda kısaca bölgemizin depremselliğinden, sismik tehlike ve sismik risk parametrelerinden ve tektoniğinden bahsedip hepimizi derinden etkileyen Kahramanmaraş depremlerinin yer bilimleri açısından inceleyeceğiz.

Kahramanmaraş depremlerinin olduğu bölge, Arap levhasının Anadolu levhasıyla buluştuğu Doğu Anadolu Fay Zonunda meydana gelmiştir.

Beş araştırma ekibi; 2016’da basılıp kısa sürede geniş bir kitleye ulaşarak popülerleşen bir Nature raporunun, insanın ortalamada yalnızca 115 yıl kadar yaşayabileceğini iddia etmesini eleştirdiler. Çalışma, büyük gazetelerin çoğunda kendine yer bulsa da, aynı zamanda bilim insanları arasında hararetli bir tartışmaya yol açtı. Nihayetinde, yazarın sonuçları bölümünde herkesin yazısı yer alamıyor. Beş grup araştırmacı Nature Communications'da, bu iddianın aksini kanıtlayan resmî açıklamalar yaptı.

2016 yılında yayımlanan, Albert Einstein Tıp Fakültesi’nde bir moleküler genetikçi olan Jan Vijg’in ve meslektaşlarının çalışması son yüzyıldaki küresel nüfus istatistiklerini analiz etti ve doksanların ortasından beri 115 yaşına dek yükselişte olup sonra durağanlaşmaya başladığını kanıtladılar. Bu sonuçlara göre araştırmacılar insanların doğal yaş limitinin 115 olduğunu ve 125 yaşından sonra hayatta kalma ihtimalinin 1/10.000’den da daha düşük sonucuna vardılar.

Ötücü kuşlar, bölgelerini savunmak ve eşlerinin dikkatini çekmek için çetrefilli ötüşler kullanır. Yavru kuşlar daha küçükken bu şekilde ötmeyi nasıl öğrenir? Bu kompleks davranışı kontrol eden şey nedir?

Ardıç kuşu, ötleğen kuşu ve sakaların melodik şakımaları, baharın gelişinin ilk habercilerindendir. Kuşlar bu karmaşık ötüşleriyle eşlerini cezbeder ve bölgelerini rakip türdeşlerine karşı savunur. Bu makalede, kuşların nasıl ve niçin bu ötüşleri öğrendiğini ve ötüşlerinden bizim neler öğrenebileceğimizi irdeleyeceğim.

Doğu Asyalılar ve Batılılar dünyayı çok farklı şekilde algılar ve onunla ilgili farklı şekilde düşünürler. Batılılar dikkatlerini odaktaki bir nesneye verme eğiliminde olurlar. Nesnenin niteliklerini analiz eder, onun davranışlarına yön veren kuralları bulma çabasıyla kategorize ederler. Bu kurallar formel mantığı içerir (Ç.N. Formel mantık; düşünmenin içeriğinden çok biçimiyle ve kurallarıyla ilgilenen mantık türüdür). Nedensel atıflar sadece nesneye odaklanma eğilimindedir, bu yüzden genellikle yanlıştır (Ç.N. Metin boyunca “atıf”, bir şeyin kaynağı olarak gösterilen etken anlamında kullanılmaktadır).

Doğu Asyalılar ise çoğunlukla geniş bir algısal ve kavramsal alana dikkat ederler. Nesnelerle ilgili olarak, nesnenin hangi kategoriye ait olduğundan çok, hangi aileye üye olduğunu önemserler. Bunlara dayanarak nesneleri sahip oldukları ilişkiler, değişiklikler ve ait oldukları grupla ilgili olarak ele alırlar. Nedensel atıfları, bağlama vurgu yapar. Dikkatlerini yönlendiren önemli bir husus sosyal faktörlerdir. Doğu Asyalılar, kendileri için önceden biçilmiş rol ilişkileri içinde, karmaşık sosyal ağlar içinde yaşar. Etkili bir biçimde işlev görmek için bağlama dikkat etmek önemlidir.

Vejetaryen, vegan ve çiğ besinlere dayanan diyetler sağlıklı olabilir. Hatta sıradan insanların dikkatsizce tükettikleri günlük besinlere dayalı diyetlerden (örneğin Amerikan beslenme biçiminden) çok daha sağlıklı olduğu neredeyse kesindir. Ancak bu diyetlerin insanlar için "doğal" olduğunu iddia etmek, evrimsel açıdan bakıldığında, işi abartmaktır. Bunu, yakın zamanda yapılan 2 ayrı araştırma da aynen doğruladı.

Araştırmaların gösterdiği üzere et tüketimi ve besinlerimizi pişirmek bizi "insan" yapan unsurlardır. Bunlar, insan-öncesi atalarımızın daha küçük beyinlerinin, geride bıraktığımız birkaç milyon yılda büyüyerek bugünkü halini almasını sağlamıştır.

Aile içi sorunlar, ekonomik zorluklar, salgın hastalıklar, doğal afetler, toplumsal travmalar, okul ya da iş hayatındaki baskılar… Stres kaynakları hayatımızın her döneminde bir şekilde karşımıza çıkıyor. Bu zihinsel yük göz ardı edilmemeli; çünkü stres ister akut (hızlı ilerleyen veya kısa süreli), ister kronik (uzun süreli veya süreğen) olsun kalbimiz üzerinde önemli bir baskı oluşturuyor. Söz konusu baskı, özellikle risk altındaki kişiler için, kalp krizini (akut miyokard enfarktüsü) bile tetikleyebilecek kadar ciddi sonuçlar doğurabilir!

Stres birçok farklı yoldan kalp-damar (kardiyovasküler) sistemi sağlığını etkiler. Uzun vadede, halk arasında "damar sertliği" olarak bilinen, damarların daralıp tıkanmasına yol açan ateroskleroz gelişiminde rol oynar. Bu da zamanla koroner arter hastalıkları gibi ciddi rahatsızlıkların temelini oluşturur. Akut dönemde ise daha dramatik etkiler ortaya çıkabilir. Özellikle hali hazırda koroner arter hastalığı bulunan kişilerde, strese bağlı gelişen ani bir elektrofizyolojik sapma, ani kalp durmasına kadar varabilecek trajik sonuçlara neden olabilir. Bilimsel çalışmalar depremler, terör olayları ve hatta futbol maçlarının bile ani kardiyak olayları tetikleyebileceğini göstermektedir.

Kaynakça:https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1359645422008709. Uzun vadeli nötron ışınlamasının nükleer malzemelerin mekanik davranışı üzerindeki etkilerini ortaya çıkarmak için, hizmet dışı bırakılmış bir araştırma reaktöründen bir LT21 alüminyum (Al) alaşımı üzerinde yerinde yarı statik tek eksenli çekme testleri gerçekleştirilir. Tarama/İletim elektron mikroskobu (SEM/TEM) ve mikro CT, doğal olarak yaşlandırılmış ve 30 yıl boyunca nötron ışınına maruz kalmış LT21 Al alaşımlarının mikro yapılarını karakterize etmek için ilk olarak uygulanır. YerindeBu LT21 Al'nin deformasyon ve hasar dinamiklerini karakterize etmek için senkrotron mikro bilgisayarlı tomografi (CT) kullanılmıştır. Işınlanmış numunede yer değiştirme/gerinim alanlarını ve mikroyapısal evrimi (örneğin, parçacık hareketi ve gözenek büyümesi) ölçmek için yeni bir parçacık izleme analizi tekniği önerilmiştir. Uzun süreli ışınlama, LT21 Al alaşımında, mikron boyutlu Si parçacıklarının ve nano ölçekli Mg'nin çökelmesi/toplanması dahil olmak üzere önemli mikroyapısal değişikliklere neden olur.Si parçacıkları. Ek olarak, ışınlanmış malzemedeki gözeneklerin ve parçacıkların boyutu, ışınlanmamış malzemedekinden önemli ölçüde daha büyük görünmektedir. Çekme sırasında, alaşım elastik-plastik deformasyona uğrar ve ardından kesme baskın boyun verme hatası gelir. Gözeneklilik ve gözenek boyutu, artan yükleme ile genel bir artış sergiler. Yeni gözeneklerin oluşumu, parçacık-matris arayüzlerinde oluşum ve numune boyunca rastgele oluşum olmak üzere iki modda gerçekleşir. Birinci mod için, gözenekler bir parçacığın üst ve alt uçlarında çekirdeklenme eğilimindedir (yükleme yönüne göre). Yeni gözeneklerin oluşumu ve ilk ve yeni çekirdekli gözeneklerin büyümesi aynı anda meydana gelir ve boyun verme meydana gelmeden önce ışınlanmış LT21 Al alaşımında hasar birikimine yaklaşık olarak eşit katkıda bulunur.