Kalp, vücudumuzdaki en güçlü kaslardan birisidir. Her 1 saatte yaklaşık 5.000 defa kasılıp gevşeyen bu kan pompası, her 1 dakikada 5-6 litre kanı yer değiştirir. Kalp, yorulmayan kaslardan birisidir ve 80 yıl boyunca yaşayan birinin kalbi ömrü boyunca 2-3 milyar kez atacaktır. Yoğun bir şekilde egzersiz yapan atletlerde kalp, 1 dakikada daha az defa atar ve bu kişilerin ömrü genel olarak daha uzundur.

Hatta kalbi daha yavaş atanlar, genellikle daha uzun süre yaşarlar: BMJ Heart dergisinde yayınlanan bir makaleye göre, kalbi dakikada 71-80 defa atan bireylerin herhangi bir zaman aralığında hayatını kaybetme ihtimali, kalbi dakikada 50 veya daha az kere atan bireylerden %51 daha fazladır (egzersiz ve kardiyovasküler hastalık farkları dikkate alındıktan sonra bile)!

Birçok insan, köpeklerini hayatlarının merkezinde görüyor. Aslına bakılırsa Pew anket verilerine göre, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki köpek sahiplerinin neredeyse tamamı, köpeklerini önemli aile üyeleri olarak kabul ediyor. Hatta bazı ülkelerde köpeklerin sayısı artık çocukları bile geride bıraktığı biliniyor.

Hayvan davranışları araştırmacısı Eniko Kubinyi, Budapeşte'deki Eötvös Loránd Üniversitesi'nde yürüttüğü araştırmalarda da bu eğilimleri gözlemlediğini belirtiyor. Kubinyi, şöyle anlatıyor:

Ekim-Kasım 2014 aylarında o kadar fazla ve o kadar kaliteli bilim kurgu filmleri çıktı ki, hepsine yetişip kapsamlı analizler yapmamız oldukça güç oluyor. Yıldızlararası (Interstellar) için yazdığımız detaylı analiz, sadece birkaç haftada binlerce defa paylaşıldı ve hatta StumbleUpon'da da karşımıza çıkan bir içerik haline geldi. Ancak Yıldızlararası'nın etkisine kapılıp, bilim kurgunun bir diğer önemli eserini es geçmemek gerekiyor: dilimize tuhaf bir şekilde Evrim olarak çevrilmiş olan, aslında "üstünlük, aşkınlık" anlamına gelen, orijinal adı Transcendence...

Yıldızlararası bizi Evren'in ve modern fiziğin sınırlarına götürürken, Transcendence bizleri beynimizin müthiş dünyasına çekiyor, nanoteknolojiden gücünü alan yapay zekanın gelecekte ne seviyeye gelebileceğine dair net bir görüntü sunuyor. Tıpkı Yıldızlararası gibi, Transcendence da çok uzak olmayan bir gelecekte geçiyor. Peki filmde gösterilenler ne kadar gerçekçi? Yapay Zeka gerçekten bu kadar zincirlerini kırıp, sınır tanımaz hale gelebilir mi? Beynimizi bir makinaya indirgemek mümkün mü? Anılarımız, bir USB bellek ile kıyaslanabilir özellikte midir? Nanoteknoloji, hiper-hızlı kendi kendini yenileme ve hiper-hızlı kendi kendine organizasyon gibi teknolojileri mümkün kılabilir mi? Kuantum bilgisayarlar, bugüne kadar var olmuş bütün insanların toplam zekasından kat kat daha zeki hale gelebilir mi? Bir makina hissedebilir, şahsi emellerine göre tercihlerde bulunabilir, duygulara sahip olabilir, insanları kontrol edebilir ve hepsinden önemlisi, kendine ait bir "benliğe" sahip olabilir mi? Bu yazımızda bu sorulara değinecek ve modern bilimin ışığında bazı bilgiler vereceğiz. 

Felsefenin bin yıllardır konusu olan "özgür irade" meselesi, kuşkusuz sinirbilimin en ilgi çekici ve heyecan verici araştırma sahalarından birisidir. Her geçen gün yığılarak artan bir veri yığını, irademizin herhangi bir hayvanınkinden daha fazla özgür olmadığını, sadece karar alma "algısının" daha kapsamlı işlediğini, dolayısıyla "kontrolü daha fazla elimizdeymiş" gibi hissettiğimizi gösteriyor. Yani çok büyük ihtimalle, şu anda bu yazıyı okuma tercihiniz, sizin özgürce aldığınız bir tercih değil. Beyniniz, bunu otomatik olarak, uyaranlara bağlı olarak yapıyor; ancak kararı siz aldınız zannediyorsunuz. Tabii burada belki "beyin ne, biz neyiz?" gibi bir soru işaretinin de ele alınması gerekiyor; ancak bunu şimdilik ana konumuz yapmayacağız ve kararlarımızı gerçekten özgür iradeyle alıp almadığımızı irdeleyeceğiz. Bu yazımızda, Dünya'nın 1 numaralı teknik üniversitesi olan Massachusetts Institute of Technology'nin yayınladığı "Özgür İrade Nöronunu Ararken" yazısını rehber olarak kullanacağız (ki birebir çevirisini de sitemizden okumanız mümkün); ancak yer yer anlaşılması güç olan kısımları daha detaylı olarak izah edecek ve farklı açılardan konuya yaklaşabilmenizi sağlamaya çalışacağız. Umuyoruz ki kendinizi bir nebze daha iyi tanımanız ve anlamanız konusunda katkı sağlayacaktır.

Öncelikle, daha önce hiç gözlenememiş bir şeyi arayan bir çalışmadan bahsetmek istiyoruz. Denek olan kişilerin henüz bir şeyler hissettiklerinin ayırdına varamadan, o dürtüyü uyandırmak üzere ateşlenecek tek bir insan nöronunu arayan bir araştırmadan... Yani örneğin, bir iş için parmağınızı hareket ettirmek gibi çok basit bir eylem yapacağınızı düşünün. Ancak parmağınızı hareket ettirme zamanının geldiğini anlayıp, o hareketi başlatmanızdan önce, beyninizde hangi sinirler ateşleniyor? Bu ateşlenme, hareketin temel kaynağı mı? Eğer öyleyse ve siz daha parmağınızı hareket ettirmeden ve buna karar vermeden "önce" ateşleniyorsa, bu durumda kararı gerçekten "siz" mi almış oluyorsunuz?

Orangutan (Pongo), Endonezya ve Malezya yağmur ormanlarına özgü bir kuyruksuz maymun cinsidir. Günümüzde sadece Borneo ve Sumatra'da bulunsalar da, Pleistosen Dönem'de, yani günümüzden 2.5 milyon yıl öncesine kadar olan dönemde, Güneydoğu Asya ve Güney Çin boyunca geniş bir alanda yaşamışlardır.

Orangutanlar cinsel olarak dimorfiktir, yani dişileri ve erkekleri arasında ciddi anlamda boyut ve şekil farkı vardır. En belirgin fark yüz morfolojilerinde görülür. Erkeklerin yanak yastıkları daha geniş ve yana doğru uzanırken, dişilerin yüz hatları daha sivridir. Erkek orangutanların bir diğer benzersiz özelliği ise daha da iri görünmelerine sebep olan uzun, kalın tüyleri ve vokalizasyon için kullandıkları boğaz keseleridir. Erkekler olgunlaştıkça boğaz keseleri de çok daha büyük hale gelir.

Bilinen en eski ormanın fosilleri New York’taki bir taş ocağında keşfedildi. Fosiller 386 milyon yıllık ve onları incelemek bize Dünya ikliminin zaman içinde nasıl değiştiği hakkında daha fazla şey öğretebilir. Birleşik Krallık’taki Cardiff Üniversitesi’nden Christopher Berry, şöyle diyor:

"Charles" derken kastettiği, New York Eyalet Müzesi’nden Charles Ver Straeten. Ver Straeten, New York’un Catskills bölgesindeki Cairo kenti yakınlarında bulunan fosilleri 2008 yılında keşfetti.

Evlilik veya uzun süreli bir ilişki içinde olmak genellikle norm olarak görülse de, giderek daha fazla insan hayatları boyunca bekar kalmayı tercih ediyor. Ancak bekarlık, özellikle insanlar yaşlandıkça ve başkalarına daha fazla bağlı hale geldikçe, ekonomik ve tıbbi dezavantajlar getirebilir.

Psychological Science dergisinde yayınlanan yeni bir araştırma, ömür boyu bekar kalanların yaşam memnuniyeti ölçümlerinde daha düşük puanlar aldıklarını ve partnerleri olanlara kıyasla farklı kişilik özelliklerine sahip olduklarını ortaya koyuyor.^[1] Bu bulgular, bekarlar için hem sosyal destek ağları kurulmasına hem de bu ağların onların özel ihtiyaçlarına göre şekillendirilmesine olan ihtiyacı gösteriyor. Çalışmanın başyazarlarından biri olan ve Bremen Üniversitesi'nde kıdemli araştırmacı olarak görev yapan Julia Stern, Association for Psychological Science'a verdiği bir röportajda şunları söylüyor: