Mustafa Kemal Atatürk, ömrü boyunca yüzlerle ifade edilecek sayıda kitap okumuş, çok çeşitli konulara kafa yormuş, tarihsel açıdan olduğu kadar bireysel olarak da oldukça ilginç bir liderdir. Örneğin, Atatürk'ün ilgilendiği konular askeri stratejiler ve modern hukuk gibi konular olduğu gibi, geometri ve modern bilim gibi bambaşka içerikli konulardır da. Okuduğu kitaplar arasında bizler için en ilgi çekici olanı, evrimsel biyoloji ile ilgili olanlardır.

Evrimsel biyoloji 1920 ve 30'larda tam anlamıyla hız kazanmakta, matematiksel altyapısı keşfedilmekte, genetik ile bağlantısı ayrılmaz bir şekilde kurulmaktadır. Bu dönemde evrimsel biyoloji son derece ilgi çekici ve derinlemesine bir araştırma sahası olduğu gibi, aynı zamanda bilimsel camiaya var oluşun yegane bilimsel açıklaması olarak çoktan kabul görmüştür de..

Konumuz dişilerde görülen adet ve bu dönemde daha fazla görülen, bilimsel adıyla dışkılama, nazik adıyla "kaka yapma" olgusu. Bunu herkes deneyimlemeyebilir; ancak ortalamaya vurduğumuzda, adet dönemindeki dişilerin daha fazla dışkılama ihtiyacı duydukları tespit edilmiştir. Bunun sebebi ise prostaglandin isimli yağ (lipit) yapılı kimyasallardır.

Prostaglandinler, dişilerin vücudunda salgılanan ve rahmin kasılmasını sağlayan kimyasallardır. Bu kasılma sebebiyle, adet döngüsünün sonlarına doğru, döl yatağı hattı üzerinde baskı oluşur. Ancak bu kimyasallar, vücudun hangi kısmına etki ettikleri konusunda pek de seçici ve becerikli değildirler. Eğer vücut rahme bu kimyasallardan yeterince gönderirse, bazıları süzülerek süreç içerisinde bağırsaklara kadar ulaşabilmektedir. Buradaki dokuya etki ettiklerinde, bağırsakların da kasılmasına neden olurlar ve sonuç... Eh, bilirsiniz işte...

Birçok insan, köpeklerini hayatlarının merkezinde görüyor. Aslına bakılırsa Pew anket verilerine göre, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki köpek sahiplerinin neredeyse tamamı, köpeklerini önemli aile üyeleri olarak kabul ediyor. Hatta bazı ülkelerde köpeklerin sayısı artık çocukları bile geride bıraktığı biliniyor.

Hayvan davranışları araştırmacısı Eniko Kubinyi, Budapeşte'deki Eötvös Loránd Üniversitesi'nde yürüttüğü araştırmalarda da bu eğilimleri gözlemlediğini belirtiyor. Kubinyi, şöyle anlatıyor:

Yarık dudak ve yarık damak; üst dudakta, ağzın tavanında (yani damakta) ya da her ikisinde birden gözlenen açıklık veya ayrılıklara verilen adlardır. Bu iki durum da henüz doğmamış bir bebeğin gelişmekte olan yüz yapısı tamamen kapanamadığında ortaya çıkarlar.

Yarık dudak ile yarık damak, doğuştan gelen kusurların en yaygınları arasındadır. Çoğu zaman izole edilmiş kusurlar olarak ortaya çıkmalarına rağmen, kalıtımsal olan birçok genetik durum ve sendromlarla da ilişkilendirilebilirler.

Queensland Üniversitesi'nden bir araştırmacı, evrenin evrimini açıklamak için yeni bir matematiksel model geliştirdi.^[1] Bu model, tarihte ilk kez, maddenin içe çöken bölgeleriyle genişleyen boşlukları bir arada ele alıyor.

Dr. Leonardo Giani ve Queensland Üniversitesi Matematik ve Fizik Okulu'ndaki ekibi, Physical Review Letters dergisinde yayınlanan bu çalışma için evreni 11 milyar ışık yılı derinliğe kadar ölçebilen Karanlık Enerji Spektroskopik Cihazı'ndan (İng: "Dark Energy Spectroscopic Instrument", "DESI") elde edilen verileri kullandı. Dr. Giani çalışmayla ilgili olarak şu ifadeleri kullanıyor:

Çoğu insan için Evrim Teorisi'nin tartışmaya yer bırakmaz şekilde ortaya koyduğu türler arası kuzen-ata ilişkisi, anlaması güç kavramlardan birisidir. Halbuki sadece kendi ailelerimize bile bakarak bu evrimsel olguyu algılamamız mümkündür. Bu makalemizde, türler arası akrabalık ilişkilerinden ziyade, tür içerisindeki akrabalık ilişkilerine odaklanacağız. Bu makaleyi, buradaki makalemiz gibi bazı diğerleriyle birleştirerek analiz edecek olursanız, var olmuş, var olan ve var olacak tüm türlerin birbirleriyle nasıl akraba olduğunu anlamanız mümkün olacaktır. Gelin şimdi sizi soy hattınız içerisinde son derece ilginç bir yolculuğa çıkaralım. Bu süreçte, evrimsel biyoloji ile ilgili birçok kavramı analiz etme ve anlama fırsatı bulacağınızı umuyoruz. Hikayeyi birinci tekil şahıs olarak anlatacağız, çünkü bu hikaye Wait But Why isimli bilim sitesinin kurucusu Tim Urban'ın soy ağacı tarihine yaptığı bir yolculuğa dayanıyor. Ondan öğreneceğimiz çok şey var, dolayısıyla hemen başlayalım:

Büyüklerimden yalnız 89 yaşındaki babaannem hayatta: Nana...

2010'da Nature'da yayınlanan bir makalede gördüğümüz üzere, Polonya'nın kuzeydoğusunda bulunan tetrapod ayak izleri, Tiktaalik roseae'den 10 milyon yıl yaşlı!^[1] Tiktaalik'ten 10 milyon yıl öncesinde, kendini yerden kaldırabilecek ve sürüngen benzeri yürüyüş tarzına sahip canlıların olması kafa karıştırıcı olabilir. Sonuç itibarıyla, madem Tiktaalik 'ten önce dört üyeliler (tetrapodlar) vardı, o halde ona neden balık ve tetrapod arası bir canlı diyoruz? Daha iyi anlamak için makaleyi biraz inceleyelim:

Makalede, Polonya bulgusundan önceki, Devoniyen çağı tetrapod ayak izlerinden bahsediliyor. Bunlar; Viktorya, Avustralya ve Valentia Adası, İrlanda. Buralarda bulunan ayak izlerinin Üst (bir ihtimal Orta) Devoniyen'den kaldıkları bulunmuştu ki bu zaman aralığı da, Elpistostege ve Tiktaalik gibi organizmalardan milyonlarca yıl öncesine denk geliyor.