Siberkondri bireylerin sağlık ile ilgili çevrimiçi ortamlarda tekrar eden şekilde bilgi arama davranışı anlamına gelmektedir. Tekrar eden şekilde sağlık bilgisi aramak bireylerin önüne geçilemez derecede sağlık anksiyetesi yaşamasına neden olmakta ve bunun sonucunda sağlık bilgisi arama davranışı döngüsel bir sürece dönüşmektedir.^[1][2]

Siberkondrik bireyler, yaptıkları araştırmalar sonucunda içinde bulundukları duruma teşhis koymaya ve internetten elde ettikleri bilgilerde kendilerini tedavi etmeye çalışmaktadır. Bu durumun hasta ve hekim arasındaki ilişkiyi tamamen dönüşüme uğratan bir patoloji oluşu yapılan araştırmalar kapsamında tartışmalı olsa da siberkondrinin tıbba karşı derin bir güvensizliğe neden olma riski taşıdığı ifade edilebilir.^[3][4][5]

Son yıllarda yapılan bir dizi araştırma, insan-harici primatlarda da para algısının olduğunu veya bu algının doğru şartlar altında gelişebileceğini göstermektedir. Örneğin kapuçin maymunları jeton kullanarak en sevdikleri yiyecekleri satın almayı öğrenebilmekte, belli bir miktar parayla 1 adet kaliteli yiyecek mi yoksa çok sayıda kalitesiz yiyecek mi alacaklarına karar verebilmektedir.^[1] Bu primatlar, aynı zamanda para karşılığında seks (fahişelik) davranışı da sergilemektedir.^[2] Bu yazımızda, insan-harici primatların parayla ilişkisine biraz daha yakından bakacağız.

Yaklaşık 13.8 milyarlık Evren tarihini 1 yıllık takvime sıkıştırdığımızı hayal edersek, parayı, 31 Aralık günü saat 23:59'u 44 saniye geçeden itibaren kullanıyoruz demektir.

Bir avukatın işi, bir müşteriyi (müvekkili) hukuki konularda savunmaktır. Yine de, bir avukatlık bürosuna gittiğinizi ve açmayı düşündüğünüz bir dava için onlara danıştığınızı düşünün. Ofislerinden elinizi kolunuzu sallayarak, hiçbir ücret ödemeden çıkma ihtimaliniz nedir? Özel bir tanışıklığınız yoksa, sıfır. Avukatlar, hukuk bilgilerinden faydalanmanız için sizi saat, hatta kimi zaman dakika başı ücretlendirirler. Aynı durum mali müşavirlik, hekimlik, mühendislik gibi bilgi ve uzmanlık odaklı mesleklerin hemen hepsinde geçerlidir. Üstelik bu bilgilerin birçoğu, halka açık ve çoğu durumda ücretsiz olarak erişilebilir olmasına rağmen!

Ama bu mantıklıdır: Kimsenin eski dava kararlarını okuyup, kendi spesifik durumunu tespit edecek vakti yok. Kimsenin tüm vergi yasalarını, akışkan denklemlerini, kalp rahatsızlıklarının semptomlarını öğrenmeye vakti yok. Dolayısıyla kendi vaktimizden kaybetmemek için, bir uzmanın vakti ve bilgisine para öderiz. Bunda herhangi bir sorun yok.