İnsanın evrimi söz konusu olduğunda hep sözü edilen canlılar şempanzeler ve gorillerdir. Şanslılarsa, bonobolar ve orangutanların da az biraz lafı edilir. Ancak evrimle ilgili tartışmalarda tarafların evrimsel biyolojiyle ilgili teknik donanımı oldukça eksik olduğundan bundan pek öteye geçilemez. Uzaktan veya yakından akrabası olduğumuz yüzlerce maymun türü olsa da, şempanze, bonobo, goril ve orangutan dışındakilere "Maymun işte..." diyip geçeriz. 

Peki kim bu maymunlar? Bizim şempanzeler ve gorillerden öte, en yakın akrabalarımız kimler? Gelin, bu videoda hep birlikte insanın Evrim Ağacı üzerindeki en yakın dallarını, yani evrimsel olarak en yakın akrabalarımızı tanıyalım.

Bilim insanları son kırk yıldır, gitgide karmaşıklaşan modellerle iklim değişikliğinin geleceğini yansıtmaya çalışıyorlar.

Atmosfer fiziği ve biyojeokimya (yer dirim kimyası) kullanarak oluşturulan bu modeller Dünya'nın iklimini ve gelecekte iklimin nasıl değişeceğini anlamamızda çok önemli bir rol oynuyor.

^[4]Apocrita ergin üyelerinin ilk karın bölütü göğüs bölütüyle kaynaşmış, ikinci karın bölütü ise adeta bir köprü gibi incelmiştir. Bu yapı, bu alttakımdan olan zar kanatlıların tanıtıcı özelliğidir. Binlerce türü içerisinde barındırdığı için renkleri hakkında genel bir yargıda bulunamayız.

^[2]Apokrita (Apocrita), zar kanatlılar böcek alt takımından böcek türleridir. Gruba dahil olan türler, karıncalar, arılar, eşek arıları, iknömonlar, kalkitler ile hemen hemen tüm parazitik hymenopteranlar ve diğer birkaç formdur. Alt düzen, takımın en gelişmiş üyelerini içerir ve dünya çapında dağıtılan birkaç bin türle temsil edilir. Apocrita'da çok sayıda aile vardır. Moleküler analizde Parasitica (birçok parazitoid yaban arısı ailesini içeren) gibi bazı geleneksel taksonların parafiletik olduğu bulunmuştur. ^[3]Morfolojik geçişler, Xiphydriidae benzeri bir atadan Jurassic ailesi Karatavitidae aracılığıyla Orussoidea'ya ve Karatavitidae ve Jura ve Erken Kretase ailesi Ephialtitidae aracılığıyla bağımsız olarak Stephanidae'ye, Evanioidea'ya ve soyu tükenmiş Jurassic Kuafuidae familyasına kadar izlenir.

İnsanlık, tarihi boyunca doğası gereği çevresiyle ve bu çevrede bulunan diğer canlılarla sürekli etkileşim halinde olmuştur. Tarih boyunca insanlar beslenme, iş gücü, ulaşım gibi pek çok alanda hayvanlardan yararlanmışlardır. Sığırları evcilleştirip tarımda iş gücü olarak kullanmışlar ve etinden faydalanmışlar; yüzlerce farklı tavuk ırkını birbirleriyle hibritleştirmiş, aralarından en verimlilerini seçmiş ve bu yüksek verimli hibritleri devasa büyüklükteki çiftliklerde üretmişlerdir. Atları evcilleştirip ulaşımı kolaylaştırmışlar, ordularına binek hayvanı yapıp hasım ordulara üstünlük sağlamışlardır. Sığır ve domuzları evcilleştirip devasa çiftliklerde et ve sütünden yararlanmak için yetiştirmişlerdir. Öyle ki zamanla evcilleşen kediler ve köpekler insanların ev arkadaşları haline gelmiştir. Bu işleri yapabilmek için insanlar çevresiyle ve hayvanlarla her zaman karmaşık ilişkiler ağı kurmuşlardır. Bu ağ insanları hayvanları ve çevreyi birbirine sıkı sıkıya bağlamaktadır. Bu bağ sağlık alanında Tek Sağlık Konsepti (İng: "One Health") olarak bilinen yeni bir yaklaşımın gelişmesine neden olmuştur.

Tek sağlık konsepti; insan sağlığı, çevre sağlığı ve hayvan sağlığının birbirine bağlı olduğunu vurgulayan ve sağlık politikalarına bu perspektiften bakılması gerektiğini savunan bütüncül bir yaklaşımdır. Tek sağlık fikri insan sağlığı, çevre sağlığı ve hayvan sağlığını tek tek ele almaktan ziyade bir bütün olarak görüp, farklı disiplinlerden bilim insanlarının ortak bir paydada buluşup çalışması gerektiği ancak böyle toplum sağlığının korunabileceğini ifade etmektedir.