Denge Bileklikleri Gerçekten İşe Yarıyor mu?

İddia

Denge bileklikleri, vücudun doğal enerji alanı ile rezonansa girer ve vücuda yanıt verir. Bu şekilde esnekliği, dengeyi ve gücü geliştirmektedir.

Gerçek mi?

Sahte

Gerçek Ne?

Holografik denge bileklerinin işe yaradığını gösteren hiçbir akademik çalışma bulunmadığı gibi, bu bilekliklerin herhangi bir şekilde çalışmasını mümkün kılacak hiçbir bilimsel mekanizma bulunmamaktadır.

İddianın Kökeni

Piyasaya sürüldükten sonra hızla popülerlik kazanan ve halk arasında yaygınlaşan denge bileklikleri, çok sayıda insan tarafından kullanmıştır. Birçok kişi, bilekliğin amacını yerine getirdiğini iddia etmektedir ve bu durum, bilekliklerin popülerliğini artırmaktadır. Halbuki vakaların hiçbirinde bileklikler gerçekten çalışmamaktadır ve her bir vaka tamamen alakasız ve bilimsel olarak anlaşılır nedenlerle izah edilebilmektedir.

Bilgiler

Denge bilekliklerinin çalışıp çalışmadığı konusunda yapılan ilk araştırma, 2011 yılının mart ayında Journal of Sports Science & Medicine dergisinde yayınlandı. Çalışmanın amacı, ürettiği denge bilekleriyle bilinen ve önde gelen bir firmanın denge bilekliklerinin gerçekten işe yarayıp yaramadığını görmekti.^[1] Araştırmanın yapılabilmesi için iki sporcu seçildi:

• 1. sporcu: 22 yaşında, erkek, 1.82 boyunda ve 82 kiloydu.
• 2. sporcu: 20 yaşında, kadın, 1.66 boyunda ve 63,2 kiloydu.

Bu iki sporcuya gövde esnekliği, denge, güç ve dikey sıçrama testleri yapıldı. Bu testler, önde gelen markanın kendi sitesinde yayınlandığı testlerle tamamen aynıydı. Dikey sıçrama testi ise alt vücut gücünü ölçmek için eklenmişti. Sporcular, testten önce ısınma yapmadan her teste iki kez girdiler ve iki testte de bileklik taktılar. Taktıkları bileklerin biri denge bilekliğiyken, diğeri plasebo bilekliğiydi. Bilekliklerin görünüşü aynıydı ve sporcular hangi bilekliği taktıklarını bilmiyorlardı. İlk testlerini bitirdikten sonra bilekliklerini değiştirerek teste tekrar girdiler.

Testler tamamlandıktan sonra sporcuların sonuçları ölçüldü. Sonuçlar hiç de şaşırtıcı değildi: Sporcuların performansında taktıkları bilekliklere göre kayda değer bir fark yoktu; hatta bazen plasebo bilekliği taktıkları testlerde daha iyi performans göstermişlerdi!

Sporcular aynı testi ikinci kez denediklerinde genel olarak daha iyi sonuçlar almıştı. Bunun iki sebebi olabilirdi:

• Daha çok ısındıkları için daha iyi sonuç almış olabilirlerdi.
• Teste alıştıkları için ikinci denemelerinde daha hazırdılar.

İnsanlar Neden İşe Yaradığını Düşünüyordu?

İnsanların denge bilekliklerinin işe yaradığını düşünme sebebi sadece plasebo etkisiyle açıklanabilir. Bileklik takmanın gerçekten de dengeyi iyileştireceğine yönelik bir inanç beslemek, plasebo etkisini tetikleyerek kişilerin daha enerjik ve zinde hissetmelerine neden oluyordu; fakat bunun performansları üzerinde anlamlı hiçbir etkisi bulunmuyordu.

Plasebo etkisi, birçok psikolojik ve tıbbi konuda karşımıza çıkan bir etkidir ve özetle şunu söyler: Bir şeyden ne kadar pozitif yarar sağlayacağınızı düşünürseniz, pozitif yarar sağlama olasılığınız o kadar artmaktadır. Ancak bir müdahalenin (örneğin bir bilekliğin) gerçekten işe yaradığını söyleyebilmemiz için, o müdahaleyi yapmanın (örneğin bilekliği takmanın) plasebo etkisinden istatistiki olarak anlamlı bir fark yaratması gerekmektedir. Denge bileklikleri bunu yapamamaktadır; dolayısıyla denge bileklikleriyle ilgili iddialar çürütülmüştür.

Plasebo etkisinin ne olduğunu merak ediyorsanız, kapsamlı bir yazımızı buradan okuyabilirsiniz.