Yukarıdaki videoda, Dr. Michael Nachman'ın kaya cep farelerinin evrimi üzerine yaptığı araştırmanın sonuçlarını öğrenecek ve evrimi net bir şekilde, gerçek bir örnek üzerinden göreceğiz.

İnsanların olduğu her yerde fareler de vardır. Neredeyse hiçbir hayvan bizim tarafımızdan oluşturulan yaşam alanlarına bu kadar iyi uyum sağlamamıştır. Bu nedenle, Almanya’nın Plön şehrindeki Max-Planck Evrimsel Biyoloji Enstitüsü’nden Diethard Tautz için evrimin çalışma şekline model sistem olarak bu küçük kemirgeni kullanmak daha akla yakın geldi.

7 Kasım 2014 tarihinde vizyona giren Yıldızlararası (Interstellar) filmi, senenin en çok beklenen filmi olarak büyük ses getirdi. Belki gişelere beklediği hızlı girişi yapamadı ve ABD'de Disney tarafından yapılan Büyük Kahraman 6 (Big Hero 6) isimli filmin gerisinde kaldı ama yine de gerek içeriği, gerek kurgusu, gerek görsel yapısı, gerekse de Evrim Ağacı olarak burada işlediğimiz gibi bilime olan katkılarıyla önemli miktarda ses getirmeyi başardı. Öyle ki, kolay kolay bilimkurgu filmlerini beğenmeyen, Dünyaca ünlü astrofizikçi Neil deGrasse Tyson'dan bile, buradan okuyabileceğiniz gibi bol miktarda övgü aldı. Filme yöneltilen ve hem destekleyen, hem de karşı olan sayısız eleştirinin yarattığı toz fırtınası yavaş yavaş dinerken, biz de filmin bilimsel olarak bir analizini sizler için yapmak istedik. Ayrıca filmin sonunda, karadeliğin içerisine girildiğinde ne olduğunu ve neler anlatılmaya çalışıldığını da, anlamayanlar için açıklayacağız. Umuyoruz ki faydalı olacaktır.

İlk olarak şunu söyleyelim: bu bir belgesel değildir, bir bilimkurgu filmidir. Dolayısıyla ele alacağımız eleştiriler, "Kesin ip var or'da!" diyormuşuz gibi anlaşılabilir. Fakat amaç bu değildir. Bilimkurgunun amacı, hayal gücünü tetikleyerek bilimin ileride görebileceği gerçeklerle ilgili ufkumuzu açmaya çalışmasıdır. Sadece salt bir sanat eseri olarak görüp tüm bilimsel doğasından sıyırmak, tamamen bilim olarak görüp içerisindeki noktaları abartmak kadar hatalı olacaktır. İkisi de yanlıştır. Dolayısıyla, mutlaka filme gitmenizi ve son yılların (hatta belki tüm zamanların) en başarılı bilimkurgu filmlerinden biri olduğunu düşündüğümüz Yıldızlararası'nı izlemenizi tavsiye ederiz. Biz tek kelimeyle "bayıldık". Özellikle sayısız bilimsel gerçeğin dahiyane bir şekilde aktarılması, filmi diğer pekçok bilimkurgu filminden ayıran çok özel bir nokta. Ancak filmin büyüleyici doğasından sıyrılıp "Ya acaba?" sorusunu sormaya başladığınız anda, artık bilimkurgu veya sanat değil, bilim yapıyorsunuz demektir ve bu yazımız, size katkı sağlayacaktır diye düşünüyoruz. Dolayısıyla sanatın bittiği yerle bilimin başladığı yeri iyi ayırt etmek gerektiği kanaatindeyiz. Benzer şekilde, Evrim Ağacı ekibi olarak filmin harika olduğu konusunda hemfikiriz. Ancak bu, bilimini analiz edip hatalarına değinemeyeceğimiz anlamına gelmiyor.

Glutensiz terimi bugünlerde; gıda etiketleri, restoran menüleri, yemek kitapları ve hatta su şişeleri de dahil olmak üzere birçok yerde karşımıza çıkıyor (eğer glutenin ne olduğunu ve metabolizmayı nasıl etkilediğini merak ediyorsanız, buradan bilgi alabilirsiniz). Ekmek ve makarna gibi popüler gıda maddelerinde bulunan bir protein olan glutenden kaçınmak şimdilerde popüler olsa da, insanlar glutenli gıdaları binlerce yıl boyunca güvenle ve hevesle tüketmişlerdir. Gluten içeren gıdalar, dünyanın dört bir yanındaki insanların beslenme düzeninin ana maddesi olmayı sürdürüyor ve milyarlarca kişiye yaşam kaynağı oluyor.

Protein insan beslenmesinin vazgeçilmez bir parçası olsa da, bazı insanlar için çok güvenli değildir. İlk bakışta oldukça basit görünen bu bulgu, İkinci Dünya Savaşı’nın son derece kasvetli bir dönemine dayanan uzun ve kıvrımlı yollardan geçmiştir.

Vücut geliştirme, vücuttaki kas ve tendonları kademeli bir şekilde artan dirence maruz bırakarak, yani giderek daha ağır yükler altına sokarak, iskelet kaslarının büyüklüğünü ve gücünü arttırmayı hedefleyen bir güç antrenmanıdır.

Çoğu durumda bu gelişmeyi sağlamak için, kütleçekim kuvvetinden faydalanılır: Büyük kütleler, Dünya'ya doğru daha büyük bir kuvvetle çekildiği için, bu kütlenin altına giren veya onu kaldırmaya çalışan kişiler daha büyük bir ağırlık kuvveti hissederler. Bir dambıl veya halterin yaptığı, kişinin kaslarıyla dengelemeye çalışacağı büyük bir kütle (dolayısıyla yere doğru büyük bir ağırlık kuvveti) görevi görmesidir. Düzenli olarak bu tür bir yük altına giren kaslar, burada detaylarını izah ettiğimiz fizyolojik süreçlerden geçerek irileşir ve güçlenirler.

Bartın'ın bir sahili olan Mugada'da kamp sırasında gözlemledik. Bölgede hemen hemen her yaprağın üzerinde ve sahildeki kumda oldukça fazla sayıda vardı. Bölgede bu kadar hızlı yayılmaları oldukça şaşırtıcı.

Gövde uzunluğu 8 ile 11 mm arasında değişmektedir. Nimflerin karınlarından uzun filamentler çıkar. Bunlar hidrofobik salgılar yaparak diğer böceklerden korunmalarını sağlar. Dişiler de yumurtaları korumak adına kullanırlar. İlk bakışta kanatları sebebiyle güveyi andıran bir dış görünüşe sahiptir; fakat Lepidoptera (Pul Kanatlılar) takımına değil değil; Yarım Kanatlılar (Hemiptera) takımına ait bir türdür. Kafa kısımları güvelerden daha büyüktür ve aynı takımdaki ağustos böceğini (Cicadidae) andırır. Dünya'da birçok bitki zararlısı Hemiptera (Yarım Kanatlılar) üyesi bulunmaktadır. Tarıma ve bitkilere verdiği zarar düşünüldüğünde Ricaniidae ailesinin üyeleri önemli bir yer tutmaktadır. Bitkiler için patojen olabilen fitoplazmaları taşımaları ile bilinirler.