Ukrayna'nın kuzeyindeki Çernobil Nükleer Santrali sahası, insanları otuz yıldan fazla bir süredir dışarıda tutan, 2.600 kilometrekarelik bir "dışlama bölgesi" (İng: "exclusion zone") ile çevrilidir. Bunun sebebi, 26 Nisan 1986'da Çernobil'in dört numaralı reaktörünün insan hatası sonucunda eriyerek, çevreye büyük miktarlarda radyoaktif parçacık ve gaz salmış olmasıdır.^[1] Salınan radyasyon, çevreye, Hiroşima'ya atılan atom bombasından 400 kat daha fazla radyoaktivite saçmıştır.^[2] Radyoaktif sızıntı bölgesini içerecek şekilde belirlenen dışlama bölgesi, Çernobil ve civarını her türlü insan etkisinden ve müdahalesinden de korumaktadır.

Bir avuç sanayi bölgesi dışında, dışlama bölgesinin çoğu insan faaliyetlerinden tamamen izole edilmiş hâldedir ve dışarıdan bakıldığında, neredeyse tamamen normal gözükmektedir. Hatta radyasyon seviyelerinin zamanla düştüğü bazı bölgelerde, önemli sayıda bitki ve hayvan geri dönmüştür.

Transkripsiyon faktörleri, DNA’nın belli bölgelerine bağlanarak genin ekspresyon (ifade) seviyelerine etki ederler ve genlerin etkileşimi için oldukça önemlidirler. Evrim sürecinde etkili bir rol oynadığı düşünülen bu faktörlerin bağlanma bölgelerinde herhangi bir mutasyon ya da engelleyici bir varyasyon meydana geldiğinde, o genin ifadesi tamamen ortadan kalkabilir ve gerekli olan protein sentezlenemez. Bu da bir canlıda hem moleküler düzeyde hem de canlının fenotipinde köklü değişikliklere yol açabilir. Örneğin; herhangi bir genin yapısında veya ifadesinde meydana gelen bir değişiklik o canlının ortama daha fazla ayak uydurmasına yani adaptasyonuna kolaylık sağlayabilir ki bununla ilgili bir çok çalışma literatüre geçmiştir. Bu makalede; insan ile diğer yakın akrabaları arasında yapılan karşılaştırmalı çalışma ile bu faktörlerin bağlanma bölgelerinde meydana gelen mutasyonların evrim sürecinde ne şekilde etkili olduğuna yönelik bazı gerçekleri ortaya çıkarmaktadır.

Transkripsiyon faktörlerinin bağlanma bölgesinde meydana gelen mutasyonların insan evrimine olan katkısı hala tartışılmaktadır. Arbiza ve arkadaşları, şempanzelerden ayrıldığından itibaren insan evriminde, meydana gelen bağlanma bölgesi mutasyonlarının yaygın rolü olduğuna dair kanıtlar buldular. İnsan evriminin adaptasyonunda, cis-regülatör bölgelerde (DNA’nın belirli bir bölgesinde bulunurlar ve transkripsyon faktörleri buralara bağlanarak yakınındaki genlerin ifadesini etkileyebilirler. Aynı zamanda bu elementler tek bir geni değil de, farklı genleri de düzenleyebildikleri bilinmektedir) oluşan mutasyonların rolü hakkında yapılan çalışmalar genellikle bu bölgelerdeki polimorfizimler hakkında bilgilerin ve deneysel olarak belirlenmiş TFBs’lerin (transkripsiyon faktörlerinin bağlanma bölgeleri) eksikliğinden kaynaklanan nedenlerden dolayı çok kesin sonuçlar verememiştir. 

Onu görürsünüz... Gözlerine baktığınızda, kokusunu duyduğunuzda, tenine dokunduğunuzda içiniz içinize sığmaz. Kalp atışlarınız hızlanır, yüzünüz pembeleşir, göğüs kafesiniz üzerinde bir yumru hissedersiniz, karnınızın burulduğunu, içerisinde "kelebeklerin uçuştuğunu" hissedersiniz. Eğer etki yeterince güçlüyse dizleriniz zayıflar ve ağırlığınızı taşıyamamaya başlar. 

Sadece bu kadar değil! Terlersiniz, göz bebekleriniz büyür. Koltuk altlarınızdan ve cinsel organından etrafa, ter kokunuz ile karışacak şekilde düşük miktarda koku hormonları (feromonlar) saçmaya başlarsınız. Bunların miktarı, etkilendiğiniz kişinin çevresinde kalmayı sürdürdüğünüz müddetçe gidere artar. Bu sırada iştahınız kapanır ve mideniz ile bağırsaklarınız daha yavaş çalışmaya başlar, ağzınız kurur. Çünkü vücut hayatta kalmaya yönelik fonksiyonlardan, üremeye (sekse) yönelik fonksiyonlara yönelir. Erkekseniz penisiniz sertleşir, dişiyseniz vajinanız ıslanır ve kabarır. Beyninizin aktivitesi artar, vücut, var olma amacını gerçekleştirmek üzere hazır hale getirilir. 

İnternet ve sosyal medya platformları yapısı gereği bilgi kirliliğine ve yanlış bilgilere çok açıktır. İnternette birçok yanlış bilgi bulabildiğiniz gibi yanlış bilgiyi düzelten, yardımsever birçok kullanıcı da bulabilirsiniz. Hatta onlardan biri siz de olabilirsiniz. Gerçekten de araştırmalar, çevrimiçi ortamda başkalarından gelen düzeltmeleri okuyan kişilerin yanlış bilgiye daha az kandığını göstermektedir.

Yanlış bilgileri düzeltme hobisine sahip kullanıcılar, genellikle uzun gerekçelerle yanlış olan içeriği açıklamayı tercih edebilir. Communications Psychology dergisinde yayınlanan bir araştırma, sıradan sosyal medya kullanıcılarının kısa ve basit yorumlarının diğer kişilerin sahte haberleri fark etmesine yardımcı olabileceğini ortaya koydu.^[1]

Gezegenimizin her köşesinde uzanan yollar, insan yapımı en yaygın altyapı unsurlarından biridir. Bu yollar yalnızca toprağı kaplamakla kalmaz; nehirlerin ekosistemini bozar, atmosferi kirletir, ormanları baskılar ve doğal yaşam alanlarında kalıcı etkiler bırakır. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nde yollar, ülkenin yalnızca %1'ini kaplamaktadır. Ancak bu yolların yol açtığı gürültü, hava kirliliği ve habitat parçalanması gibi ekolojik etkiler ülke genelinin %20'sini kapsayacak şekilde yayılmaktadır.^[1]

Yol altyapısının çevresel etkileri yalnızca ekosistem sınırlarını aşmakla kalmaz; aynı zamanda taşımacılık sektörünü, iklim değişikliğine en büyük katkı sağlayan alanlardan biri haline getirir.^[2] Yol ağlarının genişlemesinin kontrol altına alınması hem iklim değişikliğinin yavaşlatılması hem de biyolojik çeşitliliğin korunması için kritik bir öneme sahiptir. Bu doğrultuda, 2050 yılına kadar dünya çapında 40 milyon kilometre yeni yol inşasının planlandığı göz önüne alındığında, ekosistemler üzerinde daha fazla bozulma ve "ekolojik yaranın" oluşması öngörülmektedir.^[3]