Nature Communications dergisinde yayınlanan Yeni bir çalışma, günümüz Antarktika'sında gördüğümüz gibi devasa buzdağlarının bir zamanlar İngiltere kıyılarına 145 kilometreden daha kısa bir mesafede sürüklendiğini ortaya koyuyor.^[1]

Bilim insanları ilk kez, bu muhteşem devlerin 18.000 ila 20.000 yıl önce İngiltere'nin doğu kıyısında yer alan Kuzey Denizi'nin tabanında sürüklenirken alt taraflarında bıraktıkları izleri keşfetti. Bu dönem, iklimin ısınmasıyla İngiltere ve İrlanda Adaları'nın büyük bölümünü kaplayan buzul örtüsünün gerilediği son buzul çağının sonlarına denk geliyor.

Büyük Patlama, modern kozmolojik teoriler ışığında, maddenin aşırı yoğun ve sıcak bir noktadan genişlemesi sonucu Evren'imizin oluşmasını mümkün kılan âna verilen isimdir. Yani tıpkı kara deliklerin merkezinde bulunan tekillik gibi, Evren'in başlangıcında da bir tekillik bulunmaktadır. Evren, bu tekil noktadan başlamış ve bugünkü haline doğru evrimleşmiştir. Evren'in şu andaki büyüklüğünü tam olarak bilemiyoruz; ancak Evren'in gözleyebildiğimiz kadarının 93 milyar ışık yılı çapa sahip bir küre olduğunu biliyoruz. Evren'in büyüklüğüyle ilgili detayları buradaki yazımızdan okuyabilirsiniz.

Albert Einstein, 1915 yılında uzay ve zaman algımızı kökünden değiştiren Genel Görelilik Teorisi’ni ortaya attığı zaman denklemlerin statik olmayan bir evreni gösterdiğini fark etti. O zamanlarda Evren’in genişlediğine veya daraldığına dair bir gözlem olmadığı için Einstein denkleme "Kozmolojik Sabit" adıyla bilinen bir parametre koydu, bu parametre boş uzayın enerjisini temsil ediyordu ve kütle çekimin etkisini yok ederek Evren’in statik bir biçimde kalmasını sağlıyordu.

Darwin, Lamarck ve Huxley başta olmak üzere evrimsel biyolojinin öncülleri, evrimin geniş zaman ölçeğinde, aşamalı olarak gerçekleştiği fikrini ortaya koymuşlardır. Başlangıçta yaygın olarak türlerin zaman içinde adaptasyonlar yoluyla değişebileceği ve evrimin uzun süreçler boyunca milyonlarca yıl içinde sürekli olarak gerçekleşerek, organizmaların çevreleriyle etkileşim içinde olduklarını ve bu etkileşimlerin zamanla türlerin evrimine yol açtığı fikirleri kabul görmüştür.

Zamanla evrim üzerinde yapılan araştırmalar artıkça bazı organizmaların çevresel değişikliklere hızla uyum sağlayarak adaptasyonlar geliştirebileceği ve bu adaptasyonların kısa süre içinde genetik varyasyonlar yoluyla yayılabileceği keşfedilmiştir. Bu noktada da evrimin uzun stabil dönemlerini bölen hızlı değişim sıçramaların olduğu hipotezi ortaya atılmıştır. Örneğin söz konusu tür uzun bir süre "değişmeden" seçilim göstermeye devam ediyordur; lakin kısa bir dönemde gerçekleşen jeolojik veya biyolojik olaylar ardından jenerasyonda hızlı bir değişim (sıçrama) yaşanabileceği savunulmaktadır. Tam olarak desteklenemeyen ve üzerinde tartışmalar olan bu hipoteze sıçramalı evrim veya kesintili denge (İng: "punctuated equilibrium") adı verilmiştir.

Multiple Skleroz merkezi sinir sisteminin otoimmün ilişkili olup en sık görülen hastalığıdır. Birincil olarak merkezi sinir liflerinin demiyelinizasyonu (miyelin kaybı) ve takiben ikincil aksonal hasarlanmaya dayanan, merkezi sinir sistemi dokularında dağınık halde bulunan lezyonlarla karakterizedir. Lezyonların konumuna bağlı olarak çeşitli nörolojik semptomları gözlemlemek mümkündür. Yaygın başlangıç semptomları, optik nöritin bir sonucu olan görme bozuklukları ve duyusal bozukluklardır. Hastalığın temel sebebi bilinmemektedir.

Multipl Skleroz'a ait belirti ve bulgular kişiden kişiye değişmekle birlikte tutulumun olduğu sinir liflerine göre de farklılık göstermektedir. Sık görülen semptomlar şöyle sıralanabilir:

Aşağıdaki videoda göreceklerinizi sıradan bir şekilde, eğlenceli bir video olarak izleyebilirsiniz. Bu, pek tabii mümkündür. Ancak izlerken, bilimsel açıdan düşünmenizi istediğimiz bir şey var: bilgi aktarımı.

Bir türün, bir bireyinin, edindiği (dolayısıyla öğrendiği) bir bilgiyi, bir diğerine aktarabilmesi için birçok şeye ihtiyaç duyar: Öncelikle bu motor fonksiyonları kontrol edebilecek kadar gelişmiş bir beyin gerekir. Sonrasında bu beyin, bireyin kendi türünden bireyleri tanıyabilecek ve tür haricinde olanları ayırt edecek kadar algı gücü yüksek olmalıdır. Dahası bu beyin, kendisindeki bilgileri bir diğerine aktarmasının onun belli bir sorunu çözmesinde faydalı olabileceğini fark edebilecek kadar evrimleşmiş olmalıdır. Bu tip beyinleri birçok hayvan grubunda görmek mümkün olsa da, özellikle memeliler bu konuda önde giden bir başarıya sahiptir.

Oxford Üniversitesi Arkeoloji Fakültesi'nden Avrupa Arkeolojisi Profesörü Amy Bogaard öncülüğündeki yeni bir çalışma, insan toplumlarında son 10.000 yılda görülen yüksek gelir eşitsizliğinin toprak talebini arttıran tarım uygulamalarıyla teşvik edildiğini ortaya koyuyor. Arazinin kıt olduğu yerlerde hane halkları arasında gelir eşitsizliği sıklıkla artarken arazinin bol olduğu yerlerde gelir daha eşit bir şekilde dağılıyordu.

Çalışma, Bogaard ve Washington Eyalet Üniversite'sinden Tim Kohler ortak editörlüğünde Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinin özel bir sayısında yayınlandı.^[1] Dünya çapında 27 bilim insanının katılımıyla 1.700'den fazla arkeolojik yerleşimden yaklaşık 47.000 evin analiz edildiği araştırmada analiz edilen antik konut verilerini içeren veritabanı ise açık erişimli olarak kullanıma sunuldu. Profesör Amy Bogaard, şöyle anlatıyor:

Çeşitli sorunlara yenilikçi çözümler getirmek bazen zor olabilir. Çoğu insan yenilikçi olmanın sabit bir kişilik özelliği olduğunu, yani bu özelliğin sonradan kazanılamayacağını düşünür. Ancak araştırmalar, kişilik özelliklerinin inovasyon yeteneğinde bir rol oynamasına rağmen, inovasyonun, bu konuda doğal bir yeteneğe sahip olmadığını düşünen kişiler tarafından bile öğrenilebilen bir şey olduğunu göstermektedir.^[1][2]

Bu makalede, inovatif sürecin birçok durumda nasıl işlediğini konu alan bir araştırmanın detaylarını öğrenecek, ardından insanları daha yenilikçi kılan birkaç basit rehber göreceksiniz.