Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

21. Yüzyıl Diyeti, GDO ve Doğallık Safsatası: Sağlık Konusundaki Abartılı Tutumlar Sağlıklı Değil!

21. Yüzyıl Diyeti, GDO ve Doğallık Safsatası: Sağlık Konusundaki Abartılı Tutumlar Sağlıklı Değil!
8 dakika
21,689
  • Beslenme Prensipleri
  • Mantık Hataları

Diyet, yani beslenme biçiminiz önemlidir. Sağlıklı ve dengeli beslenmenin ömrünüz üzerinde uzatıcı bir etkisi olduğu konusunda herhangi bir şüphe bulunmamaktadır. Elbette diyet her şey değildir; ancak sağlıklı bir yaşamın en önemli bileşenlerinden birisidir. Ancak "paranoyakça bir diyet", bu koşullardan birisi değildir. Daha önceden, diyet takıntısı ve sanrılı bir şekilde spesifik bir diyetin diğerlerinden üstün olduğu inancına bağlı olanların sahip olduğu düşünülen ortoreksi hastalığının ne kadar tehlikeli olabileceğinden buradaki yazımızda bahsetmiştik.

Tavsiyemiz, hayatınızda en azından 1 kere bir diyetisyene giderek beslenme koşullarınızdan bahsetmek ve tavsiyelerini dinlemektir. Ancak bunun haricinde, içinize sıkıntı yapıp, hayat standardınızı düşürecek şekilde kafanıza takmamanızı da tavsiye ederiz. Diyetiniz (beslenme biçiminiz) sağlık için bir bileşendir, ancak zihinsel sağlığınız ve gündelik stres miktarınız da bir diğer önemli bileşendir. Eğer ki diyetle ilgili endişeleriniz yaşantınıza zarar veriyorsa, Dünya'nın kusursuz diyetine de ulaşsanız dilediğiniz yaşam standardına erişemeyebilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Hem unutmayın! Son zamanların birçok popüler diyeti "eskiye dönüş"ü ana tema edinse de, atalarımızın ömrü, tıbbi teknolojilerin ve bilimin bulunmayışından ötürü pek de iç açıcı sürelere sahip değildi. Detayları buraya tıklayarak alabilirsiniz. O yazımızdan da görebileceğiniz gibi, ortalamalar son derece düşüktü!

Bu ortalamaların bu kadar düşük olmasının başlıca sorumlusu, çocuk ölümleridir. Modern tıbbın geliştirilmesinden önce müthiş sayıda çocuk hayatını kaybetmekteydi. Örneğin 1600'lü yıllarda Britanya'da doğan her 3 çocuktan 2'si hayatını 4 yaşından erken yitirmiştir. Yani vahşi yaşamdan modern yaşama geçişte halen yaşam mücadelesi vermekteydik. Eğer ki bir birey çocukluğu atlatabilirse, ömrü çok daha uzun olabilmekteydi. Örneğin 1200'lü yıllarda ortalama bir yetişkin erkek 64 yıl, 1300-1400 yıllarında hıyarcıklı veba nedeniyle sadece 45 yıl, 1400-1500'lü yıllarda 69 yıl, 1500-1550 arasındaysa 71 yıl yaşayabilmekteydi. 

Tüm Reklamları Kapat

Dolayısıyla, diyeti dengeli tuttuğunuz ve ihtiyacınız olan tüm içerikleri elinizden geldiğince alabildiğiniz müddetçe normal bir yaşantı yaşayabileceğinizi söyleyebiliriz.

"Doğal Ürün" Tutkunluğu

Diyet konusundaki abartılı takıntının bir benzerini, son zamanlarda tüm dünyayı kasıp kavuran "doğalcılık" furyasında da görüyoruz. Hayır, felsefi anlamıyla natüralizm değil. Yani evrendeki her şeyin doğal sebeplerle var olduğunu kabul eden, Evrim Ağacı'nın ve modern bilimin kalbini oluşturan, muhtemelen en gerçekçi ve kıymetli felsefi akımlardan birinden söz etmiyoruz. Her şeyin doğalının daha iyi olduğuna dair giderek yükselen ve bir dizi paranoyayı da beraberinde getiren akımdan söz ediyoruz.

Organik yiyecekler, organik hayvanlar, organik giyecekler, organik iplik, organik su, organik şu, organik bu... Basitçe yapılan, var olan her şeyin başına "organik" sözcüğünü katarak değerini arttırıyormuş gibi göstermek... Bu endüstri, günümüzde on milyarlarca dolarlık bir ekonomiye dönüşmüş halde.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Organik Endüstrisinin Büyüyüşü (Sadece ABD)
Organik Endüstrisinin Büyüyüşü (Sadece ABD)
USDA

Adeta bir "kült" haline gelen doğalcılık endüstrisi, günümüzdeki manavların %75'i civarını oluşturuyor. Sadece ABD'de 20.000'den fazla "sadece organik ürün satan şirket" bulunuyor. Organik yiyecek endüstrisi, 2016'da sadece ABD'de 90 milyar dolarlık bir endüstri haline geldi. 2005'teki 12 milyar dolarlık seviyesinden beridir müthiş bir hızla büyüyor. Organik endüstrisinin başını "organik meyve ve sebzeler", "organik süt ürünleri", "organik içecekler", "organik ekmek ve unlu mamüller", "organik atıştırmalıklar", "organik et, balık ve kümes hayvanları" ve "organik soslar" çekiyor. Dolayısıyla sanılanın (ve sıklıkla iddia edilenin) aksine, GDO gibi son derece etkili teknolojiler günümüzde marketleri domine etmiş ve organik ürünlerin yerini almış değil. 

Burada organik-GDO tartışmasına girmeyeceğiz; bununla ilgili bir yazımızı buradan okuyabilirsiniz. Ancak halk arasında GDO karşıtlığı sanıldığı kadar büyük de olmayabilir: 2011 yılında yapılan bir araştırma, 35-64 yaşları insanların %60.6'sının, genel toplamın ise %57.6'sının "eğer kendilerine bir seçenek sunulacak olursa organik besinler tüketeceklerini" söylüyorlar. Yani halk, organiğe daha sıcak bakıyor olsa da halen neredeyse yarı yarıya bir bölünme var diyebiliriz. Tabii ki GDO ve organik tarım konusunda halkın ne kadar doğru bilinçlendirildiğine bağlı olarak bu oranlar değişebilir.

Doğaya Başvurma Safsatasından Kurtulun!

Son olarak, bu konuda felsefede yaygın bir şekilde işlenen "Doğaya Başvurma Safsatası" konusuna değinmek istiyoruz. Mantıkta, doğaya başvurma safsatası denen bir safsata bulunmaktadır. Bu safsata çerçevesinde bir şeyin "doğal" olmasının, otomatik olarak o şeyin "iyi" olması anlamına geldiği düşünülür. Benzer şekilde, bir şey "doğal" değilse, "kötü" olması gerektiğine inanılır. 

Yani bu mantık safsatası, "Bir şey doğada varsa, iyi olmalıdır!" şeklinde genellenebilecek bir mantık safsatasıdır. GDO'ya karşı "Doğada GDO diye bir şey yok; dolayısıyla GDO sağlıklı olamaz." şeklinde yapılan çıkışların her birinin arkasında da bu safsata yatıyor ve bu argümanların hepsinin geçersiz olmasına neden oluyor.

The Walking Dead'de Bu Hafta...
The Walking Dead'de Bu Hafta...

Halbuki bu "doğallık" tanımı son derece şaibelidir. Örneğin, vahşi bir kaplan sanıyoruz ki birçoklarının "doğal" tanımına uyacaktır; ancak onun yanında "doğal olmayan" teknolojiler (çitler, zırhlı araçlar, vs.) olmaksızın bulunmak istemezsiniz. Sıtma mikrobu "doğal"dır; ancak yine de doğal olmayan ilaçları kullanmak istersiniz. Keza baş ağrısı da doğaldır... Benzer şekilde, bir otomobil hiç de "doğal" bir şey değildir; ancak kimse bunlardan kurtulmamızı istememektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Kasırgalar, ölümcül vebalar, tarantula zehri, Hepatit B veya AIDS gibi hastalıklara sebep olan mikroplar, canlıların kendi çocuklarını diri diri yemesi tamamen "doğal" şeylerdir. Ancak bunların hiçbirini "iyi" olarak nitelendirmeyiz. Buna karşılık arabalar, internet, evlerimiz, cep telefonlarımız, sağlık kurumlarımız hep "yapay" oluşumlardır. Ancak aklı başında kimse çıkıp da bunların "zararlı" olduğunu söylemeyecektir. Elbette ki doğal olduğu için faydalı, yapay olduğu için zararlı şeyler vardır. Ancak bir şey, "doğal" ya da "yapay" olmasına bağlı olarak otomatik bir şekilde "faydalı" veya "zararlı" olarak etiketlenemez. 

Her canlı yaşadığı ortamı belli sınırlar çerçevesinde değiştirir, bulunduğu bölgeyi etkiler. İnsanlar bu konuda aşırı gelişmiş, hiçbir hayvanın yapamayacağı kadar çevresini etkilemeyi başarmış canlılardır. Bunu sadece telefon, internet, uzay yolculukları gibi "uçuk" teknolojilerde değil, basit tarım ürünlerinin baştan yaratılması gibi daha "sıradan" işlerde bile görebilmekteyiz. Örneğin aşağıdaki fotoğrafta görülen atasal muz ile günümüzde tüketilen muz arasındaki fark, bunlardan en belirgin olanıdır. 

Promusa

Muzlar, daha önceden de işlediğimiz üzere, bildiğimiz haliyle değillerdi. Son derece çekirdekli ve yemesi güç meyvelerdi. Ancak insanlar, evrimin mekanizmalarından biri olan Yapay Seçilim'i kullanarak, sadece istediği özellikte olanları birbiriyle çiftleştirdi, diğerlerini ise eledi. Bunu her yaptığında, her nesilde canlılar azıcık değiştiler. Çekirdekler ufaldı, etli kısım çoğaldı, kabuklar inceldi, boyutlar büyüdü, vs. Bunu uzun vadede sürdürdüğünde, atasal muza hiç de benzemeyen yepyeni bir meyve yaratılmış oldu.

Muz, bu açıdan incelendiğinde tamamen "yapay" bir meyvedir; ancak kimse "kötü" olduğunu iddia edemez. Çünkü bu iddia edildiğinde doğallık safsatasına düşülmüş olur.

Tüm Reklamları Kapat

Özetle şunu söyleyebiliriz ki, bir şeyin doğada bulunuyor olması onun "geçerli" veya "doğru" olduğu anlamına gelmez. Benzer bir şekilde, bir şeyin doğada bulunmaması da, onun "geçersiz" ya da "yanlış" olduğu anlamına gelmez. Evet, olguların doğada bulunması veya bulunmaması bize bazı bilgiler veya çıkarım noktaları verebilir; ancak sadece doğada bulunmaya bağlı olarak genel yargılara varmak, kararlarınızda hataya düşmenize neden olacaktır. "Organik ürün" endüstrisinin halk üzerinde yarattığı algı manipülasyonunun temelinde de bu yatmaktadır.

Sonuç olarak, "doğal" olan şeyler de, "yapay" olan şeyler de bizler için iyi ya da kötü olabilirler. Bu değerleri belirleyenler, onların nasıl kullanıldığıdır. Doğal olan bir şey içsel olarak iyi olmak zorunda değildir. Yapay olan bir şey de, içsel olarak kötü olmak zorunda değildir.

Son Sözü Söylemek İçin Erken...

GDO-organik tartışmasında henüz son sözü söylemek için belki biraz erken olabilir. Ancak şu anda, organiklerin genel olarak dikkate değer bir miktarda GDO'dan daha üstün, sağlıklı, başarılı olduğunu gösteren hiçbir kabul edilir, bilim insanları tarafından genel geçer olarak kullanılan veri olmadığını söyleyebiliriz. Tam tersine, GDO ile ilgili 21 yıllık verileri inceleyen akademik çalışmalar, hem tarım hem de sağlık üzerinde olumlu etkileri olduğunu gösteriyor. GDO üzerinde o kadar büyük bir toplum baskısı var ki, kimi raporlar GDO'ların geçmesi gereken test sayısının, biçiminin, seviyelerinin, doğal ürünlerinkinden kat kat fazla olmasından ötürü GDO'nun genel olarak daha bile güvenilir olabileceğini ileri sürüyor! 

Muhtemelen şu anda alınabilecek en "güvenli" tutum şu: Halka GDO ile doğal besin arasında seçim yapma hakkı verilmeli; dolayısıyla düzgün ve net etiketleme yapılmalı. Ancak GDO'ların "evrensel olarak kötü ve kabul edilmez" olduğunu iddia edenlerin de her zaman karşısında durulmalı. Geleceği şekillendirecek en önemli teknolojilerden biri olan GDO'ların üzerindeki araştırmaların asla sonlanmaması sağlanmalı. GDO'ları da, "doğal" etiketiyle pazarlanan ürünlerin de üzerinde yapılan araştırmalar yakından takip edilmeli, karşıt araştırmalar kritik olarak değerlendirilmeli ve aceleci yargılardan kaçınılmalı... 

Uzun lafın kısası, kilisenin Galileo'ya verdiği tepkileri GDO'ya ve GDO araştırmacılarına vermediğimizden emin olunmalı...

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
19
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 29
  • Muhteşem! 10
  • Umut Verici! 10
  • Bilim Budur! 9
  • Merak Uyandırıcı! 9
  • Güldürdü 6
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • İnanılmaz 2
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 24/03/2023 06:01:46 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2944

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Eğilim
Atmosfer
Karar Verme
Sars Mers
Yeşil
Nobel Ödülü
Makine
Çeviri
Toprak
Görme
Türlerin Kökeni
Seçilim
Kök Hücre
Test
Zehirli Mantar
İnsan Türü
Kanat
Besin Değeri
Şehir
Beslenme Davranışı
İklim
Kimya Tarihi
Ağız Sağlığı
Argüman
Hidrotermal Baca
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. 21. Yüzyıl Diyeti, GDO ve Doğallık Safsatası: Sağlık Konusundaki Abartılı Tutumlar Sağlıklı Değil!. (2 Kasım 2014). Alındığı Tarih: 24 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2944
Bakırcı, Ç. M. (2014, November 02). 21. Yüzyıl Diyeti, GDO ve Doğallık Safsatası: Sağlık Konusundaki Abartılı Tutumlar Sağlıklı Değil!. Evrim Ağacı. Retrieved March 24, 2023. from https://evrimagaci.org/s/2944
Ç. M. Bakırcı. “21. Yüzyıl Diyeti, GDO ve Doğallık Safsatası: Sağlık Konusundaki Abartılı Tutumlar Sağlıklı Değil!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 02 Nov. 2014, https://evrimagaci.org/s/2944.
Bakırcı, Çağrı Mert. “21. Yüzyıl Diyeti, GDO ve Doğallık Safsatası: Sağlık Konusundaki Abartılı Tutumlar Sağlıklı Değil!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, November 02, 2014. https://evrimagaci.org/s/2944.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.