Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Size Özel
Makaleler
Çağrı Mert Bakırcı
Yazar 25 Ocak 2015 8 dk.

Evrimsel biyolojide değişim 2 temel seviyede incelenir: mikroevrim ve makroevrim. Bunların ne anlama geldiği, isimlerinden kolaylıkla anlaşılabilir: mikroevrim, dışarıdan kolay kolay görülemeyen; ancak detaylı incelemelerle varlığı anlaşılabilen evrimsel değişimlere verilen isimdir. Tıpkı bakteriler gibi canlıları normalde göremememiz; ancak mikroskop kullanarak bunları görebilmemiz gibi... Mikroevrim, genellikle bir türün kendi içerisinde meydana gelen değişimlere verilen isimdir. Çoğu zaman bu değişimler genler ve proteinler bazında olur (ki bu nedenle "mikro" denir); ancak mikroevrim, bu kimyasal değişimlerin fiziksel görünüm (fenotip) üzerindeki etkilerini de kapsayabilir. 

Mikroevrim gücünü genellikle evrimin resmi tanımından alır. Hatırlayacak olursanız evrim, bir canlı popülasyonu içerisindeki her bir özelliğin görülme sıklığının (frekans) nesiller içerisinde değişmesi demektir. Örneğin insan popülasyonlarında sarı saç renginin oluşmasını sağlayan genler 1940'ta %24, 1970'te %21 oranında bulunuyorsa, bu evrimsel bir değişimdir. Ancak örneğin bir bebeğin 1 yaşındayken saçlarının hayali bir renk skalasında %90 sarışın, 25 yaşındayken %10 sarışın olması evrim değildir. Bu, bireyin ömrü içerisinde yaşanan bir değişimdir ve bu nedenle evrimsel biyolojinin değil, gelişim biyolojisinin ilgi alanıdır. Öte yandan sarışınlığa neden olan genlerin görülme sıklığının popülasyon içerisinde nesilden nesle değişimi evrimdir. İşte mikroevrim de; aslında tam olarak budur. Dışarıdan baktığımızda sarışın veya kahverengi saçlara sahip olmasıyla ilgisi olmaksızın insanın "insan" olduğunu biliriz. Fakat "insan" dediğimiz bu canlı, gözlerimizin önünde evrimleşiyor olsa da, bu evrimsel değişim dikkatli bakılmazsa görülemez. Tıpkı bakteriler gibi... Bu nedenle buna mikroevrim denir.

173
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
Burak Albayrak
Burak Albayrak
355.5K UP
Ekleyen 5 Ekim 2022 16 dk.

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu, yaygın bir sosyal inhibisyon (davranışsal ketlenme) modeli, yetersizlik duyguları ve olumsuz değerlendirilmeye karşı aşırı duyarlılık ile karakterizedir. Kaçıngan kişilik bozukluğu olan kişiler, kendilerini istenmeyen ve diğerlerinden izole olarak algılayarak, sosyal etkileşimlerden belirgin bir kaçınma gösterirler.

Zayıflatıcı doğasına rağmen, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu nispeten az çalışılmıştır. Mevcut araştırmaların çoğu tanısal yönlere odaklanırken, farmakolojik tedavilerin etkileri büyük ölçüde bilinmemektedir ve psikoterapötik müdahaleler üzerine araştırma azdır.

83
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Doğa, yumurtaların rengiyle bile hayatta kalma stratejileri geliştiriyor. Evrimsel modeller, yumurta renklerinin yalnızca estetik değil, yaşam mücadelesiyle ilgili olduğunu ortaya koyuyor.

🌿 Kuluçka asalaklığı yumurta renginin evriminde kilit rol oynuyor. Guguk kuşu gibi asalak türler, kendi yavrularını başka kuşların yuvasına bırakıyor.
Konak kuşlar ise yabancı yumurtaları fark edip reddetmek için renk ve desenlere güveniyor. Yani renk farklılıkları, sahte yumurtaları ayırt etmenin bir yolu haline geliyor.

🎨 Yapılan deneylerde, yumurtaların rengi veya desenleri değiştirildiğinde konak kuşların tepkisi de değişiyor.
Örneğin Karabaşlı yalı bülbülü, sahte yumurta konak yumurtalarına ne kadar benziyorsa reddetme oranını o kadar düşük tutuyor. Benzerlik azaldıkça sahte yumurtaları reddetme oranı artıyor.

👁️ Kuşların görsel sistemleri de bu sürece uyum sağlamış durumda. UV ışığı görebilen, renk ve desenleri ayırt edebilen bir görme sistemi sayesinde kuşlar, kendi yumurtalarını sahte olanlardan daha kolay ayırt edebiliyor.
Sonuç olarak yumurtaların rengi ve desenleri yalnızca rastlantısal bir çeşitlilik değil. Asalakların baskısı ve konakların savunma stratejileri bu farklılığı şekillendirmiş, hayatta kalma mücadelesinde önemli bir avantaj sağlamış.

Yazar: Zachary Aidala
Çeviren: Ayşegül Şenyiğit Özdil
Editör: Evrim Ağacı

ℹ️ Bu içerik, Evrim Ağacı internet sitesinden derlenerek hazırlanmıştır. Derleme sırasında bazı önemli detaylar kaybolmuş olabilir. Konu hakkında eksiksiz bilgi almak ve kaynaklarımızı görmek için içeriği lütfen evrimagaci.org üzerinden okuyunuz.
Fatih Birinci
Fatih Birinci
400.3K UP
Çeviren 8 Ağustos 2019 31 dk.

Doğu Asyalılar ve Batılılar dünyayı çok farklı şekilde algılar ve onunla ilgili farklı şekilde düşünürler. Batılılar dikkatlerini odaktaki bir nesneye verme eğiliminde olurlar. Nesnenin niteliklerini analiz eder, onun davranışlarına yön veren kuralları bulma çabasıyla kategorize ederler. Bu kurallar formel mantığı içerir (Ç.N. Formel mantık; düşünmenin içeriğinden çok biçimiyle ve kurallarıyla ilgilenen mantık türüdür). Nedensel atıflar sadece nesneye odaklanma eğilimindedir, bu yüzden genellikle yanlıştır (Ç.N. Metin boyunca “atıf”, bir şeyin kaynağı olarak gösterilen etken anlamında kullanılmaktadır).

Doğu Asyalılar ise çoğunlukla geniş bir algısal ve kavramsal alana dikkat ederler. Nesnelerle ilgili olarak, nesnenin hangi kategoriye ait olduğundan çok, hangi aileye üye olduğunu önemserler. Bunlara dayanarak nesneleri sahip oldukları ilişkiler, değişiklikler ve ait oldukları grupla ilgili olarak ele alırlar. Nedensel atıfları, bağlama vurgu yapar. Dikkatlerini yönlendiren önemli bir husus sosyal faktörlerdir. Doğu Asyalılar, kendileri için önceden biçilmiş rol ilişkileri içinde, karmaşık sosyal ağlar içinde yaşar. Etkili bir biçimde işlev görmek için bağlama dikkat etmek önemlidir.

133
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı üyeliği tamamen ücretsiz ve sitemizi çok daha etkili, interaktif ve keyifli bir şekilde kullanmanızı sağlayacak. Üye değilseniz, birkaç saniyede üyelik oluşturabilirsiniz! Üyeyseniz de giriş yapmanızı tavsiye ederiz.

Türker Yılmaz
Seslendiren 25 Mart 2020 9:01
Koronavirüsün tam etkisinin ne olacağını henüz bilemiyoruz. Ancak bu olağanüstü küresel olayın ilk aylarında üç önemli gerçek netleşti. Ve bunları üst...
21
Elif Dilek
Elif Dilek
39.9K UP
Yazar 16 Temmuz 2020 5 dk.

"Henrietta Lacks’in Ölümsüz Hayatı", etkileyici bir hayat hikayesi ile bilimsel açıdan yeni bir dönemi başlatan olayları çok başarılı bir şekilde harmanlamış. Rebecca Skloot, kitabı yazarken Henrietta’nın ailesi ve arkadaşlarına ek olarak avukatlar, bilim insanları, gazeteciler ve etik bilimciler ile yapılmış toplamda bin saatten fazla süren röportajlardan yararlanmış. Bu röportajlar üzerinde herhangi bir düzeltme yapılmadan konuşmaların olduğu gibi aktarılmasıyla oldukça gerçekçi bir anlatım yakalanmış. Örneğin; Lacks ailesinin Johns Hopkins yerine "John Hopkins" demesi yazar tarafından düzeltilmemiş. Kitap, "New York Times En Çok Satanlar Listesi"ne girerek birçok ödül kazanınca 2017 yılında filme uyarlanmış. Herkes tarafından kolaylıkla okunabilecek kadar sade ve akıcı bir dille yazılan bu kitabın Türkçe çevirisi de mevcut. Yazının devamında Rebecca'nın kitabı yazmaya nasıl karar verdiğini ve Henrietta Lacks'in sıra dışı hayatının kısa bir özetini bulabilirsiniz.

Yazar, HeLa hücrelerinden ilk defa on altı yaşındayken biyoloji dersinde haberdar oluyor. Öğretmeni, bilim insanlarının, 1951 yılında rahim ağzı kanserinden ölmeden önce Henriatta'nın tümöründen örnekler alıp petri kabına koyduklarını ve böylece laboratuvarda büyütülmüş ilk ölümsüz insan hücrelerini elde etmekte başarılı olduklarını anlatıyor. Son olarak da Henrietta’nın siyahi bir kadın olduğunu ekliyor. Skloot, Henrietta hakkında daha fazla bilgi almak için ders sonrasında öğretmenine sorular soruyor: “Henrietta nereliydi? Hücrelerinin önemini biliyor muydu? Çocukları var mıydı?”

15
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Semih Can Aktepe
Semih Can Aktepe
3,385 UP
Çeviren 14 Ağustos 2018 14 dk.

Son 30 yılda biyolojiye olan felsefi ilginin artması, biyolojik bilimlerin aynı dönemde artan önemini yansıtmaktadır. Günümüzde birçok farklı biyoloji konusunda geniş bir literatür vardır ve bu literatürdeki çalışmaların bütününü tek bir kalemde özetlemek imkânsızdır. Bu yüzden bu yazı biyoloji felsefesinin ne olduğunu açıklamayı amaçlamaktadır. Biyoloji neden felsefe için önemlidir ya da tam tersi, felsefe neden biyoloji için önemlidir?

Biyoloji felsefesinin genel başlığı altında üç farklı felsefi sorgulama vardır. İlk olarak bilim felsefesindeki genel tezler biyoloji bağlamında ele alınır. İkinci olarak biyolojinin kendisindeki kavramsal bulmacalar felsefi analize tabi tutulur. Son olarak geleneksel felsefi sorular tartışılırken biyolojiye başvurulur. İlk iki felsefi çalışma sıklıkla gerçek biyolojinin ayrıntılı bilgi bağlamında yürütülür. Üçüncüde bu daha azdır.

77
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Yusuf Berat İlgin
Yazar 6 gün önce 4 dk.

Evren'deki en yüksek sıcaklık arayışı, teorik fiziğin sınırları ile deneysel laboratuvar başarılarını kesiştiren önemli bir konudur. Sıcaklık, bir parçacık topluluğunun ortalama enerjisinin bir ölçüsüdür. Mutlak sıfır (mutlak en soğuk sıcaklık) bir alt sınırdır fakat herhangi bir sonlu işlem dizisiyle ulaşılamaz olup Evren'de bir üst sınırın olup olmadığına yönelik soru, bilim insanlarını meşgul etmektedir.

En yüksek sıcaklıkları incelerken hem laboratuvar ortamında yapay olarak oluşturulan rekorlara hem de doğada meydana gelen en şiddetli kozmik olaylara bakmak gerekir.

21
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
İnceleme
Zişan Nur Yalçıntaş
İnceleyen10 3 gün önce
Kozmos'u ilk okuyuşumda evrenin büyüklüğü ve karmaşıklığı karşısında büyülenmiştim, tekrar okudukça astrofizik, evrim, zaman ve uzayla ilgili kavramlar zihnimde daha sağlam bir şekilde oturmaya başladı. Sagan'ın bilimi anlatırken kullandığı sade ama etkileyici dil, hem bilimsel merakımı besliyor hem de insana dair felsefi soruları yeniden düşünmeme neden oluyor. Kozmos, sadece yıldızları ve galaksileri değil, aynı zamanda insanlığın bilme arzusunu ve bilimsel düşüncenin tarihini de ustalıkla işliyor. Her okumada biraz daha anlıyor, biraz daha hayran kalıyorum.
Kitap
9.8/10
(150 Kişi)
Puan Ver
Evrenin ve Yaşamın Sırları
İnceleme Yaz
Sonra Okuyacaklarıma Ekle
6
1 Yorum
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Eser
Ece Müker
Ece Müker
558.9K UP
Eseri Ekleyen 4 gün önce Film
İnceleme Yaz
Sonra İzleyeceklerime Ekle
Ufuk Derin
Ufuk Derin
3.3M UP
Aktaran 19 Ocak 3 dk.

2024 yılı şimdiye kadarki en sıcak yıl olarak kaydedilirken, dünya çapında araştırmacılar, gıda sistemlerimizi yeniden gözden geçirerek ve bitki temelli bir diyete geçişi teşvik ederek sıcaklık artışına çözüm arıyorlar.

Tarih boyunca ilk kez, küresel ortalama sıcaklık, sanayi öncesi seviyelerin 1,6°C üzerine çıkarak hızlanan iklim değişikliğini önlemek için kritik olan 1,5°C sınırını aştı. İklim değişikliğinin etkileri, artık her kıtada her zamankinden daha görünür hale geldi.

17
2
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
Sizden Gelenler
Taha Kurt
Taha Kurt
125.1K UP
Üye
O kırmızı logonuz karanlığın ortasında parıldayan bir güneş gibi, bütün yolu aydınlatıyor.
Öne Çıkan İlanPsikolojik Yardım ve Terapi
Onat Barın Erol
İlanı Ekleyen 28 Şubat Çevrimiçi₺500,009 Ekim
Süpervizyon Kapsamında Uygun Ücretli Psikoterapi - Onat Barın Erol
09 Ekim 2025 17:00 tarihinden 19 Ekim 2025 20:00 tarihine kadar.

Detaylı bilgi için iletişime geçebilirsiniz.

Devamını Göster
2
0 Yorum
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Daha Fazla İçerik Göster
Keşfet
Ara
Yakında
Sohbet
Agora

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close