Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Zatürre (Akciğer Yangısı, Pnömoni)

11 dakika
34,641
Zatürre (Akciğer Yangısı, Pnömoni) Michigan Health Blog
Tıbbi İçerik Uyarısı

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.

Daha Fazla Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat
Zatürre (Akciğer Yangısı, Pnömoni)
  • Türkçe Adı Zatürre (Akciğer Yangısı, Pnömoni)
  • İngilizce Adı Pneumonia
  • OrphaNet
  • Diğer İsimleri Akciğer Yangısı, Pnömoni

Genel Bilgiler: Patoloji ve Mekanizma

Zatürre, alveoller adı verilen akciğer keseciklerini etkileyen bir iltihaplanmadır. Bu bakımdan, akciğer iltihabının ("pnömotit" hastalığının) bir versiyonu olduğu söylenebilir.

Zatürre, hastalık virüsler, bakteriler ve hatta nadiren de olsa mantarlar gibi diğer mikroorganizmalar, parazitler ve kişinin kendi savunma sistemi tarafından (otoimmün bir hastalık olarak) tetiklenebilir. Çocuklardaki zatürre vakalarının %30 civarı, yetişkinlerdeki zatürre vakalarınınsa %15 civarı viral kaynaklıdır. Dahası, çocuklarda görülen zatürrenin %45'i, yetişkinlerde görülen zatürrenin %15'inde hem virüs hem bakteri kaynaklarına rastlanmıştır.

Hastalığı patojenik kaynağa bağlı olarak kategorize etmek mümkün olsa da kimi zaman hastalığın edinildiği yere göre (toplum-kökenli zatürre, hastanede edinilmiş zatürre, sağlık hizmetleriyle ilişkili zatürre gibi) kategorizasyon da kullanılabilmektedir. Örneğin hastanede edinilmiş zatürre, hastanede edinebileceğiniz, öldürücülüğü en yüksek olan hastalıktır.

Tüm Reklamları Kapat

Bugüne kadar zatürreye sebep olan 100'den fazla kaynak tespit edilmişse de, en yaygın kaynakları şunlardır:

  • Streptococcus pneumoniae: Hastalığa ismini de veren bu bakteri, çocuklar arasında en yaygın görülen zatürreye sebep olmaktadır. Toplum kökenli zatürrenin %50 civarı Streptococcus pneumoniae kaynaklıdır.
  • Haemophilus influenzae tip b (Hib): Bakteriyel zatürrenin en yaygın ikinci nedeni (tüm vakaların yaklaşık %20'si) bu bakteridir.
  • Respiratuar sinsityal virüs: Viral zatürrenin en yaygın sebebidir.
  • Pneumocystis jiroveci, HIV isimli insan bağışıklık yetmezliği virüsünün bulunduğu bebeklerde en yaygın zatürre sebebidir. HIV-pozitif bebeklerin %25'inin ölümünden tek başına sorumludur.
  • Bunlar haricinde Chlamydophila pneumoniae (tüm vakaların %13'ü), Mycoplasma pneumoniae (tüm vakaların %3'ü), Legionella pneumophila, Klebsiella, Staphylococcus aureus, Moraxella catarrhalis ve gram-negatif basiller gibi bakteriler de zatürreye neden olabilir.
  • Ayrıca nezleye de sebep olan rhinovirüsler, COVID-19 gibi hastalıklara neden olan koronavirüsler, gribe neden olan influenza virüsleri, adenovirüsler ve parainfluenza gibi virüsler de zatürreye neden olabilir.
Zatürreye neden olan patojenler
Zatürreye neden olan patojenler
Scientific Animations

Zatürreye sebep olan bakteri ve virüsler yaygın olarak burun ve boğaz mukozasında bulunurlar. Ancak buralarda bulunan diğer bakteriler, zatürre patojenleri ile besin rekabetine girerek onların hayatta kalmasına pek izin vermezler. Fakat mikrobiyal dengenin bozulması veya savunma sisteminin zayıflamasına bağlı olarak zatürreye sebep olan patojenlerin boğaz ve burun mukozasındaki sayısı artış gösterebilir. Bu patojenlerin nefes yoluyla içe çekilmesi halinde akciğerler enfekte olabilir ve zatürre tetiklenebilir.

Benzer şekilde, bir diğer zatürre hastasının öksürmesi ve hapşırması yoluyla da hastalık bir kişiden bir diğerine bulaşabilir. Ek olarak zatürre, kan yoluyla da bulaşabilmektedir. Özellikle de doğum sırasında veya doğumdan hemen sonra zatürre bulaşımı oldukça yaygındır.

Zatürre, genellikle üst solunum yollarında başladıktan sonra kademeli olarak alt solunum yollarına iner. Akciğerlere ulaşan bakteriler, hücreler ve alveoller arasındaki boşluklarda çoğalmaya başlar. Burada savunma sistemine ait makrofajlar ve nötrofiller, bu yabancı bakterileri yok etmeye çalışır. Nötrofiller tarafından salgılanan sitokinler, genel savunma sistemi tepkisini tetikler.

Tüm Reklamları Kapat

Buna bağlı olarak ateş çıkar, soğuk titremeler yaşanır ve bakteriyel zatürrede yaygın olarak görülen bitkinlik oluşur. Bakteriler, nötrofiller ve civardaki kan damarlarından sızan sıvılar, zatürreye ait tipik göğüs X-ışını taraması fotoğraflarındaki bulutlu görünüme neden olur:

Wikimedia

Virüsler de benzer şekilde, kontamine olmuş cisimlere dokunma ve sonrasında ağız, burun ve gözlere dokunma yoluyla vücuda giriş yapar. Zatürre virüsleri ayrıca hapşırık ve öksürük sırasında oluşan damlacıklar yoluyla da insandan insana geçiş yapabilmektedir. Üst solunum yollarına ulaşan virüs, kısa sürede akciğerlere inerek buradaki keseleri ve akciğer parankimasını işgal etmeye başlar. Bazı virüsler kan yoluyla da akciğerlere ulaşabilir.

Bu viral enfeksiyon nedeniyle akciğer dokusu yavaş yavaş ölmeye başlar. Savunma sisteminin tepkisi, virüsü öldürmek yerine daha fazla akciğer hasarına neden olabilir. Ayrıca viral zatürreye sebep olan virüsler, akciğer-harici organlara da sıçrayarak buralarda da tahribata neden olabilirler.

Belirti ve Semptomlar

Zatürre, tek akciğerde veya her iki akciğerde de görülebilir. Dahası, zatürre olup da bunun farkına varmamanız da mümkündür (buna kimi zaman "ayakta zatürre" denir). Zatürrenin en yaygın belirtileri arasında genel olarak şunlar bulunur:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

  • Kuru öksürük (ve öksürükle birlikte yeşilimsi, sarı ve hatta kanlı mukus atımı),
  • Derin nefes sırasında saplanma hissine sebep olan göğüs ağrısı,
  • Ateş, terleme, titreme,
  • Nefes darlığı (kısa ve kesintili nefesler),
  • İştah noksanlığı, enerji düşüklüğü, bitkinlik,
  • Özellikle yaşlı insanlarda kafa karışıklığı
  • Özellikle çocuklarda mide bulantısı ve kusma.

Hastalık genellikle giderek artan bir öksürük ve ateş ile başlar. Ne yazık ki sadece ateşe bağlı olarak tespit etmek mümkün değildir; çünkü ateş birçok diğer hastalıkta da görülür ve hatta ileri düzey zatürrede, besin yetersizliğinde veya yaşlı insanlarda ateş hiç görülmeyebilir. Ancak ateş, zatürrede 40.5 civarına çıkabilir.

Zatürrenin gelişimi boyunca hasta soğuk titremeler, nefes darlığı, derin nefes alırken göğüste keskin bir ağrı ve nefes ritminin artışı gibi belirtiler gösterir. Yaşlı insanlarda kafa karışıklığı da görülmektedir. Ayrıca kandaki oksijen oranlarının düşmesine bağlı olarak dudaklar ve tırnak kökleri mavimsi bir renk alabilir.

Intermountain Healthcare

5 yaşın altındaki çocuklarda da ateş, öksürük, hızlı veya zorlu nefes alma ile kendini gösterir. Bu yaştaki çocuklarda eğer hızlı (dakikada 40 nefesten hızlı) nefes alışverişi görülüyorsa veya alt göğüs nefes alma sırasında geri çekiliyorsa zatürre teşhisi ateş olmaksızın da konabilir. 2 aylıktan küçük bebeklerde öksürük görülmez; bunun yerine dakikada 60 nefesten sık nefes alışverişi görülür.

Bakteriyel ve viral zatürrenin belirtileri çok benzer olsa da, viral zatürrede daha çok sayıda semptom bir arada görülebilir. Ayrıca viral zatürrede hırıltılı solunum daha yaygın olarak görülmektedir.

Tüm bunlara ek olarak:

  • Streptococcus pneumoniae kaynaklı zatürrede sputum (alt solunum yollarından gelen mukus, "balgam") paslı bir renkte oluşur.
  • Legionella kaynaklı zatürrede karın ağrısı, ishal ve kafa karışıklığı görülebilir.
  • Klebsiella kaynaklı zatürrede, hemoptizi adı verilen kanlı sputum görülebilir. Ancak bu belirtiye verem (tüberküloz), gram-negatif zatürre, akciğer apseleri ve akut bronşitte de rastlanabildiği hatırlanmalıdır.

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Sağlıklı insanlar ve çocuklar, zatürreye sebep olan patojenlerle normal bir şekilde savaşabilirler. Buna rağmen her yaştan insan zatürreye yakalanabilir. Ancak zatürreye yakalanma riski en yüksek olan gruplar şunlardır:

Tüm Reklamları Kapat

  • Kistik fibroz hastaları,
  • Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) hastaları,
  • Astım hastaları,
  • Diyabet hastaları,
  • Kalp yetmezliği hastaları,
  • Alkolikler,
  • Kronik böbrek yetmezliği hastaları,
  • Karaciğer hastaları,
  • Sigara içenler veya geçmişinde sigara tüketimi bulunanlar,
  • İnme gibi nedenlerle öksürme zorluğu çekenler,
  • Savunma sistemi zayıf olanlar.
  • Çok yaşlı ve çok genç insanlar,
  • Emzirilmemiş bebeklerde de zatürre riskinin yüksek olduğu bilinmektedir.

Ayrıca FER isimli bir gen, zatürre ile birlikte görülebilen doku ölümü (sepsis) sonucu ölme riskini düşüren bir etkiye sahiptir. Öte yandan TLR6 genine sahip kişilerde atipik bir zatürre türü olan Lejyoner Hastalığı'na yakalanma ihtimali daha yüksektir.

Hastalıkla ilişkili çevresel risk faktörleri ise şöyle sıralanabilir:

  • Odun veya dışkı gibi biyoyakıtlarla iç mekanlarda yemek pişirme veya oda ısıtması,
  • Aşırı kalabalık evlerde yaşamak,
  • Ebeveynlerin sigara tüketmesi,
  • Fakirlik/yoksulluk,
  • Besin yetmezliği,
  • Hava kirliliği.

Bunlara ek olarak, söz konusu patojen kaynaklarının evrimleşme yoluyla antibiyotik direncinin kazanması da kritik bir risk faktörü oluşturmaktadır. Özellikle de İlaç Dirençli Streptococcus pneumoniae (DRSP) ve Metisilin Dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) giderek artan bir problem haline gelmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Teşhis Yöntemleri

Zatürreyi teşhis etmek için tipik olarak fiziksel muayene yapılır; ancak sadece muayene yoluyla teşhis koymak oldukça zordur çünkü (özellikle de erken dönem) belirtileri gribe oldukça benzer ve çok çeşitli semptomlar görülebilir. Stetoskop yoluyla akciğer dinlemesi yapılır ve zatürrede sıklıkla görülen hırlama, patlama ve gürleme sesleri dinlenir.

İlk muayeneden sonra hekimin şüphe etmesi halinde göğüs X-rayi, kan testi ve sputum örneği test edilerek teşhis kesinleştirilir. Gerekli görülmesi halinde nabız oksimetrisi ile kandaki oksijen seviyeleri de kontrol edilir. Çocuklarda, yukarıda sözünü ettiğimiz nefes sıklaşmasına dikkat edilmelidir. Stetoskop yoluyla yapılan dinlemelerde hırıltılar duyulabilir.

Bir çocukta görülen sağ orta lop zatürresi
Bir çocukta görülen sağ orta lop zatürresi
Wikimedia

Risk grubunda olmanız halinde hekiminiz bilgisayarlı tomografi (CT) yoluyla, zatürre kaynaklı olarak gelişebilen apse ve diğer komplikasyonlara bakmak isteyebilir. Ayrıca damar yoluyla kan gazı testi ile daha isabetli bir şekilde kan oranlarınızı ölçmek isteyebilir; çünkü bu yöntem, nabız oksimetisinden daha net sonuçlar vermektedir.

Ayrıca bazı durumlarda akciğerinizin etrafındaki dokulardan plöral doku örneği alınarak zatürreye sebep olan patojenin tespit edilmesi gerekebilir. Son olarak, bronkoskopi yöntemiyle akciğerleriniz incelenebilir ve herhangi bir tıkanma olup olmadığına bakılabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
EKONOMİ
Devamını Göster
₺840.00
EKONOMİ
  • Dış Sitelerde Paylaş

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Zatürre, tipine ve patojene bağlı olarak tedavi edilen bir hastalıktır. Eğer bakteri kaynaklı bir zatürre yaşanıyorsa, amoksisilin tabletler gibi oral (ağız yoluyla alınan) antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Eğer oksijen seviyeleri tehlikeli derecede düşükse, hastanın hastaneye kaldırılarak oksijen takviyesi alması sağlanabilir.

Özellikle de 19. yüzyılda milyonlarca insanı öldüren bu hastalık, 20. yüzyılda geliştirilen antibiyotikler ve aşılar sayesinde çok daha kolay atlatılabilmekte ve önlenebilmektedir. Buna rağmen çok yaşlı veya çok genç kişiler arasında en yaygın ölüm sebeplerinden birisi halen zatürredir.

Günümüzde grip salgınları sırasında zatürreyi önlemek için amantadin, rimantadin, zanamivir veya oseltamivir gibi ilaçlar kullanılsa da bunların yan etkileri bulunmaktadır ve bunlar gözetilmelidir.

Domuz akciğerinde zatürre
Domuz akciğerinde zatürre
Pig333

Eğer zatürreniz viral kaynaklı ise antibiyotikler hiçbir işe yaramayacaktır. Bunun yerine bol bol sıvı tüketmeniz, dinlenmeniz ve ateşinizi düşürecek ilaçlar almanız gerekecektir. Ayrıca hem viral hem bakteriyel zatürreye yakalanabilecek olmanız (ve viral enfeksiyonlar sırasında fırsatçı bakterileri önlemek için) hekiminiz antibiyotik yazabilir. Hekim kontrolünde olmaksızın antibiyotik almamalısınız ve kendinizi bir süre sonra iyi hissetseniz bile, hekiminizin belirttiği dozu tamamen tüketmelisiniz.

Hastaneye kaldırılma ihtiyacıyla ilgili olarak CURB-65 puan sistemi denen bir sisteme başvurulabilir. Bu sisteme göre:

  • Kafa karışıklığı (Confusion): 1 puan
  • Üre (Urea) > 7 mmol/litre: 1 puan
  • Solunum Oranı (Respiratory rate) > 30: 1 puan
  • Kan Basıncı (SBP < 90mmHg): 1 puan
  • Yaş >= 65: 1 puan

Bu sistemde bir hastanın puanı 0-1 ise evde tedavi görülebilir, 2 ise kısa bir süre hastanede kalınması veya tekrar gözden geçirilmesi gerekebilir, 3-5 ise hastaneye kaldırılması tavsiye edilir.

Müddet Tahminleri (Prognoz)

Hastalığın erken dönem semptomları grip ve koronavirüs ile oldukça benzerdir: ateş, kuru öksürük, baş ağrısı, kas ağrısı ve bitkinlik. Ancak birkaç gün içinde semptomlar hızla kötüleşir; öksürük, nefes darlığı ve kas ağrıları artar. Ateş yükselir ve dudaklar mavi renge dönebilir.

Tedavi edilmesi halinde birçok zatürre tipi 3-6 gün içinde kontrol altına alınabilmektedir. Tüm semptomların ortadan kalkması ise birkaç hafta sürebilir. Çoğu zaman X-ışını görüntülerindeki bulgular 4 haftada yok olur ve hastalığın öldürücülük oranları oldukça düşüktür (%1 civarındadır). Yaşlı ve savunma sistemi zayıf kişilerde tam iyileşme 12 haftayı bulabilir.

Hastanelik olan vakalarda ölüm oranları %10 civarındadır (antibiyotikler öncesinde bu oran %30 civarındaydı); acile kaldırılan vakalarda bu oran %30-50 arasına çıkar. Ne yazık ki zatürre hastalarının %10 civarı, tekrardan zatürreye yakalanarak (veya kalp, akciğer ve nöroloji problemleri dolayısıyla) yeniden hastaneye kaldırılmaktadır.

RN

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

Dünya çapında 450 milyon insanın (yani toplam insan nüfusunun %7'sinin) zatürreye yakalandığı ve her yıl zatürre nedeniyle 4 milyon insanın öldüğü bilinmektedir. 2008 yılında Dünya çapında 156 milyon çocuk zatürreye yakalanmıştır ve bunların 151 milyonu gelişmekte olan ülkelerdeki çocuklardır.

Tüm Reklamları Kapat

Gelir düzeyi düşük ülkelerdeki çocuk ölümlerinin 1 numaralı sebebi zatürredir. 2010 yılında, gelişmekte olan ülkelerdeki çocuk ölümlerinin %18'i (yaklaşık 1.3 milyon insan) zatürre nedeniyle yaşanmıştır. Hastalığın en yaygın olarak görüldüğü ülkeler Hindistan (43 milyon hasta), Çin (21 milyon hasta) ve Pakistan'dır (10 milyon hasta).

2018 yılında 5 yaş altı çocukların zatürre nedeniyle en çok öldüğü 5 ülke (koyu mavi) ve 15 ülke (koyu mavi ve açık mavi).
2018 yılında 5 yaş altı çocukların zatürre nedeniyle en çok öldüğü 5 ülke (koyu mavi) ve 15 ülke (koyu mavi ve açık mavi).
UNICEF

Önlem Yöntemleri

Belirli zatürre türlerini önlemenin en etkili yollarından birisi aşılanmadır. Özellikle de Haemophilus influenzae ve Streptococcus pneumoniae kaynaklı zatürrelere karşı aşılanma büyük etkiye sahiptir. Hatta çocuklara bu aşının yapılması, yetişkinlerdeki vaka oranlarını da azaltmaktadır; çünkü yetişkinler çoğu zaman hastalığı çocuklardan kapmaktadır.

Zatürre aşısının yanı sıra, grip aşısı da zatürreye karşı koruma sağlayabilmektedir. Bu nedenle 6 aylık ve üzerindeki çocukların düzenli grip aşısı olması önem taşımaktadır. Ayrıca elleri düzenli olarak yıkamak ve sigaradan tamamen uzak durmak da son derece etkilidir.

Yapılan araştırmalar, zatürre önlem yöntemlerinin küresel olarak uygulanması ve evrensel olarak sağlık hizmetlerinin sağlanabilmesi halinde her yıl toplamda 1 milyon çocuğun hayatının kurtarılabileceğini göstermektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Cleveland Clinic

Etimoloji

Zatürre sözcüğü Arapçadaki "ḏātu'r-riˀa(t)" (ذات الرئة), yani "akciğer iltihabı" kalıbından gelmektedir. Kimi zaman genel olarak "akciğer iltihabı" anlamında zatürre (İng: "pneumonia") kelimesi kullanılsa da, akciğer iltihabı veya pnömonitis (İng: "pneumonitis"), zatürreden ayrı bir olgu olarak görülmelidir.

Hastalığın İngilizce ve Latince adı olan "pneumonia" ise Antik Yunanda (ve sonrasında Latincede) "akciğer" anlamındaki "pneumōn" sözcüğünden gelmektedir.

Diğer Başlıklar

Zatürre dünya çapında birçok kültürde ilginç şekillerde isimlendirilmiştir. Örneğin Kanadalı patolog (hastalık bilimci) William Osler, 19. yüzyılda bu hastalığı "ölüm erlerinin kaptanı" olarak nitelemiştir. Benzer şekilde, ölüme yakın kişiler genellikle zatürreye yakalanarak nefes darlığı sebebiyle daha hızlı ölürler ve bu nedenle zatürreye kimi zaman "yaşlı adamın dostu" denmektedir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
24
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 14
  • Muhteşem! 5
  • Bilim Budur! 4
  • Umut Verici! 4
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Grrr... *@$# 2
  • Korkutucu! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 12/12/2024 10:45:35 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8343

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Kilometre
Hamilelik
Korku
Vücut
Enfeksiyon
Kafatası
Habercilik
Parçacık
Mikrop
Siyaset
Elektrik
Epistemik
Botanik
Endokrin Sistemi
Evrimsel Antropoloji
Mikroevrim
Deprem
Güve
Yiyecek
Risk
Sürüngen
Matematik
Klinik Mikrobiyoloji
Psikoterapi
Çağ
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Zatürre (Akciğer Yangısı, Pnömoni). (17 Mart 2020). Alındığı Tarih: 12 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8343
Bakırcı, Ç. M. (2020, March 17). Zatürre (Akciğer Yangısı, Pnömoni). Evrim Ağacı. Retrieved December 12, 2024. from https://evrimagaci.org/s/8343
Ç. M. Bakırcı. “Zatürre (Akciğer Yangısı, Pnömoni).” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 17 Mar. 2020, https://evrimagaci.org/s/8343.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Zatürre (Akciğer Yangısı, Pnömoni).” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, March 17, 2020. https://evrimagaci.org/s/8343.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close