Yüzlerimiz Kusursuz Simetriye Sahip Olsaydı Nasıl Görünürdük?

İnsanlar "kusursuz simetri"nin doğası gereği "daha iyi" olması gerektiği yargısına sahiptirler. Yüzü simetrik olan insanların daha çekici olduğu iddia edilir. Vücutlarımızın simetrik olması gerektiği düşünülür. Yapılan çalışmalar, insanların çekici (estetik) buldukları yüzlerin ortak özelliklerinin simetri, ortalamaya yakınlık ve gençlik gibi faktörleri de içerdiğini göstermektedir.

Gerçekten de sadece insanlar değil, birçok canlı, yüzleri simetriden aşırı uzak eşlerden uzak dururlar. Bunun sebebi, bilateral (çift-yanlı) simetrinin evrimsel hayatta kalma mücadelesinde avantajlı olduğu için evrimleşmesi ve bundan aşırı sapmaların hayatta kalma başarısını düşürecek olmasıdır.

Fakat genel bir simetrinin Doğal Seçilim açısından avantajlı olması (ve dolayısıyla Cinsel Seçilim tarafından da desteklenmesi), kusursuz simetrinin, yani hiçbir bilateral asimetriye sahip olmamanın de aynı derecede çekici ve Cinsel Seçilim tarafından desteklenir olmasını garanti etmemektedir.

Dahası, simetrinin daha sağlıklı bir bireye işaret ettiği düşüncesi genel geçer olarak kabul edilen bir düşünce değildir. Simetrinin, bireyin sağlıklı ve genetik olarak üstün olduğunu gösteren bir dürüst sinyal olduğu iddiası yaygın olsa da, bir bireyin simetriden sapmaya (asimetriye) sahip olmasının ana kriterlerinden biri ömür içinde karşılaşılan güçlüklerdir (bunlara stres kaynakları adını vermekteyiz). Dolayısıyla bir bireyin asimetrik yüze sahip olması, çok zorlu durumlarla karşılaşmasına rağmen bunların üstesinden gelmeyi başardığı ve halen hayatta kalmayı sürdürdüğüne işaret edebilir. Bu da, asimetrik yüzlerin zorlukların üstesinden gelme açısından daha dürüst bir sinyal olabileceğine işaret etmektedir.

Uzun lafın kısası, yüzdeki kusursuz asimetrinin gerçekten evrensel olarak çekici olup olmadığı konusu akademik camiada halen tartışılmaktadır.

Çekiciliğin Simetri Hipotezi

Genel olarak simetrinin çekiciliği hipotezini test etmek isteyen moda fotoğrafçısı Alex John Beck, Çekiciliğin Simetri Hipotezi denen fikir dahilinde kusursuz simetriye sahip yüzler yarattı. Yaptığı, basitçe, fotoğrafını çektiği insanların yüzlerinin önce sol yarısını, sonra sağ yarısını kullanarak gerçekten "kusursuz simetrik" yüzler oluşturmaktı.

Sonuçları aşağıdaki fotoğraflarda görebilirsiniz. Fotoğrafları gösterdiği birçok kişi bu yüzlerin birçoğunun ürkütücü ve itici olduğunu düşündü. Ancak bunun sebeplerinden birisi, simetrisi alınan yüzlerin diğer güzellik parametreleri (örneğin ortalamaya yakınlık) açısından zayıflaması olabilir. Yani yüzünün bir tarafındaki bariz bir şekilde asimetrik olan bir bireyin yüzünün o yarısı kullanılarak kusursuz simetrik bir yüz üretildiğinde, bu kişinin ortalama insan yüzüne benzerliği dikkate değer miktarda düşmektedir. Bu da, mutlak ve kusursuz bir simetriye rağmen kişilerin o yüzü çekici bulmamasıyla sonuçlanabilir.

Bu durum, bir bireyin yüzündeki asimetrinin ona doğallık kattığı fikrini destekliyor gibi gözüküyor. Bu oldukça mantıklı, çünkü doğada hiçbir şey kusursuz değildir ve bizlerin çekicilik algısı da bu kusurlu doğa içinde evrimleşmiş, etrafımızda gördüğümüz yüzlere göre şekillenmiştir. Buna benzer iki çalışmayı yüzlerimizde Altın Oran bulunup bulunmadığıyla ilgili şu sanatsal çalışmada ve genel olarak doğada Altın Oran'ı gerçekten görüp görmediğimizle ilgili bu yazımızda okuyabilirsiniz.

Aşağıdaki fotoğraflarda Alex Beck tarafından, katılımcıların yüzlerinin sol ve sağ yarılarına göre oluşturulan tam yüz portrelerini görüyorsunuz. Her fotoğrafta sol taraftaki kare, bireyin yüzünün sol yarısının kusursuz simetrisine, sağ taraftaki kare ise bireyin yüzünün sağ yarısının simetrisine dayanıyor.