Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Toryum Yakıtlı Reaktörler: Toryum Doğada Ne Sıklıkla Bulunur? Dünyanın En Zengin Toryum Yatakları Nerede?

Toryum Yakıtlı Reaktörler: Toryum Doğada Ne Sıklıkla Bulunur? Dünyanın En Zengin Toryum Yatakları Nerede?
14 dakika
9,005
  • Enerji Endüstrisi
  • Nükleer Enerji Mühendisliği

Toryum, daha önceden detaylıca anlattığımız gibi "Th" sembolü ile gösterilen ve periyodik cetvelin 7. periyodunun aktinitler grubunda yer alan bir kimyasal elementtir. Toryum, nükleer reaktörlerde yakıt olarak değil, yakıt kaynağı ("verimli malzeme") olarak kullanılabilir. Bu şekilde hafif su reaktörleri, ağır su reaktörleri, yüksek sıcaklıklı gaz reaktörleri, sodyum soğutmalı hızlı reaktörler ve erimiş tuz reaktörleri üretmek mümkündür.[1] 1960'lı ve 70'li yıllardan beri toryumdan faydalanan reaktör sayısı neredeyse yok denecek kadar azalmıştır ve bu nedenle bu konudaki deneyim de eksilmiştir.

Dünya çapındaki uranyum kaynaklarının sınırlı olduğuna yönelik olan ve 1960'larda yükselişe geçen endişeler, yakıt olarak toryumu kullanan reaktörlere olan ilgiyi doğurmuştur; çünkü ileride bir gün uranyum rezervleri tamamen tükendiğinde, toryumun verimli bir malzeme olarak uranyum üretmekte kullanılabileceği öngörülmüştür. Ne var ki sonradan yapılan çalışmalar, çoğu ülke için uranyumun nispeten bol olduğunu ortaya koydu ve bu nedenle toryum yakıt döngüsüyle ilgili araştırmalar giderek azaldı. 2000'li yıllardaysa daha verimli ve düşük atıklı nükleer reaktörler inşa etme hedefleri ve nükleer proliferasyonu (özellikle de nükleer silah üretimini) zorlaştırması gibi nitelikleri dolayısıyla toryuma olan ilgi yeniden artışa geçmiştir.[2]

Tüm Reklamları Kapat

Toryum, Türkiye de dahil birçok coğrafyada "mucize yakıt" olarak sunulmaktadır; ancak bu tür konularda her zaman olduğu gibi, iş, o kadar tek taraflı değildir. Örneğin 2011 yılında MIT tarafından yapılan bir çalışmada, toryum yakıt döngüsünün yaygınlaşmasını önleyici hiçbir faktör olmamasına rağmen, hafif su tasarımlı reaktörlerin yaygınlığı dolayısıyla toryum yakıtlı reaktörlerin pazar payının yakın veya orta vadede artması beklenmemektedir.[3] Günümüzde toryumdan faydalanan aktif nükleer santral sayısı yok denecek kadar azdır.

Bunun nedenlerinden biri, nükleer reaktörlerle atom bombaları arasındaki sıkı ilişkidir:[4] Özellikle de nükleer santrallerin üretiminin erken evrelerinde amaç, enerji üretiminden çok, atom bombası üretimi konuusunda sağladığı avantajlardı. Uranyum yakıtla çalışan santrallerde yan ürün olarak üretilen plütonyum, atom bombası üretiminde kullanılan çok önemli bir malzemedir; ancak toryum yakıt döngüsünde plütonyum üretilmez. Toryum yakıt döngüsünü çok daha güvenilir kılan bu ilginç özellik, aynı zamanda toryum santrallerinin önündeki kritik bir engeldir: Hem enerji hem "savunma" sahalarına aynı anda yatırım yapmak mümkünken, sadece enerji amaçlı bir yatırım ekonomik olarak çekici değildir ve bu nedenle, yukarıda sözünü ettiğimiz analizin de gösterdiği üzere, hele ki giderek kutuplaşan dünyada toryum yakıt döngüsünden faydalanan reaktörlerin inşası (veya en azından yaygınlaşması) pek olası gözükmemektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak toryum reatörlerinin önündeki asıl engel nükleer bomba tutkusundan ziyade ekonomik problemlerdir: Toryum, çok etkili bir nötron emici (bir nevi "nötron zehirleyici") olduğu için, toryumdan faydalanan reaktörlerde daha da fazla zenginleştirilmiş uranyum kullanmak gerekmektedir. Bu kritik ekonomik problem, toryumdan faydalanan reaktörlerin pratik olarak var olamamasına sebep olmuştur.[5]

Nükleer Reaktörlerde Yakıt Olarak Toryum

Toryum-231 izotopu, toryum yakıt döngüsüyle çalışan nükleer reaktörlerde yakıt olarak kullanılabilir; ancak bu izotop çok nadir bulunur ve dolayısıyla nükleer zincir tepkimesi başlatabilmek için kullanışlı değildir. Bunun yerine, toryum-232 izotopu yakıt potansiyeline sahiptir. Aslında toryumun kendisi iyi bir yakıt değildir; daha ziyade verimli malzeme (İng: "fertile material") olarak bilinir, yani yakıt olarak kullanılabilecek maddelere, özellikle de uranyum-233 atomuna dönüşebilecek yapıdadır:

n+90232Th→90233Th→β− 91233Pa→β− 92233Un+^{232}_{90}\text{Th}\rightarrow^{233}_{90}\text{Th}\xrightarrow{\beta^-}\ ^{233}_{91}\text{Pa} \xrightarrow{\beta^-}\ ^{233}_{92}\text{U}

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bir toryum reaktöründe toryum-232, bombardımana tutulduğu nötronları absorbe ederek uranyum-233 izotopuna dönüşür. Bu mekanizma, uranyum-238 atomlarının nötron emilimi yoluyla plütonyum-239'a dönüştürüldüğü mekanizma ile çok benzerdir. Reaktörün tasarımına bağlı olarak, üretilen uranyum-233 ya hemen üretildiği yere (in situ) tepkimeye girer ya da kimyasal olarak ayrıştırıldıktan sonra yakıta dönüştürülür.

Bugüne kadar toryum yakıt döngüsünden faydalanan reaktörler şu şekilde sıralanabilir:

  • Amerika Birleşik Devletleri
  • Dresden Ünite 1: 1960-1978 yılları arasında aktif olan ve 197 MW gücündeki bu kaynar su reaktörü, köşe çubukları olarak ThO2 kullanmıştır.
  • Peach Bottom: 1966-1972 yılları arasında aktif olan ve 40 MW gücündeki bu deneysel prizmatik blok yüksek sıcaklık gaz reaktörü, sürücü yakıtı olarak toryum ve 235U kullanmıştır.
  • Fort St. Vrain: 1976-1989 yılları arasında aktif olan ve 330 MW gücündeki bu prizmatik blok yüksek sıcaklık gaz reaktörü, sürücü yakıtı olarak toryum ve 235U kullanmıştır.
  • Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı Erimiş Tuz Reaktörü: 1964-1969 yılları arasında aktif olan ve 7.5 MW gücündeki bu erimiş tuz reaktörü, sıvı florürden faydalanmış bir toryum reaktörüydü.
  • BORAX-IV & Elk River İstasyonu: 1963-1968 yılları arasında aktif olan ve ilki 2.4 MW, ikincisi 24 MW gücündeki bu yüksek sıcaklık gaz reaktörleri, sürücü yakıtı olarak toryum ve 235U kullanmıştır.
  • Shippingport: 1977-1982 yılları arasında aktif olan ve 100 MW gücündeki bu hafif su kuluçka reaktörü, sürücü yakıtı olarak toryum ve 233U kullanmıştır.
  • Indian Point 1: 1962-1980 yılları arasında aktif olan ve 285 MW gücündeki bu basınçlı su reaktörü, sürücü yakıtı olarak toryum ve 233U kullanmıştır.
  • (Batı) Almanya
  • Arbeitsgemeinschaft Versuchsreaktor (AVR): 1967-1988 yılları arasında aktif olan ve 15 MW gücündeki bu deneysel çakıl yatağı yüksek sıcaklık gaz reaktörü, sürücü yakıtı olarak toryum ve 235U kullanmıştır.
  • THTR-300: 1985-1989 yılları arasında aktif olan ve 300 MW gücündeki bu yüksek sıcaklık gaz reaktörü, sürücü yakıtı olarak toryum ve 235U kullanmıştır.
  • Lingen: 1968-1973 yılları arasında aktif olan ve 60 MW gücündeki bu kaynar su reaktörü, test yakıtı olarak (Th,Pu)O2 peletlerinden kullanmıştır.
  • Birleşik Krallık (ve ayrıca İsveç, Norveç ve İsviçre)
  • Dragon (OECD-Euratom): 1966-1973 yılları arasında aktif olan ve 20 MW gücündeki bu deneysel mandallı blok (İng: "pin-in-block") tasarımlı yüksek sıcaklık gaz reaktörü, sürücü yakıtı olarak toryum ve 235U kullanmıştır.
  • Hollanda
  • Keuring van Elektrotechnische Materialen te Arnhem (KEMA): 1974-1977 yılları arasında aktif olan ve 1 MW gücündeki bu sulu homojen süspansiyon reaktörü yakıt olarak toryum ve fazlasıyla zenginleştirilmiş uranyum kullanmıştır.
  • Petten: 2024 yılında aktive olması beklenen bu yüksek akı reaktörünün toryumdan faydalanması beklenmektedir.
  • Kanada
  • NRX & NRU: İlki 1947, ikincisi 1957'de aktif olan ve sırasıyla 20 MW ve 200 MW gücünde olan bu malzeme test reaktörleri yakıt olarak toryum ve 235U kullanmıştır.
  • Hindistan
  • CIRUS, DHRUVA ve KAMINI: 1960 yılında inşa edilen ve 2010 yılında deaktive edilen CIRUS haricinde halen aktif olan bu reaktörler (sırasıyla 40 MW, 100 MW ve 30 kW) toryum ve ThO2 kullanmışlardır.
  • KAPS 1 &2; KGS 1 & 2; RAPS 2, 3 & 4: 1980 yılında deaktive olan RAPS 2 haricinde operasyonlarına devam eden, 220 MW gücündeki bu basınçlı ağır su reaktörleri, başlangıç sonrasında ilk çekirdeğin nötron akı düzleşmesi için ThO2 peletlerden faydalanmaktadır.
  • Hızlı Kuluçka Test Reaktörü (FBTR): 1985 yılında inşa edilen ve halen aktif olan, 40 MW gücündeki bu sıvı metal hızlı kuluçka reaktörü ThO2 yapılı blanketlerden faydalanmaktadır.

Toryum Yakıtın Avantajları

Birazdan daha detaylıca göreceğimiz gibi toryum, uranyumdan daha bol bulunan bir element olduğu için toryumla çalışan reaktörlerin uranyum reaktörlerine üstünlüğü vardır.

Verimlilik

Toryum bazlı yakıtlar, reaktör ve depo performansını iyileştiren, daha uygun fiziksel ve kimyasal özelliklere sahiptir. Her şeyden önce toryum, çok daha yüksek bir enerji yoğunluğuna sahiptir: 1 ton toryumdan elde edilebilecek enerjinin, 35 ton uranyumdan elde edilecek enerjiye denk olduğu hesaplanmaktadır.[6] Ayrıca modern reaktörler yakıt olarak kullandıkları uranyumun %1'inden azını gerçekten enerjiye dönüştürebilirken, bir toryum reaktörü yakıtının %99'unu kullanabilir (ama bu devasa fark, kuluçka reaktörlerde neredeyse kalmayacak düzeyde kapanmaktadır).[7]

Fiziksel ve Kimyasal Avantajlar

Ayrıca toryum dioksit (ThO2), en yaygın reaktör yakıtı olan uranyum dioksit (UO2) ile karşılaştırıldığında daha yüksek bir erime noktasına, daha yüksek termal iletkenliğe ve daha düşük termal genleşme katsayısına sahiptir. Toryum dioksit ayrıca kimyasal olarak da daha stabildir ve uranyum dioksitin aksine kendiliğinden oksitlenmez.

Tüm Reklamları Kapat

Nükleer Proliferasyon Direnci

Toryum, hafif su reaktörlerinde kullanıldığı müddetçe nükleer silaha dönüştürülebilirliği daha zordur.[8] Bunun ana nedeni, toryum yakıttan üretilen 233U atomlarının ciddi miktarda 232U ile kontamine olmasıdır. Uranyum-232 ve uranyum-233 atomlarını birbirinden kimyasal olarak ayırmak mümkün değildir ve yoğun bir gama ışıması saçan bozunma ürünlerine sahiptir. Bu yüksek enerjili fotonlar, çok ciddi bir radyasyon riskine sahiptir ve bu nednele de ayrıştırılmış uranyumun uzaktan manipüle edilmesini gerektirir. Bu da bu tür atıkların uzaktan teşhis edilebilmesini kolaylaştırır ve denetimsiz nükleer proliferasyonu zorlaştırır.

Ancak erimiş tuz reaktörleri için aynısı söylenemez.[9], [10] 1960'larda geliştirilen erimiş tuz reaktörleri, katı yakıt çubukları yerine toryum içerikli sıvı nükleer yakıtlar kullanmaktadır. Bu reaktörlerin, mevcut alternatif teknolojilerden daha verimli olduğu ve erime-tipi kazalara daha kapalı olduğu iddia edilmektedir. Özellikle de Çin gibi ülkeler, katı toryum bazlı yakıtlar kullanan, yüksek sıcaklıkta gaz soğutmalı reaktörler gibi küçük ve modüler reaktörler geliştirmektedirler.[10]

Atık Güvenliği

Toryum reaktörlerin tehlikeli aktinid atıkları da daha düşüktür. Nükleer fisyon, sadece birkaç günden 200.000 yıla kadar sürebilen yarılanma ömrüne sahip radyoaktif fisyon atıkları üretir.

Geleneksel uranyum bazlı reaktörlerde üretilen nükleer yakıtların, yaklaşık 1000 yıl ila 1 milyon yıl arasındaki uzun vadeli radyolojik tehlikesi, plütonyum ve diğer küçük aktinitlerden kaynaklanmaktadır. Bu sürelerden sonra, uzun ömürlü fisyon ürünleri yeniden önemli bir riske dönüşebilmektedir. Örneğin 238U'un tek bir nötron yakalaması, uranyum-ötesi elementler (örneğin plütonyum, amerisyum, küriyum, vs.) üretmek için yeterlidir, oysa 232Th ile bunu yapmak için genellikle 5 yakalama gereklidir. Toryum çevrimli yakıt çekirdeklerinin %98-99'u 233U veya 235U izotoplarına ulaştığında fisyona uğrar, bu nedenle uzun ömürlü uranyum-ötesi elementlerden daha az miktarda üretilir.

Tüm Reklamları Kapat

Bazı toksisite çalışmalarına göre toryum döngüsü, tehlikeli aktinit atıklarını tamamen geri dönüştürebilecek ve yalnızca fisyon ürünü atıkları oluşturacak niteliktedir.[11] Örneğin bir toryum reaktöründen çıkan atık, aradan 100 yıl geçtikten sonra, aynı güçteki bir hafif su reaktöründe kullanılan düşük miktarda zenginleştirilmiş uranyum atığından daha az toksik olabilir (özellikle de 10.000+ yıl toksisitesi diğer reaktör yakıtlarından daha düşüktür). Diğer çalışmalarda, toryum reaktörlerinde de bazı aktinit kayıpları olduğu varsayılmıştır ve toryum reaktörlerinde uzun vadede atık radyoaktivitesine hakim olan unsurun aktinitler olduğu gösterilmiştir.[12]

Tüm bu nedenlerle toryum, uranyum-ötesi element oluşumunu en aza indirmek ve plütonyum tahribatını en üst düzeye çıkarmak için karışık oksit (MOX) yakıtlarında uranyuma potansiyel olan, ilgi çekici bir alternatiftir.[13]

Toryum Yakıtın Dezavantajları

Diğer yakıtlar gibi toryum da sorunsuz değildir; çözülmesi gereken belli problemlere sahiptir.

Fiziksel Problemler

Uranyumun aksine toryum, doğadaki 21 tek çekirdekli ("mononüklidik" veya "monotopik") elementten biridir. Tek çekirdekli elementler, uranyum-233, uranyum-235 veya plütonyum gibi çok çekirdekli izotopların aksine fisyon için elverişli değillerdir ve yakıt olarak kullanılabilmek için bu diğer izotoplara muhtaçtırlar.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Düzen Adamı

Düzen Adamı çocukluğundan itibaren normalliğin peşine düşen Marcello’nun hayatı ekseninde toplumsal alışkanlıkların ikiyüzlülüğünü ortaya koyuyor. Alberto Moravia kahramanı Marcello’nun takıntı derecesindeki normallik arzusunu bir dürtü olarak tarif ediyor: “Kabul gören genel bir kurala uyma iradesiydi, farklı olmak suçlu olmak anlamına geldiğine göre başkalarına benzeme isteğiydi” onunki.

“Maneviyatla sanatsal bütünlüğün nadiren rastladığımız birleşimi Moravia’yı Avrupa’nın en iyi yazarları arasına yerleştiriyor.”

– John Burnside, Guardian –

“En önemli romanı Düzen Adamı’nda Moravia, sinik fırsatçılar ülkesinde cinsellikle siyaset arasındaki karmaşık ilişkiyi keşfediyor.”

– Rachel Donadio, New York Times –

Devamını Göster
₺78.00
Düzen Adamı

Ayrıca toryumun sinterleme (İng: "sintering") sıcaklığı, yani katı yakıt üretimini mümkün kılmak için maddenin erimeksizin çıkarılması gereken sıcaklığı 550 derece daha yüksektir. Bunlar dolayısıyla toryum yakıt üretimi, uranyum yakıt üretiminden daha zor tekniklere dayanmaktadır.

Toryumun kimyasal olarak atıl olması da onu işlemeyi oldukça zorlaştırmaktadır. Ancak bu sorun, sıvı yakıtlı reaktörler sayesinde çözülebilmektedir.

Bir diğer problem, toryum-uranyum döngüsü sırasında üretilen uranyum-233'ün tellür-208'e bozunumu sırasında saçılan gama ışınlarının 2.6 MeV gibi yüksek bir enerji seviyesinde olmasıdır (benzer şekilde bizmut-212 ara ürünü de sorun yaratmaktadır). Bu tür gama ışınlarını kalkanlamak çok zordur; dolayısıyla çok daha pahalı ekipmanları ve yüksek deneyimi beraberinde getirmektedir.

Kimyasal Problemler

Fiziksel problemlere ek olarak toryumun nötron ekonomisi de daha zayıftır. Örneğin toryum-232'nin uranyum-233'e dönüşüm aralığı da görece uzundur. Uranyum-233 kullanımında oluşan neptünyum-239 izotopunun yarı ömrü sadece 2-3 gün kadarken, protaktinyum-233'ün yarı ömrü 27 gün civarıdır. Dolayısıyla toryum reaktörlerinde bol miktarda protaktinyum-233 birikir. Protaktinyum-233, nihayetinde uranyum-235'e dönüşüyor olsa da bunun gerçekleşebilmesi için 2 adet nötron absorbsiyonu gerekir ve bu nedenle prtoaktinyum-233 de önemli bir nörton emicisidir. Bu da nötron ekonomisini zayıflatmaktadır.

Ayrıca uranyumla eşit miktarda nötron emilim verimliliğine erişebilmek için toryumun daha yüksek sıcaklıklara çıkarılması gerekmektedir. Özellikle de güncel nükleer reaktörlerinin ezici çoğunluğunun hafif su reaktörleri olduğu düşünülecek olursa, bu tür reaktörlerde elde edilen nötron verimliliği seviyeleri toryumu henüz ekonomik bir alternatif hâline getirememektedir.

Son olarak toryum, uranyum-plütonyum ile çalışan hızlı reaktörlerde yeterince etkili bir yakıt değildir. Her ne kadar yavaş nötron rejiminde uranyum-233 muhteşem bir yakıt olsa da, hızlı spektrumda çalışan yaygın reaktörlerde uranyum-235 veya plütonyum-239'un yanına bile yanaşamaz. Dolayısıyla nötron ekonomisinin kusuruz işlemesi gereken reaktörlerde toryum ideal değildir.

Deneyimsizlik

Daha önceden de ele aldığımız gibi nükleer enerji güvenliği, büyük ve şaşmaz bir liyakat ve yönetim gerektirmektedir. Toryumdan faydalanan reaktörlerle ilgili en büyük sıkıntı, bu tür reaktörlerin neredeyse 50 yıldır kullanılmamış olması ve dolayısıyla bu alandaki donanımın yitirilmiş olmasıdır.[14] Nükleer reaktörler müthiş bir deneyim ve uzmanlık gerektirdiği için, tekrardan toryumun bu reaktörlerin işleyişine dahil edilmesi pek kolay gözükmemektedir (ve oldukça maliyetli de olabilir). Modern çağda bu reaktörlerin bakım maliyetleri de bilinmediği için birçok devlet, kurum ve kuruluş bu tür bir belirsiz bir yatırımdan uzak durmaktadır.[6]

Toryum Ne Kadar Yaygın?

Toryum içerikli kayalar, Dünya'nın bütün kıtalarında mevcuttur.[15] Bu toryum konsantrasyonlarını tespit etmek için gama ışını spektroskopisi kullanılır. Buna göre, yeryüzündeki toprağın ve kayaların önemli bir bölümünde eser miktarda (yaklaşık milyonda 6 parça) toryum, torit (ThSiO4), torianit (%88 ThO2 + %12 UO2), monazit (%2.5 kadarı toryumdur), allanit (%0.1-2'si toryumdur) ve zirkon (%0.4 kadarı toryum olabilir) olarak bulunmaktadır.[16]

Toryum, yerkabuğunda bulunan bütün uranyum izotoplarının toplamından birkaç kat daha fazla bulunur. Örneğin sadece toryum-232 izotopu, sadece uranyum-235 atomundan birkaç yüz kat daha yaygındır. Yapılan tahminlere göre, 30 milyar kere milyar ton kütleye sahip olduğu hesaplanan yer kabuğunda, 120 trilyon ton kullanılabilir toryum ile, çok daha fazla miktarda kullanımı daha zor orta-düşük konsantrasyonlarda toryum bulunmaktadır.[17], [18], [19]

En Zengin Toryum Rezervleri Nerede?

2005 yılında Uluslararası Atomik Enerji Ajansı'nın yaptığı tahminlere göre yeryüzündeki en zengin toryum kaynakları şöyledir (var olduğu ve çıkarılabileceği bilinen ton miktarı + potansiyel olarak keşfedilmesi beklenen ek yüzdelik miktar):[20]

Tüm Reklamları Kapat

  • Hindistan: 510.000 + %21
  • Avustralya: 489.000 + %19
  • Amerika Birleşik Devletleri: 400.000 + %13
  • Türkiye: 344.000 + %11
  • Venezüela: 302.000 + %11
  • Brezilya: 302.000 + %10
  • Norveç: 132.000 + %4
  • Mısır: 100.000 + %3
  • Rusya: 75.000 + %2
  • Grönland: 54.000 + %2
Dünya'daki toryum rezervlerinin dağılımı
Dünya'daki toryum rezervlerinin dağılımı
Wikimedia

2020 yılında Dünya Nükleer Birliği tarafından yapılan güncel hesaplar ise, ülkelerin sahip olduğu minimum toryum rezervlerini şu şekilde sıralamıştır (ton):

  • Hindistan: 1.070.000
  • Brezilya: 632.000 ton
  • Avustralya: 595.000 ton
  • Amerika Birleşik Devletleri: 595.000
  • Mısır: 380.000
  • Türkiye: 374.000
  • Çin: 300.000
  • Venezüela: 300.000
  • Kanada: 172.000
  • Rusya: 155.000
  • Dünya Toplamı: 6.390.400

Ay'daki Toryum Rezervleri

Gama ışını spektroskopisi kullanılarak Ay'da yapılan incelemeler, Ay'ın Dünya'dan yana bakan yüzünde toryumca zengin kayaçlar bulunduğunu göstermiştir. Ay'ın Dünya'dan uzak olan (sözde "karanlık") tarafında görece daha az miktarda toryum bulunmaktadır.

Ay'daki toryum yataklarının dağılımı. Solda, Ay'ın Dünya'ya dönük olan yüzü, sağda ise Dünya'dan uzak yüzü görülmektedir.
Ay'daki toryum yataklarının dağılımı. Solda, Ay'ın Dünya'ya dönük olan yüzü, sağda ise Dünya'dan uzak yüzü görülmektedir.
Wikimedia

Ayrıca toryum, Ay ile ilgili ilginç bir gizeme de ev sahipliği yapmaktadır. Ay'ın Dünya'dan uzak tarafında Compton-Belkovich Toryum Anomalisi denen bir durum tespit edilmiştir: Buna bir "anomali" denmesinin nedeni, bu toryum birikiminin 1 milyar yıl öncesine ait volkanik bir komplekste keşfedilmiş olmasıdır; ne var ki Ay'daki volkanik faaliyetin 3-4 milyar yıl kadar önce sonlandığı bilinmektedir.[21] Bu konudaki araştırmalar devam etmektedir.

Compton-Belkovich Toryum Anomalisi
Compton-Belkovich Toryum Anomalisi
Wikimedia

Sonuç

Her ne kadar halk arasında bütün sorunları bir anda çözüverecek bir deus ex machina arzulanıyor olsa da bilimde yaygın olarak bilinen bir gerçek vardır: Hiçbir yakıt kusursuz değildir. Toryum da istisna değildir ve bütün çekici özelliklerine rağmen, başa çıkılması gereken dezavantajları mevcuttur. Her ne kadar toryum savunucuları, erimiş tuz reaktörleri ve sıvı florür toryum reaktörleri gibi teknolojilerin, toryumun dezavantajlarını ortadan kaldıracağını ileri sürseler de bugüne kadar bu şekilde sıvı yakıt kullanan sadece iki adet reaktör inşa edildiği için (her ikisi de Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı tarafından yapılmış Uçak Reaktör Deneyi ve Erimiş Tuz Reaktör Deneyi), bu iddiaların doğruluğunu test etmek kolay değildir. Bu nedenle bilim insanları ve mühendisler, canla başla çalışarak tüm bu zorlukların üstesinden gelebilecek teknikleri geliştirmeye çabalamaktadırlar.

Ne olursa olsun, genel olarak insanlığın veya belli bir ülkenin kurtuluşunu tek bir kurtarıcıya bağlamak güvenli ve rasyonel bir politika değildir; toryumun da bu konuda "örtülmüş kahraman" olarak pazarlanmasında bir fayda yoktur. Toryum da dahil olmak üzere kimyanın ve bilimin topyekûn olarak geliştirilmesi ve bilimin her alanında çalışmalar yapacak kişilere istihdam sağlanması süreğen kalkınma ve medeniyetin ilerleyişi açısından hayatidir.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
40
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 10
  • Bilim Budur! 7
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • Muhteşem! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Umut Verici! 4
  • Güldürdü 1
  • İnanılmaz 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 25/03/2023 11:48:07 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12047

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Zehirli Mantar
Mühendislik
Öğrenme
Diş Hekimi
Yayılım
Gözlem
Yeni Koronavirüs
Yılan
Bilinç
Mistisizm
Oyun Teorisi
Kimyasal Bağ
Mikoloji
Coğrafya
Uluslararası Uzay İstasyonu
Fosil
Test
Amerika
Kültür
Kadın Doğum
Matematik
Yüksek
Dalga
Canlılık Ve Cansızlık Arasındaki Farklar
Yüzey
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Toryum Yakıtlı Reaktörler: Toryum Doğada Ne Sıklıkla Bulunur? Dünyanın En Zengin Toryum Yatakları Nerede?. (4 Temmuz 2022). Alındığı Tarih: 25 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12047
Bakırcı, Ç. M. (2022, July 04). Toryum Yakıtlı Reaktörler: Toryum Doğada Ne Sıklıkla Bulunur? Dünyanın En Zengin Toryum Yatakları Nerede?. Evrim Ağacı. Retrieved March 25, 2023. from https://evrimagaci.org/s/12047
Ç. M. Bakırcı. “Toryum Yakıtlı Reaktörler: Toryum Doğada Ne Sıklıkla Bulunur? Dünyanın En Zengin Toryum Yatakları Nerede?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 04 Jul. 2022, https://evrimagaci.org/s/12047.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Toryum Yakıtlı Reaktörler: Toryum Doğada Ne Sıklıkla Bulunur? Dünyanın En Zengin Toryum Yatakları Nerede?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, July 04, 2022. https://evrimagaci.org/s/12047.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.