Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Toryum Yakıtlı Reaktörler: Toryum Doğada Ne Sıklıkla Bulunur? Dünyanın En Zengin Toryum Yatakları Nerede?

Toryum Yakıtlı Reaktörler: Toryum Doğada Ne Sıklıkla Bulunur? Dünyanın En Zengin Toryum Yatakları Nerede?
14 dakika
14,804
Tüm Reklamları Kapat

Toryum, daha önceden detaylıca anlattığımız gibi "Th" sembolü ile gösterilen ve periyodik cetvelin 7. periyodunun aktinitler grubunda yer alan bir kimyasal elementtir. Toryum, nükleer reaktörlerde yakıt olarak değil, yakıt kaynağı ("verimli malzeme") olarak kullanılabilir. Bu şekilde hafif su reaktörleri, ağır su reaktörleri, yüksek sıcaklıklı gaz reaktörleri, sodyum soğutmalı hızlı reaktörler ve erimiş tuz reaktörleri üretmek mümkündür.[1] 1960'lı ve 70'li yıllardan beri toryumdan faydalanan reaktör sayısı neredeyse yok denecek kadar azalmıştır ve bu nedenle bu konudaki deneyim de eksilmiştir.

Dünya çapındaki uranyum kaynaklarının sınırlı olduğuna yönelik olan ve 1960'larda yükselişe geçen endişeler, yakıt olarak toryumu kullanan reaktörlere olan ilgiyi doğurmuştur; çünkü ileride bir gün uranyum rezervleri tamamen tükendiğinde, toryumun verimli bir malzeme olarak uranyum üretmekte kullanılabileceği öngörülmüştür. Ne var ki sonradan yapılan çalışmalar, çoğu ülke için uranyumun nispeten bol olduğunu ortaya koydu ve bu nedenle toryum yakıt döngüsüyle ilgili araştırmalar giderek azaldı. 2000'li yıllardaysa daha verimli ve düşük atıklı nükleer reaktörler inşa etme hedefleri ve nükleer proliferasyonu (özellikle de nükleer silah üretimini) zorlaştırması gibi nitelikleri dolayısıyla toryuma olan ilgi yeniden artışa geçmiştir.[2]

Tüm Reklamları Kapat

Toryum, Türkiye de dahil birçok coğrafyada "mucize yakıt" olarak sunulmaktadır; ancak bu tür konularda her zaman olduğu gibi, iş, o kadar tek taraflı değildir. Örneğin 2011 yılında MIT tarafından yapılan bir çalışmada, toryum yakıt döngüsünün yaygınlaşmasını önleyici hiçbir faktör olmamasına rağmen, hafif su tasarımlı reaktörlerin yaygınlığı dolayısıyla toryum yakıtlı reaktörlerin pazar payının yakın veya orta vadede artması beklenmemektedir.[3] Günümüzde toryumdan faydalanan aktif nükleer santral sayısı yok denecek kadar azdır.

Bunun nedenlerinden biri, nükleer reaktörlerle atom bombaları arasındaki sıkı ilişkidir:[4] Özellikle de nükleer santrallerin üretiminin erken evrelerinde amaç, enerji üretiminden çok, atom bombası üretimi konuusunda sağladığı avantajlardı. Uranyum yakıtla çalışan santrallerde yan ürün olarak üretilen plütonyum, atom bombası üretiminde kullanılan çok önemli bir malzemedir; ancak toryum yakıt döngüsünde plütonyum üretilmez. Toryum yakıt döngüsünü çok daha güvenilir kılan bu ilginç özellik, aynı zamanda toryum santrallerinin önündeki kritik bir engeldir: Hem enerji hem "savunma" sahalarına aynı anda yatırım yapmak mümkünken, sadece enerji amaçlı bir yatırım ekonomik olarak çekici değildir ve bu nedenle, yukarıda sözünü ettiğimiz analizin de gösterdiği üzere, hele ki giderek kutuplaşan dünyada toryum yakıt döngüsünden faydalanan reaktörlerin inşası (veya en azından yaygınlaşması) pek olası gözükmemektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak toryum reatörlerinin önündeki asıl engel nükleer bomba tutkusundan ziyade ekonomik problemlerdir: Toryum, çok etkili bir nötron emici (bir nevi "nötron zehirleyici") olduğu için, toryumdan faydalanan reaktörlerde daha da fazla zenginleştirilmiş uranyum kullanmak gerekmektedir. Bu kritik ekonomik problem, toryumdan faydalanan reaktörlerin pratik olarak var olamamasına sebep olmuştur.[5]

Nükleer Reaktörlerde Yakıt Olarak Toryum

Toryum-231 izotopu, toryum yakıt döngüsüyle çalışan nükleer reaktörlerde yakıt olarak kullanılabilir; ancak bu izotop çok nadir bulunur ve dolayısıyla nükleer zincir tepkimesi başlatabilmek için kullanışlı değildir. Bunun yerine, toryum-232 izotopu yakıt potansiyeline sahiptir. Aslında toryumun kendisi iyi bir yakıt değildir; daha ziyade verimli malzeme (İng: "fertile material") olarak bilinir, yani yakıt olarak kullanılabilecek maddelere, özellikle de uranyum-233 atomuna dönüşebilecek yapıdadır:

n+90232Th→90233Th→β− 91233Pa→β− 92233Un+^{232}_{90}\text{Th}\rightarrow^{233}_{90}\text{Th}\xrightarrow{\beta^-}\ ^{233}_{91}\text{Pa} \xrightarrow{\beta^-}\ ^{233}_{92}\text{U}

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bir toryum reaktöründe toryum-232, bombardımana tutulduğu nötronları absorbe ederek uranyum-233 izotopuna dönüşür. Bu mekanizma, uranyum-238 atomlarının nötron emilimi yoluyla plütonyum-239'a dönüştürüldüğü mekanizma ile çok benzerdir. Reaktörün tasarımına bağlı olarak, üretilen uranyum-233 ya hemen üretildiği yere (in situ) tepkimeye girer ya da kimyasal olarak ayrıştırıldıktan sonra yakıta dönüştürülür.

Bugüne kadar toryum yakıt döngüsünden faydalanan reaktörler şu şekilde sıralanabilir:

  • Amerika Birleşik Devletleri
  • Dresden Ünite 1: 1960-1978 yılları arasında aktif olan ve 197 MW gücündeki bu kaynar su reaktörü, köşe çubukları olarak ThO2 kullanmıştır.
  • Peach Bottom: 1966-1972 yılları arasında aktif olan ve 40 MW gücündeki bu deneysel prizmatik blok yüksek sıcaklık gaz reaktörü, sürücü yakıtı olarak toryum ve 235U kullanmıştır.
  • Fort St. Vrain: 1976-1989 yılları arasında aktif olan ve 330 MW gücündeki bu prizmatik blok yüksek sıcaklık gaz reaktörü, sürücü yakıtı olarak toryum ve 235U kullanmıştır.
  • Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı Erimiş Tuz Reaktörü: 1964-1969 yılları arasında aktif olan ve 7.5 MW gücündeki bu erimiş tuz reaktörü, sıvı florürden faydalanmış bir toryum reaktörüydü.
  • BORAX-IV & Elk River İstasyonu: 1963-1968 yılları arasında aktif olan ve ilki 2.4 MW, ikincisi 24 MW gücündeki bu yüksek sıcaklık gaz reaktörleri, sürücü yakıtı olarak toryum ve 235U kullanmıştır.
  • Shippingport: 1977-1982 yılları arasında aktif olan ve 100 MW gücündeki bu hafif su kuluçka reaktörü, sürücü yakıtı olarak toryum ve 233U kullanmıştır.
  • Indian Point 1: 1962-1980 yılları arasında aktif olan ve 285 MW gücündeki bu basınçlı su reaktörü, sürücü yakıtı olarak toryum ve 233U kullanmıştır.
  • (Batı) Almanya
  • Arbeitsgemeinschaft Versuchsreaktor (AVR): 1967-1988 yılları arasında aktif olan ve 15 MW gücündeki bu deneysel çakıl yatağı yüksek sıcaklık gaz reaktörü, sürücü yakıtı olarak toryum ve 235U kullanmıştır.
  • THTR-300: 1985-1989 yılları arasında aktif olan ve 300 MW gücündeki bu yüksek sıcaklık gaz reaktörü, sürücü yakıtı olarak toryum ve 235U kullanmıştır.
  • Lingen: 1968-1973 yılları arasında aktif olan ve 60 MW gücündeki bu kaynar su reaktörü, test yakıtı olarak (Th,Pu)O2 peletlerinden kullanmıştır.
  • Birleşik Krallık (ve ayrıca İsveç, Norveç ve İsviçre)
  • Dragon (OECD-Euratom): 1966-1973 yılları arasında aktif olan ve 20 MW gücündeki bu deneysel mandallı blok (İng: "pin-in-block") tasarımlı yüksek sıcaklık gaz reaktörü, sürücü yakıtı olarak toryum ve 235U kullanmıştır.
  • Hollanda
  • Keuring van Elektrotechnische Materialen te Arnhem (KEMA): 1974-1977 yılları arasında aktif olan ve 1 MW gücündeki bu sulu homojen süspansiyon reaktörü yakıt olarak toryum ve fazlasıyla zenginleştirilmiş uranyum kullanmıştır.
  • Petten: 2024 yılında aktive olması beklenen bu yüksek akı reaktörünün toryumdan faydalanması beklenmektedir.
  • Kanada
  • NRX & NRU: İlki 1947, ikincisi 1957'de aktif olan ve sırasıyla 20 MW ve 200 MW gücünde olan bu malzeme test reaktörleri yakıt olarak toryum ve 235U kullanmıştır.
  • Hindistan
  • CIRUS, DHRUVA ve KAMINI: 1960 yılında inşa edilen ve 2010 yılında deaktive edilen CIRUS haricinde halen aktif olan bu reaktörler (sırasıyla 40 MW, 100 MW ve 30 kW) toryum ve ThO2 kullanmışlardır.
  • KAPS 1 &2; KGS 1 & 2; RAPS 2, 3 & 4: 1980 yılında deaktive olan RAPS 2 haricinde operasyonlarına devam eden, 220 MW gücündeki bu basınçlı ağır su reaktörleri, başlangıç sonrasında ilk çekirdeğin nötron akı düzleşmesi için ThO2 peletlerden faydalanmaktadır.
  • Hızlı Kuluçka Test Reaktörü (FBTR): 1985 yılında inşa edilen ve halen aktif olan, 40 MW gücündeki bu sıvı metal hızlı kuluçka reaktörü ThO2 yapılı blanketlerden faydalanmaktadır.

Toryum Yakıtın Avantajları

Birazdan daha detaylıca göreceğimiz gibi toryum, uranyumdan daha bol bulunan bir element olduğu için toryumla çalışan reaktörlerin uranyum reaktörlerine üstünlüğü vardır.

Verimlilik

Toryum bazlı yakıtlar, reaktör ve depo performansını iyileştiren, daha uygun fiziksel ve kimyasal özelliklere sahiptir. Her şeyden önce toryum, çok daha yüksek bir enerji yoğunluğuna sahiptir: 1 ton toryumdan elde edilebilecek enerjinin, 35 ton uranyumdan elde edilecek enerjiye denk olduğu hesaplanmaktadır.[6] Ayrıca modern reaktörler yakıt olarak kullandıkları uranyumun %1'inden azını gerçekten enerjiye dönüştürebilirken, bir toryum reaktörü yakıtının %99'unu kullanabilir (ama bu devasa fark, kuluçka reaktörlerde neredeyse kalmayacak düzeyde kapanmaktadır).[7]

Fiziksel ve Kimyasal Avantajlar

Ayrıca toryum dioksit (ThO2), en yaygın reaktör yakıtı olan uranyum dioksit (UO2) ile karşılaştırıldığında daha yüksek bir erime noktasına, daha yüksek termal iletkenliğe ve daha düşük termal genleşme katsayısına sahiptir. Toryum dioksit ayrıca kimyasal olarak da daha stabildir ve uranyum dioksitin aksine kendiliğinden oksitlenmez.

Tüm Reklamları Kapat

Nükleer Proliferasyon Direnci

Toryum, hafif su reaktörlerinde kullanıldığı müddetçe nükleer silaha dönüştürülebilirliği daha zordur.[8] Bunun ana nedeni, toryum yakıttan üretilen 233U atomlarının ciddi miktarda 232U ile kontamine olmasıdır. Uranyum-232 ve uranyum-233 atomlarını birbirinden kimyasal olarak ayırmak mümkün değildir ve yoğun bir gama ışıması saçan bozunma ürünlerine sahiptir. Bu yüksek enerjili fotonlar, çok ciddi bir radyasyon riskine sahiptir ve bu nednele de ayrıştırılmış uranyumun uzaktan manipüle edilmesini gerektirir. Bu da bu tür atıkların uzaktan teşhis edilebilmesini kolaylaştırır ve denetimsiz nükleer proliferasyonu zorlaştırır.

Ancak erimiş tuz reaktörleri için aynısı söylenemez.[9], [10] 1960'larda geliştirilen erimiş tuz reaktörleri, katı yakıt çubukları yerine toryum içerikli sıvı nükleer yakıtlar kullanmaktadır. Bu reaktörlerin, mevcut alternatif teknolojilerden daha verimli olduğu ve erime-tipi kazalara daha kapalı olduğu iddia edilmektedir. Özellikle de Çin gibi ülkeler, katı toryum bazlı yakıtlar kullanan, yüksek sıcaklıkta gaz soğutmalı reaktörler gibi küçük ve modüler reaktörler geliştirmektedirler.[10]

Atık Güvenliği

Toryum reaktörlerin tehlikeli aktinid atıkları da daha düşüktür. Nükleer fisyon, sadece birkaç günden 200.000 yıla kadar sürebilen yarılanma ömrüne sahip radyoaktif fisyon atıkları üretir.

Geleneksel uranyum bazlı reaktörlerde üretilen nükleer yakıtların, yaklaşık 1000 yıl ila 1 milyon yıl arasındaki uzun vadeli radyolojik tehlikesi, plütonyum ve diğer küçük aktinitlerden kaynaklanmaktadır. Bu sürelerden sonra, uzun ömürlü fisyon ürünleri yeniden önemli bir riske dönüşebilmektedir. Örneğin 238U'un tek bir nötron yakalaması, uranyum-ötesi elementler (örneğin plütonyum, amerisyum, küriyum, vs.) üretmek için yeterlidir, oysa 232Th ile bunu yapmak için genellikle 5 yakalama gereklidir. Toryum çevrimli yakıt çekirdeklerinin %98-99'u 233U veya 235U izotoplarına ulaştığında fisyona uğrar, bu nedenle uzun ömürlü uranyum-ötesi elementlerden daha az miktarda üretilir.

Tüm Reklamları Kapat

Bazı toksisite çalışmalarına göre toryum döngüsü, tehlikeli aktinit atıklarını tamamen geri dönüştürebilecek ve yalnızca fisyon ürünü atıkları oluşturacak niteliktedir.[11] Örneğin bir toryum reaktöründen çıkan atık, aradan 100 yıl geçtikten sonra, aynı güçteki bir hafif su reaktöründe kullanılan düşük miktarda zenginleştirilmiş uranyum atığından daha az toksik olabilir (özellikle de 10.000+ yıl toksisitesi diğer reaktör yakıtlarından daha düşüktür). Diğer çalışmalarda, toryum reaktörlerinde de bazı aktinit kayıpları olduğu varsayılmıştır ve toryum reaktörlerinde uzun vadede atık radyoaktivitesine hakim olan unsurun aktinitler olduğu gösterilmiştir.[12]

Tüm bu nedenlerle toryum, uranyum-ötesi element oluşumunu en aza indirmek ve plütonyum tahribatını en üst düzeye çıkarmak için karışık oksit (MOX) yakıtlarında uranyuma potansiyel olan, ilgi çekici bir alternatiftir.[13]

Toryum Yakıtın Dezavantajları

Diğer yakıtlar gibi toryum da sorunsuz değildir; çözülmesi gereken belli problemlere sahiptir.

Fiziksel Problemler

Uranyumun aksine toryum, doğadaki 21 tek çekirdekli ("mononüklidik" veya "monotopik") elementten biridir. Tek çekirdekli elementler, uranyum-233, uranyum-235 veya plütonyum gibi çok çekirdekli izotopların aksine fisyon için elverişli değillerdir ve yakıt olarak kullanılabilmek için bu diğer izotoplara muhtaçtırlar.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Uganda Bugisu AA Yöresel Kahve 500 gr

Uganda Bugisu AA Yöresel Kahve 500 grUYARI: Bu ürün, müşterilerimizin tercihine göre özel olarak öğütülerek (veya hiç öğütülmeden) temin edilmektedir; yani müşteri talebine özel olarak hazırlanmaktadır. Bu nedenle lütfen sipariş notlarına talep ettiğiniz öğütme türünü ekleyiniz:

  1. Çekirdek (Öğütme İstemiyorum)
  2. Filtre Kahve Makinesi,
  3. Espresso (Öğütülmüş),
  4. French Press,
  5. Moka Pot,
  6. Hario V60,
  7. Aeropress,
  8. Metal Filtre,
  9. Chemex – Pour Over.

Tercih belirtilmemesi halinde öğütülmemiş çekirdekler gönderilecektir ve tarafınızdan öğütülmesi veya değirmen olan bir yerde öğüttürülmesi gerekecektir.

Devamını Göster
₺475.00
Uganda Bugisu AA Yöresel Kahve 500 gr
  • Dış Sitelerde Paylaş

Ayrıca toryumun sinterleme (İng: "sintering") sıcaklığı, yani katı yakıt üretimini mümkün kılmak için maddenin erimeksizin çıkarılması gereken sıcaklığı 550 derece daha yüksektir. Bunlar dolayısıyla toryum yakıt üretimi, uranyum yakıt üretiminden daha zor tekniklere dayanmaktadır.

Toryumun kimyasal olarak atıl olması da onu işlemeyi oldukça zorlaştırmaktadır. Ancak bu sorun, sıvı yakıtlı reaktörler sayesinde çözülebilmektedir.

Bir diğer problem, toryum-uranyum döngüsü sırasında üretilen uranyum-233'ün tellür-208'e bozunumu sırasında saçılan gama ışınlarının 2.6 MeV gibi yüksek bir enerji seviyesinde olmasıdır (benzer şekilde bizmut-212 ara ürünü de sorun yaratmaktadır). Bu tür gama ışınlarını kalkanlamak çok zordur; dolayısıyla çok daha pahalı ekipmanları ve yüksek deneyimi beraberinde getirmektedir.

Kimyasal Problemler

Fiziksel problemlere ek olarak toryumun nötron ekonomisi de daha zayıftır. Örneğin toryum-232'nin uranyum-233'e dönüşüm aralığı da görece uzundur. Uranyum-233 kullanımında oluşan neptünyum-239 izotopunun yarı ömrü sadece 2-3 gün kadarken, protaktinyum-233'ün yarı ömrü 27 gün civarıdır. Dolayısıyla toryum reaktörlerinde bol miktarda protaktinyum-233 birikir. Protaktinyum-233, nihayetinde uranyum-235'e dönüşüyor olsa da bunun gerçekleşebilmesi için 2 adet nötron absorbsiyonu gerekir ve bu nedenle prtoaktinyum-233 de önemli bir nörton emicisidir. Bu da nötron ekonomisini zayıflatmaktadır.

Ayrıca uranyumla eşit miktarda nötron emilim verimliliğine erişebilmek için toryumun daha yüksek sıcaklıklara çıkarılması gerekmektedir. Özellikle de güncel nükleer reaktörlerinin ezici çoğunluğunun hafif su reaktörleri olduğu düşünülecek olursa, bu tür reaktörlerde elde edilen nötron verimliliği seviyeleri toryumu henüz ekonomik bir alternatif hâline getirememektedir.

Son olarak toryum, uranyum-plütonyum ile çalışan hızlı reaktörlerde yeterince etkili bir yakıt değildir. Her ne kadar yavaş nötron rejiminde uranyum-233 muhteşem bir yakıt olsa da, hızlı spektrumda çalışan yaygın reaktörlerde uranyum-235 veya plütonyum-239'un yanına bile yanaşamaz. Dolayısıyla nötron ekonomisinin kusuruz işlemesi gereken reaktörlerde toryum ideal değildir.

Deneyimsizlik

Daha önceden de ele aldığımız gibi nükleer enerji güvenliği, büyük ve şaşmaz bir liyakat ve yönetim gerektirmektedir. Toryumdan faydalanan reaktörlerle ilgili en büyük sıkıntı, bu tür reaktörlerin neredeyse 50 yıldır kullanılmamış olması ve dolayısıyla bu alandaki donanımın yitirilmiş olmasıdır.[14] Nükleer reaktörler müthiş bir deneyim ve uzmanlık gerektirdiği için, tekrardan toryumun bu reaktörlerin işleyişine dahil edilmesi pek kolay gözükmemektedir (ve oldukça maliyetli de olabilir). Modern çağda bu reaktörlerin bakım maliyetleri de bilinmediği için birçok devlet, kurum ve kuruluş bu tür bir belirsiz bir yatırımdan uzak durmaktadır.[6]

Toryum Ne Kadar Yaygın?

Toryum içerikli kayalar, Dünya'nın bütün kıtalarında mevcuttur.[15] Bu toryum konsantrasyonlarını tespit etmek için gama ışını spektroskopisi kullanılır. Buna göre, yeryüzündeki toprağın ve kayaların önemli bir bölümünde eser miktarda (yaklaşık milyonda 6 parça) toryum, torit (ThSiO4), torianit (%88 ThO2 + %12 UO2), monazit (%2.5 kadarı toryumdur), allanit (%0.1-2'si toryumdur) ve zirkon (%0.4 kadarı toryum olabilir) olarak bulunmaktadır.[16]

Toryum, yerkabuğunda bulunan bütün uranyum izotoplarının toplamından birkaç kat daha fazla bulunur. Örneğin sadece toryum-232 izotopu, sadece uranyum-235 atomundan birkaç yüz kat daha yaygındır. Yapılan tahminlere göre, 30 milyar kere milyar ton kütleye sahip olduğu hesaplanan yer kabuğunda, 120 trilyon ton kullanılabilir toryum ile, çok daha fazla miktarda kullanımı daha zor orta-düşük konsantrasyonlarda toryum bulunmaktadır.[17], [18], [19]

En Zengin Toryum Rezervleri Nerede?

2005 yılında Uluslararası Atomik Enerji Ajansı'nın yaptığı tahminlere göre yeryüzündeki en zengin toryum kaynakları şöyledir (var olduğu ve çıkarılabileceği bilinen ton miktarı + potansiyel olarak keşfedilmesi beklenen ek yüzdelik miktar):[20]

Tüm Reklamları Kapat

  • Hindistan: 510.000 + %21
  • Avustralya: 489.000 + %19
  • Amerika Birleşik Devletleri: 400.000 + %13
  • Türkiye: 344.000 + %11
  • Venezüela: 302.000 + %11
  • Brezilya: 302.000 + %10
  • Norveç: 132.000 + %4
  • Mısır: 100.000 + %3
  • Rusya: 75.000 + %2
  • Grönland: 54.000 + %2
Dünya'daki toryum rezervlerinin dağılımı
Dünya'daki toryum rezervlerinin dağılımı
Wikimedia

2020 yılında Dünya Nükleer Birliği tarafından yapılan güncel hesaplar ise, ülkelerin sahip olduğu minimum toryum rezervlerini şu şekilde sıralamıştır (ton):

  • Hindistan: 1.070.000
  • Brezilya: 632.000 ton
  • Avustralya: 595.000 ton
  • Amerika Birleşik Devletleri: 595.000
  • Mısır: 380.000
  • Türkiye: 374.000
  • Çin: 300.000
  • Venezüela: 300.000
  • Kanada: 172.000
  • Rusya: 155.000
  • Dünya Toplamı: 6.390.400

Ay'daki Toryum Rezervleri

Gama ışını spektroskopisi kullanılarak Ay'da yapılan incelemeler, Ay'ın Dünya'dan yana bakan yüzünde toryumca zengin kayaçlar bulunduğunu göstermiştir. Ay'ın Dünya'dan uzak olan (sözde "karanlık") tarafında görece daha az miktarda toryum bulunmaktadır.

Ay'daki toryum yataklarının dağılımı. Solda, Ay'ın Dünya'ya dönük olan yüzü, sağda ise Dünya'dan uzak yüzü görülmektedir.
Ay'daki toryum yataklarının dağılımı. Solda, Ay'ın Dünya'ya dönük olan yüzü, sağda ise Dünya'dan uzak yüzü görülmektedir.
Wikimedia

Ayrıca toryum, Ay ile ilgili ilginç bir gizeme de ev sahipliği yapmaktadır. Ay'ın Dünya'dan uzak tarafında Compton-Belkovich Toryum Anomalisi denen bir durum tespit edilmiştir: Buna bir "anomali" denmesinin nedeni, bu toryum birikiminin 1 milyar yıl öncesine ait volkanik bir komplekste keşfedilmiş olmasıdır; ne var ki Ay'daki volkanik faaliyetin 3-4 milyar yıl kadar önce sonlandığı bilinmektedir.[21] Bu konudaki araştırmalar devam etmektedir.

Compton-Belkovich Toryum Anomalisi
Compton-Belkovich Toryum Anomalisi
Wikimedia

Sonuç

Her ne kadar halk arasında bütün sorunları bir anda çözüverecek bir deus ex machina arzulanıyor olsa da bilimde yaygın olarak bilinen bir gerçek vardır: Hiçbir yakıt kusursuz değildir. Toryum da istisna değildir ve bütün çekici özelliklerine rağmen, başa çıkılması gereken dezavantajları mevcuttur. Her ne kadar toryum savunucuları, erimiş tuz reaktörleri ve sıvı florür toryum reaktörleri gibi teknolojilerin, toryumun dezavantajlarını ortadan kaldıracağını ileri sürseler de bugüne kadar bu şekilde sıvı yakıt kullanan sadece iki adet reaktör inşa edildiği için (her ikisi de Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı tarafından yapılmış Uçak Reaktör Deneyi ve Erimiş Tuz Reaktör Deneyi), bu iddiaların doğruluğunu test etmek kolay değildir. Bu nedenle bilim insanları ve mühendisler, canla başla çalışarak tüm bu zorlukların üstesinden gelebilecek teknikleri geliştirmeye çabalamaktadırlar.

Ne olursa olsun, genel olarak insanlığın veya belli bir ülkenin kurtuluşunu tek bir kurtarıcıya bağlamak güvenli ve rasyonel bir politika değildir; toryumun da bu konuda "örtülmüş kahraman" olarak pazarlanmasında bir fayda yoktur. Toryum da dahil olmak üzere kimyanın ve bilimin topyekûn olarak geliştirilmesi ve bilimin her alanında çalışmalar yapacak kişilere istihdam sağlanması süreğen kalkınma ve medeniyetin ilerleyişi açısından hayatidir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
52
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 13
  • Bilim Budur! 10
  • Merak Uyandırıcı! 7
  • Muhteşem! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Umut Verici! 4
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 1
  • İnanılmaz 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 21:32:29 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12047

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Toryum Yakıtlı Reaktörler: Toryum Doğada Ne Sıklıkla Bulunur? Dünyanın En Zengin Toryum Yatakları Nerede?. (4 Temmuz 2022). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12047
Bakırcı, Ç. M. (2022, July 04). Toryum Yakıtlı Reaktörler: Toryum Doğada Ne Sıklıkla Bulunur? Dünyanın En Zengin Toryum Yatakları Nerede?. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12047
Ç. M. Bakırcı. “Toryum Yakıtlı Reaktörler: Toryum Doğada Ne Sıklıkla Bulunur? Dünyanın En Zengin Toryum Yatakları Nerede?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 04 Jul. 2022, https://evrimagaci.org/s/12047.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Toryum Yakıtlı Reaktörler: Toryum Doğada Ne Sıklıkla Bulunur? Dünyanın En Zengin Toryum Yatakları Nerede?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, July 04, 2022. https://evrimagaci.org/s/12047.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close