Tantal
Tantal Nedir? Özellikleri Nelerdir ve Nerelerde Kullanılır?
Özellikler
Tantal, "Ta" sembolü ile gösterilen ve atom numarası 73 olan kimyasal bir elementtir. Tantal elementinin adı, Yunan mitolojisinden bir kötü adam olan Tantalus'tan gelmektedir. [1]
Tantal, aşınmaya karşı oldukça dirençli, sert, mavi-gri, parlak bir geçiş metalidir. Alaşımlarda küçük bileşenler şeklinde yaygın olarak kullanılan "refrakter metalleri" grubunun bir üyesidir. Tantalın kimyasal hareketsizliği, onu laboratuvar ekipmanı için oldukça uygun bir element yapar.
Fiziksel özellikler
Tantal çok sert, dövülebilir (ince tabakalara ayrılabilir), sünek (ince tellere çekilebilen) bir metaldir. Bu metal, cilalanmadığında gümüş mavimsi bir renge sahiptir, ancak cilalandığında parlak gümüşi bir renk alır; 2,996 °C (5,425 °F) erime noktasına ve 5,429 °C (9,804 °F) kaynama noktasına sahiptir. Tungsten ve renyumdan sonra tüm elementler arasında üçüncü en yüksek erime noktasına sahiptir. Tantalın yoğunluğu santimetre küp başına 16.69 gramdır.
Kimyasal özellikler
Tantal, en az tepkime veren metallerden biridir. Oda sıcaklığında yalnızca flor gazı ve belirli flor bileşikleriyle reaksiyona girer. Ametaller arasında flor, en aktif elementtir. Daha yüksek sıcaklıklarda ise daha aktif hale gelir. Yaklaşık 150 °C'nin (300 °F) üzerinde asitler ve alkalilerle reaksiyona girer.
Bulunma Sıklığı ve Üretimi
Tantal, yer kabuğunda bulunan elementler arasında bulunma yoğunluğu olarak 50. sıradadır. Tungstenden daha yaygındır; ancak arsenikten daha az yaygındır. Bu elementin sıklığına bakıldığında, yeryüzünde yaklaşık milyonda 1,7 parça oranında bulunduğu gözlemlenmiştir. Element, en yaygın olarak kolumbit, tantalit ve mikrolit minerallerinde bulunur ve her zaman niyobyum ile birlikte bulunur. Kuzey Amerika'daki tek tantal kaynağı, Kanada'nın Manitoba eyaletindeki Bernic Gölü'nde bulunan bir madendir.
Uygulama ve Kullanım Alanları
Tantalın ana kullanımlarından biri elektronik bileşenlerin üretimidir. Tantal yüzeyinde oluşan bir oksit tabakası sayesinde yalıtkan madde görevi görebilir. Bu element, diğer metalleri çok ince bir tabaka ile kaplamak için kullanıldığında, küçük bir miktarından yüksek bir kapasitans elde edilebilir. Bu işlem; tantal kapasitörleri, cep telefonları gibi taşınabilir elektronik cihazlar için kullanılabilir hale getirir.
Tantal, memelilerde herhangi bir etkiye sebep olmaz. Bu nedenle cerrahi implantların yapımında geniş kullanım alanına sahiptir. Kemiğe alternatif olarak kullanılabilen tantal, kafatası plakalarında folyo veya tel olarak yırtık sinirleri birbirine bağlar ve örülmüş gazlı bez olarak karın kasını bağlanmasında kullanılabilir. Korozyona karşı çok dayanıklıdır ve bu nedenle aşındırıcı malzemelerin taşınması için üretilen ekipmanlarda da bu elementten yararlanılır.
Tarihi
Tantal, 1802'de İsveç Uppsala Üniversitesi'nde Anders Gustav Ekeberg tarafından yeni bir metal olarak keşfedilmiştir. Bununla birlikte, William Wollaston, bu elementin çıkarıldığı mineralleri analiz ettiğinde, bir yıl önce keşfedilen niyobyum ile aynı olduğunu açıklamıştır.
Benzerliklerinden ötürü, bu elementlerin kimlikleri konusunda kafa karışıklığı oluşmuştur. Bu iki elementin sıklıkla bir arada meydana gelmesi ve kimyasal olarak çok benzer olması sebebiyle; keşif sırasında mevcut yöntemlerle ayrılması oldukça zor olmuştur. Heinrich Rose 1846 yılında tantal ve niyobyumu ayırmayı başararak bu iki elementin aslında farklı elementler olduğunu kesin olarak kanıtlamış oldu. Ancak yine de tantal numunesi hala tam olarak saf değildi ve 1903'e kadar saf tantal, Werner von Bolton tarafından bulunana kadar elde edilemedi.
Etimolojisi
Tantal ismi Yunan mitolojisinde bir tanrı olan Tantalus'dan gelmektedir.
Önlem ve Güven
Tantalın Sağlığa Etkileri
Solunduğunda, yutulduğunda veya cilt tarafından emildiğinde zararlı olabilir. Göz ve cilt tahrişine neden olur. Malzeme, mukoza zarlarını ve üst solunum yolunu tahriş eder.
Endüstriyel olarak maruz kalan işçilerde olumsuz sağlık etkileri rapor edilmemiştir. Kemirgenlerde ise intratrakeal yolla (nefes borusu aracılığıyla) verilen büyük dozlarda tantal, solunum yolu lezyonları oluşturmuştur. Doku ile temas halinde metalik tantal inert olarak davranış göstermektedir.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Tantalın Çevresel Etkileri
Uygun resmi izinler olmadan tantalın çevreye salınmasına izin verilmemektedir. Çevre kirliliğini önlemek için tantal oksit, izole şekilde kullanılmalıdır.
İlginç Bilgiler ve Diğer
1801'de İngiliz kimyager Charles Hatchett (1765-1847), niyobyum adını verdiği yeni bir element keşfetti. Bir yıl sonra Ekeberg, tantal adını verdiği yeni bir element keşfettiğini ilan etti. İki element hem özellik bakımında hem de bulunma şekli açısından çok benzerdi. Bu sebeple iki elementin isminin de birbiriyle ilişkili olduğu düşünülmektedir.
Elementin isim hikayesi ise şöyledir: Niobe, Tantalos'un kızı, Tantalos ise, Zeus'un oğludur. Zeus, tanrıların sırlarını insanlara verdiği için oğlunu cezalandırmaya karar verir ve Tantalos'u çenesine kadar suyla dolu bir fıçıda durmaya zorlar. Tantalos ne zaman biraz daha almak için eğilse, su daha da aşağıya iner, bu yüzden de Tantalos su içmeyi asla başaramaz. Ekeberg, yeni bulunan elementin, Tantalos ile benzerlik taşıdığını söyler, çünkü bu element aside konulduğunda asitle reaksiyona girmez.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 4
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ Wikipedia. Ancient Greek Tragedy By Euripides. (26 Eylül 2005). Alındığı Tarih: 3 Şubat 2021. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Lenntech. Tantalum (Ta) - Chemical Properties, Health And Environmental Effects. Alındığı Tarih: 1 Şubat 2021. Alındığı Yer: Lenntech | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Element With The Atomic Number Of 73. (17 Mayıs 2001). Alındığı Tarih: 1 Şubat 2021. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Royal Society of Chemistry. Tantalum. Alındığı Tarih: 1 Şubat 2021. Alındığı Yer: Royal Society of Chemistry | Arşiv Bağlantısı
- Britannica. Tantalum. Alındığı Tarih: 1 Şubat 2021. Alındığı Yer: Britannica | Arşiv Bağlantısı
- Chemistry Explained. Tantalum, Chemical Element. Alındığı Tarih: 1 Şubat 2021. Alındığı Yer: Chemistry Explained | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/11/2024 18:23:34 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10080
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.