Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

İnsanın Soy Ağacı: Homo sapiens Türüne Ait En Detaylı Taksonomik Sınıflandırma!

Taksonomik Olarak İnsan: Hayvan, Memeli, Doğuran, Primat, Maymun, İnsan...

İnsanın Soy Ağacı: Homo sapiens Türüne Ait En Detaylı Taksonomik Sınıflandırma!
8 dakika
125,957
Evrim Ağacı Akademi: Primatlardan İnsana Evrim Yazı Dizisi

Bu yazı, Primatlardan İnsana Evrim yazı dizisinin 1. yazısıdır.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

İnsan, birçok şekilde tanımlanabilir. Yetenekleriyle, farklarıyla, özellikleriyle, üstünlükleriyle, alçaklarıyla... İnsan, bildiğiniz üzere zekası bugüne kadar en çok evrimleşmiş hayvan türüdür. İnsanı insan yapan özellik, apaçık bir şekilde, zekasıdır. Bu zekanın yan ürünü olarak gelen veya diğer hayvanlardan fazla gelişen algı, düşünme, merak vb. kavramlar sonucunda insan, kendi özünü merak etmiş ve arayışa yönelmiştir. Bu arayışta, pek çok iddia ortaya atılmakla birlikte, biri hariç tamamı günümüzde bilimsel geçerliliğini yitirmiştir. Günümüzde, açık bir şekilde ortadadır ki, insan Hayvanlar Alemi'ne ait bir hayvan türüdür ve ortaya çıkışı, kendisinden önceki bazı hayvan türlerinin evrimleşmesi sonucunda gerçekleşmiştir.

Bilimsel bir perspektifte insanı, sıradan bir tür olarak, taksonomi diye de bilinen "sınıflandırma bilimi" içerisinde tanımlarız. Türümüz ve insansı atalarımız, 6-7 milyon yıldır vardır; tüm maymunların ortak atası ise 47 milyon yıl yaşında. Evrim tarihinin yaklaşık 4.000 milyon yıl (yani 4 milyar yıl) olduğu düşünülürse, 4.000 sayısının yanındaki 47 sayısının ne kadar önemsiz olduğu görülebilir, hele ki 7 sayısı ele alındığında bu önemsizlik daha da belirginleşir. Modern insan dediğimiz Homo sapiens'in ise sadece 300.000 yıldır (0.3 milyon yıldır) var olduğunu göz önüne alacak olduğumuzda, bu önemsizlik akıl almaz boyutta artacaktır. Ancak insanın taksonomideki yerine bakmak, oldukça ufuk genişletici bir deneyimdir. Burada size bu deneyimi kazandırmak istiyoruz.

Tüm Reklamları Kapat

Ayrıca kimi zaman türümüzün taksonomik sınıflandırmasını el altında bulundurmak faydalı olabiliyor. Bu nedenle, Homo sapiens'e ait en üst taksonomik seviyeden en alt taksonomik seviyeye kadar olan eksiksiz bir sınıflandırmayı aşağıda bulabilirsiniz.

Sınıflandırma basamaklarında gördüğünüz "klad" kategorisi, resmî olarak bir taksonomik seviyeye karşılık gelmeyen durumlarda, "taksonomik grup" anlamında kullanılmıştır. Basamakların bazılarının tam Türkçe karşılığı bulunmadığı için, hangi canlı gruplarını kapsadığı açık bir şekilde yazılmıştır. İleride bu isimlendirmeler resmî olarak terminolojiye kazandırılacak olursa, biz de listemizi güncelleyeceğiz. Taksonomik seviyelerle ilgili sorularınızı buradaki yazımızı okuyarak cevaplandırabilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Ayrıca türümüzün ve diğer birçok türün evrimsel akrabalık ilişkilerini Yaşam Ağacı projemiz üzerinden de görebilirsiniz.

İnsanın Taksonomik Sınıflandırılması

  • Tip: Canlılık (Biota)
  • Süper Alan (Superdomain): Arkeler ve Ökaryotlar (Neomura)
  • Alan: Ökarya (Eukarya)
  • Klad: Amipler, Hayvanlar, Mantarlar (Unikonta)
  • Klad: Arkadan Kamçılılar, Hayvanlar ve Mantarlar (Opisthokonta)
  • Klad: Hayvanlar ve Tek Hücreli Yakın Akrabaları (Holozoa)
  • Alem: Hayvanlar (Animalia)
  • Alt Alem: Gerçek Dokulular (Eumetazoa)
  • Klad: Çift Yanlı Simetrikler (Bilateria)
  • Üst Şube: İkincil Ağızlılar (Deuterostomia)
  • Şube/Filum: Kordalılar (Chordata)
  • Alt Şube: Omurgalılar (Vertebrata)
  • İnfra Şube (Infraphylum): Gerçekçeneliler (Gnathostomata)
  • Üst Sınıf: Dört Üyeliler (Tetrapoda)
  • Sınıf: Memeliler (Mammalia)
  • Alt Sınıf: Doğuran Memeliler (Theriiformes)
  • İnfra Sınıf (Infraclass): Plasentalı Memeliler / Eteneliler (Eutheria / Placentalia)
  • Üst Takım (Superorder): Kemiriciler, Tavşanımsılar, Sivri Sincapçıkgiller, Primatlar, Abalı Memeliler (Euarchontoglires)
  • Takım: Primatlar / İri Beyinli Yüksek Memeliler (Primata)
  • Alt Takım: Kuru Burunlu Primatlar (Haplorrhini)
  • İnfra Takım (Infraorder): Maymunlar (Simiiformes / Simians)
  • Geçiş Takımı (Parvorder): Eski Dünya Maymunları ve Kuyruksuz Maymunlar (Catarrhini)
  • Üst Familya: Kuyruksuz Maymunlar / İnsansılar (Hominoidea / Apes)
  • Aile/Familya: Büyük Kuyruksuz Maymunlar (Hominidae / Great Apes)
  • Alt Familya: İnsanlar, Şempanzeler, Goriller ve Ataları (Homininae)
  • Oymak/Tribü: İnsanlar, Şempanzeler ve Ataları (Hominini)
  • Alt Oymak: İnsanlar ve Ataları (Hominina)
  • Cins: İnsan (Homo)
  • Tür: Anatomik Olarak Modern İnsanlar / Bilge İnsanlar (Homo sapiens)
  • Alt Tür*: Modern Bilge İnsan (Homo sapiens sapiens)

* Alt tür kavramı modern filogenetikte büyük oranda işlevini yitirmiştir; en azından insanlar için artık pek kullanılmamaktadır. Bu nedenle Homo sapiens sapiens kullanımı da güncelliğini büyük oranda yitirmiştir. Modern insanlar, Homo sapiens türüne karşılık gelmektedir.

Bu kapsamlı sınıflandırma, sadece insan için değil, tüm canlılar (ve hatta cansızlar) için yapılabilmektedir. Buradaki yazımızda verdiğimiz birkaç örnekte daha kısa sınıflandırma vermemizin sebebi, kafa karışıklığına engel olmaktı. Ancak oradaki canlılar da, bu şekilde ayrıntılı sınıflandırılabilmektedir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Yukarıdaki her bir basamağın, aşağıya inildikçe daha da spesifik bir grup ("klad", "takson") haline geldiğini unutmayınız. Zaten bir göz atacak olursanız, her bir basamakta canlıların nasıl sınırlandığını ve belirginleştiğini görebilirsiniz.

Bu konuda yazılmış tahminimizce en kapsamlı popüler kaynak, Richard Dawkins'in Ataların Hikayesi isimli kitabıdır. Bu kitapta, insana gidecek olan kollar, tersten, en son ürün olan insandan başlayarak ele alınır ve ilk canlıya kadar takip edilir. Böylece taksonomik sınıflandırma dahilinde Alem (İng: "Kingdom") ve hatta Alan (İng: "Domain") düzeyine kadar çıkılır. Daha fazlasını öğrenmek için o kitabı da mutlaka okumanızı tavsiye ederiz. Diğer kitap tavsiyelerimizi buradan görebilirsiniz.

İnsanın Soy Ağacının Bir Özeti

İnsan (Homo sapiens) türü, Memeli Hayvanlar (Mammalia) sınıfı altında bulunan, Plasentalı Hayvanlar (Placentalia) infrasınıfı içerisinde yer alan bir omurgalı bir hayvan türüdür. İnsan omurgalılar alt şubesine dahil edilir çünkü:

  • Birbirini takip eden omurlardan kurulmuş bir omurgaya sahiptir.
  • Omurilik içinden geçen sıvı sayesinde vücut hareketi sağlanır.
  • Baş, gövde ve extremitelerden oluşan bir vücut yapısı söz konusudur.
  • Kapalı dolaşım sistemi vardır.
  • İki çift extremiteleri vardır.

Tıpkı diğer tüm plasentalı memeli hayvanlar gibi, doğurarak çoğalır. Doğumu, diğer doğuran memeliler ile birebir aynıdır. İnsan memeliler sınıfına dahildir çünkü:

  • Dolaşım sisteminden kaynaklı sıcakkanlıdırlar.
  • Omurgalı canlılardır.
  • Vücutları genelde kıllarla örtülüdür.
  • Solunum özellikleri diyaframla özelleşmiştir.
  • 7 tane boyun omuruna sahiplerdir.
  • Mandibulae iki kemiğin kaynaşmasıyla oluşur.
  • Üremeleri iç döllenme ile özelleşmiştir.
  • Extremiteleri iki çifttir.
  • İskeletleri kemikleşmiştir.
  • Vücuttaki kemik sayısı diğer canlılara göre azalmıştır.
  • Yağ ve ter bezlerine ek olarak süt bezleri vardır.
  • Kalp dört bölmelidir.
  • Orta kulakta özelleşmiş üç kemik, iç kulakta tek kemik söz konusudur.
  • Süt dişleri ve daimi dişler olarak diş değişimi gözlenir.
  • Heterodontik diş yapısı mevcuttur.

Memeliler Sınıfı içerisinde, 3 büyük klad (taksonomik grup) bulunur. Bunlar, Yumurtlayan Memeliler (Monotremata takımı), Keseli Memeliler (Marsupialia infrasınıfı) ve Plasentalı Memeliler (Placentalia infrasınıfı) gruplarıdır. Keseliler ve Plasentalı Memeliler, soyu tükenmiş Multituberculata ve Eutriconodonta gibi bazı ara tür grupları ile hep birlikte, Doğuran Memeliler (Theriiformes) kladını oluştururlar. Adlarından da anlaşılabileceği gibi bu hayvanlar "doğururlar". İnsan da, bu hayvanlardan birisidir.

Tüm Reklamları Kapat

Bebek doğumu...
Bebek doğumu...
Tumblr Gallery

Eğer taksonomik basamaklardan biraz daha aşağı doğru inecek olursanız, insanın ait olduğu bir sonraki grubun, Plasentalı Memeliler altında bulunan Primatlar Takımı (Primata) olduğu görülecektir. İnsan ve primatlar arası temel benzeşimlere bakacak olursak:

  1. Extremite ve Lokomasyon Homolojileri
  2. El ve ayaklarda beş parmak bulunur.
  3. Pençe yerine yassı tırnakların oluşmuştur.
  4. Clavicula (Köprücük Kemiği) korunmuştur.
  5. Ellerdeki parmak yapısı özelleşmiştir, diğer parmaklarla karşılaşabilir.
  6. Extremitelerdeki (Uzuvlardaki) kemik sayıları.
  7. Parmakların hareketli eklemlerle bağlanması.
  8. Dişlerdeki Homolojiler
  9. Genelleşmiş diş yapısı
  10. Omnivor yapıda diş dizilimi
  11. Diş sayısı
  12. Özelleşmiş dişler
  13. Beyin yapısı, gelişmiş bir beyin ve beyin kapasitesi
  14. Burnun kısalması, koklama duyusunun körelmesi ve görme duyusunun kazanılması ile yüzün alt kısmının geriye kaçması

Daha spesifik olarak insan, Primatlar Takımı içerisindeki, Kuru Burunlu Maymunlar (Haplorrhini) alt takımı içerisinde yer alır. Tıpkı memelerimiz (süt bezlerimiz) olduğu gibi, belli bir grup primatlarda olduğu gibi burunlarımız kurudur (tahmin edebileceğiniz gibi diğer grubun burunları ıslaktır). 

Sonrasında, daha da aşağı inilecek olursa (taksonomide "aşağıya" inmenin daha "düşük seviyeli canlılara ulaşma" anlamına gelmediğini unutmayınız; daha geniş gruplardan daha spesifik gruplara inmek anlamına gelir!), Kuru Burunlu Primatlar içerisinde yer alan Maymunlar (Simiiformes) infratakımı içerisinde yer aldığımız görülür. Yani insan, bir maymun türüdür. Bu konuyu ve terminolojiyi buradaki ve buradaki yazımızda daha detaylı işliyoruz. Kısaca maymun, "şempanze" ya da "şebek" demek değildir. Belli ortak özellikleri paylaşan canlıların bir araya gelerek oluşturduğu taksonomik bir gruptur. Nasıl ki Memeli Hayvan demek, sadece aslan veya at demek değilse, maymun da sadece "şempanze" ya da "goril" (ya da "insan") demek değildir. Taksonomik bir gruba işaret eder. Bir diğer deyişle, her şempanze ve her insan birer maymundur; ancak her maymun şempanze ya da insan olmak zorunda değildir. Tıpkı her insanın bir memeli hayvan olması; ancak her memeli hayvanın insan olmaması gibi...

Maymunlar infratakımı içerisinde ise Kuyruksuz Maymunlar (Hominoidea) üst ailesi içerisinde yer almaktayız. Bu gruptaki diğer maymun türleri gibi memelerimiz ve kuru burunlarımız var ve ayrıca onlar gibi, kuyruklarımız da bulunmuyor. Tabii diğer bazı ayırt edici özellikleri de, tıpkı onlar gibi taşıyoruz. İnsan hominid ailesine dahildir çünkü:

Tüm Reklamları Kapat

  • İki ayak üzerinde yürüyebilme yetisi genetik bir devamlılık arz etmiştir.
  • Kuyruk özelliğini yitirmiştir.
  • Ayaklarda arklar oluşarak dengede iki ayak üzerinde durulabilir.
  • Dış kulak işitme yolu küçülmüş ve özelleşmiştir.
  • Diş sayısı 32'ye düşmüş ve dişler özelleşmiştir.
  • Canineler (Köpek Dişleri) küçülmüştür.

İşte bu şekilde, "Cansızlık"tan ayrılan "Canlılık" gibi veya "Memeli Hayvanlar" gibi çok kapsamlı bir taksonomik noktadan alınan başlayıp, Homo sapiens (Modern İnsan) türü gibi çok spesifik bir canlı grubuna kadar takip edilebilmektedir.

Bu süreçte giderek artan sayıda ortak özelliği, grubu paylaştığımız diğer türlerle ortak olarak taşırız. Ancak taksonomide alt basamaklara inildikçe, gruplara dahil edilen canlı sayısı da giderek azalır; canlıların belirginliği artar. Örneğin Memeliler Sınıfı içerisinde birbirinden farklı 5500 civarında tür varken, taksonomik olarak daha alt bir basamakta bulunan Maymunlar infratakımında 260 tür, cins seviyesinde ise (örneğin Homo cinsi içerisinde) sadece 13-14 tür yer almaktadır. Ancak insanın diğer Homo cinsi içindeki soyu tükenmiş diğer türler ile paylaştığı ortak özellik sayısı, insanın diğer maymun türleriyle (örneğin Mangabey maymunları ya da şempanzelerle) paylaştığından kat kat fazladır. Fakat aynı şekilde, insanın şempanzelerle paylaştığı ortak özellik sayısı, bir diğer memeli hayvan olan inek ile paylaştığından çok daha fazladır. İşte bu, evrimsel akrabalık ilişkisine ve bu türlerin Evrim Ağacı üzerinde birbirinden ne kadar uzakta olduklarına işaret eder.

doi: 10.47023/ea.bilim.875

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Primatlardan İnsana Evrim Yazı Dizisi

Bu yazı, Primatlardan İnsana Evrim yazı dizisinin 1. yazısıdır.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
175
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 146
  • Bilim Budur! 51
  • Muhteşem! 42
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 37
  • Merak Uyandırıcı! 33
  • İnanılmaz 21
  • Güldürdü 13
  • Umut Verici! 11
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 18:36:36 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/875

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı, et al. İnsanın Soy Ağacı: Homo sapiens Türüne Ait En Detaylı Taksonomik Sınıflandırma!. (13 Aralık 2012). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/875 doi: 10.47023/ea.bilim.875
Bakırcı, Ç. M., Güler, . (2012, December 13). İnsanın Soy Ağacı: Homo sapiens Türüne Ait En Detaylı Taksonomik Sınıflandırma!. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://doi.org/10.47023/ea.bilim.875
Ç. M. Bakırcı, et al. “İnsanın Soy Ağacı: Homo sapiens Türüne Ait En Detaylı Taksonomik Sınıflandırma!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 13 Dec. 2012, https://doi.org/10.47023/ea.bilim.875.
Bakırcı, Çağrı Mert. Güler, . “İnsanın Soy Ağacı: Homo sapiens Türüne Ait En Detaylı Taksonomik Sınıflandırma!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, December 13, 2012. https://doi.org/10.47023/ea.bilim.875.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close