Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
14

Kütleler arası çekim (kütleçekimi) gerçek mi yoksa sadece uzay-zaman bükülmesinden mi ibaret?

Kütleçekimi diye bir şey yok diye duydum. Kütlesi olan her madde uzayı büküyor, bükünce de cisimleri kendine çekiyor peki bu nasıl çalışıyor? Bükme ile çekim arasında nasıl bir ilişki var?
6,749 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Soner Albayrak
Fizik Doktora Öğrencisi

Kütleçekimi doğada gözlemlediğimiz bir olgu: kütleçekimi ile kastedilen de kütleli cisimlerin birbirlerine hareket etme eğilimleri; yere bıraktığın bir silginin oldukça kütleli olan dünyaya hareket etmesi (yere düşmesi) gibi. Bu sebeple kütleçekimi yok demek kesinlikle yanlış bir ifadedir.

Kütleçekimini teorik olarak nasıl açıklayacağımız ise hangi hassasiyette ve hangi modellerle çalıştığımıza göre değişir. Geleneksel Newton fiziğinde kütleçekimi bir kuvvet olarak modellenir; kütlesi olan her cismin birbirlerine kütleleri ile orantılı aradaki mesafenin karesiyle ters orantılı bir şekilde kuvvet uyguladığını kabul ederiz; bu teoriye de Newton'un evrensel kütle çekim yasası denir [1]. Aslında her ne kadar Newton'a atfedilse de bu teorinin babasının Robert Hooke olduğuna dair kaynaklar da var [2].

Tüm Reklamları Kapat

Küleçekiminin bir kuvvet olarak açıklanması fiziğin büyük bir kısmı için ve mühendisliğin hemen hemen tamamı için yeterlidir. Ve fakat bu teorik açıklamanın hatalı olduğunu biliyoruz çünkü açıklayamadığı bir çok olgu var; bunların içinde en meşhuru da kütleçekiminin Newton fiziğindeki modellemesinin Merkür'ün yörüngesini teorik olarak doğru hesaplayamaması [3].

Einstein'ın genel görelilik teorisini kütleçekimini açıklamak için kullandığımızdaysa kuvvet kavramını kaldırıyoruz. Bir başka deyişle, kuvvet kavramı hala var (örneğin elektrik yükü sebebiyle olan etkileşimler için hala kuvvet kavramını kullanıyoruz) fakat kütleçekimini açıklamak için kuvvet kavramını kullanmıyoruz: Kütlesi olan her cisim kendi etrafında uzayı bükmektedir, cisimler de bu bükümlü uzayda üzerlerinde kütleçekimsel bir kuvvet olmadan düz bir şekilde hareket etmektedirler. Ve fakat bükümlü uzayda yapılan bu düz hareketi biz günlük gözlemlerimizde cisimlerin kütleli cisimlere göre ivmelenmesi olarak gözlemlemekteyiz. Bunun belki de en önemli sebebi bizim sağduyularımızın bükümlü uzayları içgüdüsel olarak algılayabilecek şekilde gelişmemiş olması (tarihsel/evrimsel olarak).Denklemleri matematiksel olarak yazdığımızda her şey aslında oldukça basit ve net: Gerçekten de kuvvet kavramına gerek kalmadan dünyanın bükümlü uzayda dümdüz gitmesinin niçin güneşin etrafında dönmeye karşılık geldiğini gösterebiliyoruz. Teknik bir tabirle söyleyecek olsaydık, dünyanın yörüngesi güneşin büktüğü uzaydaki bir geodesic'i takip etmektedir.

Peki Einstein'ın teorisi bu konudaki son söz mü? Elbette hayır! Belki de bundan 1000 yıl sonra kütleçekimi olgusunu şu an hayal bile edemediğimiz bambaşka bir şekilde açıklayacağız. Fakat net olarak bildiğimiz şu:

  • Kütleçekimi diye bir şey var, doğada gözlemliyoruz!
  • Kütleçekimi kuvveti bu olgu için hemen hemen bütün pratik amaçlar için yeterli bir açıklama.
  • Kütleçekimi olgusunu uzayın bükülmesiyle açıklamak kuvvet ile açıklamaktan çok daha başarılı. Ve genel olarak bütün deneysel verilerimizle uyuşuyor.
  • Einstein'ın genel göreliliği son söz değil! En basitinden kuantum fiziği ile tam olarak uyumlu değil, yani her şekilde yenilenmesi/güncellenmesi gerekecek!
1,830 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Wikipedia. (6 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 6 Haziran 2019. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  2. Yazar Yok. Microscopy Uk. (6 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 6 Haziran 2019. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  3. Yazar Yok. Advance Of Perihelion. (6 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 6 Haziran 2019. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
25
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Bu soru yeni cevap alımına kapatılmıştır. Tekrar açılana kadar lütfen diğer soruları ziyaret ediniz.
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close