Higgs Kütle Hiyerarşisi Problemi Nedir? Kütleçekimine Yakından Bakınca Anlamsızlaşıyor!
Evren'deki düzene ve düzensizliğe neden olan birçok doğa yasası mevcut. Fareler kurtlar tarafından yeniyor, masum insanlar trafik canavarları tarafından öldürülüyor ve kütleçekimi de en sıskasından en şişmanına kadar her canlıyı, en ufağından en devasasına kadar her cismi yeryüzüne yapışık tutuyor.
Evren'imizdeki yasaların birbirleriyle olan güçlülük/üstünlük ilişkilerine bakarak cisimlerin birbirleriyle olan etkileşimlerini ve bu etkileşimlerin neden o şekilde olduğunu anlamamız mümkün olabilmektedir. Kütleçekimi ile ilgili sorun ise, bu etkileşimlerin sıralanmasında bazı gariplikler doğuruyor olmasıdır.
Evren'deki kuvvetlere ve güçlerine yakından baktığınız zaman, kütleçekiminin en ufaklar tarafında kaldığını görürsünüz. Kütleçekimi, var olan en zayıf fiziksel kuvvettir. Bir balonu yünlü kıyafetinize sürtün ve bir kağıt parçasına yaklaştırın. Yünün balona aktardığı ufacık elektromanyetik yük, Dünya'nın kütleçekim kuvvetini yenerek, kağıdı kolayca masadan kaldırmaya yetecektir. Bahsettiğimiz bu kütleçekim kuvveti, Ay'ın Dünya'dan kopup gitmemesini sağlayan kuvvettir, hatırlatırız! Kütleçekimi, umursanmayacak miktardaki bir elektromanyetik kuvvete, birkaç milimetre mesafede yenilmekteyken, 376.000 kilometre uzakta bulunan Ay'ın, Dünya'nın etrafında dönüp durmasını sağlamaya yetmektedir.
Buna, Higgs Kütle Hiyerarşisi Problemi denmektedir. Kütleçekim kuvveti bilimsel hiyerarşileri yerle bir etmektedir çünkü ona daha yakından baktıkça, daha çok yok olduğunu görürsünüz. Örneğin atom altı parçacıklar düzeyinde kütleçekiminin neredeyse hiçbir etkisi yokken, katrilyon çarpı katrilyonlarca kilometrelik galaksilerin birbirleriyle etkileşimini sağlayan kuvvetin ta kendisidir. Öyle ki, kütleçekiminden sonraki en zayıf kuvvet olan, çekirdeğin radyoakatif bozunmasını kontrol eden ve bu zayıflığı isminde de taşıyan "zayıf kuvvet" bile kütkeçekiminden 102410^{24} kat güçlüdür (1'in yanına 24 tane sıfır)!
Dünya'nın kütlesi 5.87×10245.87\times{10^{24}} kilogramdır. Yani yaklaşık 6 trilyon kere trilyon kilogram! Bu sayede ciddi miktarda güçlü ve kaçınılamaz bir çekim kuvveti yaratır ve bu kuvvet sizi annenizin karnından doğduğunuzdan itibaren yere yapışık tutar. Esasında şöyle söyleyebiliriz: Bahsettiğimiz elektromanyetik alanın kütleçekim kuvvetini yeniyor olması, bir nevi, ufak bir bebeğin bir gökdeleni dambıl olarak kullanarak kas çalışmasına benzer.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
İçerikle İlgili Sorular
- Kütleler arası çekim (kütleçekimi) gerçek mi yoksa sadece uzay-zaman bükülmesinden mi ibaret?
- Kütleçekiminin zayıf ve tek yönlü etkiye sahip olması nasıl açıklanabilir?
- 25
- 14
- 11
- 9
- 6
- 6
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- S. Hughes. Introduction; Couloumb's Law; Superposition; Electric Energy. (1 Şubat 2005). Alındığı Tarih: 7 Ağustos 2019. Alındığı Yer: MIT | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 11:58:25 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1014
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.