Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
1

Evrimin doğa yasası olarak çalıştığının kanıtını sadece bakterilerden mi biliyoruz? Eğer öyleyse bunu tüm canlılar alemi için nasıl genelleyebiliriz?

201 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
İlhan Taşlı
EA Akademi Okuru

Evrimin kanıtları, sadece bakteri gözlemleri değildir. Başlıklar halinde kanıtları özet geçeceğim, detaylı bir şekilde öğrenmek isterseniz, EA Akademi'den bir makaleyi kaynak kısmına ekledim.

Yaşamın Hiyerarşik Yapısı: Biyologlar uzunca bir süre canlıları sınıflandırmaya çalıştılar, ancak bir sorun vardı. Canlılar arasında kesin ve net sınırlar yoktu. Çünkü canlılar birbirlerinden bağımsız değildi, her birinin geçmişinde ortak özellikler vardı. İşte bu hiyerarşik yapı özelliği, türleşmenin en büyük kanıtlarından bir tanesidir.

Tüm Reklamları Kapat

Yapısal Benzerlik (Homoloji): Birbirinden tamamen farklı gruplarda olduğunu düşündüğümüz (kuşlar, memeliler, balıklar) canlılar arasında benzer yapıların varlığı, ortak kökenden gelindiğinin bir kanıtı olarak değerlendirilmiştir.

Kollarda Bulunan Ortak Kemik Yapıları
Kollarda Bulunan Ortak Kemik Yapıları

Embriyolojik Benzerlikler: Embriyoloji, bir organizmanın yumurta evresinden doğum evresine kadarlık bölümünü inceleyen bilim dalıdır ve birbirinden oldukça farklı olan türler arasındaki akrabalık ilişkilerine yönelik kanıtlar sağlar. Bazı gruplarda bulunmayan yapılar, genellikle bu grupların embriyonik formlarında ortaya çıkmakta ve doğuma/yetişkinliğe kadar kaybolmaktadır. Embriyolojik gözlemler sayesinde, canlıların geçmişlerinde var olan yapılarını tespit etmek mümkündür.

Tüm Reklamları Kapat

Embriyolojik Benzerlikler
Embriyolojik Benzerlikler

Körelmiş Karakterler: Evrimin bir bilinci yoktur, şartlar geliştikçe, canlılar çevrelerine uyum sağlamaya çalışır ve bir takım organlar ve yapılar gelişebilir, şartların değişmesi, bazen o yapıları tamamen işlevsiz hale getirebilir, işlevsiz kalan organların varlığına canlı artık ihtiyaç duymaz ve körelir. Örneğin; otçul beslenme döneminden kalan apandis, 20'lik dişler, mağaralarda yaşayan türlerin kör gözleri v.s. Detayları buradan okuyabilirsiniz.

Yakınsama (Yakınsak Evrim): Birbirinden tamamen farklı türlerin, aynı çevre şartlarında benzer özellikleri kazanacak şekilde evrilmeleri. Örneğin: Kutup bölgesinde yaşayan kutup tilkisi ve kar tavuğu gibi aralarında bir akrabalık ilişkisi bulunmayan hayvanların tüy ve kürkleri, kış aylarında kar ve buz arasında gizlenmelerini sağlamak amacıyla beyazlaşır. Ortak seçilim baskıları, canlıları benzer uyum özellikleri kazanmasına neden olmaktadır.

Pek De Uygun Olmayan (Sub-Optimal, Optimum-Altı) Tasarımlar: Evrimin bilinci olmadığını söylemiştik. Canlılar genelde bulundukları ortama çok iyi uyum sağlarlar ve sanki o bölge için özel tasarlanmış sanrısı yaratabilirler. Fakat farklı etkiler altında, çevresine uyumlu olmayan organları bulunan canlıları da gözlemleriz. Evrim "hata yaptık, başa dönelim" demez. Bu yüzden doğada hatalı tasarımları da gözlemlemek mümkündür.

Coğrafi Dağılımlar (Biyocoğrafya): Geçmişte Pangea gibi süper kıtların olduğu dönemler yaşanmıştır. Kıtaların parçalanması, izole kalmış ada ve Avustralya gibi kıtaları da meydana getirmiştir. Geçmişte ortak ataya sahip olan türler, içinde bulundukları ortama göre farklı türlere ayrılmışlardır. Örneğin; Avustralya Kıtası'na has endemik türlerin varlığını gözlemleriz. Eğer, evrim olmasaydı, tüm bölgelerde benzer türlerin varlığı söz konusu olurdu.

Fosiller: Türlerin milyonlarca yıl içinde izlemiş olduğu gelişimin izlerini fosiller sayesinde inceleyebiliriz. balinaların ve modern atların evrimine ilişkin birçok detaylı fosil bulunmuştur. Kuzey Amerika bölgesinde yaşamış atların fosil kayıtları özellikle boldur ve bu fosillerin birçoğu, bize ilgili at türlerinin erken ve geç dönemlerinde paylaştığı ortak anatomik özellikleri de göstermektedir; yani "ara geçiş fosilleridir".

Moleküler Biyoloji: Tüm yaşamın ortak bir atadan geldiğinin kanıtı, DNA'nın, DNA replikasyonunun ve ifadesinin evrenselliğinde yatmaktadır. Arkeler, bakteriler ve ökaryotların temel ayrımları, ribozomların bileşenleri ve membran yapıları gibi görece sabit oluşumlar arasındaki büyük yapısal farklar çerçevesinde oluşur. Ana hatlarıyla organizma gruplarının akrabalığı, DNA dizilerinin benzerliği veya farklılığıyla tespit edilmektedir; bu da yaşamın tek bir atadan evrimleştiğini ve çeşitlendiğini her kademede bize gösterir.

[1]

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı, et al. Evrimin Kanıtı Var Mı? Evrimin Kanıtları Nelerdir?. (4 Ocak 2015). Alındığı Tarih: 20 Temmuz 2023. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
1
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Plastik Problemimizi Bakterilerle Çözebilir miyiz?
Plastik Problemimizi Bakterilerle Çözebilir miyiz?
Gözyaşı Ne İşe Yarar?
Gözyaşı Ne İşe Yarar?
Zırvasız Bilim: Deprem Tahmini? Uzaylılardan Sinyal? Aspartam ve Kanser?
Zırvasız Bilim: Deprem Tahmini? Uzaylılardan Sinyal? Aspartam ve Kanser?
Zaman Oku: Zamanın İleri Aktığını Nereden Biliyoruz?
Zaman Oku: Zamanın İleri Aktığını Nereden Biliyoruz?
Hastalıklar Konusunda Google Sizi Nasıl Aldatıyor?
Hastalıklar Konusunda Google Sizi Nasıl Aldatıyor?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close