Sıra Dışı Bulut Çeşitleri ve İlginç Bulutlar: Alev Topları, Meme Görünümlü Bulutlar, Delikli Bulutlar!
Bulutlar, gökyüzündeki en ilginç doğa olaylarından birisidir ve yaşamın sürekliliği için büyük öneme sahiptir. Daha önceden bulutların ne olduğundan, nasıl oluştuklarından ve onlara renklerini veren fiziksel ve kimyasal süreçlerin neler olduğundan buradaki yazımızda bahsetmiştik. Ayrıca buradaki yazımızda, en yaygın görülen bulut çeşitlerini tek tek incelemiştik (bunların bir özetini aşağıdaki görselde bulabilirsiniz). Bu yazımızda, daha ziyade sıra dışı bulut tiplerini tanıtmaya ve pek aşina olmadığınız, ilginç bulut tiplerinden söz etmeye çalışacağız.
Ama önce, yaygın olarak bilinen, gökyüzünde sıklıkla görebileceğiniz, temel bulut tiplerini hatırlayarak başlayalım (daha fazla detay için buraya tıklayın):
İlginç Bulutlar
Ancak bulutlar her zaman bu şekilde klasik şekillerde meydana gelmezler. Gelin bu ilginç bulut oluşumlarına bir bakış atalım:
Arcus Bulutu
Arcus bulutları, tipik olarak güçlü fırtına bulutları ve gök gürültülü fırtınalarla ilişkilendirilen düşük seviyeli, geniş aralıklı bulutlardır. Taban yüksekliği yaklaşık 2000 metre kadardır. Kama ya da uzun yuvarlanan bir yatay sütun şeklindedirler. Latincede arcus, kemer anlamına gelir. Doğrudan yağış bırakmazlar ancak çevredeki kümülonimbus bulutları nedeniyle şiddetli sağanak yağışlar oluşur.
Arcus Bulutları Nedir?
Arcus bulutları, güçlü gök gürültülü fırtınalarla ilişkilendirilen muhteşem düşük seviyeli, uzun ve ince bulutlardır. Bazen kümülonimbus bulutlarının altında görülürler. Raf bulutları fırtına bulutlarına eklenirken, Rulo bulutları fırtına bulutundan ayrılmış yatay bir sütundur.
Arcus Bulutları Nasıl Oluşur?
Bir kümülonimbus bulutundan gelen soğuk hava akımı yere ulaştığında, soğuk hava yer boyunca hızla yayılabilir ve mevcut sıcak nemli havayı yukarı doğru iter. Bu hava yükseldikçe, su buharı arcus bulutlarıyla ilişkili modellerde yoğunlaşır. Yeni bulut, yukarıda ve aşağıda farklı rüzgar yönleri yaşarsa yuvarlanabilir.
Arcus Bulutlarıyla Hangi Hava Durumları İlişkilendirilir?
Arcus bulutları, kümülonimbus bulutları ve aşağı yönlü hava akımları ile oluştuğundan, kuvvetli sert rüzgarlar, şiddetli yağmur veya dolu sağanakları, gök gürültüsü ve şimşek ile ilişkilendirilir.
Arcus Bulutlarını Nasıl Sınıflandırırız?
Arcus bulutunun iki alt türü vardır: Raf bulutları ve rulo bulutları.
- Bulutların Sınıflandırılması: En Yaygın Görülen Bulutlar Hangileridir? Özellikleri Nelerdir? Hangi Bulutlar Yağmur Getirir?
- İstanbul'da Kuraklığın ve Su Kaynaklarının Tükenmesinin Asıl Nedeni İklim Değişikliği mi? Yoksa Başka Beşeri Faktörler Üzerinde mi Durulmalı?
- Deniz veya Okyanuslarda Fırtınaya Yakalanırsanız Ne Yapmalısınız? Yıldırımlara Karşı Nasıl Önlem Almalısınız?
Asperitas Bulutları
En yeni bulut türü olan asperitas bulutlarının oluşumu nadirdir ve gökyüzünde süzülen okyanus dalgalarına benzerler. Taban yüksekliği: 4.000-10.000 ft arasındadır. Latincede aspero, kaba veya düzensiz yapı anlamına gelir.
Asperitas Bulutu Nedir?
Önceden Undulatus Asperitas olarak adlandırılan Asperitas, dalga görünümünü alan, ayırt edici, ancak nispeten nadir bir bulut oluşumudur. Bu dalga benzeri yapılar, tabanda oluşur ve aşağıdan bakıldığında dalgalı bir deniz yüzeyi gibi görünmesine neden olur.
Asperitas Nasıl Oluşur?
Asperitas bulutlarının oluşma şekli bir gizemdir; ancak dalga benzeri bulutların nasıl ortaya çıktığı konusunda çok fazla tartışma ve kafa karışıklığı vardır. Görünüşlerinin, aynı zamanda nispeten sakin ortamlarda görülmüş olsalar da, konvektif gök gürültülü fırtınaların sonuçlarıyla ilişkili olduğu varsayılmaktadır. Bir teori, mammatus bulutlarının, rüzgar yönünün dalga benzeri harekete neden olan yükseklik ile değiştiği gökyüzü alanlarına indiğinde oluştuğunu öne sürüyor. Ancak açık olan şey, atmosferik koşulların asperitas bulutlarında görüldüğü gibi dalgalı bir bulut tabanı oluşturmak için kararsız olması gerektiğidir.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Asperitas Oluşumları ile Hangi Hava Koşulları İlişkilendirilir?
Formasyonun kendisi yağış üretmese de, asperitas oluşumları daha sonra meydana gelen gök gürültülü fırtınalarla ilişkilendirilmiştir. Dalgalı bulut tabanını oluşturmak için gerekli olan olası atmosferik koşullar, konvektif yağmur bulutlarının büyümesine de izin verebilir, bu da asperitas oluşumlarıyla diğer yağış üreten bulutların eşlik edebileceği anlamına gelir.
"En Yeni" Bulut Türü
Asperitas adı verilen ve daha önceden belgelenmemiş bu bulut oluşumunun Dünya Meteoroloji Örgütü'nün (WMO) Uluslararası Bulut Atlası'na eklenmesi, ilk olarak 2008'de Bulut Takdir Topluluğu tarafından önerildi. O zamandan 2015'e kadar bu öneri, dramatik bulut oluşumlarının görüntülerini gönderen vatandaşlar tarafından da desteklendi. WMO'nun 2015'teki 17. kongresinde sınıflandırma kabul edildi ve asperitas, 1951'deki cirrus intortusundan bu yana 50 yılı aşkın süredir ilk yeni bulut türü haline geldi.
Asperitas ile Hangi Bulutlar İlişkilendirilir?
Asperitas bulutlarının hangi bulut türünün sınıflandırılmasına dahil olduğu henüz tanımlanmadı. Ancak WMO, 2008'de bulutun gizemlerini çözmek için çalışmaya başladı. Tüm bilgiler büyük olasılıkla Uluslararası Bulut Atlası'nın bir sonraki baskınında yayınlanacak.
Banner Bulutları
Bir banner bulutu orografik bulutlar olarak gruplandırılan bir dizi farklı bulut türünden biridir. Bu onların arazi ve dağların kabartmasına atıfta bulunan orografik tanımı ile arazinin şeklinden kaynaklanıyor olduğunu tanımlar.
Rüzgar bir tepeye veya daha estiğinde kaldırılmaya zorlanır. Hava yükseldikçe soğur ve içindeki su buharı yoğunlaşarak bir bulut oluşturur. Adından da anlaşılacağı üzere, bu bulutlar bir yamaç katmanında oluşur ve daha sonra rüzgar sürekli olarak bir yönden akarken aynı zamanda sabit kalırlar. Hakim rüzgar, bir tepe veya dağın çevresinde bulunan mikroklimaları belirler.
Tepenin rüzgar altı tarafındaki alanlar genellikle daha fazla güneş ışığı, daha az yağış ve rüzgar tarafındaki alanlara göre daha yüksek sıcaklıklarla karakterizedir. Dağın korunaklı rüzgar altı tarafında bayrak benzeri banner bulutları oluşur. Matterhorn banner bulutu, İsviçre Alpleri'nde belirli dağlarda sık sık ortaya çıkması ile ünlü hale gelmiştir.
Yakınsama Çizgileri
Yakınsama çizgisi, oldukça sabit kalan ve nispeten küçük bir alanda büyük miktarlarda yağmur üretebilen bir bulut çeşididir. Sağanak yağışlar bize yağmur, sulu kar, veya dolu veren hava türleridir. Farklı hava türlerinin çarpışmasına bağlı olan soğuk, sıcak veya tıkalı cephelerin aksine hava karada veya denizde yükseldiğinde oluşan bir konvektif yağış şeklidir.
Bazen rüzgarlar farklı yönlerden estiğinde ve çarpıştığında sağanak hatlar veya şeritler halinde daha az dağınık şekilde oluşur. Bu havayı yukarı doğru iter ve nem varsa bulutlar oluşur ve yağmur verir. Bir yakınsama çizgisinin yaygın bir örneği, yılın daha sıcak aylarında Deniz meltemi nedeniyle ortaya çıkar, ancak yakınsama Çizgileri herhangi bir zamanda görülebilir.
Fallstreak Deliği: Delikli Bulut Olgusu
Bulut katmanının bir parçası bir düşüş çizgisi olarak düşecek kadar büyük olan buz kristalleri oluşturduğunda delikli bulut olarak da bilinen bir fallstreak bulutu (deliksi bulutlar) oluşturur. Aşırı soğutulmuş su damlacıkları bulutlarında 0°C'nin altındaki ancak henüz donmamış sularda oluşurlar. Bu su damlacıklarının donması veya -40°C'nin altına soğutulması için küçük bir partiküle, bir çekirdeğe ihtiyacı vardır.
Bu bulut katmanını delen uçak, havanın kanatlarından veya pervanesinden geçerken genişlemesine ve soğumasına neden olabilir. Sıcaklıktaki bu değişiklik, süper soğutulmuş damlacıkların bu ayırt edici modelde bulut katmanından donması ve düşmesi için yeterli olabilir.
Sirrokümülüs ve altokümülüs tipi bulutlarda çok nadiren de olsa görülebilen, bulut içerisinde oluşan bir delikten kaynaklanıyor. Bu deliğin (ya da boşluğun) oluşma sebebi ise, havanın aşırı soğuk olduğu bölgelerde kimi zaman atmosferik suyun buz kristalleşmesinin gerçekleşememesinden ötürü henüz donamamasıdır. Ancak bir kere kristalleşme başladığında, Bergeron Süreci denen bir olaydan ötürü bu kristallerin etrafındaki su hızla buharlaşmaya başlar. İşte bu sebeple, bulutun ortasında bir delik açılır ve büyür. Aslında açılan bir delik değildir. Su, buharlaştığı için artık beyaz gözükmez, henüz buharlaşmamış bölge ise beyaz kalır. Bu, dışarıdan bulut içerisinde bir delik açılıyormuş gibi gözükür.
Bu bulutlarda sözünü ettiğimiz ilk buz kristalleşmesini başlatansa genellikle bulutsa bir değişime neden olabilecek herhangi bir etkidir. Genellikle bu, bulut içerisinden veya yakınından geçen bir uçak olur. Bir uçağın kanatlarının uç kısımlarında çok düşük basınç olduğu için, uçak bulutun yakınından veya içinden geçerken düşük basınç nedeniyle o bölge birden soğur. Bu sırada, oluşamayan buz kristalleri, oluşma fırsatı bulur. Bu kristallerin etrafı ilk oluştuklarında su damlacıklarıyla sarılıdır. Bu durum, Bergeon Etkisi denen bir soğuk-yağmur etkisini tetikler. Bu nedenle su buharlaşır ve bulutun içinde bir delik oluşup, büyür. Hatta bu oluşumun mikrofiziksel analizi, deliğin ortasında bir fırça darbesini andıran minik çizgileri de açıklayabilmektedir. Bu çizgiler kimi zaman simetrik olarak oluşarak ilginç görüntüler sunabilmektedir.
Bu olaya insanlar pek aşina olmadıkları için, neredeyse her delikli bulut, "Dev bir UFO gördük." şeklinde raporlanmıştır. Gören kişilerin gördüklerinin ne olduğunu bilmemelerinden ve tanımlayamamalarından ötürü söyledikleri kısmen doğrudur: "Tanımlanamayan, uçan bir cisim" görmektedirler. Ancak bu bulutların içerisinden yeşil küçük adamların inmesini bekliyorsanız, ne yazık ki daha çok beklersiniz.
- Dış Sitelerde Paylaş
Huni Bulutları
Huni Bulutları veya tuba here doğru uzanan ancak asla yere ulaşmayan dönen veya ilerleyen parmak benzeri bulutlardır. Yere ulaştıklarında kasırga veya hortum oluştururlar.
Huni Bulutları Nedir?
Huni bulutları, aslında yüzeye ulaşmadan bir bulutun tabanından yere doğru uzanan koni şeklindeki bir buluttur. Birleşik Krallık'ta genelde yukarıdaki buluttan sarkan ince ip parçaları gibi görünürler. Ancak ABD'nin sıcak kasırga noktalarında huni bulutları bazen daha kalın veya çok daha yoğun olabilir.
Huni Bulutları Nasıl Oluşur?
Dönen bir rüzgar sütunu, bulut damlacıklarını çekerek yoğun, düşük basınçlı bir bölgeyi görünür hale getirir. Yoğun şekilde bu düşük basınçlı lokalize alan etrafındaki kasırga yapısıyla aynı şekilde oluşturulurlar. Tipik olarak kümülonimbus gök gurultusu bulutlarının oluşumu ile ilişkilendirilirler.
Huni Bulutları ile Hangi Hava Durumu İlişkilidir?
Kümülonimbus bulutları hemen hemen her zaman tubayı oluşturan ana buluttur. Yani şiddetli yağmur, dolu, gök gürültüsü ve şimşek beklenebilir. Bir huni bulutu yerle temas ederse ve kasırga üretirse girdabın yakın çevresinde potansiyel olarak ciddi hasara neden olabilecek çok kuvvetli rüzgarlar beklenebilir.
Huni Bulutları ve Kasırga Arasındaki Fark Nedir?
En önemlisi bir hini bulutu Dünya'nın yüzeyine ulaşmaz, karaya ulaştığı noktada kasırga veya bir su kütlesine ulaştığında hortum haline gelir. Tipik bir yılda, Birleşik Krallık her yıl yaklaşık 30-35 kasırga görüyor, ancak önemli bir hasara neden olabilecek kadar güçlü olmaları çok nadirdir.
Kelvin-Helmholtz Bulutu
Bir bulutun bir dalga modeli oluşturması son derece nadir bir olaydır. İki hava akımı arasında güçlü bir dikey kayma olduğunda meydana gelirler ve rüzgarların üst seviyede alt seviyelerden daha hızlı esmesine neden olurlar. Herhangi bir yükseklikte açığa çıkabilirler ancak genellikle daha yüksek seviyelerde açığa çıkarlar. Yinelenen ve kırılan bir dalga modelleri vardır. Bu bulutlar türbülanslı hava akışı üzerine çalışan fizikçilerden Hermann von Helmholtz ve William Thomson, Lord Kelvin'e itafen adlandırılmıştır. Eşit aralıklarla yuvarlanan okyanus dalgalarını andıran Kelvin-Helmholtz, en çarpıcı ve nadir bulut türlerinden biridir.
Kelvin-Helmholtz Bulutları Nasıl Oluşur?
Atmosferdeki iki hava tabakası farklı hızlarda hareket ettiğinde meydana gelirler ve bu durum kayma olarak bilinen bir fenomeni açıklar. Üst hava tabakası, alt seviyedeki tabakadan daha hızlı hareket ettiğinde mevcut bir bulut tabakasının üstü bu dalga benzeri yuvarlanma şekillerine bürünür. Kelvin-Helmholtz istikrarsızlığı, yalnızca bulutlarla ilişkili olmayan bilimsel bir olgudur. İki sıvı arasındaki ara yüzde, hız farkının olduğu her yerde meydana gelebilir. En bariz örnek, hızlı hareket eden havanın daha yavaş hareket eden suda dalgalar oluşturabildiği şu üzerinde esen rüzgarlardır. Bu bulutların rüzgarlı günlerde ortaya çıkması olasıdır. Genellikle uçak türbülansının iyi göstergeleridir.
Sedefli Bulutlar
Güneş ufkun hemen altındayken, kutup bölgeleri üzerindeki alt stratosferde sedefli bulutlar oluşur. Bulutlar aşağıdan aydınlatılır ve genelde canlı renklerle parlarlar. Taban yüksekliği 68.500-100.000 ft arasındadır. Genellikle canlı renkleri yansıtan büyük ince diskler şeklindedirler.
Sedefli Bulutlar Nedir?
Sedefli bulutlar, çoğunlukla gün batımından sonra veya gün doğumundan önce yansıttıkları renkli ışıkla bilinen nadir ve çok yüksek bulutlardır. Renkler, şu üzerinde ince bir yağ tabakasından yansıyan renkleri anımsatır. Bu da yanardönerlik olarak bilinen bir efekttir.
Sedefli Bulutlar Nasıl Oluşur?
Güneş ufkun hemen altındayken, kutup bölgeleri üzerinde alt stratosferde sedefli bulutlar oluşur. Sedefli bulutları oluşturan buz parçacıkları, daha yaygın bulutları oluşturanlardan çok daha küçüktür. Bu küçük parçacıklar ışığı farklı şekillerde dağıtır. Bu da ayırt edici ışıltılı görünümü yaratır.
Yüksek rakımlar ve Dünya yüzeyinin eğriliği nedeniyle, bu bulutlar ufkun altından gelen güneş ışığı ile aydınlanır ve onu yere yansıtır. Şafaktan önce ve alacakaranlıkta pırıl pırıl parlarlar. Güneş ufuktan 1 ile 6 arasında aşağıda olduğunda ve İskandinavya ve Kuzey Kanada gibi daha yüksek enlemlere sahip yerlerde görülmeleri muhtemeldir. Bu nedenle bazen kutupsal stratosfer bulutları olarak bilinirler. Sedefli bulutlar yalnızca -78°C'nin altında oluşur, bu nedenle büyük olasılıkla kutup kışı sırasında meydana gelirler.
Gerekli olan çok düşük sıcaklıklar nedeniyle sedefli bulutlar genelde yalnızca stratosferik kutup girdabı olarak bilinen stratosferdeki kutup bölgeleri etrafında dolaşan soğuk hava yer değiştirdiğinde ve geçici olarak Birleşik Krallık üzerinde görülebilir.
Mammatus Bulutları
Mammatus Bulutları Nedir?
Dünya'da en nadir görülen iklim olaylarından biri, Mammatus Bulutları'dır. Bilimsel olarak "mammatokümülüs" olarak da bilinen bu bulutlar, daha üstteki bulutların altında kesecik benzeri desenler oluşturur. Çok nadir gözlenen bu oluşum, genelde şiddetli fırtınalar öncesinde meydana gelir.
Mammatus Bulutları bir bulutun tabanından çıkan bir dizi çıkıntı veya keseye sahip en sıra dışı ve farklı bulut oluşumlarından biridir. Mammatus bulutlarının şekli klasik çıkıntılardan yukarıdaki buluttan sarkan daha uzun bir tüp şekline kadar büyük ölçüde değişebilir.
Bulutlar, isimlerini "meme" sözcüğünden alırlar. Keseciklere "mammae" adı verilir. Mammae, aynı zamanda memeli hayvanlarda bulunan süt bezlerinin adıdır. Bu meme yapılı bulutlar, kilometrelerce bu şekilde loplar halinde bulunabilirler. Her bir memenin çapı 1-3 kilometre, boyları ise 0.5 kilometre kadardır. Ancak bu loplar sürekli değildirler, her biri oluşup yok olur. Bir memenin ortalama varlığını koruma süresi 10 dakika kadardır. Nadiren 15 dakika ile birkaç saat arası varlıklarını koruyabilirler.
Çarpıcı görünümleri en çok güneşin alçakta olduğu ve keselerinin güneş ışığı tarafından çevrelendiği sırada görülür. Bu tanımlayıcı özellik nedeniyle bu bulutlar, birçok meteoroloğun yanı sıra bulut ve fotoğraf meraklılarının da favorisidir.
Mammatus Bulutları Nasıl Oluşur?
Bu yapıların oluşum mekanizmaları henüz bilinmiyor; ancak birçok farklı teori mevcut. Çoğu teorinin temelinde, bu tür bulut oluşumlarına neden olan sert sıcaklık değişimlerine bağlı olarak oluşan atmosferik olaylar yatmaktadır. Teoriler oldukça teknik olduğundan detaylara boğmak istemiyoruz. Genelde akışkanlar mekaniği ve ısı transferinin neden olduğu değişimlerin bulut yapılanmalarında bu tür oluşumlara neden olduğunun düşünüldüğünü söyleyebiliriz.
Mammatus bulutları genelde büyük kümülonimbus bulutları ile birlikte oluşur. Tipik olarak, kümülonimbus bulutu içindeki türbülans özellikle çıkıntı yapan ödün alt tarafında hızla daha düşük seviyelere inerken çıkıntının oluşmasına neden olur. Bu yukarı doğru büyümenin olağan bulut oluşturma sürecini tersine çevirerek düzensiz bir bulut tabanı oluşturur.
Mammatus Bulutları ile Hangi Hava Durumu İlişkilidir?
Mammatus genelde büyük kararsız hava kütleleri nedeniyle gök gürültülü fırtınalarla neden olan kümülonimbus bulutları ile birlikte oluşur. Mammatus bulutları genelde en dengesiz kümülonimbusta oluşur, yani çevrede dolu, şiddetli yağmur ve şimşek olasılığı vardır ve kışın hava yeterince soğuksa kar üretebilirler. Bazen çok daha az yaygın olmasına rağmen, yağmur bırakmayan diğer bulut türlerinde de mammatus oluşabilir.
Mammatus ile Hangi Bulutlar İlişkilendirilir?
Mammatus genellikle bir kümülonimbus örsünün tabanında oluşur ancak stratokümülüs, altostratus ve altokümülüs gibi diğer bulut türlerinde de oluştuğu görülmüştür. Mammatusun volkanik kül bulutlarının altında da oluştuğu gözlemlenmiştir.
Merceksi Bulutlar
Bu mercek şeklindeki orografik dalga bulutları, hava sabit olduğunda ve rüzgarlar troposfer boyunca aynı veya benzer yönden tepeler ve dağlar boyunca farklı yüksekliklerde estiğinde oluşur. Taban yüksekliği 6.500-16.500 ft arasındadır. Uçan daireler gibi kavisli katmanlar şeklindedir.
Merceksi Bulutlar Nedir?
Bu tuhaf, doğal görünmeyen bulutlar bazen tepelerin veya dağların rüzgar yönünde oluşur. Britanya Adaları'nda oldukça sıra dışıdırlar ancak nadiren meydana gelirler. Bilim kurgudaki geleneksel uçan daire çizimlerine çok benzerler ve gerçek merceksi bulutların dünya çapında UFO manzaraları için en yaygın açıklamalardan biri olduğuna inanılıyor.
Merceksi Bulutlar Nasıl Oluşur?
Hava bir dağ silsilesinden estiğinde, belirli durumlarda, şu bir engelin üzerinden akarken nehirde oluşan dalgalanmalar gibi, aşağı yönde havada büyük duran dalgalardan oluşan bir katar oluşturabilir. Havada yeterli nem varsa, dalganın yükselen hareketi su buharının yoğunlaşmasına ve merceksi bulutların eşsiz görüntüsünü oluşturmasına neden olacaktır.
Merceksi Bulutlarla Hangi Hava Durumu İlişkilidir?
Merceksi bulutlar havadaki dağ dalgalarının görünür bir işaretidir. Ancak bu dalgalar bulutların ötesinde de mevcut olabilir ve bulut oluşmadığında bile var olabilir. Yerde sadece birkaç 100 metre uzakta durgun hava ile tek bir yerde çok kuvvetli sert rüzgarlara neden olabilirler. Elektrikli uçakların pilotları onlara eşlik eden türbülans nedeniyle merceksi bulutların yakınında uçmaktan kaçınma eğilimindedir. Öte yandan yetenekli ve cesur planör pilotları onlar gibi değildir çünkü bulutların şeklinden havanın nerede yükselebileceğini anlarlar.
Virga Bulutları
Yağmur bir buluttan düştüğünde, ancak yere ulaşmadığında, virga olarak bilinen bulutlardan ince kuyruklar oluşturabilir.
Virga Bulutları Nedir?
Latincede çubuk veya dal anlamına gelen virga, bir bulutun tabanına tutturulmuş ve genellikle en çarpıcı halini kuyruğunu açılı bir eğriye doğru uzatan hafif bir rüzgarla kırmızı bir gün batımı ile birleştiğinde alır.
Virga Bulutları Nasıl Oluşur?
Basitçe söylemek gerekirse, virga bir bulutun altından düşen, ancak Dünya yüzeyine ulaşmadan önce buharlaşan yağış izleridir. Bu düşen yağmur veya buzun, kuru ve sıcak havanın olduğu alandan geçmesi durumunda oluşur.
Virga Bulutları ile Hangi Hava Durumu İlişkilidir?
Tahmin edebileceğiniz gibi, virga yere ulaşmayan yağış ile ilişkilidir, çoğu zaman izole yerlerde bazen en güzel günlerde meydana gelir. Bununla birlikte bazı durumlarda virga, uçaklar için tehlikeli bir durum olan mikro patlamalara sebep olabilir. Bu mikro patlamalar, yağmur su buharına geri dönerken havadaki ısıyı uzaklaştırdığında ve şiddetli türbülansa neden olabilecek daha soğuk havanın çökmesine neden olduğunda ortaya çıkar.
Göklerin Denizanası
Virga bulutlarına genellikle, aşağıda çizgiler bulunan kabarık üst görünümlerine bağlı olarak denizanası bulutları adı verilir. Denizanası dışında genelde gökyüzünde çeşitli nesneler gibi görünürler.
Virga Bulutları ile Hangi Bulutlar İlişkilendirilir?
Tamamlayıcı bir bulut özelliği olarak en sık sirrokümülüs, altokümülüs, altostratus, nimbostratus, stratokümülüs, kümülüs ve kümülonimbus ile ortaya çıkarlar.
Süperhücre Bulutu
Aşağıda gördüğünüz, ABD'nin Texas eyaletindeki Lubbock kentinde 13 Nisan 2015'te oluşan süperhücre bulutlarıdır.
Bu nefes kesici bulutlar ve yapıları hakkında detaylı bilgi almak için buradaki yazımızı okuyabilirsiniz.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 5
- 3
- 3
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Türev İçerik Kaynağı: Met Office | Arşiv Bağlantısı
- M. Hogenboom. The Cloud That Resembles A Fireball In The Sky. (29 Ocak 2016). Alındığı Tarih: 28 Temmuz 2019. Alındığı Yer: BBC | Arşiv Bağlantısı
- B. Heald. Fallstreak Holes. (1 Şubat 2006). Alındığı Tarih: 28 Temmuz 2019. Alındığı Yer: Cloud Appreciation Society | Arşiv Bağlantısı
- M. Moore. 'Ufo Cloud Formation' Filmed In Romania. (26 Ekim 2009). Alındığı Tarih: 28 Temmuz 2019. Alındığı Yer: The Telegraph | Arşiv Bağlantısı
- A. Korolev. (2006). Limitations Of The Wegener–Bergeron–Findeisen Mechanism In The Evolution Ofmixed-Phase Clouds. Journal of Atmospheric Sciences, sf: 3372-3375. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 13:50:42 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/935
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.