Bulut Nedir ve Nasıl Oluşur? Bulutlar Neden Beyazdır (Ama Bazıları Neden Gridir)?

Bulutlar, doğanın sürekli göz önünde olan, en görünür harikalarından biridir ve bize atmosferde ne olup bittiğiyle ilgili birçok şey anlatabilirler. Bulutların oluşabileceği çeşitli yollar ve atmosferin değişken doğası, muazzam çeşitlilikte bulut şekilleri, boyutları ve dokularıyla sonuçlanır.

Birçok insan, bulutların sadece su buharından oluştuğuna inanır. Ancak bu, kesinlikle doğru değildir. Su buharı görünmezdir ve havada, çevremizde her zaman bulunur. Bazen havada normalden daha fazla su buharı vardır. Bu durumda hava, nemli ve bunaltıcıdır. Diğer zamanlarda havada normalden daha az su buharı vardır ve havanın daha kuru ve taze olduğunu belirtiriz.

Havanın tutamayacağı kadar fazla su buharı olduğunda, bulutlar görünür. Su buharı küçük su damlacıkları oluşturmak için yoğunlaşır; yani gaz fazından sıvı fazına bir geçiş söz konusudur. Sonuç olarak bu su, bulutu görünür kılar. Su damlacıkları o kadar küçüktür ki, havada asılı kalırlar.

Bulutlar Nasıl Oluşur?

Basit bir açıklama olarak, hava yükseldiğinde, tıpkı bir dağa çıkarken olduğu gibi soğur. Soğuk hava ılık hava kadar fazla su buharı tutamaz. Bu nedenle hava soğudukça doygun hale gelir ve içindeki su buharı yoğunlaşır. Bu, tıpkı soğuk bir pencerede yoğunlaşma olduğunda görüldüğü gibi, bir gazdan bir sıvıya dönüşme anlamına gelir. Su buharı gökyüzünde bir sıvıya dönüştüğünde küçük toz parçalarına yapışan çok sayıda küçük su damlacıkları oluşturur; gördüğümüz bulut olarak açığa çıkan, havada asılı kalan su tanecikleri kümesidir.

Bu su taneciklerinin çapı, 1 milimetrenin yalnızca yüzde biri kadardır, ancak bulut bunların yüksek sayıda koleksiyonundan oluşur. Bulut gökyüzünde yeterince yüksekteyse ve hava yeterince soğuksa, bulut bunun yerine çok sayıda küçük buz kristalinden oluşur ve ince bir görünüme sahip olur.

Bir bulutun havaya daha fazla su buharı eklendiğinde oluşabileceği gerçeği de vardır. Örneğin bu hava bir nehrin üzerinden geçtiğinde nem toplayabilir. Bu havada daha fazla su buharı tutulmuş olur ve bu su buharı bulut oluşturmak için yoğunlaşabilir.

Havanın Yükselmesine Ne Sebep Olur?

• Güneş: Güneş zemini ısıtır ve daha sonra zeminin üzerindeki hava ısınmış olur. Ardından bu hava gökyüzüne doğru süzülmeye başlar. Bu tarz hava yükselişi kümülüs bulutları oluşturma eğilimindedir.
• Tepeler ve Dağlar: Hava bir dağa veya tepeye doğru ilerlediğinde, en yükseğe kadar çıkamaz ve bu nedenle arazi boyunca tepeye kadar çekilir. Stratus bulutları genelde bu şekilde üretilir.
• Hava Cepheleri: Hava cephesi, sıcak havanın soğuk hava ile buluştuğu yerdir. Sıcak hava soğuk havanın üzerinde yükselir. Bu durum, nimbostarus bulutları oluşturma eğilimindedir.
• Yakınsama: Farklı yönlerden birbirine doğru akan hava akımları, karşılaştıklarında veya birleştiklerinde yükselmeye zorlanırlar. Bu durum, kümülüs bulutu oluşumuna ve sağanak koşullarına sebep olabilir.
• Türbülans: Rüzgar hızındaki ani bir değişiklik, havayı gökyüzünde daha yüksek yüzeye getirebilecek bir sirkülasyona yol açabilir.

Bulutlar Neden Beyazdır?

Bir bulutta Güneş ışığı büyük oranda eşit olarak dağılır. Sonuç olarak Güneş ışığı beyaz kalmaya devam eder ve bulutlara kendilerine özgü beyaz görünümlerini verir. Bulutların beyaz olmasının nedeni Güneş'ten gelen ışığın beyaz olmasıdır; bu ışık içerisinde tüm dalga boylarında görünür ışık vardır ve bu, beynimiz tarafından beyaz olarak algılanır. Işık bir bulutun içinden geçerken, gökyüzünde bulunan atmosferik parçacıklardan çok daha büyük olan atmosferik parçacıklarla etkileşime girer.

Güneş ışığı gökyüzünde atmosferik bir parçacığa ulaştığında, mavi ışık diğer renklerden daha güçlü bir şekilde dağılır ve gökyüzünün mavi olduğu izlenimini verir. Ancak bir bulutta, Güneş ışığı çok daha büyük su damlacıkları tarafından dağıtılır. Bunlar tüm renkleri neredeyse eşit olarak dağıtır, yani Güneş ışığının beyaz kalmaya devam ettiği ve böylece bulutların gökyüzünün arka planına karşı beyaz görünmesine neden olduğu anlamına gelir.

Güneş ışığı veya görünür ışık, bir dalga veya elektromanyetik spektrumun bir parçası olarak düşünülebilir. Bir gökkuşağı olarak bölündüğünde ve yayıldığında görünür ışığın tüm spektrumunu görebiliriz. Spektrum, kısa X ışınları ve gama ışınlarından, uzun radyo dalgalarına kadar diğer dalga türlerini de içerir.

Görünür her rengin farklı bir dalga boyu vardır; mavi ışık 400 nm'de en kısa dalga boyuna ve kırmızı ışık 700 nm'de en uzun dalga boyuna sahiptir. Daha küçük parçacıklar atmosferde gözümüzle görünmeyenler gibi daha kısa dalga boylarını daha verimli bir şekilde dağıtarak gökyüzünü maviye çevirir.

Bir bulutun içindeki su damlacıkları gibi daha büyük parçacıklar kabaca, aynı etkinlikte tüm dalga boylarını dağıtır. Bir bulutta milyonlarca su damlası olduğunu düşünürsek, dağılan ışık etkileşime girer ve birleşerek beyaz bir renk oluşturur.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Weather

Öyleyse Bulutlar Neden Bazen Gri Oluyor?

Bulut tabanları, onları beyaz yapan aynı saçılmanın sonucu olarak gridir. Işık bir buluta saçıldığında, genellikle yukarı doğru veya bulutun kenarlarına gönderilir; bu da bulutun yanlarını ve üstünü, daha az ışık alan alt tabandan daha parlak ve beyaz yapar.

Bu yağmur bulutlarında daha belirgindir; çünkü su damlacıkları daha büyüktür. Dolayısıyla su damlacıkları daha çok ışık saçar. Bu, Güneş'ten gelen daha az ışığın bulutun dibine ulaşması ve yağmur bulutlarına korkutucu bir görünüm kazandırması anlamına gelir.

Bulutların tepeleri ise sabit bir ışık kaynağına sahip olduklarından her zaman beyazdırlar. Uçağa bindiğinizde, bulutların üzerindeyken pencereden dışarı baktığınızda tüm bulutların tepelerinin beyaz olduğunu göreceksiniz.

Diğer Bulut Renkleri

Gün doğumunda veya gün batımında bulutlar kırmızı veya turuncu renk alabilir. Bunun nedeni, gün doğumu ve gün batımı sırasında Güneş'in gökyüzünde çok alçak olması ve dolayısıyla ışığın atmosferin daha fazla içinden geçmesi gerektiğidir. Sonuç olarak, mavi ışığın çoğu dağılır, saptırılır ve daha fazla sarı ve kırmızı ışığın Dünya'ya ulaşmasına izin verir. Bazen bulutlarda sedefli renkler de görülür; ama bu çok nadirdir.

Bulutlarla ilgili 6 Gerçek

Ateşin Oluşturduğu Bulutlar

Bulutların oluşma yollarından biri, su damlacıklarını yoğunlaştırarak bulutları oluşturan havanın yükselmesine neden olan yer yüzeyinin ısınmasıdır. Dünya yüzeyinin ısıtılması genellikle Güneş tarafından yapılır, ancak orman yangınları ve yanardağlar da yoğun ısınmaya neden olabilir ve bu da pirokümülüs olarak bilinen bulutların hızla oluşmasına yol açar.

Wikipedia

Bulutların Üzerinde

Kümülüs bulutlarının tabanı, termal yükselmenin bulut emmesi olarak bilinen fenomene katkıda bulunduğu durumlarda tehlikeli bir yer olabilir. Şubat 2007'de yamaç paraşütçüsü Eva Wisnierska-Cieslewicz, yaklaşık olarak uçakların uçtuğu bir yükseklikte, saatte 45 mil hızla yaklaşık 10.000 metre yükseğe tırmanan bir kümülüs bulutuna çekildi. Hipoksi nedeniyle bilincini kaybetti ve yaklaşık 1 saat sonra mucizevi bir şekilde başarıyla yere indi. O yükseklikte ve -50°C civarındaki sıcaklıkta, mucizevi bir şekilde yere ulaştığında, buluttaki dolu taşlarının etkisiyle vücudunun her yeri morluklarla doluydu ve buzla kaplıydı.

Dünya'nın En Bulutlu Yeri

Dünya atmosferi çok bulutlu bir yerdir. NASA'nın Dünya Gözlemevi, herhangi bir zamanda Dünya yüzeyinin yaklaşık %67'sinin bulutla kaplı olduğunu tahmin ediyor. 2002 ve 2015 yılları arasında gözlemevi verilerine dayanarak, NASA'nın Aqua Satellite görüntüsü, orta enlemler ve ekvator üzerindeki en bulutlu 3 bölgeyi açıkça gösteriyor. Bu bölgeler, Dünya'nın küresel dolaşım modellerinin bir parçası olan büyük hava hücrelerinin etkileşimi ile yaratılır.

Wikipedia

Bir Bulutun Ağırlığı Nedir?

Bir bulutun tuttuğu su buharı miktarını tam olarak belirleyebilecek sıcaklık, yükseklik ve basınç gibi çok sayıda faktör varken, bulutun metreküpü başına 5 gram su tuttuğunu farz edebiliriz. Bu ortalama bir kümülonimbus bulutunun yaklaşık 400.000 kg, yani en büyük yolcu uçağı Airbus A380 ile kabaca aynı ağırlıkta olacağı anlamına gelir.

En Yüksek Bulut

En yüksek bulut unvanı, nadir ve güzel, bunun yanında yalnız geceleri oluşan bulutlara gider; yaklaşık 60 km yükseklikte gezinirler ve gün ışığında görülemeyecek kadar solukturlar. Alacakaranlıkta, ufkun altından gelen Güneş ışığı onları aydınlatarak soluk hayalet benzeri hatlarını ortaya çıkardığında görünür hale gelirler.

Bulutların Dili

Bir meteoroloji istasyonunda gözlem yapılırken, bulut örtüsü oktalar cinsinden ölçülür. Sıfır oktaların anlamı, gökyüzünde "hacimli bir bulut" olmadığıdır. Kültürler arasında bulutların çok farklı anlamları olabilir. Birleşik Krallık'ta nispeten olumsuz bir sembolizme sahip olma eğilimindedirler. Örneğin ufukta bir bulut, kötü bir şey olacağı anlamına gelir. Ancak İran'da bulutların şans getirdiğine inanılır. Bu yüzden "Gökyüzünüz her zaman bulutlu olsun." demek bir uğur anlamına gelir.