Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Shell ve Exxon, 1980'lerden Beri Faaliyetlerinin İklim Değişimini Hızlandırdığından Haberdardı - ve Hiçbir Şey Söylemediler, Hiçbir Şey Yapmadılar!

Shell ve Exxon, 1980'lerden Beri Faaliyetlerinin İklim Değişimini Hızlandırdığından Haberdardı - ve Hiçbir Şey Söylemediler, Hiçbir Şey Yapmadılar! Luca D'Urbino
6 dakika
4,170
Tüm Reklamları Kapat

1961 yılında bir gün Daniel Ellsberg adında Amerikalı bir ekonomist, üzerinde gelecekle ilgili tahminler yazan bir kâğıda rastladı.[1] ABD hükümetine gizli nükleer savaş planları konusunda danışmanlık yapan Ellsberg, Çin ve Sovyetler Birliği'ne yönelik "ilk (nükleer) darbe" sonrasında ortaya çıkabilecek ölü sayısının resmi bir tahminini içeren bir belge keşfetmişti: Çin ve Sovyetler Birliği'nde 300 milyon; Dünya genelinde ise bu sayının iki katı!

Ellsberg böyle bir planın varlığından rahatsızdı; hatta yıllar sonra, nükleer felaketin detaylarını halka sızdırmaya çalıştı. Halkı tehlikeler konusunda uyarma girişimi başarısız olsa da Ellsberg, ABD hükümetinin Vietnam'a askeri müdahalesinin gizli tarihini içeren Pentagon Belgeleri olarak bilinen dokümanları sızdırdığı için ünlü olacaktı.[2]

Amerika'nın Soğuk Savaş sırasındaki ahlak dışı askeri planlaması, insanlığın kaderiyle kumar oynayan başka aktörlerin sergilediği kibirleri yansıtıyor. Son zamanlarda enerji devlerinin, ürünlerinin küresel ısınma ile ilişkilerini bildiklerini detaylandıran gizli belgeler ortaya çıkarıldı. Hükümetin nükleer planlarının aksine, petrol endüstrisinin planları yürürlüğe kondu.

Tüm Reklamları Kapat

Petrol Devlerinin Gelecekteki Yıkım Öngörüleri

1980'lerde Exxon ve Shell gibi petrol şirketleri fosil yakıtların açığa çıkardığı karbondioksitin iç yüzü hakkında araştırmalar gerçekleştirdiler ve bu emisyonların gezegene vereceği zararın sonuçlarını tahmin ettiler.

Exxon: 1982 Raporu

Örneğin, 1982'de Exxon, yaklaşık 2060 yılına kadar CO2 seviyelerinin milyonda yaklaşık 560 parçaya ulaşacağını (karbondioksit gazının küresel ısınmaya neden olduğu bilinmektedir), bu sera gazının seviyesinin sanayi öncesi dönemdekinin 2 katına çıkacağını ve bunun gezegenin ortalama sıcaklıklarını o zamanki seviyelere göre yaklaşık 2°C (hatta sanayi öncesi seviyelere oranla daha da fazla) arttıracağını öngördü.[3] Raporu, kendiniz de okuyabilirsiniz.

Exxon'un, 1982'ye (sağ eksen) göre karbondioksit seviyelerinin (sol eksen) ve küresel sıcaklığın gelecekteki büyümesine ilişkin gizli tahmini. Exxon, raporunun başka bir yerinde, o zamanlar en yaygın olarak kabul edilen bilimin, karbondioksit seviyelerinin iki katına çıkmasının 3°C'lik bir küresel ısınmaya neden olacağını vurguluyor.
Exxon'un, 1982'ye (sağ eksen) göre karbondioksit seviyelerinin (sol eksen) ve küresel sıcaklığın gelecekteki büyümesine ilişkin gizli tahmini. Exxon, raporunun başka bir yerinde, o zamanlar en yaygın olarak kabul edilen bilimin, karbondioksit seviyelerinin iki katına çıkmasının 3°C'lik bir küresel ısınmaya neden olacağını vurguluyor.
Exxon

Shell: 1988 Raporu

Aynı on yılın sonlarına doğru, 1988 yılında Shell tarafından hazırlanan bir dahili rapor da benzer etkileri öngördü ve aynı zamanda CO2’nin 2030 yılına kadar daha erken iki katına çıkabileceğini gösterdi.[4] Bu raporu da kendiniz okuyabilirsiniz.

Bu şirketler, kendi iç yazışmalarında, ürünleri ile küresel ısınma ve ekolojik felaket arasındaki ilişkileri asla reddetmediler. Tam tersine, kendi araştırmaları bu bağlantıları doğruluyordu.

Tüm Reklamları Kapat

Shell'in değerlendirmesi, 1 metrelik deniz seviyesi yükselmesini öngörüyordu ve ısınmanın Batı Antarktika Buz Tabakası'nın parçalanmasını da körükleyebileceğini ve deniz seviyesinde dünya çapında "beş ila altı metre" arasında bir artışa neden olabileceğini belirtiyordu. Bu artış, tüm alçak coğrafik özelliklere sahip ülkeleri sular altında bırakmak için yeterli olacaktı.

Shell'in analistleri ayrıca, "bazı ekosistemlerin kaybolması veya yaşam alanlarının yok olması" hakkında uyarmış, "yüzey akışı, yıkıcı sellerin artması ve alçak tarım arazilerinin sular altında kalmasına" yönelik tahminlerde bulunmuş ve yağış değişikliklerini telafi etmek için "yeni tatlı su kaynaklarının gerekli olabileceğini" söylemişlerdi. Hava sıcaklığındaki küresel değişimler aynı zamanda "insanların yaşama ve çalışma şeklini büyük ölçüde değiştirebilecekti". Sonuç olarak Shell analistleri, "Bunlar tarihte kaydedilen en büyük değişiklikler olabilir." sonucuna vardılar.

Exxon ise, "dikkate alınması gereken potansiyel felaketler" konusunda uyarılarda bulunuyordu. Shell'in uzmanları gibi, Exxon'un bilim insanları da yıkıcı deniz seviyesi yükselişini öngördüler ve Amerika'nın orta batısının ve dünyanın diğer bölgelerinin çöle dönüşebileceği konusunda uyardılar. İyi tarafından bakarsak şirket, "insanlık için bu sorunun, nükleer soykırım veya küresel kıtlık kadar önemli olmadığına" dair teminatta bulunuyordu.

Petrol Şirketlerinin Kusursuz Tahminleri

Petrol firmalarının 1980'lerdeki tahminlerinin isabetliliği gerçekten şaşırtıcı boyuttadır: Hem iklim modellerinin ne kadar başarılı olduğunu göstermektedir, hem de içinde bulunduğumuz krizin gerçekten de ne kadar derin olduğunu yansıtmaktadır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Örneğin 2021 yılında yayınlanan IPCC raporuna göre, 2021 yılı itibariyle ortalama sıcaklık gerçekten de 1.1 derece artmış haldedir ve 2080'e kadar da gerçekten de 2.5-3 derece civarında artması çok olası gözükmektedir. Yani birbirine taban tabana zıt amaçlara sahip iki ayrı yapı, birebir aynı sonuca varmışlardır. Bu, iklim krizinin ciddiyetini vurgulayan kritik bir göstergedir.

İnsan aktivitesine bağlı olarak (a) güresel yüzey sıcaklığının 1850-1900 arasına göre değişimi, (b) Eylül ayında Arktik deniz buzu alanının değişimi, (c) küresel okyanus asiditesinin (pH değerinin) değişimi, (d) küresel ortalama okyanus seviyesinin 1900 yılına göre değişimi, (e) küresel ortalama deniz seviyesinin 2300 yılına kadar 2 ayrı model altında değişimi.
İnsan aktivitesine bağlı olarak (a) güresel yüzey sıcaklığının 1850-1900 arasına göre değişimi, (b) Eylül ayında Arktik deniz buzu alanının değişimi, (c) küresel okyanus asiditesinin (pH değerinin) değişimi, (d) küresel ortalama okyanus seviyesinin 1900 yılına göre değişimi, (e) küresel ortalama deniz seviyesinin 2300 yılına kadar 2 ayrı model altında değişimi.
IPCC

Dünya'nın Yıkımından Kim Sorumlu?

Yukarıda paylaştığımız belgeleri okumak korkutucudur. Aynı zamanda, petrol devlerinin halkı kendi araştırmacılarının öngördüğü zarar konusunda uyarmayı reddetmesi nedeniyle de ürperticidir. Shell'in "gizli" olarak damgalanan raporu, ilk olarak 2018'in başlarında Hollandalı bir haber kuruluşu tarafından açıklandı.[5] Exxon'un araştırması ise kamuoyu ile paylaşılmayacaktı. Ancak 2015 yılında sızdırıldı.[6]

Şirketler, ürünleri için hiçbir zaman sorumluluk almadılar. Shell'in yürüttüğü çalışmada firma, iklim değişikliğinin "ana sorumluluğunun" enerji endüstrisine bağlı olmadığını, bu sorumluluğu yüklenmesi gerekenin hükümetler ve tüketiciler olduğunu savundu. Exxon ve Shell'de dahil olmak üzere petrol şirketlerinin yöneticileri, daha sonradan iklim değişikliği konusunda yalan söylememiş ve hükümetlerin temiz enerji politikalarını yürürlüğe koymalarını aktif olarak engellememiş olsaydı, bu argümanları belki mantıklı olabilirdi.[7], [8]

1980'lerde küresel ısınmanın detayları çoğu insan için bir şey ifade etmiyordu. İlginç bir şekilde, bu konuda fikri olan az sayıda kişi arasında, küresel ısınmada en çok payı olan şirketlerin ta kendileri vardı. Bilimsel belirsizliklere rağmen sonuç şuydu: Petrol firmaları, ürünlerinin atmosfere CO2 kattığını fark ettiler, bunun ısınmaya yol açacağını anladılar ve olası sonuçları hesapladılar. Ardından bu riskleri bizim adımıza, bizim zararımıza ve bizim bilgimiz olmadan kabul etmeyi seçtiler.

Sonuç

Ellsberg'in 1960'larda gördüğü nükleer savaş felaketi, Demokles'in kılıcı gibiydi - neyse ki o kılıç henüz hiç düşmedi. Ancak petrol endüstrisinin gizli iklim değişikliği tahminleri gerçeğe dönüşüyor ve bu bir tesadüf değil. Fosil yakıt üreticileri, ürünlerini teşvik ederek, etkileri hakkında yalan söyleyerek ve enerji pazarındaki paylarını saldırgan bir şekilde savunarak, korktukları kasvetli geleceğe bizi kasıtlı olarak yönlendirdiler.

Dünya ısındıkça, gezegenimizin yapı taşlarından olan buz tabakaları, ormanları, atmosferik ve okyanus akıntıları onarılamayacak biçimde değişiyor. Kim böyle bir yıkımı öngörme ve ardından kehaneti yerine getirmeyi seçme hakkına sahip olabilir? Savaş planlamacıları ve fosil yakıt şirketleri, insanlık için ne tür bir yıkımın uygun olduğuna karar verme küstahlığına sahip olsalar da yalnızca Büyük Petrol Firmaları (İng: "Big Oil") bunu sürdürme cüretine sahipti - ve bu, elbette ki, hadlerini aştıkları anlamına gelmektedir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
20
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Korkutucu! 19
  • Grrr... *@$# 11
  • Tebrikler! 6
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Üzücü! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • İğrenç! 2
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: The Guardian | Arşiv Bağlantısı
  • ^ D. Ellsberg. (2017). The Doomsday Machine: Confessions Of A Nuclear War Planner. ISBN: 9781608196708. Yayınevi: Bloomsbury Press.
  • ^ National Archives. Pentagon Papers. (15 Ağustos 2016). Alındığı Tarih: 8 Kasım 2021. Alındığı Yer: National Archives | Arşiv Bağlantısı
  • ^ Climate Files. 1982 Memo To Exxon Management About Co2 Greenhouse Effect. (12 Kasım 1982). Alındığı Tarih: 8 Kasım 2021. Alındığı Yer: Climate Files | Arşiv Bağlantısı
  • ^ Climate Files. 1988 Internal Shell Report "The Greenhouse Effect". (28 Mayıs 1988). Alındığı Tarih: 8 Kasım 2021. Alındığı Yer: Climate Files | Arşiv Bağlantısı
  • ^ J. H. Cushman. Shell Knew Fossil Fuels Created Climate Change Risks Back In 1980S, Internal Documents Show. (5 Nisan 2018). Alındığı Tarih: 8 Kasım 2021. Alındığı Yer: Inside Climate News | Arşiv Bağlantısı
  • ^ D. Nuccitelli. Two-Faced Exxon: The Misinformation Campaign Against Its Own Scientists. (25 Kasım 2015). Alındığı Tarih: 8 Kasım 2021. Alındığı Yer: the Guardian | Arşiv Bağlantısı
  • ^ M. Hiltzik. A New Study Shows How Exxon Mobil Downplayed Climate Change When It Knew The Problem Was Real. (23 Ağustos 2017). Alındığı Tarih: 8 Kasım 2021. Alındığı Yer: Los Angeles Times | Arşiv Bağlantısı
  • ^ InfluenceMap. An Investor Enquiry: How Much Big Oil Spends On Climate Lobbying. Alındığı Tarih: 8 Kasım 2021. Alındığı Yer: InfluenceMap | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 26/04/2024 19:29:02 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11141

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yeni Doğan
Hayvan Davranışları
Işık Yılı
Bağırsak
Virüs
Psikanaliz
Maske Takmak
Yeşil
Saldırı
Zeka
Solunum
Köpekler
Arkeoloji
Bebek Doğumu
Karar Verme
Genel Görelilik
Mistik
Epistemik
Besin
Evrim Ağacı
Ağrı
Mers
Akıl
Algoritma
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Franta, et al. Shell ve Exxon, 1980'lerden Beri Faaliyetlerinin İklim Değişimini Hızlandırdığından Haberdardı - ve Hiçbir Şey Söylemediler, Hiçbir Şey Yapmadılar!. (8 Kasım 2021). Alındığı Tarih: 26 Nisan 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11141
Franta, B., Erdem, B., Bakırcı, Ç. M. (2021, November 08). Shell ve Exxon, 1980'lerden Beri Faaliyetlerinin İklim Değişimini Hızlandırdığından Haberdardı - ve Hiçbir Şey Söylemediler, Hiçbir Şey Yapmadılar!. Evrim Ağacı. Retrieved April 26, 2024. from https://evrimagaci.org/s/11141
B. Franta, et al. “Shell ve Exxon, 1980'lerden Beri Faaliyetlerinin İklim Değişimini Hızlandırdığından Haberdardı - ve Hiçbir Şey Söylemediler, Hiçbir Şey Yapmadılar!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 08 Nov. 2021, https://evrimagaci.org/s/11141.
Franta, Benjamin. Erdem, Bengisu. Bakırcı, Çağrı Mert. “Shell ve Exxon, 1980'lerden Beri Faaliyetlerinin İklim Değişimini Hızlandırdığından Haberdardı - ve Hiçbir Şey Söylemediler, Hiçbir Şey Yapmadılar!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, November 08, 2021. https://evrimagaci.org/s/11141.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close