RAPADILINO Sendromu Nedir? Tedavi Edilebilir mi?
Facebook
- Hastalık Kataloğu
- Moleküler Biyoloji ve Genetik
- Tıp
Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.
- Türkçe Adı RAPADILINO Sendromu
- İngilizce Adı RAPADILINO Syndrome
- OMIM 226280
- Diğer İsimleri Radyal ve Patellar Aplazi, Radyal ve Patellar Hipoplazi
Genel Bilgiler: Patoloji ve Mekanizma
RAPADILINO sendromu, RECQL4 genindeki mutasyonlardan kaynaklanan, nadir görülen ve vücudun birçok bölümünü etkileyen otozomal çekinik geçişli bir durumdur. Otozomal çekinik hastalığı olan bir bireyin ebeveynlerinin her biri mutasyona uğramış genin bir kopyasını taşır, ancak tipik olarak durumun belirti ve semptomlarını göstermezler.
Etkilenen bireylerin çoğunda kemik gelişimi özellikle etkilenir ve bu kemik gelişimi sorunları, sendromun karakteristik özelliklerinin çoğuna neden olur. Radyal ışın malformasyonları olarak bilinen ön kollarda ve başparmaklarda kemiklerin az gelişmişliği veya kemik noksanlığı vardır. Diz kapakları (Lat: "patellae") da az gelişmiş olabilir veya hiç olmayabilir. Diğer özellikler arasında ağzın çatısında bir açıklık (yarık damak), yüksek kemerli bir damak veya uzun, ince bir burun ve çıkık eklemler bulunur.
RAPADILINO sendromuna sahip birçok bebek beslenmede güçlük çeker, ishal ve kusma yaşar. Bozulmuş kemik gelişimi ile beslenme sorunlarının birleşimi, etkilenen bireylerde yavaş büyümeye ve boy kısalığına yol açar.
RAPADILINO sendromuna sahip bazı kişilerde, cafe-au-lait adı verilen lekelere benzer, zararsız, açık kahverengi cilt lekeleri vardır. Ek olarak, bu sendroma sahip kişilerde, osteosarkom olarak bilinen bir tür kemik kanseri veya lenfoma adı verilen kanla ilişkili bir kanser geliştirme riski biraz daha yüksektir. RAPADILINO sendromuna sahip bireylerde, osteosarkom çoğunlukla çocukluk veya ergenlik döneminde gelişirken, lenfoma tipik olarak genç erişkinlikte gelişir.
Belirti ve Semptomlar
Bu hastalığı olan kişilerin sahip olabileceği semptomlar aşağıdaki gibidir (çoğu vakada semptomlar kişiden kişiye değişir ve aynı hastalığa sahip kişilerde listelenen tüm semptomlar olmayabilir):
- Başparmak aplazisi (başparmak yokluğu),
- Patella aplazisi/hipoplazisi (küçük veya az gelişmiş diz kapağı ya da yokluğu),
- Radius aplazisi/hipoplazisi (ön kolun az gelişmesi ya da yokluğu),
- Blefarofimozis (göz kapakları arasında dar açıklık),
- Yarık dudak,
- İshal,
- Yüksek damak, dar damak,
- Eklem çıkığı,
- Uzun yüz,
- Benekli pigmentasyon (ciltte benekli lekeler),
- Dar palpebral fissür (göz kapakları arasında küçük açıklık),
- Kısa çene,
- İnce burun,
- Sert interfalangeal eklemler (parmaklar arası menteşe eklemleri),
- Kısa boy (boy kısalığı, yaşı ve cinsiyeti diğer çocukların ortalamasından 2 standart sapma değerinden daha düşük boy değerleri veya boy persantil eğrilerinde boyun 3. persantilin altında olması olarak tanımlanır).
Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri
RAPADILINO sendromu, kansere yatkınlık yaratan hastalıkların kaynağı olan RecQ-helikaz genleri ailesinin bir üyesi olan RECQL4 geninin mutasyonlarından kaynaklanır. Helikazlar, DNA'ya bağlanan ve DNA molekülünün iki sarmal zincirini (çift sarmal) geçici olarak çözen enzimlerdir. Bu çözülme, hücre bölünmesine hazırlık olarak DNA'yı kopyalamak ve hasarlı DNA'yı onarmak için gereklidir. RECQL4 proteini, vücut hücrelerindeki genetik bilgiyi stabilize etmeye yardımcı olur ve DNA'nın kopyalanmasında ve onarılmasında rol oynar. RecQ helikazları DNA'nın yapısını ve bütünlüğünü korudukları için "genomun koruyucuları" olarak bilinirler.
RAPADILINO sendromu olan kişilerde RECQL4 geninde en az 10 mutasyon tanımlanmıştır. IVS7+2delT şeklinde yazılan bu mutasyon, ek yeri mutasyonu olarak bilinir ve RECQL4 proteininin yanlış bir şekilde bir araya getirilmesine neden olur. Bu genetik değişiklik, ekson 7 adı verilen bir bölgenin eksik olduğu ve helikaz görevi göremeyen bir proteinin üretilmesiyle sonuçlanır. Helikaz fonksiyonunun kaybı, normal DNA replikasyonunu ve onarımını engelleyebilir ve zamanla bir kişinin genetik bilgisinde yaygın hasara neden olabilir. Bu değişiklikler, DNA hatalarının birikmesine ve hücre ölümüne neden olabilir, ancak RECQL4 gen mutasyonlarının RAPADILINO sendromunun spesifik özelliklerine nasıl yol açtığı tam olarak net değildir.[1], [2], [3], [4]
RECQL4 geni, kromozom 8'de bulunur. Her bir kromozomdaki genlerin belirlenmesi, aktif bir genetik araştırma alanıdır. Araştırmacılar, her kromozomdaki gen sayısını tahmin etmek için farklı yaklaşımlar kullandıklarından, tahmini gen sayısı değişir. Kromozom 8 muhtemelen protein yapmak için talimatlar sağlayan yaklaşık 700 gen içerir. Bu proteinler vücutta çeşitli farklı roller üstlenirler.
Teşhis Yöntemleri
Genetik veya nadir görülen bir hastalık için teşhis koymak çoğu zaman zor olabilir. Sağlık uzmanları, tanı koymak için tipik olarak bir kişinin tıbbi geçmişine, semptomlarına, fizik muayenesine ve laboratuvar test sonuçlarına bakar.
Tanı, risk değerlendirmesi, tarama veya terapötik yönetim gibi farklı amaçlar için yapılan birçok farklı test türleri mevcuttur.[5] Ülkemizde bu sendromun tanısında kullanılan biri doğum öncesi, diğeri doğum sonrası olmak üzere 2 farklı test yapılmaktadır:[6]
- Prenatal RAPADILINO syndrome (GTR Test Kimliği GTR000580011.1)
- Postnatal RAPADILINO syndrome (GTR Test Kimliği GTR000580828.1)
Hastalığın tanısına yönelik yapılan gen testleri, belirli bir klinik sonucu en yüksek olasılıkla tahmin etmek için tasarlanmıştır. Gen testleri çoğu zaman bir hastalığın bireyde kendini gösterme ihtimalini veya olasılığını gösteren sonuçlar verdiğinden, oldukça kesin bir teşhis sağlamaktan ziyade, test sonuçlarının anlamlı olması önemlidir.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Ayırıcı Tanı
RAPADILINO sendromuyla önemli ölçüde örtüşen Rothmund-Thomson Sendromu (RTS) ve Baller-Gerold sendromunu içerir. RECQL4 geninin mutasyonları da bu sendromlar için tanımlanmıştır. RTS'nin başlıca semptomu olan poikilodermanın varlığı, bu sendromu RAPADILINO'dan ayırır. RAPADILINO sendromunda sabit olan radyal hipoplazi veya aplazi, RTS'de nadiren görülür. Aynı şekilde, Baller-Gerold sendromunda kraniyosinostozun varlığı onu RAPADILINO sendromundan ayırır. Bu üç sendrom, RTS (esas olarak osteosarkom ve kutanöz kanserler) için önemli ölçüde daha yüksek olmasına rağmen, malign patolojiler geliştirme riskine yatkındır. Klinik farklılıklar fenotip-genotip korelasyonu ile, özellikle de RAPADLINO sendromunda helikazların korunmasıyla açıklanabilir.
Tedaviler veya İdare Yöntemleri
Gerektiğinde ortopedik ve beslenme yönetimi önerilir ve osteosarkomu düşündüren belirtiler olması durumunda uygun araştırma önerilir.
Müddet Tahminleri (Prognoz)
Genetik bir durumun prognozu, spesifik tanı ve bireyin belirli belirti ve semptomları dahil olmak üzere birçok faktöre bağlıdır. Bazen, eğer biliniyorsa ilişkili genetik varyant da prognoza dair ipuçları verebilir. Ek olarak, bir durumun seyri ve sonucu, tedavi ve yönetim yaklaşımlarının mevcudiyetine ve etkinliğine bağlıdır. Çok nadir görülen hastalıkların prognozunu tahmin etmek zor olabilir çünkü etkilenen çok az kişi tanımlanmıştır. Bir kişinin teşhisi bilinmiyorsa, prognozu belirlemek de zor veya imkansız olabilir.
Genetik bozuklukların prognozu, genellikle aynı duruma sahip kişiler arasında bile büyük ölçüde değişir. Bu değişkenlik, büyük olasılıkla, birçoğunun tanımlanması zor olabilen genetik, çevresel ve yaşam tarzı faktörlerinin bir kombinasyonundan kaynaklanmaktadır. Bazı genetik bozukluklar yaşamla bağdaşmayacak kadar ciddi fiziksel ve gelişimsel sorunlara neden olur. Daha az şiddetli genetik koşullara sahip kişiler, çocukluk veya yetişkinlik döneminde yaşayabilirler, ancak bozukluklarına bağlı sağlık sorunları nedeniyle yaşam süreleri kısalır. Daha hafif seyirli genetik koşullarda, birkaç ilgili sağlık sorunu ile normal bir yaşam süresi görülebilir.
Sağlık uzmanınız, spesifik genetik durumunuzun prognozu hakkında bilgi için en iyi kaynaktır. Size prognozunuz hakkında en doğru tahminde bulunmak için tıbbi geçmişinizi ve belirti ve semptomlarınızı değerlendirebilir.
Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)
RAPADILINO sendromu, dünya çapında yaygınlığı bilinmemekle birlikte, nadir görülen bir durumdur. Durum ilk olarak Finlandiya'da tanımlandı ve o zamandan beri diğer bölgelerde bulunmasına rağmen 75.000 kişiden 1'ini etkilediği tahmin ediliyor.[1]
Önlem Yöntemleri
Moleküler tanı şu anda RAPADILINO sendromuna sahip hastaların yeterli genetik danışmanlık alabilmelerinde temel sağlayabilecek tek araçtır.
Tüm çekinik koşullarda olduğu gibi, probandın her iki ebeveyni de hastalığa neden olan bir mutasyon için zorunlu heterozigotlardır. Kardeşlerin etkilenme olasılığı %25, asemptomatik taşıyıcı olma olasılığı %50 ve taşıyıcı olmama olasılığı %25'tir. RECQL4 mutasyonunun heterozigot taşıyıcıları asemptomatiktir.
Etimoloji
Sendromun adı, bozukluğun karakteristik özelliklerinin kısaltmasıdır:
- RA, radyal ışın malformasyonları için,
- PA, diz kapağı (patella) ve damak (palate) anormallikleri için,
- DI, ishal (diarrhea) ve çıkık eklemler (dislocated joints) için,
- LI, uzuv anormallikleri (lime abnormalities) ve küçük boyut (little size)için,
- NO, ince burun (slender nose) ve normal zeka (normal intelligence) için kullanılmaktadır.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
2
-
2
-
2
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ a b H. A. Siitonen. (2003). Molecular Defect Of Rapadilino Syndrome Expands The Phenotype Spectrum Of Recql Diseases. Human Molecular Genetics, sf: 2837-2844. doi: 10.1093/hmg/ddg306. | Arşiv Bağlantısı
- ^ T. Dietschy. (2007). The Molecular Role Of The Rothmund-Thomson-, Rapadilino- And Baller-Gerold-Gene Product, Recql4: Recent Progress. Cellular and Molecular Life Sciences, sf: 796-802. doi: 10.1007/s00018-007-6468-5. | Arşiv Bağlantısı
- ^ D. L. Croteau. (2012). Rapadilino Recql4 Mutant Protein Lacks Helicase And Atpase Activity. Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Molecular Basis of Disease, sf: 1727-1734. doi: 10.1016/j.bbadis.2012.07.014. | Arşiv Bağlantısı
- ^ H. A. Siitonen. (2009). The Mutation Spectrum In Recql4 Diseases. European Journal of Human Genetics, sf: 151-158. doi: 10.1038/ejhg.2008.154. | Arşiv Bağlantısı
- ^ NCBI. C1849453 - Gtr - Ncbi. (26 Ocak 2022). Alındığı Tarih: 26 Ocak 2022. Alındığı Yer: www.ncbi.nlm.nih.gov | Arşiv Bağlantısı
- ^ NCBI. C1849453 - Gtr - Ncbi. (26 Ocak 2022). Alındığı Tarih: 26 Ocak 2022. Alındığı Yer: www.ncbi.nlm.nih.gov | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 17/11/2024 11:20:46 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11388
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
