Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Doğum Lekeleri: Melek Öpücüğünden Şarap Lekelerine...

Doğum Lekeleri: Melek Öpücüğünden Şarap Lekelerine... Flickr
5 dakika
29,325
Tüm Reklamları Kapat

“Melek öpücükleri”, “Café au lait lekeler”, “Belgin Doruk beni” veya “leylek ısırıkları”; tüm bunlar bazılarımızın cildindeki lekeler, hepimizin bildiği adıyla doğum lekeleri için kullanılan metaforlardır. Doğum lekeleri çok çeşitli renk ve şekillere sahiptir. Yüzeysel veya hafif bir kabartı halinde olabileceği gibi cildin çok daha derinlerine inen türleri de vardır. Doğum lekelerinin çoğu doğuştan var olabilir ya da doğumdan kısa bir süre sonra ortaya çıkabilir. Kayıp çocukları ve hatta suçluları belirlemede doğum lekelerinden faydalanırız. Çoğu doğum lekesi ciddi bir tıbbi soruna yol açmazken bazıları da bir sağlık sorununa işaret edebilir. Her durumda ebeveynlerin endişelenmesine neden olurlar.

Doğum Lekesi Türleri

Doğum lekeleri kişiden kişiye farklılık gösterdiği halde genellikle pigment kaynaklı ve vasküler olmak üzere iki grupta toplanır. Pigment kaynaklı doğum lekeleri cildin bir bölgesinde yoğunlaşan melanosit nedeniyle oluşur. Temel biyoloji derslerinden hatırlayacağınız üzere melanositler melanin üretir, yani cildinizin pigmentini veya rengini belirler. Bu lekeler çoğunlukla kahverengimsi renktedir. Vasküler doğum lekeleri ise farklı deri katmanlarındaki kan damarlarının anormal gelişimi nedeniyle oluşur. Bu lekeler ise genellikle kırmızı, mor veya pembe renktedir.

Tüm Reklamları Kapat

Pigment Kaynaklı Doğum Lekeleri

Pigment kaynaklı doğum lekelerinin en sık görülenlerinden biri konjenital melanositik nevüs, yani doğuştan var olan ve melanosit kaynaklı doğum lekesidir. Görüntüsü şöyledir:

Konjenital melanositik nevüs
Konjenital melanositik nevüs
Wikipedia

Bu lekeler, doğuştan sahip olduğunuz ve genellikle kahverengi veya siyah renkli benlerdir (Lat.: nevus, (çoğulu) nevi). Büyüklükleri değişebilir, ancak doğum sonrasında ortaya çıkan benlere göre daha büyük ve üzeri kıllı olabilirler. Doğuştan var olan benlerin büyük olanları, koyu renkli bir mayo gibi tüm vücudu kaplayabilir ve “dev” lekeler olarak sınıflandırılır. Bu tür lekeler sağlık riski taşıyabilir ve şu tür görüntüler oluşturabilir:

Tüm Reklamları Kapat

Dev konjenital melanositik nevüs
Dev konjenital melanositik nevüs
Wikipedia

Dermal melanozun (Ç.N. deri yüzeyindeki melanozun) diğer bir türü de “Moğol lekesi”dir. Sırt ve kalçada mavimsi gri veya kahverengi lezyonlarla kendini gösterir. Morartı gibi göründüğünden kötü niyetle yapılan bir hareket sonucunda oluşan çürüklerle karıştırılabilir. Zamanla rengi ve görüntüsü azalabilir.

Moğol lekesi
Moğol lekesi
Wikipedia

Moğol lekesi koyu ve esmer tenli toplumlarda daha yaygındır.

Pigment kaynaklı bir başka doğum lekesi türü Café au lait (Fra.: sütlü kahve), yani “sütlü kahve rengi lekeler”dir. Bu lekeler genellikle kalıcıdır ve zamanla sayısı ve büyüklüğü artabilir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Café au lait lekeler
Café au lait lekeler
Wikipedia

Vasküler Doğum Lekeleri

Hemanjiyomlar (Ç.N. kan damarlarından doğan ur) "çilek" görüntüsünde vasküler doğum lekeleridir. Doğum sırasında kabartısız ve soluk renkli olduklarından fark edilemeyen bu tür lekeler zamanla büyüyüp kırmızımsı bir renk alabilirler. Bebeklerin yaklaşık %10’unda ilk bir yıl içerisinde ortaya çıkarlar.

Hemanjiyom
Hemanjiyom
Wikipedia

Bu lekeler ebeveynleri endişelendirse de vakaların %90’ında çocuk ergenliğe girmeden önce lekelerin solup küçüldüğü, geriye sadece hafif bir iz kaldığı istatistiklerle gösterilmiştir. Bununla birlikte göz kapağında, ağız ve burun gibi solunum yollarında, kuyruksokumu kemiğinde veya hayati organlarda görülen lekelerle çok sayıda olan lekeler, nörolojik hastalıklar veya diğer rahatsızlıkların belirtisi olabileceğinden müdahale gerektirebilir.

Şarap lekesinin gelişimi
Şarap lekesinin gelişimi
Lasers in Surgery and Medicine. 2009 Aug; 41(6): 423–426

Nevus Flammeus ya da şarap lekesi olarak bilinen lekelere "Gorbaçov lekesi" de denir. Birçok doğum lekesinin aksine zamanla solmaz, hatta koyu kırmızı veya mor bir renge dönüşür; yaşın ilerlemesiyle birlikte leke içinde nodüller oluşabilir. Bu tip doğum lekelerinin gelişimini yukarıdaki görselde görebilirsiniz. Leke göz çevresinde değilse veya bulunduğu bölge ve yaşla birlikte gelişimi rahatsızlık vermiyorsa hiçbir müdahale gerektirmez. Yol açtığı komplikasyonlara dair ayrıntıları şu bağlantıda okuyabilirsiniz, ama burada, lekenin bulunduğu bölgeye bağlı olarak ipsilateral (Ç.N. vücudun tek tarafında gözlenen) glokom veya Sturge-Weber sendromu gibi rahatsızlıklara neden olabildiğini söylemeden geçmeyelim. Sturge-Weber sendromu tanısı konan hastaların yaklaşık %76’sının yüzünde şarap lekesi vardır. Ek olarak göz çevresinde şarap lekesi bulunan insanların yaklaşık %5-8’i de bu sendromdan muzdariptir. Bununla birlikte şarap lekeleri çok yaygın olmayan leke türlerindendir.

Nevus Simplex
Nevus Simplex
Wikipedia

Nevus Simplex ya da “melek öpücüğü” veya “leylek ısırığı” adlarıyla bilinen lekeler, düz ve somon renginde olduğundan şarap lekesi ile karıştırılabilir. Ancak çoğunlukla ense veya boynun arkalarına doğru bir yerde bulunurlar ve kırkyama gibi parçalı ve düzensiz bir görünüme sahiptirler. Ayrıca üzerine hafifçe bastığınızda geçici olarak beyazlaşırlar. Genellikle zararsız lekelerdir, özellikle çocuklarda çok sık (%30-40’ında) görülürler ve 2-3 yıl içerisinde kaybolurlar.

Üçüncü Meme Ucu Doğum Lekeleri

Birçoğumuz tıp dünyasının “üçüncü meme ucu” veya “fazladan meme ucu” (kimi zaman dört veya daha fazla) olarak adlandırdığı izleri doğum lekesi ile karıştırır. Embriyo oluşumunun ilk evrelerinde hepimizin meme hattı boyunca meme bezleri veya süt bezleri gelişir. Meme başı olarak da adlandırılan bu hattı aşağıdaki görselde görebilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Meme hattı
Meme hattı
Wikipedia

Normalde bu fazladan bezler daha sonra körelir, ancak bazen de körelme gerçekleşmez ve erkek-kadın hepimizin sahip olduğu iki meme ucuna ek olarak fazladan meme ucu/uçları gelişir. Fazladan meme uçları normalde embriyonun süt hattı boyunca oluşsa da sapmalar da gözlenebilir.

Tüm bunlar, hormonlar biyolojik cinsiyetimizi belirlemeden önce gerçekleşir. Kadınlar gibi erkeklerin de meme ucu olmasının nedeni budur: İnsan embriyolarının tümü gelişimine, doğacak bebek dişi olacakmış gibi başlar; altıncı haftaya doğru testosteron üretilmesiyle birlikte embriyo erkeksi özellikler geliştirmeye başlar. Ancak bu evrede meme ucu dokusu zaten gelişmiş olduğu için biyolojik cinsiyeti erkek olanların da meme uçları olur.

Biyolojik erkekte fazladan meme ucu
Biyolojik erkekte fazladan meme ucu
Wikipedia

Fazladan meme uçlarının hem çevresinde areola (ucun etrafındaki koyu renkli yuvarlak alan) hem de ucunda meme başı bulunabilir. Bu tür meme uçları pigment kaynaklı doğum lekeleriyle (benlerle) karıştırılabilir. Ortalama olarak insanların %5’inde görülse de erkeklerde daha yaygındır. Çoğunlukla zararsız ve normal meme uçlarından daha küçüktür. Laktasyon veya emzirme süresi boyunca bazı kadınların fazladan meme uçlarından da süt gelir.

Sonuç ve Düşünceler

Bu yazı, doğum lekesiyle ilgili bilgilerin özetlendiği, giriş niteliğinde bir yazıdır. Okuduğunuz üzere doğum lekelerinin çoğunluğu, görünümü ve bulunduğu bölge açısından sıkıntı yaratsa da sağlık açısından tehlikeli değildir. Rahatsız eden doğum lekelerine dermatologlar müdahale edip komplikasyonları giderebilirler. Sizi endişelendiren veya anormal bir büyüme veya değişiklik gösteren doğum lekeniz varsa tıp doktorlarına başvurabilirsiniz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
13
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 6
  • Muhteşem! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Bilim Budur! 2
  • İnanılmaz 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Üzücü! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  • A. L. Bakırcı-Taylor. Birthmarks: From The Kiss Of Angels To Port Wine Stains.... (26 Kasım 2018). Alındığı Tarih: 29 Kasım 2018. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 10:34:08 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7469

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Kategoriler ve Etiketler
Tümünü Göster
Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. L. Bakırcı-Taylor, et al. Doğum Lekeleri: Melek Öpücüğünden Şarap Lekelerine.... (29 Kasım 2018). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7469
Bakırcı-Taylor, A. L., Ölez, Ş. (2018, November 29). Doğum Lekeleri: Melek Öpücüğünden Şarap Lekelerine.... Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7469
A. L. Bakırcı-Taylor, et al. “Doğum Lekeleri: Melek Öpücüğünden Şarap Lekelerine....” Edited by Şule Ölez. Translated by Ashlee Lane Bakırcı-Taylor, Evrim Ağacı, 29 Nov. 2018, https://evrimagaci.org/s/7469.
Bakırcı-Taylor, Ashlee Lane. Ölez, Şule. “Doğum Lekeleri: Melek Öpücüğünden Şarap Lekelerine....” Edited by Şule Ölez. Translated by Ashlee Lane Bakırcı-Taylor. Evrim Ağacı, November 29, 2018. https://evrimagaci.org/s/7469.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close