Radyum
Radyum Nedir? Özellikleri Nelerdir ve Nerelerde Kullanılır?
Özellikler
Radyum elementi, "Ra" sembolü ile gösterilmektedir. Element, periyodik tablonun 2A grubunun altıncı periyodunda bulunmaktadır. Oda sıcaklığında katı fazda bulunur. Erime noktası 973 K (700°C yada 1292°F) ve kaynama noktası ise 1413 K (1140°C yada 2084°F) olarak ölçülmüştür.[1] Radyum atomları, dış kabukta 88 elektron ve 88 protona ve 2 değerlik elektronuna sahiptir.
Radyum; gümüş renkli, parlak, yumuşak ve ağır bir radyoaktiftir. Havayla temas ettiğinde kolayca oksitlenir ve neredeyse saf beyazdan, siyaha dönüşür. Radyum ışık yayar. Toprak alkali grubunun en ağır üyesi olmasına rağmen, en uçucudur.[2] Radyumun en kararlı izotopu olan radyum-226'nın yarılanma ömrü yaklaşık 1600 yıldır. Alfa bozunması yoluyla radon-222'ye veya bir karbon-14 çekirdeği çıkararak kurşun-212'ye bozunur.[3] Radyum, 25 yılda aktivitesinin yaklaşık %1'ini kaybeder ve daha düşük atom ağırlıklı elementlere dönüşür.
Bulunma Sıklığı ve Üretimi
Radyum kimyasal elementi uranyum ve toryumun radyoaktif bozunması ile üretilir. Radyum, kayalarda ve toprakta çok düşük seviyelerde ve aynı zamanda havada da bulunmaktadır. Bazı bölgelerdeki sularda yüksek konsantrasyonlarda radyum bulunur.[2]
Radyum, ticari olarak bromür ve klorür olarak elde edilmektedir. Radyum tüm uranyum minerallerinde bulunur ve istenirse kapsamlı uranyum işleme atıklarından çıkarılabilir. Bu kapsamlı uranyum yatakları Ontario, New Mexico, Utah, Avustralya gibi bölgelerde bulunmaktadır.
Uygulama ve Kullanım Alanları
Radyum; saatler, uçak göstergeleri ve diğer enstrümantasyon için kendinden aydınlatmalı boyalar yapmak için kullanılmıştır; ancak bu kullanım, zamanla daha az tehlikeli bir radyoaktif kaynak olan kobalt-60 ile değiştirilmiştir. Radyum ve berilyum karıştırıldığında nötron yayar ve nötron kaynağı olarak kullanılır. Radyum, bazı kanser türlerini tedavi etmek için kullanılan radyoaktif bir gaz olan radon üretmek için de kullanılmaktadır. Tek bir gram radyum-226, günde 0.0001 mililitre radon üretilebilmektedir.
Tarihi
Radyum, 1898'de Marie Curie ve Pierre Curie tarafından keşfedildi. 10 ton uranyum cevheri olan uranyum oksit den 1mg radyum çıkarmayı başardılar, bu da kendi laboratuvarlarında yaptıkları kimyasal ayırma yöntemlerinin basitliği göz önüne alındığında önemli bir başarı olmuştu.
Curieler, atomik spektrumu yeni çizgiler ortaya çıkardığı için, bunun yeni bir element olduğunu belirlediler. Elde ettikleri element, çevredeki hava karışan yoğun radyoaktivitenin neden olduğu karanlıkta soluk mavi bir ışıkla parlıyordu.
Metalin kendisi, 1911'de Marie Curie ve André Debierne tarafından radyum klorürün elektrolizi yoluyla izole edildi. Debierne'nin önerisi üzerine, serbest bırakılan radyumun çözündüğü bir cıva katodu kullandılar. Bu daha sonra radyumu geride bırakarak civayı damıtmak için ısıtıldı.[4]
Etimolojisi
Hollandalı bir tarihçi olan Peter van der Krogt'a göre , yeni keşfedilen elementten yayılan radyasyon uranyumdan gelen radyasyondan yaklaşık 3 milyon kat daha büyük olduğu için element, Latince "yarıçap" veya "ışın" olarak adlandırıldı.[5]
Önlem ve Güven
Doğada serbest olarak bulunan radyum seviyesinde radyuma maruz kalmanın insan sağlığı üzerinde zararlı etkileri olduğuna dair hiçbir kanıt yoktur. Bununla birlikte, daha yüksek seviyelerde radyuma maruz kalmak, diş kırılması, anemi ve katarakt gibi sağlık etkilerine neden olabilir. Maruz kalma süresi uzadığında radyum, kansere bile neden olabilir ve sonunda ölüme yol açabilir. Bu etkilerin ortaya çıkması yıllar alabilmektedir. Genellikle, havada oldukça uzun mesafelere seyahat edebilen radyumun gama radyasyonundan kaynaklanırlar. Bu nedenle, radyumun insan sağlığını tehdit etmesi için radyumla birebir bir temas gerekli değildir.
İlginç Bilgiler ve Diğer
- Radyum en ağır toprak alkali metaldir.[6]
- Radyumla yaptığı çalışmalar nedeniyle Marie Curie, fizikte Nobel Ödülü (1903) kazanan ilk kadın ve iki Nobel Ödülü (1911'de ikinci) kazanan ilk bilim insanı oldu.[7]
- Radyum, saatlerdeki sayıları ve elleri karanlıkta görülebilecek şekilde boyamak için radyum kullanılmıştır. Bu uygulama, çok sayıda fabrika işçisi öldükten sonra sona erdi.[8]
- Radyasyonun tehlikeleri anlaşılmadan önce, radyuma ısı ve ışık verdiği için "harika metal" deniyordu.
- Radyum, yavaş yavaş önce radona, sonra polonyuma ve en sonunda ise kurşuna dönüşeceği bir bozunma zincirinin parçasıdır.
- Radyoaktiviteyi ölçmek için kullanılan birim, bilim insanları Marie ve Pierre Curie şerefine "curie" olarak adlandırılmıştır.[9]
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 8
- 6
- 4
- 2
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ JLAB Science Education. It's Elemental - The Element Radium. Alındığı Tarih: 6 Şubat 2021. Alındığı Yer: JLAB Science Education. | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b Lenntech. Radium (Ra) - Chemical Properties, Health And Environmental Effects. Alındığı Tarih: 6 Şubat 2021. Alındığı Yer: Lenntech | Arşiv Bağlantısı
- ^ PubChem. Radium | Ra (Element) - Pubchem. Alındığı Tarih: 6 Şubat 2021. Alındığı Yer: PubChem | Arşiv Bağlantısı
- ^ Royal Society of Chemistry. Radium - Element Information, Properties And Uses. Alındığı Tarih: 6 Şubat 2021. Alındığı Yer: Royal Society of Chemistry | Arşiv Bağlantısı
- ^ P. V. D. Krogt. Radium - Elementymology & Elements Multidict. Alındığı Tarih: 6 Şubat 2021. Alındığı Yer: Vanderkrogt | Arşiv Bağlantısı
- ^ Encyclopedia.com. Radium. Alındığı Tarih: 6 Şubat 2021. Alındığı Yer: Encyclopedia.com | Arşiv Bağlantısı
- ^ Biography. Marie Curie. (27 Şubat 2018). Alındığı Tarih: 6 Şubat 2021. Alındığı Yer: Biography | Arşiv Bağlantısı
- ^ Periodic Table. Pictures, Stories, And Facts About The Element Radium In The Periodic Table. Alındığı Tarih: 6 Şubat 2021. Alındığı Yer: Periodic Table | Arşiv Bağlantısı
- ^ Ducksters. Chemistry For Kids: Elements - Radium. Alındığı Tarih: 6 Şubat 2021. Alındığı Yer: Ducksters | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/12/2024 16:21:39 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10103
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.