Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Radyum

Radyum Nedir? Özellikleri Nelerdir ve Nerelerde Kullanılır?

3 dakika
9,352
Radyum Pixfeeds
Radyum çubukları
Evrim Ağacı Akademi: Periyodik Cetvel ve Elementler Yazı Dizisi

Bu yazı, Periyodik Cetvel ve Elementler yazı dizisinin 88 . yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan " Hidrojen" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Özellikler

Radyum elementi, "Ra" sembolü ile gösterilmektedir. Element, periyodik tablonun 2A grubunun altıncı periyodunda bulunmaktadır. Oda sıcaklığında katı fazda bulunur. Erime noktası 973 K (700°C yada 1292°F) ve kaynama noktası ise 1413 K (1140°C yada 2084°F) olarak ölçülmüştür.[1] Radyum atomları, dış kabukta 88 elektron ve 88 protona ve 2 değerlik elektronuna sahiptir.

Radyum; gümüş renkli, parlak, yumuşak ve ağır bir radyoaktiftir. Havayla temas ettiğinde kolayca oksitlenir ve neredeyse saf beyazdan, siyaha dönüşür. Radyum ışık yayar. Toprak alkali grubunun en ağır üyesi olmasına rağmen, en uçucudur.[2] Radyumun en kararlı izotopu olan radyum-226'nın yarılanma ömrü yaklaşık 1600 yıldır. Alfa bozunması yoluyla radon-222'ye veya bir karbon-14 çekirdeği çıkararak kurşun-212'ye bozunur.[3] Radyum, 25 yılda aktivitesinin yaklaşık %1'ini kaybeder ve daha düşük atom ağırlıklı elementlere dönüşür.

Bulunma Sıklığı ve Üretimi

Radyum kimyasal elementi uranyum ve toryumun radyoaktif bozunması ile üretilir. Radyum, kayalarda ve toprakta çok düşük seviyelerde ve aynı zamanda havada da bulunmaktadır. Bazı bölgelerdeki sularda yüksek konsantrasyonlarda radyum bulunur.[2]

Radyum, ticari olarak bromür ve klorür olarak elde edilmektedir. Radyum tüm uranyum minerallerinde bulunur ve istenirse kapsamlı uranyum işleme atıklarından çıkarılabilir. Bu kapsamlı uranyum yatakları Ontario, New Mexico, Utah, Avustralya gibi bölgelerde bulunmaktadır.

Uygulama ve Kullanım Alanları

Radyum; saatler, uçak göstergeleri ve diğer enstrümantasyon için kendinden aydınlatmalı boyalar yapmak için kullanılmıştır; ancak bu kullanım, zamanla daha az tehlikeli bir radyoaktif kaynak olan kobalt-60 ile değiştirilmiştir. Radyum ve berilyum karıştırıldığında nötron yayar ve nötron kaynağı olarak kullanılır. Radyum, bazı kanser türlerini tedavi etmek için kullanılan radyoaktif bir gaz olan radon üretmek için de kullanılmaktadır. Tek bir gram radyum-226, günde 0.0001 mililitre radon üretilebilmektedir.

Tarihi

Radyum, 1898'de Marie Curie ve Pierre Curie tarafından keşfedildi. 10 ton uranyum cevheri olan uranyum oksit den 1mg radyum çıkarmayı başardılar, bu da kendi laboratuvarlarında yaptıkları kimyasal ayırma yöntemlerinin basitliği göz önüne alındığında önemli bir başarı olmuştu.

Curieler, atomik spektrumu yeni çizgiler ortaya çıkardığı için, bunun yeni bir element olduğunu belirlediler. Elde ettikleri element, çevredeki hava karışan yoğun radyoaktivitenin neden olduğu karanlıkta soluk mavi bir ışıkla parlıyordu.

Tüm Reklamları Kapat

Metalin kendisi, 1911'de Marie Curie ve André Debierne tarafından radyum klorürün elektrolizi yoluyla izole edildi. Debierne'nin önerisi üzerine, serbest bırakılan radyumun çözündüğü bir cıva katodu kullandılar. Bu daha sonra radyumu geride bırakarak civayı damıtmak için ısıtıldı.[4]

Etimolojisi

Hollandalı bir tarihçi olan Peter van der Krogt'a göre , yeni keşfedilen elementten yayılan radyasyon uranyumdan gelen radyasyondan yaklaşık 3 milyon kat daha büyük olduğu için element, Latince "yarıçap" veya "ışın" olarak adlandırıldı.[5]

Önlem ve Güven

Doğada serbest olarak bulunan radyum seviyesinde radyuma maruz kalmanın insan sağlığı üzerinde zararlı etkileri olduğuna dair hiçbir kanıt yoktur. Bununla birlikte, daha yüksek seviyelerde radyuma maruz kalmak, diş kırılması, anemi ve katarakt gibi sağlık etkilerine neden olabilir. Maruz kalma süresi uzadığında radyum, kansere bile neden olabilir ve sonunda ölüme yol açabilir. Bu etkilerin ortaya çıkması yıllar alabilmektedir. Genellikle, havada oldukça uzun mesafelere seyahat edebilen radyumun gama radyasyonundan kaynaklanırlar. Bu nedenle, radyumun insan sağlığını tehdit etmesi için radyumla birebir bir temas gerekli değildir.

İlginç Bilgiler ve Diğer

  • Radyum en ağır toprak alkali metaldir.[6]
  • Radyumla yaptığı çalışmalar nedeniyle Marie Curie, fizikte Nobel Ödülü (1903) kazanan ilk kadın ve iki Nobel Ödülü (1911'de ikinci) kazanan ilk bilim insanı oldu.[7]
  • Radyum, saatlerdeki sayıları ve elleri karanlıkta görülebilecek şekilde boyamak için radyum kullanılmıştır. Bu uygulama, çok sayıda fabrika işçisi öldükten sonra sona erdi.[8]
  • Radyasyonun tehlikeleri anlaşılmadan önce, radyuma ısı ve ışık verdiği için "harika metal" deniyordu.
  • Radyum, yavaş yavaş önce radona, sonra polonyuma ve en sonunda ise kurşuna dönüşeceği bir bozunma zincirinin parçasıdır.
  • Radyoaktiviteyi ölçmek için kullanılan birim, bilim insanları Marie ve Pierre Curie şerefine "curie" olarak adlandırılmıştır.[9]
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Periyodik Cetvel ve Elementler Yazı Dizisi

Bu yazı, Periyodik Cetvel ve Elementler yazı dizisinin 88 . yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan " Hidrojen" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
20
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 8
  • Bilim Budur! 6
  • Muhteşem! 4
  • İnanılmaz 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/12/2024 16:21:39 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10103

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Veri Bilimi
Gün
Oyun
Orman
Doğal Seçilim
Mikrobiyota
Bilim Felsefesi
Nükleer Enerji
Rna
Çiftleşme
Ergen
Vaka
Öğrenme Teorileri
Koronavirüs
Habercilik
Sosyal Medya
Nörobilim
Nötron
Teleskop
Ara Tür
Bakteriler
Cinsellik Araştırmaları
Kedigiller
Kadın Sağlığı
Beslenme Davranışları
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
C. Yazıcı, et al. Radyum. (25 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 9 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10103
Yazıcı, C., Bakırcı, Ç. M. (2021, January 25). Radyum. Evrim Ağacı. Retrieved December 09, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10103
C. Yazıcı, et al. “Radyum.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 25 Jan. 2021, https://evrimagaci.org/s/10103.
Yazıcı, Cansu. Bakırcı, Çağrı Mert. “Radyum.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 25, 2021. https://evrimagaci.org/s/10103.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close