Örgü Tekniği: Çalıştığınız Konuları Karıştırın, Öğrenme Verimliliğini Artırın!

Örgü tekniği, öğrenim sürecini kolaylaştırmak amacıyla farklı konu veya pratik yapma yöntemlerini karıştırmayı içeren bir öğrenme tekniğidir. Örneğin bir öğrenci, sınavlarına çalışırken örgü tekniğine başvurursa, teknik dahilinde her bir soru tipine ayrı ayrı çalışmak yerine tüm soru tiplerini birbirine karıştırır ve bu karma sorular üzerinden çalışır.

Karma pratik ve çeşitlendirilmiş pratik adlarıyla da anılan örgü tekniği, blok (veya özel) ders tekniğiyle bir kontrast halindedir.^[1] Blok ders tekniği, aynı anda yalnızca bir konuya veya alıştırma yöntemine odaklanır.^[2]

Örgü tekniğinin tarih ve matematik gibi akademik bağlamda yer alan geleneksel konularda da, müzik ve spor gibi başkaca alanlarda da insan öğrenimini kolaylaştırdığı bulgulanmıştır.^{[2], [3], [4], [5], [6]} Blok ders yerine örgü tekniğine başvuran insanların öğrenme verimliliğini artıran psikolojik fenomen için de örgü etkisi terimi kullanılmaktadır.^[7]

Örgü tekniği oldukça verimli bir tekniktir ve bu bağlamda anlaşılması faydalıdır. Makalemizde örgü tekniği hakkında daha fazla bilgi edinecek, bu tekniği bireysel olarak veya başka insanlara bir şeyler öğretirken nasıl uygulayabileceğinizi göreceksiniz.

Örgü Teknik Örnekleri

Örgü tekniğinin basit bir örneği dil öğreniminde karşımıza çıkmaktadır.^[8] Yeni bir dil öğrenen bir kimse, kelime edinimi sırasında tek bir alana odaklanmak yerine farklı alanlara yönelik kelimelerden bir derleme yapabilir. Örneğin bir kimsenin gelecek ders için hayvanlar, yemekler ve kıyafetler gibi alanlardan kelimeler öğrenmesi gerekiyorsa bu kimse, bu alanların her birine birer birer çalışmak yerine alanları birbirine karıştırarak çalışabilir.

Buna ek olarak, eğitim bağlamlarında örgü tekniğinin kullanılabileceği birçok alan vardır. Örneğin:

• Tarih alanında, farklı ülkelerin tarihlerini örebilirsiniz. Örneğin her ülkenin tarihini tamamen tek seferde öğrenmek yerine ülkenin belirli bir zaman dilimindeki eylemleri gibi ortak bir temaya odaklanabilir, ülke tarihlerinin farklı bölümlerini bu yöntemle bir arada işleyebilirsiniz.
• Fizik alanında, soru çözmek için gereken formül türlerini karıştırabilirsiniz. Yani bir seferde yalnızca bir formül üzerinde çalışmak yerine farklı formüller gerektiren soruları örebilir; böylelikle hangi soru için hangi formülü kullanacağınızı konusunu da aktif bir şekilde düşünürsünüz.

Örgü tekniğinin faydaları yalnızca bunlarla sınırlı değildir; geniş bir bağlam yelpazesine uzanır. Örneğin müzik eğitimi bağlamında örgü tekniği, müzisyenlerin yeni bir parçayı nasıl çalabileceklerini öğrenmesine katkıda bulunur.^[5] Tekniğin bu bağlamda kullanım şekillerinden biri konuya ilişkin faydalı bulgular sunan bir çalışmada anlatılmıştır:^[9]

On klarnetçiye bir konçerto ekspozisyonu ve bir teknik parça verilmiş ve blok ders programında (parça başına 12 dakika) çalışmaları istenmiş; ardından ikinci bir konçerto ve teknik parça verilmiş ve 12 dakika tamamlanana kadar parça başına 3 dakika olmak üzere örgü tekniğiyle çalışmaları istenmiştir.

Örgü tekniğinin bir başka kullanımı da basketbol ve badminton gibi sporlarda karşımıza çıkmaktadır.^{[10], [11]} Teknik, bu spor alanlarında faaliyet gösteren sporcuların pozisyonlarını ve içinde bulunduğu koşulları değiştirmeksizin bir topu defalarca atması yerine atışlarını farklı mesafelerde ve yönlerde çalışmaya yönlendirerek önemli motor becerilerin kazanılmasını kolaylaştırır.^[12]

Ana hatlarıyla ele alındığında örgü tekniği, en çok sınıf tabanlı eğitim ortamlarında öğretmenler tarafından kullanımı ile ele alınsa da başkaca alanlarda da karşımıza çıkmaktadır ve bireysel öğrenme, akademi/okul dışı öğrenme gibi alanlarda da uygulanabilir.

Dids

Örgü Etkisi: Örgü Tekniğinin Faydaları

Alanda yapılan birçok araştırma örgü tekniğinin iyileştirilmiş bilgi tutulumu, hızlandırılmış beceri edinimi ve mevcut becerilerde artmış ustalık gibi alanlarda çeşitli faydalar sağladığını bulgulamaktadır ve bu faydalar örgü etkisi terimi ile ele alınmaktadır:^{[2], [13]}

• İki ayrı konunun örgü tekniği ile çalışılması, iki göreve de ayrı ayrı zaman ayrılmasına kıyasla daha yüksek performans sağlamaktadır. Bu performans artışı, her bir görev için ayrılan zamanın daha az olduğu durumlarda da görülmektedir.^[14]
• Farklı kategorilerden alınan örneklerin bir örgü halinde çalışılması, bir kimsenin teknik becerilerini aynı kategoriden aynı örnekler üzerinde çalışmaya kıyasla daha fazla artırır.^[15]
• Farklı kavramları örerek çalışmak, benzer kavramları aynı anda çalışmanın doğurduğu kafa karışıklığını engellemenizi sağlayabilir.^[16]

Bu faydalara ek olarak örgü tekniğinin öğrenme bağlamında hataların tespit edilmesi, odaklanma ve hedef belirleme gibi konularda çeşitli artışlara da önayak olduğu bulgulanmıştır.^[9]

Özetle örgü tekniği, öğrenme süreci alanında çeşitli faydalar sağlamaktadır ve sağladığı faydaların yanında uygulanmasına yönelik herhangi özel bir kaynak veya çaba gerektirmemesi hem tekniğin uygulanmasını kolaylaştırmakta, hem de tekniği çeşitli durumlarda kullanılabilecek iyi bir araç haline getirmektedir.

Örgü Tekniği Nasıl Çalışır?

Örgü tekniği, öğrencilere olan faydaları ve uygulanabileceği çeşitli yol ve koşullar çerçevesinde çok sayıda bilişsel mekanizma ile ilişkilendirilmektedir.^[17]

Örgü tekniğinin ilişkilendirildiği dikkate değer mekanizmalardan biri bağlamsal etkileşim mekanizmasıdır. Materyallerin karma şekilde işlenmesi bir görevin icrasındaki etkileşimi artırır; bu etkileşim de öğrencilerin etkili öğrenme stratejileri kullanımına katkıda bulunur.^[18] Böylelikle işlenen materyal, bilgi tutulumu ve bilgi ve becerilerin farklı bağlamlara ve alanlara transferi kriterleri açısından daha iyi öğrenilir.^[19]

Bir başka mekanizma da ayırıcı kontrast mekanizmasıdır. Örgü tekniği, öğrencilerin materyal kapsamında öğrendiği kavramlar arasındaki benzerlik ve farkları fark edebilmelerine aracı olur ve bu yolla öğrendikleri kavramları daha iyi anlamalarını sağlar.^[20]

Örgü tekniğinin ardındaki bir başka kayda değer mekanizma da öğrencileri karşılaştıkları problemleri çözmek için hangi stratejileri ve teknikleri kullanmaları ve hangi bilgilerden faydalanmaları gerektiğini düşünmeye iten mekanizmadır.^[21] Örneğin matematik eğitimi bağlamında ele alındığında geleneksel öğretim metodları, verilen ödevlerin yalnızca son derste işlenen konuları kapsamasını gerektirir; yani öğrenciler, hangi yöntemi kullanarak ödevlerini yapacağını halihazırda bilmektedir ve kolaylıkla bulabilir.^[22] Buna karşın öğrencilere ödev olarak farklı farklı derslerde işlenmiş konulardan çıkarılmış karma soruların ödev olarak verilmesi, öğrencilerin hangi yöntemle hangi soruları çözeceğini aktif bir şekilde düşünmesini gerektirir.^[23] Bu da soruların derinlemesine bir analizini teşvik ederek yöntemlere yönelik daha iyi bir kavrayışı mümkün kılar.

Ana hatlarıyla ele alındığında örgü tekniğinin öğrencilere çeşitli yollar aracılığıyla fayda sağlaması ve uygulanabileceği durumların çeşitliliği, bu tekniğin çok sayıda bilişsel mekanizma ile ilişkilendirilmesine yol açmaktadır. Bu mekanizmalar arasında öğrencileri öğrenme stratejilerinden faydalanmaya yönelten artırılmış bağlamsal etkileşim, ilgili kavramlar arasında benzerlikleri ve farklılıkları bulmaya yönelten ayırıcı kontrast mekanizması yer almaktadır.

Örgü Tekniği ve Tenefüs

Örgü tekniğinin etkileri, öğrenme oturumları arasında zamansal bir boşluk bırakma uygulaması anlamına gelen tenefüsün etkilerinden farklıdır.^[24] Tenefüs uygulaması da öğrenme eylemini kolaylaştırmaktadır ve örgü tekniğinin bir sonucu olarak genellikle yaşanmaktadır; ancak tenefüs uygulamasının etkileri, örgü tekniğinin faydalarının tamamını açıklamak konusunda yetersiz kalmaktadır.

Buna ek olarak örgü tekniği ve tenefüsün etkileri birbirlerini destekler niteliktedir; bu, bu iki tekniği aynı oturumda kullanmanız durumunda öğrenme sürecinizi daha da iyileştirebileceğiniz anlamına gelmektedir.^[25]

Ancak bu durumun istisnaları bulunmakta, tenefüs bazı durumlarda örgü tekniğinin kazanımlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Örneğin örgü tekniği ile farklı kategorilere ait bileşenlerin arasındaki farkların tespit edilmesinin beklendiği oturumlarda verilen bir tenefüs, örgü sürecini bozabilir ve öğrencilerin farkları bulmasını zorlaştırabilir.^{[26], [27]}

Genel bağlamda tenefüs ve örgü tekniği birbirine yakın kavramlar olmasına karşın bu iki fenomen, öğrenme kapsamında öğrenilen materyalin türü gibi faktörlere bağlı olarak birbirini genellikle destekleyen ancak bazı durumlarda da engelleyen, birbirinden bağımsız fenomenlerdir.

Not: Örgü tekniğiyle yakından ilişkili, belirli durumlarda örgü etkisinin altında yatan mekanizmaların işlemesini sağladığı düşünülen bir fenomen de dağıtılmış pratik hipotezidir.^[17] Hipotez, bu bağlamda birbiriyle ilişkili kavramlar konusunda çalışmayı bir ders oturumuna yaymanın bu kavramların hepsini bir arada çalışmaktan daha avantajlı olduğunu öne sürer.

Pixabay

Örgü Tekniği Nasıl Kullanılır?

Eğitimde ve öğrenimde örgü tekniğini etkili bir şekilde kullanabilmek için öncelikle hangi materyalleri örgü tekniği ile ele alacağınızı ve bu materyalleri nasıl örebileceğinizi belirlemeniz gerekir. Buna ek olarak örgü tekniğine ilişkin, öğrencilerin örgü tekniğine blok derse kıyasla daha zor adapte olması ve örgü tekniğinin her durumda kullanılabilecek en iyi teknik olmaması gibi hususları da göz önünde bulundurmanız gerekir.

Bu başlığın alt başlıklarında örgü tekniğini en etkili şekilde uygulamanız için göz önünde bulundurmanız gereken unsurlar hakkında ileri bilgi edineceksiniz. Bununla beraber bütün bu bilgileri dikkate almasanız bile örgü tekniğini, özellikle etkililiğini değerlendiriyor ve buna göre tekniği adapte ediyorsanız, birçok koşulda etkili bir şekilde kullanabilirsiniz.

Agora Bilim Pazarı

Evrim Ağacı Logolu Nakışlı %100 Pamuklu T-Shirt - M

Devamını Göster

₺699.90

Satın Al Tüm Ürünler

• Dış Sitelerde Paylaş

Neyi Öreceğinize Karar Verin

Örgü tekniğinin ilk adımı, neyi öreceğinize karar vermektir. Bu karar ne türde matematik sorularını öreceğinizi belirlemeyi içerebilir:

• Mantıklı kriterler oluşturun. Ders materyallerinizi nasıl öreceğinize yönelik verdiğiniz karar, örgü tekniğine başvurmanızı sağlayan karar ile uyumlu olmalıdır. Yani örgü tekniğini kullanma amacınız birbirine benzeyen kelimelerin kafanızı karıştırmasını önlemekse materyalinizi nasıl öreceğiniz konusunda kelimelerin telaffuzu gibi bir kriter oluşturabilir, böylelikle ördüğünüz kelimelerin kafanızı karıştırmasını engelleyebilirsiniz.
• Birbirine çok benzeyen öğeleri örmekten kaçının. Örmek istediğiniz öğeler birbirine çok benziyorsa, öğrenme karma alıştırmadan ziyade blok ders halini alır; böyle bir durumda da örgü tekniğinin bir faydası olmaz. Örneğin amacınız farklı basketbol şutları üzerine çalışmaksa, aynı şutun birbirinden neredeyse hiç farklı olmayan iki türü arasında düzenli geçiş yapmak teknik bağlamında muhtemelen faydalı bir egzersiz olmayacaktır.
• Birbirinden çok farklı öğeleri örmekten kaçının. Örmek istediğiniz konular birbirinden çok farklıysa örgü tekniği, öğrenmeyi kolaylaştırmak yerine engelleyebilir.^[28] Örneğin farklı türde matematik sorularını bir arada çözmek faydalıdır; ancak matematik sorularını tarih sorularıyla örmek kafa karıştırıcı ve dikkat dağıtıcı olabilir.

Not: Örgü tekniğinin etkililiği ilgili materyalin türü, materyalin öğrenildiği ortam ve öğrencilerin tercihleri ve yetenekleri gibi çok çeşitli faktörlere bağlıdır ve bu sebeple tekniğin tek bir doğru kullanımı yoktur. Yani hangi materyali öreceğinize karar verirken içinde bulunduğunuz durumu değerlendirmeli ve eğer mümkünse seçtiğiniz örme yaklaşımının etkililiğini ölçmeli, farklı yaklaşımları test etmeli ve içinde bulunduğunuz durumun koşullarına en uygun yaklaşımı bulmalısınız.

Nasıl Öreceğinize Karar Verin!

Neyi öreceğinize karar verdikten sonra nasıl öreceğiniz konusu gündeme gelir. Bu konuda da göz önünde bulundurmanız gereken iki kriter vardır:

• Örgü ne sıklıkla değişecek? Örneğin farklı türlerde matematik sorularını örüyorsanız her bir türün ardından başka bir tür mü gelmeli, veya örgünüz hepsi aynı türde üçer soruluk hatlarla mı oluşmalı?
• Örgü modeliniz nasıl olacak? Bu bağlamda karar vermeniz gereken ilk konu örgü modelinizin rastgele mi, sistematik mi olması gerektiğidir.^[29] Bu bağlamda sistematik bir modeli tercih ederseniz nasıl bir sistem kuracağınızı tam olarak belirlemeniz gerekir. Örneğin bir dil dersi bağlamında yabancı kelimeler söz konusu olduğunda öğreneceğiniz kelimelerin kategorilerini dikkate almaksızın rastgele bir dizilim benimseyebilir, veya sistematik bir model ile belirli kategorilere ait kelimelerin ardından başka bir kategoriye ait kelimelerin gelmesini sağlayabilirsiniz.

Bunun da bir örneği olarak sınavda çıkacak A, B ve C olmak üzere üç konuya çalışmanız gerektiğini ve çalışma tekniği olarak örgü tekniğini benimsediğinizi hayal edin. Örgü modeliniz nasıl olacak?

• AAAABBBBCCCC

Bu, blok ders modelidir. Verili bir zamanda bir konuya odaklanır, bu konuyu çalışmayı bitirdikten sonra da bir başka konuya geçersiniz. Bu modelin örülü varyasyonları da şu şekildedir:

• ABCABCABCABC

Bu modelde sistematik olarak her bir konuya az miktarda zaman ayırır ve bu zaman bittiğinde bir sonraki konuya geçersiniz.

• AABBCCAABBCC

Yukarıdaki modele benzer şekilde konunun sürekli değiştiği, ancak zaman aralıklarının daha fazla olduğu bir modeli benimsemek isterseniz yukarıdaki modeli takip edebilirsiniz.

• AAABBBCCCABC

Bunun bir alternatifi olarak da yalnızca çalışma oturumunuzun sonunda, tekrar amacıyla örgü tekniğine başvurmayı tercih edebilirsiniz. Bu durumda programınız yukarıdaki gibi olacaktır.

• ACBABBBAACCC

Veya karma bir şekilde çalışabilirsiniz. Bu durumda programınız yukarıdaki programa benzeyecektir.

• ACBABBCAACCB

Aynı konuyu iki defadan daha fazla arka arkaya çalışmak istemiyorsanız yukarıdaki gibi kısmen rastgele bir program benimseyebilirsiniz.

Hangi materyali öreceğiniz konusunda ise karar vermenize yardımcı olacak tek bir doğru yol bulunmamaktadır; zira tekniğin etkililiği oldukça fazla sayıda faktöre bağlıdır.

Bu çerçevede örgü modelinizi belirlerken çalışılacak materyal ve öğrencinin tercihleri gibi ilgili faktörleri göz önünde bulundurmalısınız. Bunun yanında benimsediğiniz örgü modelinin etkililiğini değerlendirmeli, mümkünse başkaca modelleri de deneyip içinde bulunduğunuz koşullara en uygun modeli seçmelisiniz.

Pixabay

Örgü Tekniğini Uygulamak Zor Olabilir!

Örgü tekniği genellikle blok ders tekniğine kıyasla daha zordur ve uygulanması daha az sezgiseldir. Bu sebeple birçok insan örgü tekniğinin daha faydalı olabileceği durumlarda bile blok ders tekniğini tercih etmektedir.^[30]

Buna ek olarak örgü tekniği uzun vadede daha iyi öğrenme sonuçları doğurmasına karşın kısa vadede performansı olumsuz yönde etkileyebilir.^{[23], [24], [25], [31], [32]} Bu, örgü tekniğini tercih ederek ders çalıştığınız bir durumda zorlandığınızı ve uzun vadede örgü tekniği daha faydalı olmasına karşın blok derse kıyasla daha az şey öğrendiğinizi hissedebileceğiniz anlamına gelir.

Son olarak insanlar, örgü tekniğinin faydalarını küçümseme eğilimindedirler ve bu eğilim, tam tersinin geçerli olduğu durumlarda bile örgü tekniğinin blok dersten daha kötü bir teknik olduğunu varsaymalarına sebep olur.^[5]

Bütün bunlar göz önünde bulundurulduğunda örgü tekniğinin özellikle başlangıçta zor ve can sıkıcı olabileceğini, blok derse kıyasla daha az etkili olduğunu hissedebileceğimizi hatırlamak önemlidir. Bunları hatırlayarak kendinizin ve çevrenizdeki insanların örgü tekniğine yönelik beklentilerini düzgünce belirlemesini ve ne zaman ve nasıl örgü tekniğine başvuracağını öğrenmesini sağlayabilir; bireysel ve sınıf içi eğitimlerinizde örgü tekniğini kullanmaya yönelik motivasyonunuzu koruyabilir ve artırabilirsiniz.

Örgü Tekniği Her Zaman En İyi Teknik Değildir!

Örgü tekniği genellikle faydalı olmasına karşın bazı koşullarda blok dersten daha faydalı değildir, hatta daha kötü bile olabilir.^{[33], [34], [35], [36]} Örneğin bir çalışmada, yabancı dilde kelimelerin telaffuzu konusunda blok ders tekniğinin örgü teknikten daha faydalı olduğu bulgulanmıştır.^[36] Yani telaffuz temelinde benzerlikleri çerçevesinde sınıflandırılmış kelimelerin blok ders tekniğiyle çalışılması, böyle bir sınıflandırılma olmaksızın çalışılmasına kıyasla daha faydalıdır.

Ancak bu bulgular örgü tekniğinin faydasız olduğu anlamına gelmemekte olup bunun yerine örgü tekniğinin her zaman en iyi teknik olmadığını, blok dersin tercih edilebilir olduğu koşulların da bulunduğunu göstermektedir. Bununla beraber örgü ve blok ders tekniklerinin bir kombinasyonunun daha iyi sonuçlar doğuracağı durumlar da olabilir. Dolayısıyla kendi eğitiminiz çerçevesinde iki teknikten birini tercih edip yalnızca bu teknikle çalışmak yanlış bir düşüncedir.

Özetle göz önünde bulundurmanız gereken unsur, örgü tekniğinin faydalı olmasına karşın her durumda uygulanabilecek en iyi teknik olmadığıdır. Yani bir şeyi öğreneceğiniz, ders çalışacağınız zamanlar içinde bulunduğunuz koşulları dikkate alarak örgü tekniğine başvurup başvurmamanız konusunda bir karar vermeli ve eğer mümkünse örgü tekniğinin yanında diğer alternatif tekniklerin de etkililiğini değerlendirmelisiniz.

Özet ve Sonuçlar

• Örgü tekniği, öğrenimi kolaylaştırmak amacıyla farklı konuları veya farklı alıştırma türlerini birbirine karıştırarak çalışmayı içeren bir öğrenme tekniğidir.
• Teknik, bu bağlamda insanlarda matematik, müzik ve spor gibi geniş bir yelpazede bilgi tutulumunu artırır, yeni beceri edinimi ve mevcut becerilerin gelişimi konularında fayda sağlar.
• Örgü tekniği ile işleyeceğiniz materyali belirli mantık kriterleri çerçevesinde değerlendirmeli ve tekniğin amaçlarınıza uygun olduğundan, materyal kapsamında yer alan konuların birbirine çok benzer veya birbirinden çok farklı konular olmadığından emin olmalısınız.
• Örgü tekniğinin etkililiği, ilgili materyalin türü ve materyalin öğrenildiği ortam gibi faktörlere bağlı olarak değişir, bu nedenle tekniği kullanıp kullanmayacağınız, kullanacaksanız ne şekilde kullanacağınız konularını belirlerken içinde bulunduğunuz durumu gözden geçirmeli; eğer mümkünse tekniğin etkililiğini uzun vadede değerlendirmeli ve teknik bağlamında size en uygun yaklaşımı bulmak için farklı yaklaşımları test etmelisiniz.
• Örgü tekniği, uygulaması zor bir teknik olabilir ve insanlar bazen faydalarını küçümsemektedir. Tekniğe içkin uygulama zorluğunu ve faydalarının genellikle küçümsendiği bilgisini hem bireysel olarak işlediğiniz derslerde, hem de sınıf içi ortamda göz önünde bulundurmak önemlidir.