"Ne En Güçlü Olan Tür Hayatta Kalır, Ne de En Zeki Olan... Değişime En Çok Adapte Olabilendir, Hayatta Kalan!" Sözü Kime Ait?

İddia

Darwin, meşhur bir şekilde şöyle demiştir: "Ne en güçlü olan tür hayatta kalır, ne de en zeki olan... Değişime en çok adapte olabilendir, hayatta kalan!"

Gerçek mi?

Hatalı Atıf

Söz Gerçekte Kime Ait?

1963'te Leon C. Megginson, Charles Darwin'in fikirlerini yorumlayan bir pasaj içeren bir konuşma yaptı. Megginson, Darwin'in sözlerini aktardığını iddia etmedi. Yine de, zaman içinde, bu aşamalı süreçte bu pasaj basitleştirildi, kısaltıldı, değiştirildi ve doğrudan Darwin'e atfedildi.

Sözün Kökeni

Aşağıdaki ifade sıklıkla ünlü bilim insanı Charles Darwin'e atfedilmektedir. Ne en güçlü olan tür hayatta kalır, ne de en zeki olan. Değişime en çok adapte olabilendir, hayatta kalan. Aynı temel ifadenin kısaltılmış versiyonları da Darwin'e atfedilmektedir.

İşte üç örnek:

• "Ne en güçlü olan tür hayatta kalır, ne de en zeki olan; değişime en açık olandır, hayatta kalan."
• "Hayatta kalacak olanlar, en güçlü ya da en zeki değildir; daha ziyade, değişimi en iyi yönetebilenlerdir."
• "Hayatta kalan, türlerin en güçlüsünden ziyade değişime en çok adapte olabilenidir."

Bazen bu sözün, Darwin'in çığır açan kitabı Türlerin Kökeni'nde yer aldığı söylenir, ancak kitapta böyle bir cümle bulunmamaktadır.

Bilgiler

Charles Darwin'in bu ifadeyi söylediğine veya yazdığına dair elle tutulur bir kanıt yoktur. Cambridge Üniversitesi'ndeki "Darwin'in Yazışmaları Projesi" üzerinde çalışan bilim insanları, Darwin'in sözleri konusunda hatırı sayılır uzmanlıklara sahiptir. Charles Darwin tarafından yazılan ve ona gönderilen mektuplardan oluşan önemli bir veritabanı oluşturdular. Projenin web sitesinde yer alan bir makalede "Darwin'in asla söylemediği 6 şey" mercek altına alınıyor.

Quote Investigator sitesi tarafından yapılan bir araştırmada, bulabildikleri en eski kanıt, 1963 yılında Güneybatı Sosyal Bilimler Derneği Kongresinde Leon C. Megginson (Louisiana Eyalet Üniversitesi İşletme profesörü) tarafından yapılan bir konuşmada ortaya çıktı. Konuşması derneğin üç aylık dergisinde yayımlandı. Megginson, Darwin'in Türlerin Kökeni adlı eserinin ana hatlarını oluşturan düşüncenin kendine has yorumunu sundu. Megginson tırnak işaretleri kullanmadı ve ifade bir nebze tekrar niteliğindeydi. Bu sözler metne kalın harflerle eklendi:

Evet, değişim doğanın temel yasasıdır. Ancak zaman içinde yapılan değişiklikler bireyleri ve kurumları farklı biçimde etkiler. Darwin'in Türlerin Kökeni'ne göre, ne en güçlü olan tür hayatta kalır, ne de en zeki olan; değişime en iyi adapte olabilendir hayatta kalan. Bu teorik kavramı kendimize uygulayınca, hayatta kalabilen uygarlığın kendisini içinde bulduğu fiziksel, sosyal, politik, ahlaki ve manevi çevreye uyum sağlayabilen uygarlık olduğunu söyleyebiliriz.

Muhtemelen Megginson'un sözleri, zaman içinde değiştirilerek doğrudan Charles Darwin'e atfedildi. Bu, hatalı atıf üretimi olarak düşünülebilir: A kişisi B kişisinin görüşünü özetler, kısaltır, yeniden ifade eder. Daha sonraki bir zamanda, bu yeni ifade doğrudan B kişisine atfedilir.

Sözün Kökenlerinin Kronolojisi

1964'te Megginson Petroleum Management (Tr.: "Petrol Yönetimi") dergisinde bir makale yayınladı ve metnin başlangıç cümleleri 1963'te Darwin hakkında yaptığı konuşmanın metnine çok benziyordu. Megginson, tırnak işaretleri kullanmadı, ancak "Charles Darwin (...) diyor" ifadesini kullandı. Orijinal metinde 3 nokta vardı.

Charles Darwin, Türlerin Kökeni'nde, (...) "Ne en zeki olan hayatta kalır, ne en güçlü olan; hayatta kalan değişime adapte olabilen ve içinde bulunduğu çevredeki değişime en iyi uyum sağlayabilendir diyor.

1968'de Kamal S. Sayegh tarafından Oil and Arab Regional Development (Tr.: "Arap Bölgesel Gelişimi ve Petrol") kitabı yayınlandı ve ilk bölümde yazılanlar, Petroleum Management dergisinde yayınlanan yazının görece kısa versiyonuydu. İlginç bir şekilde bu pasaj doğrudan Darwin alıntısı olarak sunuldu.

Ne en zeki olan hayatta kalır, ne en güçlü olan; hayatta kalan, değişime adapte olabilen ve içinde bulunduğu çevredeki değişime en iyi uyum sağlayabilendir. - Charles Darwin

1982'de "Kültürel Sinerjiyi Yönetme" başlıklı uluslararası yönetimin zorlukları hakkındaki bir ders kitabının müzakere ile ilgili bir bölümü, Darwin'e atfedilen alıntıların bir versiyonunu içeriyordu. İfade, iki küçük değişiklik dışında, 1968'teki örnekle aynıydı: iyelik eki atıldı ve "ve" yerine "veya" yazıldı.

Ne en zeki olan tür hayatta kalır, ne en güçlü olan; hayatta kalan, değişime adapte olabilen veya içinde bulunduğu çevredeki değişime en iyi uyum sağlayabilendir. - Charles Darwin

1983 yılında Harvard Üniversitesi Asya Merkezi tarafından Çin ve Charles Darwin başlıklı bir monografi yayımlandı. Yazar, bu monografide, Darwin'in fikirlerinin 1800'lerin sonlarında ve 1900'lerin başında Çin'deki reformistler ve devrimciler tarafından yorumlanmasını ve yanlış yorumlanmasını ele aldı. Uyum yeteneğini vurgulayan özlü bir özdeyiş sunuldu, ancak tırnak işaretleri kullanılmadı ve kelimeler doğrudan Darwin'e atfedilmedi.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

I Nai'nin eksiksiz batılılaşma argümanı aslında hayatta kalmak için Taocu-Darwinist bir programdı. En iyi olan, en çok adapte olabilendir, en güçlü olan değil.

1985'te Bankers Monthly (Tr: "Bankerler Aylık Dergisi"), Darwin'e atfedilen bir alıntı yayımladı. İfade, 1982 örneğinin basitleştirilmiş ve kısaltılmış bir versiyonuydu ve “en zeki” ifadesi silindi.

Darwin'in bir sözünü hatırlamakta fayda var. "Hayatta kalan, türlerin en güçlüsünden ziyade değişime en çok adapte olabilenidir."

1987'de ABD'deki bir meclis oturumunda konuşan bir kişi, sözün bir örneğini kullandı ve garip bir şekilde kelimeleri tanınmış avukat Clarence Darrow'a atfetti. İfade, 1982 örneğinin basitleştirilmiş ve kısaltılmış bir ifadesiydi ve "en zeki" ifadesi, "en akıllı" ile değiştirildi.

Her şeyin ilki olmak, basitçe daha sonrakilerin sembolü olduğunuz anlamına gelir. Clarence Darrow bir keresinde şöyle demişti: "Ne türlerin en güçlüsüdür hayatta kalan, ne de en akıllısı. Bundan ziyade, değişime en çok adapte olabilendir hayatta kalan."

1999'da USA Today Gazetesi, yukarıda yer alan 1987'deki versiyonuna benzer bir örneği Darwin'e atfetti.

Ne türlerin en güçlüsüdür hayatta kalan, ne de en akıllısı. Değişime en çok adapte olabilendir hayatta kalan. - Charles Darwin, İngiliz doğabilimci.

2008 yılında Cambridge Üniversitesi'nden bir bilim tarihçisi olan John van Wyhe, The Guardian gazetesinde Darwin'e atfedilen hatalı atıfları içeren bir köşe yazısı yazdı.

Darwin'e atfedilen birçok alıntı var. Muhtemelen en yaygın olanı "Ne en güçlü olan tür hayatta kalır, ne de en zeki olan. Değişime en açık olandır, hayatta kalan.". Bu akılda kalıcı ifadenin farklı versiyonları, birçok kitabı internet sitesini süslemekte. Ama bu söz kesinlikle Darwin tarafından yazılmadı. Başkalarının Darwin hakkındaki sözlerine inanmak ve ona hatalı atıf yapmak için artık herhangi bir mazeret kalmadı, çünkü tüm yayınları ücretsiz olarak darwin-online.org.uk sitesinde mevcut.

2009 yılında biyolojide yüksek lisans öğrencisi olan Nick Matzke, bu sözün kaynağını araştırdı ve daha önce bu yazıda ayrıntılı olarak açıklanan 1963, 1964 ve 1982 tarihli ana alıntıları tespit etti. "Darwin'in Yazışmaları Projesi", Matzke'ye bu ifadenin kaynağını açıklamaya yardımcı olduğu için bir ödül verdi.

Söz, Ne Kadar İsabetli?

Aslında sözün kime atfedilmiş olduğundan bağımsız olarak, sözün içeriğinin ne anlattığına ve bilimsel anlamda herhangi bir değer taşıyıp taşımadığına odaklanmak öğretici olabilir.

Evrim, her ne kadar sadece bununla ilgili olmasa bile, Herbert Spencer'ın meşhur "en uyumlunun hayatta kalması" lafıyla ilişkilendirilmiştir. Bunda çok büyük bir sorun yok; ancak daha fenası, bu söz kimi zaman "en güçlünün hayatta kalması" olarak yorumlanmaktadır. İşte sorun, burada başlamaktadır.

Evrimsel biyolojide fiziksel güç, tek başına tamamen anlamsızdır ve genel evrimsel süreci tanımlamakta kullanılamaz. Fakat bundan yola çıkan bazı kişiler, evrimsel biyolojinin bu çarpık yorumunu siyasi ideolojilerine alet ederek Sosyal Darwinizm olarak bilinen bir ideolojiyi savunmuşlardır. Kötüye kullanılan her bilim dalında olduğu gibi, evrimsel biyoloji de bu kötüye kullanımdan payını almış ve bilim karşıtları tarafından bu hatalı yorum, yaygın bir anti-evrim propaganda aracına dönüştürülmüştür.

Bu hatalı yorumun bir diğer uzantısı da, evrimin zeka ile ilgili olduğuna yönelik algıdır. İnsan, zekası sayesinde birçok "sıra dışı" başarıya ulaşabildiği için, evrimin amacının daha zeki canlılar üretmek olduğuna yönelik, yukarıdaki ile eşit derecede hatalı bir yorum ortaya çıkmıştır.

Buna bağlı olarak, evrimin sadece "güç" veya "zeka" ile ilgili olmadığını vurgulamak isteyen kişiler, yukarıdaki sözü popülerleştirmiş olabilirler. Bu açıdan bakıldığında, söz konusu yaklaşım oldukça isabetlidir. Evrim, sadece güç veya zeka ile ilgili değildir; içinde bulunulan ortamda en uyumlu olmayı sağlayan özellikler her ne ise, onlar seçilecek ve çoğaltılacaktır. Bu, başka ortamlarda dezavantajlı olabilecek özellikler bile olabilir! Dolayısıyla evrimi sadece güce veya zekaya indirgemek hatalıdır.

Sonuç

Sonuç olarak, 1963'te Leon C. Megginson, Charles Darwin'in fikirlerini yorumlayan bir pasaj içeren bir konuşma yaptı. Megginson, Darwin'in sözlerini aktardığını iddia etmedi. Yine de, zaman içinde, bu aşamalı süreçte bu pasaj basitleştirildi, kısaltıldı, değiştirildi ve doğrudan Darwin'e atfedildi. Söz, Darwin'e ait olmasa bile, anlam bakımından isabetli olduğu söylenebilir.