Mikroskop Bize Ne Kadar Önemli Olduğumuzu, Teleskop Ne Kadar Önemsiz Olduğumuzu Gösterdi!
Mikroskop insana önemini gösterdi; teleskop da önemsizliğini... - Manly P. Hall
Gerçekten de çok yerinde bir tespit: Mikroskop sayesinde vücutlarımızın ne kadar engin bir evren olduğunu fark ettik. Ancak teleskopla gökyüzüne baktığımızda, tüm evren içerisinde bir toz zerresinden bile ufak ve önemsiz olduğumuzu gördük.
Mikroskoplar
Belki bunun sırası tam olarak böyle olmadı, çünkü mikroskopla teleskobun icatlarının tarihi oldukça karışıktır. Mikroskobun tarihi 1200'lerde Roger Bacon'un ilkel mikroskop denemesine kadar gider; ancak bunun kanıtları çok zayıftır. İlk mikroskop benzerleri, 1625 yılında Galileo tarafından kullanılmış ve Giovanni Faber tarafından "mikroskop" olarak isimlendirilmiştir.
Fakat bunlar bile tam bir "mikroskop" değildir ve herhangi bir keşfe yaramamıştır. Mikroskobun gerçek babası ise, 1660-1670'li yıllarda mikroskobu ilk defa gerçek anlamıyla kullanarak 9 Ekim 1676'da mikroorganizmaları keşfeden Antonie van Leeuwenhoek'tur.
Amfipod Üzerinde Duran Diatom Üzerinde Duran Bakteri!
Bu ara başlık biraz acayip gelebilir; ancak aşağıdaki videoda göreceğiniz tam da bu:
Boyutlar arası geçişi muhteşem bir şekilde gösteriyor, değil mi?
Bu yakınlaşmanın (zoom) birkaç büyüklük değerini geçtikten sonraki son durağı, ufak bir bakteridir. Bu bakteri, bir diatom üzerinde durmaktadır. Diatomlar, silika zırhlarıyla bilinen bir alg sınıfıdır. Bu diatom ise, bir amfipod üzerinde durmaktadır ki bu da, zırhsız kabuklulardan bir türdür.
Süzülen Keseotu
Fotoğrafta gördüğünüz bu ilginç mikroskop görüntüsü, bilimsel adı Utricularia gibba olan süzülen keseotunun avlanmaya hazır, açılmış tuzaklarından birisidir.
Keseotları suda yaşayan, etçil bitkilerdir. Su üzerinde süzülen bu bitki, avının kapanı aktive edecek kıllara dokunmasını bekler. Genellikle mikroskobik omurgasızlar tarafından aktive edilen bu kapan, kısa sürede kapanarak avı etkisiz hale getirir. Fotoğrafın en altında, tuzağın yeşil olarak görünen duvarlarına birikmiş olarak gözüken yapılar tek hücreli alglerdir ve bu tuzağın içerisinde yaşarlar.
Fotoğraf, 1000 kat büyütülmüş bir mikroskop görüntüsüdür. 62 ülkeden 2.000'den fazla gönderilen mikroskop fotoğrafı arasından, Olympus BioScapes Dijital Görüntüleme Yarışması'nda birinciliği kazanan fotoğraf bu olmuştur.
Teleskoplar
Teleskobun tarihini ise 1608'de Hollandalı bilim insanları Hans Lippershey ve Zacharias Jansse'e kadar gitmektedir. 1668'de Isaac Newton ilk gerçek anlamıyla işe yarar teleskobu icat etmiş, 1733'te ise akromatik lensler icat edilerek modern teleskopların önü açılmıştır.
Arches Kümesi
Arches Kümesi, Samanyolu Galaksi'mizdeki en yoğun yıldız kümesidir. Elbette Arches Kümesi içerisinde 15.000 civarında yıldız vardır. Ancak ola ki Güneş ile Alpha Centauri arasındaki mesafeyi kaplayacak kadar geniş; ancak tıpatıp aynı yoğunlukta olsaydı, bu aralığa 100.000 yıldız sığardı.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Halbuki Güneş ile Alpha Centauri arasında hiçbir yıldız yoktur (eğer onları sayarsanız, o ikilinin arasındaki mesafede sadece 2 yıldız vardır: Güneş ve Alpha Centauri).
Hubble Teleskobu ile çekilmiş çok daha fazla fotoğraf görmek için buradaki yazımıza bakabilirsiniz.
Sonuç
Sırası ne olursa olsun, mikroskop da, teleskop da türümüzün yepyeni evrenleri keşfetmesini sağlamıştır.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
12
-
11
-
6
-
6
-
4
-
3
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/12/2024 16:28:32 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3154
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
