Hubble Teleskobu Ne Çekti: Yaratılış Sütunları'ndan Macellan Bulutu'na...
Mehmet Ergün
- Özgün
- Kızılötesi Astronomi
Hubble Uzay Teleskopu, Discovery Uzay Aracı tarafından 24 Nisan 1990'da uzaya gönderildi. Yani bu sene, bize Evren'in sırlarını aralayan dev bir teleskobun 25. yılı içerisindeyiz. Boyu 13.2 metre ağırlığı ise 11.110 kilogram (11 ton) olan teleskobun ayna çapı 2.4 metredir (en geniş çapı 4.2 metredir). Yerden yaklaşık 559 kilometre yukarıda, Dünya yörüngesinde dönmekte olan teleskobun en erken 2021, en geç 2032 yılında görevinin tamamlanması ve yörüngeden indirilmesi beklenmektedir. Bunun nedeni, geliştirilmekte olan James Webb Teleskobu'dur.
Hubble, saniyede 7.5 kilometrelik devasa hızıyla, her 96-97 dakikada bir Dünya'nın etrafında 1 tam tur atmaktadır. Yani her gün Dünya'nın çevresini 14-15 defa turlamaktadır. Bu sırada, üzerindeki 4 aygıt sayesinde uzaydan gelen mor ötesine yakın, görünür ve kızılötesine yakın dalga boylarındaki dalgaları gözlemlemekte ve fotoğraflamaktadır.
Yeryüzünden teleskopla bakıldığında hava koşullarından dolayı görebileceğimiz cisimleri göremeyebiliriz. Bu atmosferin görüntüyü bulanıklaştırmasından kaynaklanır. Hatta ozon tabakası ışığın belli dalga boylarını tuttuğu için morötesi ışınım gibi bazı dalga boylarını göremiyoruz. Bu yüzden bilim insanları teleskoba yeryüzünden bakmak yerine, uzaya uzaydan bakmaya karar vermişlerdir ve Hubble Uzay Teleskobu'nu Dünya yörüngesine yerleştirmişlerdir.
Uzay Teleskobu uzaya fırlatılmasından bu yana toplamda 4000'den fazla gözlem programı gerçekleştirmiştir. 2011'in yaz aylarında, bu programlar kapsamındaki 1 milyonuncu gözlemini gerçekleştirmiştir. Bu 1 milyonuncu gözlem, dış gezegen HAT-P-7b'yi gözlemek olmuştur. Sadece Hubble'dan gelen veriler sayesinde bugüne kadar 10.000'den fazla bilimsel makale yayınlanmıştır. Bugüne kadar çektiği fotoğraflarla evrenin genişlemesi, gök adaların yaşamı, kara delikler, gezegenlerin oluşumu hakkında geniş çaplı bilgiler elde etmemize yardımcı olmuştur. Örneğin aşağıdaki fotoğrafta, Samanyolu Galaksisi'nin yörüngesinde olduğu düşünülen "Macellan Bulutu"nun fotoğrafını Hubble Uzay Teleskopu sayesinde çekebilmiştir.
25 yıla yakın bir süredir uzayda olan teleskop, daha önce "Yaratılış Sütunları" adı verilen gaz ve toz bulutlarının fotoğraflarını yeniden çekmiştir (ana görselde bu görülmektedir). Sütun benzeri bu yapılar isimlerini "yıldız yaratım ocakları" gibi görev görüyor olmalarından almaktadır. Bu sütunlar içerisinde ve etrafında yakın zamanda doğmuş yıldızlar yer almaktadır. Hubble sayesinde, insanlığın eline bugüne kadar "Yaratılış Sütunları"na ait en belirgin fotoğraflar geçmiştir. Ayrıca Hubble, Andromeda Galaksisi'nin 13 bin civarında yeni fotoğrafını çekerek elimizdeki en geniş fotoğraf albümünü oluşturdu.
Hubble Uzay Teleskopu ile Satürn'ün Halkaları, Carina Nebulası, Kelebek Nebulası, Atbaşı Nebulası ve bunun gibi birçok gök cisminin fotoğrafları çekilmiştir.
Bebek Yıldız/Gezegen Sistemleri
Evren'in her bir köşesinde, bu şekilde tamamen doğal süreçlerle süregelen galaksi ve sistem oluşumları olduğu düşünüldüğünde, bir yerlerde Dünya harici yaşamın var olmaması imkansıza yakın gözükmektedir. 13.82 milyar yıldır bu oluşumlar süregelmektedir ve daha trilyonlarca ve katrilyonlarca yıl boyunca devam etmesi beklenmektedir. Bizler, Büyük Patlama'dan bu yana geçen 13.82 milyar yıllık sürecin sonucunda, Dünya üzerindeki biyolojik evrim sayesinde var olduğumuz için, sanki her şeyin sonu bizmişiz gibi düşünmekteyiz. Halbuki Dünya, Güneş Sistemi veya Samanyolu Galaksisi şu anda yok oluverecek olsa, Evren'in bundan en ufak rahatsızlığı bile olmayacak, şu ana kadar geçen zamanın trilyonlarca katı süre boyunca varlığını sürdürecek, yeni galaksiler, sistemler, gezegenler oluşacak ve belki, üzerlerinde yaşam filizlenecektir.
Biz, hala bebek bir Evren içerisinde yaşıyoruz. Bu sebeple kendimizi üstün, "son ürün", "bizden ötesi olmayan ve olamayacak olan" canlılar olarak düşünmemiz son derece gülünçtür. Evren içerisinde hiçbir özelliği olmayan bir galaksi içerisindeki bir toz parçasından ibaretiz. Belki de şu anda Evren'in bir diğer köşesinde, tıpkı bizim gibi doğal evrim süreci sonucunda meydana gelmiş ve kendilerini üstün sanıp, her şeyin kendileri için var olduğunu sanan varlık/canlı yığınları vardır. Kim bilir?
Daha fazla fotoğraf için buraya tıklayabilirsiniz.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
38
-
28
-
18
-
15
-
12
-
9
-
6
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
- A. Zülal. Hubble Uzay Teleskobu. (3 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 3 Haziran 2019. Alındığı Yer: Bilim Çocuk | Arşiv Bağlantısı
- BBC. Hubble 'Eski Dostunun' Fotoğraflarını Çekti. (6 Ocak 2015). Alındığı Tarih: 3 Haziran 2019. Alındığı Yer: BBC | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 11:25:55 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3193
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
