Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Mavi Balina (Balaenoptera musculus)

Mavi Balina (Balaenoptera musculus)
4 dakika
2,978
Tüm Reklamları Kapat
Mavi Balina
  • Bilimsel Adı Balaenoptera musculus
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Mavi Balina
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı Blue Whale
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle

Gözlem Bilgileri

Bu tür henüz Evrim Ağacı yazarları tarafından gözlenmemiştir.

Tanım ve Genel Bilgiler

30 metreyi aşabilen, 180 tondan iri olabilen mavi balinalar, yani Balaenoptera musculus, Dünya üzerinde sadece şu anda var olan değil, bugüne kadar var olmuş en büyük ve ağır canlıdır! Bu balinalar iriliklerini su içerisinde olmalarına borçludurlar; zira suyun kaldırma kuvveti sayesinde, bir kara hayvanına nazaran çok daha büyük boyutlara ulaşabilmektedirler. 

Mavi balinaların vücudu uzun, zayıf ve farklı renklerin bir karışımı gibi gözükür (ancak su altında mavi renkte görülürler).[1], [2] Bu balinaların yan yüzgeçlerinin arka kısmında bireye özgü gibi gözüken bazı örüntüler bulunur ve bu sayede tıpkı bir parmak izi gibi farklı balinalar birbirinden ayırt edilebilir.[3]

Bir mavi balinanın ömrünü kulak kiriyle belirlemek mümkündür: Balinalar, ömür boyunca çok katmanlı kulak kiri salgılarlar ve bunlar, kulak yollarını tıkayacak şekilde büyür. Göç dönemlerinde salgılanan kulak kiri açık renklidir, avlanma mevsimindeki salgı (lamina) ise koyu renklidir. Her yıl sadece 1 katman üretildiği için, katman sayısı aynı zamanda hayvan yaşına karşılık gelir. [4]

Tüm Reklamları Kapat

Balinaların bir diğer ayırt edici özelliği, geniş ve yassılaşmış kafalarıdır. Bu kafa, yukarıdan bakıldığında bir U harfine benzer:[5]

Mavi balinaya ait 5.8 metre uzunluğundaki bir kafatası ile insan boyunun kıyası.
Mavi balinaya ait 5.8 metre uzunluğundaki bir kafatası ile insan boyunun kıyası.
Joey Williams

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Mavi balinaların 28 milyon yıl kadar önce dişsiz balinalar olarak da bilinen Mysticeti alttakımından ayrılarak evrimleştiği düşünülüyor. Mavi balinaların ait olduğu evrimsel dal olan Balaenopteridae ailesi, yani "oluklu balinagiller", kambur balina, yüzgeç balinası, Bryde balinası, sei balinası ve minke balinası gibi canlıları içeriyor. Ancak bu ailenin kendi içerisindeki evrimsel akrabalık ilişkileri henüz pek net değil; araştırmalar devam ediyor. Balinaların evrimiyle ilgili daha fazla bilgiyi buradaki yazımızdan alabilirsiniz.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Bugüne kadar türe ait 4 farklı alttür tanımlanmıştır:

  • B. m. musculus (Kuzey Atlantik ve Kuzey Pasifik'te)
  • B. m. intermedia (Güney Okyanusu'nda)
  • B. m. brevicauda (Pigme mavi balina olarak da bilinir. Hint Okyanusu ve Güney Pasifik Okyanusu'nda)
  • B. m. indica (Kuzey Hint Okyanusu'nda)

Şili'de tespit edilen bir popülasyonun da 5. bir alttür olduğu düşünülmektedir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Mavi Balina'nın yaşadığı sular (mavi ile gösterilmiştir)
Mavi Balina'nın yaşadığı sular (mavi ile gösterilmiştir)
Wikimedia

Popülasyon ve Koruma Statüsü

Bu canlılar 20. yüzyılın başlarında Dünya'nın bütün okyanuslarında bulunmaktaydı. Tabii ki insanlık, bunu "gereksiz" bulmuş olacak ki, akıl almaz bir katliamı başlattı. 1966 senesine geldiğimizde, uzmanlar mavi balinanın soyunun tükendiğini ilan etmeye hazırlanıyorlardı. Neyse ki hızlı bir koruma süreci başlatıldı.

Ancak halen bu devasa canlıları korumak konusunda yeterli noktada değiliz: "Soykırım" olarak nitelendirilebilecek bu kontrolsüz avlanma başlamadan önce, sadece Antarktika'da ortalamada 239.000 mavi balina bulunuyordu. Şu anda Antarktika, Kuzey Pasifik Okyanusu ve Hint Okyanusu'nda toplamda sadece 2.000 civarında mavi balina bulunuyor! 2002 raporlarına göre tüm Dünya'da yalnızca 5.000-12.000 mavi balina bulunuyor.

Fakat katı koruma kuralları sürdürülecek olursa, bu canlıları yok oluştan tamamen kurtarma ihtimalimiz var. Örneğin, 2014 raporlarına göre Kaliforniya açıklarında yaşamakta olan mavi balina popülasyonlarının, avcılığın başlamasından önceki sayılarına kavuştuğu belirtiliyor. Bu şekilde devam edersek, bir umut ışığı olabilir. Fakat IUCN soy tehdidi kategorizasyon sistemine göre mavi balinalar halen "tehdit altında" sınıfındalar.

Davranış ve Etoloji

Mavi balinaların en meşhur davranışlarından biri, uzun göçlerdir; ancak bu göçlerin tam olarak ne sebeple yapıldığı halen tartışmalıdır.[6], [7], [8] Olası açıklamalar arasında parazitizm, patojenler, tür içi rekabet, bol av alanlarına erişim, orkaların mavi balina yavrularını yeme sıklığını azaltma, termoregülasyon gibi geniş bir yelpaze bulunmaktadır.[9], [10], [11]

Tüm Reklamları Kapat

Birçok mavi balina normalde 4 km/sa civarında bir hızla yüzerler (insanların karada yürüme hızından biraz yavaş).[12] 1 gün içinde bu yolla 108 kilometre civarında yer değiştirebilirler.[13] Ancak kovalanacak olurlarsa 20-48 km/sa hıza ulaşabildikleri bilinmektedir.[14]

Diyet ve Metabolizma

Mavi balinaların diyeti neredeyse tamamen krillerden (Euphausiacea ailesinden kabuklu hayvanlardan) oluşur. Bu avların peşinde balinalar 100 metre derinlere dalıp, kabuklukların su sütunu boyunca yüzeye hareketini takip ederler.[15], [16] Ayrıca, tartışmalı olsa da, kimi zaman kırmızı yengeçlerle de beslenebildikleri düşünülmektedir.[17], [18] Ek olarak, istemsiz bir şekilde olsa da kopepod ve amfipodlarla da beslendikleri bilinmektedir.

Mavi balinalar, krilleri avlayabilmek için onları yüzeye sürüklerler, sonrasında ağızlarını 80-90° açıp, dillerini tersine çevirirler ve geniş bir kese oluştururlar.[19], [20] Böylece tek seferde 220 tonu bulabilen miktarlarda, kril içerikli suyu ağızlarına alabilirler.[21], [22], [23] Sonrasında suyu balina tarağı denen ifltreden geçirirler ve böylece krilleri sudan ayrıştırmış olurlar; geri kalan krili yutarlar.[24]

Etimoloji

Türün cins adı olan Balaenoptera, Latincede "balina" anlamına gelen balaena ve Antik Yunancada "yüzgeç" anlamına gelen pteron sözcüğünden gelmektedir. Belirleyici adı olan musculus ise Latincede "kas" anlamına gelmektedir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Üzücü! 3
  • Muhteşem! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Tebrikler! 1
  • Bilim Budur! 1
  • Umut Verici! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • ^ J. Calambokid, et al. (1997). Blue Whales. ISBN: 9780896583382. Yayınevi: Voyageur Press.
  • ^ W. F. Perrin, et al. (2002). Encyclopedia Of Marine Mammals. ISBN: 9780125513401. Yayınevi: Academic Press.
  • ^ J. Calambokidis, et al. (2009). Insights Into The Population Structure Of Blue Whales In The Eastern North Pacific From Recent Sightings And Photographic Identification. Marine Mammal Science, sf: 816-832. doi: 10.1111/j.1748-7692.2009.00298.x. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ C. M. Gabriele, et al. (2010). Sighting History Of A Naturally Marked Humpback Whale (Megaptera Novaeangliae) Suggests Ear Plug Growth Layer Groups Are Deposited Annually. Marine Mammal Science, sf: 443-450. doi: 10.1111/j.1748-7692.2009.00341.x. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ SciLogs. Scilogs. (28 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 28 Mayıs 2020. Alındığı Yer: SciLogs | Arşiv Bağlantısı
  • ^ P. J. Corkeron, et al. (1999). Why Do Baleen Whales Migrate?1. Marine Mammal Science, sf: 1228-1245. doi: 10.1111/j.1748-7692.1999.tb00887.x. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ P. Clapham. (2001). Why Do Baleen Whales Migrate?. Marine Mammal Science, sf: 432-436. doi: 10.1111/j.1748-7692.2001.tb01289.x. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ R. L. Pitman, et al. (2015). Whale Killers: Prevalence And Ecological Implications Of Killer Whale Predation On Humpback Whale Calves Off Western Australia. Marine Mammal Science, sf: 629-657. doi: 10.1111/mms.12182. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ J. W. Durban, et al. (2012). Antarctic Killer Whales Make Rapid, Round-Trip Movements To Subtropical Waters: Evidence For Physiological Maintenance Migrations?. Biology Letters, sf: 274-277. doi: 10.1098/rsbl.2011.0875. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ AvgarT., et al. (2013). On The Adaptive Benefits Of Mammal Migration1. Canadian Journal of Zoology, sf: 481-490. doi: 10.1139/cjz-2013-0076. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ D. E. Gaskin. (1982). The Ecology Of Whales And Dolphins. ISBN: 9780435622862. Yayınevi: Heinemann Educational Books.
  • ^ M. P. Heide-Jørgensen, et al. (2001). A New Technique For Deploying Satellite Transmitters On Baleen Whales: Tracking A Blue Whale (Balaenoptera Musculus) In The North Atlantic. Marine Mammal Science, sf: 949-954. doi: 10.1111/j.1748-7692.2001.tb01309.x. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ B. R. Mate, et al. (1999). Movements Of North Pacific Blue Whales During The Feeding Season Off Southern California And Their Southern Fall Migration. Marine Mammal Science, sf: 1246-1257. doi: 10.1111/j.1748-7692.1999.tb00888.x. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ S. H. Ridgeway. (1981). Handbook Of Marine Mammals. ISBN: 9780125885010. Yayınevi: Academic Press.
  • ^ D. A. Croll, et al. (1998). An Integrated Approch To The Foraging Ecology Of Marine Birds And Mammals. Deep Sea Research Part II: Topical Studies in Oceanography, sf: 1353-1371. doi: 10.1016/S0967-0645(98)00031-9. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ E. M. Oleson, et al. (2007). Behavioral Context Of Call Production By Eastern North Pacific Blue Whales. Marine Ecology Progress Series, sf: 269-284. doi: 10.3354/meps330269. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ W. E. Schevill. (1974). The Whale Problem: A Status Report. ISBN: 9780674950757. Yayınevi: Harvard University Press.
  • ^ D. Haley. (2021). Marine Mammals Of Eastern North Pacific And Arctic Waters. ISBN: 9780931397141.
  • ^ P. F. Brodie. (2011). Noise Generated By The Jaw Actions Of Feeding Fin Whales. Canadian Journal of Zoology, sf: 2546-2550. doi: 10.1139/z93-348. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ R. H. Lambertsen. (1983). Internal Mechanism Of Rorqual Feeding. Journal of Mammalogy, sf: 76-88. doi: 10.2307/1380752. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ K. Schwenk. (2000). Feeding: Form, Function And Evolution In Tetrapod Vertebrates. ISBN: 9780126325904. Yayınevi: Academic Press.
  • ^ J. A. Goldbogen, et al. (2013). Integrative Approaches To The Study Of Baleen Whale Diving Behavior, Feeding Performance, And Foraging Ecology. BioScience, sf: 90-100. doi: 10.1525/bio.2013.63.2.5. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ S. Fossette, et al. (2017). Resource Partitioning Facilitates Coexistence In Sympatric Cetaceans In The California Current. Ecology and Evolution, sf: 9085-9097. doi: 10.1002/ece3.3409. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ J. A. Goldbogen, et al. (2011). Mechanics, Hydrodynamics And Energetics Of Blue Whale Lunge Feeding: Efficiency Dependence On Krill Density. Journal of Experimental Biology, sf: 131-146. doi: 10.1242/jeb.048157. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 23:33:32 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3647

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Mavi Balina (Balaenoptera musculus). (2 Haziran 2015). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/3647
Bakırcı, Ç. M. (2015, June 02). Mavi Balina (Balaenoptera musculus). Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/3647
Ç. M. Bakırcı. “Mavi Balina (Balaenoptera musculus).” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 02 Jun. 2015, https://evrimagaci.org/s/3647.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Mavi Balina (Balaenoptera musculus).” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, June 02, 2015. https://evrimagaci.org/s/3647.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close