İnsanlar, Toplamda 50 Milyar Yıllık Evrime Denk Gelen Biyoçeşitliliği Yok Etmek Üzere!
Bu haber 4 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
- İndir
- Dış Sitelerde Paylaş
En tuhaf ve en harika türlerimizden bazıları, insan kaynaklı bir kriz dönemi olarak tanımlanan altıncı kitlesel yok oluşta, yok olmak için sırada bekleyen türler arasında.
Faaliyetlerimiz, poposuyla nefes alan "punk saçlı" Mary River kaplumbağasından (Elusor macrurus), büyük gözlü, fazladan ve garip bir baş parmağı olan ay-aylara kadar (Daubentonia madagascariensis) birçok önemli canlıyı yok ediyor. Imperial College London ve Londra Zooloji Topluluğu'ndan (The Zoological Society of London) filogenetikçi Rikki Gumbs, şöyle diyor:
Bunlar, gezegenimizdeki en inanılmaz ve en göz ardı edilen hayvanlardan bazılarıdır. Bacaksız kertenkele ve küçük, kör yılanlardan, kurtçuklara benzeyen ayaksız amfibilere kadar, çoğu yok olma yolunda ilerleyen bu büyüleyici canlılar hakkında çok az şey biliyoruz.
Ancak yok ettiğimiz, sadece bu türler değil. Ne risk aldığımızı ve özellikle günümüzdeki COVID-19 salgınıyla birlikte daha da kötüleşen yetersiz kaynaklara en iyi şekilde nasıl öncelik vereceğimizi anlamaya çalışan bilim insanlarına göre, evrimsel hayat ağacındaki bütün dalları kesiyoruz.
Gumbs ve uluslararası araştırmacılardan oluşan bir ekip, bu evrimsel tarihin ne kadarını yok ettiğimizi tahmin etmek için, yaşayan ve soyu tükenen türler (filogeni) arasındaki ilişkiyi gösteren bir modelle birlikte, 25.000'den fazla tür için yok olma riski verilerini kullandı.
Pangolinler ve tapirler gibi yakın akraba olan türlerin grupları, hayat ağacının bir dalı boyunca uzun yıllar süren ve yakında sonsuza dek yok olabilecek evrimsel tarihi temsil eder. Diğer taraftan, çok uzun bir evrimsel dalın geriye kalan tek sonucu olan eşsiz, evrimsel açıdan farklı olan türler de mevcuttur (ay-aylar gibi).
Bu kayıpların evrim ağacında incelenmesi, toplamda (kümülatif olarak) 50 milyar yıldan uzun bir süreye denk gelen evrimsel mirasın risk altında olduğunu gösteriyor. Birçok tür hakkında henüz yeterli veri olmadığı göz önüne alındığında, bu muhtemelen eksik bir tahmin olabilir; çünkü sadece karada yaşayan omurgalı hayvanlara yöneliktir. Gumbs şöyle diyor:
Analizlerimiz, küresel biyoçeşitliliği korumak için daha fazla çalışmazsak karşılaşacağımız kayıpların akıl almaz sayısını ortaya çıkardı. Bazı sayıları değerlendirmeye alırsak, sürüngenlerin kaybettiği evrimsel biyoçeşitliliğin tarihinin toplamda en az 13 milyar yıllık eşsiz bir evrimsel tarih olduğunu görüyoruz. Bu, Evren'in başlangıcından bu yana geçen yıl sayısına kabaca eşittir!
Evrimsel açıdan farklı türler, hayvanlar aleminde başka yerde görülmeyen özelliklere ve niteliklere sahiptirler. Eşsiz çevresel işlevlere sahip türlerin kaybı, farklı ortamlarda yaşam ağının daha da çözülmesine yol açabilir.
Örneğin, tapirlerin tohum çimlenmesi ve dağılmasında önemli bir rolü vardır; bu nedenle onların kaybı, ormandaki yuvalarını oluşturan bitkileri de etkileyebilir ve karşılığında bu bitkilere ihtiyaç duyan hayvanlar da etkilenebilir ve bu böyle devam eder. Bu durum, sevimsiz bir domino yığını gibidir. Ekip, makalelerinde şöyle yazıyor:
Analizlerimiz, yeri doldurulamaz sürüngen çeşitliliğinin yoğunluğunun, artan insan baskısıyla çakıştığını gösteriyor.
Sürüngenler, filogenetik çeşitliliklerinde amfibiler, kuşlar ve memelilerden daha fazla kayıpla karşı karşıya. Koruma çabalarına öncelik verildiğinde, daha çok gözden kaçan alanlarda, örneğin kurak ve yarı kurak bölgelerde, özellikle de Orta Doğu ve Afrika'nın bazı bölgelerinde yaşamaktalar. Ayrıca, bilinen sürüngenlerin yarısından fazlasına yönelik yok olma riski verileri elimizde henüz bulunmuyor.
Biyoçeşitliliğin "sıcak noktaları" olan Karayipler ve Batı Ghats gibi yerlerdeki temsilcileri, insan faaliyetlerinden en ağır şekilde etkilenme riskiyle karşı karşıyalar. Araştırmacılar, habitat yenileme faaliyetlerinin bu alanlara en büyük faydayı sağlayacağını söylüyorlar - ki bu, hepimiz için büyük faydalar sağlayabilir. Gumbs, CNN'den Amy Woodyatt'e şunları anlatıyor:
Tehdit altındaki türler hakkında sahip olduğumuz tüm verilerden, tarımsal gelişimin ve küresel et taleplerinin en büyük tehditler olduğunu biliyoruz. Çok geç değil - bu alanları ve türlerin nereye dayandığını hala tanımlayabiliriz. Bunları korumak ve bu alanları yeniden canlandırmak adına yapılan koruma faaliyetlerini etkileyebileceğimizi umuyorum.
Makale, Nature Communications dergisinde yayınlandı.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 9
- 7
- 3
- 3
- 3
- 3
- 2
- 2
- 2
- 1
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: Science Alert | Arşiv Bağlantısı
- ZSL. Human Activity Threatens Billions Of Years Of Evolutionary History. (26 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 1 Haziran 2020. Alındığı Yer: ZSL | Arşiv Bağlantısı
- D. P. McCarthy, et al. (2012). Financial Costs Of Meeting Global Biodiversity Conservation Targets: Current Spending And Unmet Needs. Science, sf: 946-949. | Arşiv Bağlantısı
- R. Gumbs. (2020). Global Priorities For Conservation Of Reptilian Phylogenetic Diversity In The Face Of Human Impacts. Nature Communications. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 07/12/2024 20:51:21 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8826
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Science Alert. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.