Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

LIDAR Teknolojisi Nedir? Nasıl Çalışır? Nerelerde Kullanılır?

LIDAR Teknolojisi Nedir? Nasıl Çalışır? Nerelerde Kullanılır? ZDNet
LIDAR Teknolojisi Kullanılarak Oluşturulmuş Bir "Nokta Bulutu"
9 dakika
17,670
  • Uzaktan Algılama ve Fotogrametri
  • Optik Mühendisliği

LIDAR, "Işık Tespiti ve Uzaklık Tayini" anlamına gelen "Light Detection and Ranging" sözcüklerinin kısaltmasıdır. En yalın haliyle; lazer ışınlarını kullanarak, nesnelerin, ölçüm aleti arasındaki uzaklığını ölçmeye yaran bir uzaktan algılama teknolojisidir. Işık hızında çalışması dolayısıyla ölçüm yaptığı alanı çok hızlı bir şekilde, yüksek doğrulukla ölçebilmektedir. Bu sayede, gerek topografik haritaların oluşturulmasında, gerekse diğer başka teknolojik çalışmalarda yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Bu konuya daha sonra geleceğiz; ancak önce, kısaca bu teknolojiyi mümkün kılan fizik tarihine bakış atalım.

Ulusal Ekolojik Gözlemevi Ağı'nın, Havadan Gözlem Platformu (NEON AOP) tarafından toplanan LiDAR verileri
Ulusal Ekolojik Gözlemevi Ağı'nın, Havadan Gözlem Platformu (NEON AOP) tarafından toplanan LiDAR verileri
National Ecological Observatory Network

20. yüzyılın başlarında, Albert Einstein ve Max Planck, ışığın sadece dalgalar halinde yayıldığını değil, aynı zamanda parçacıklar ("foton") halinde de yayıldığı gerçeğini ortaya çıkardılar. Bu sayede, hem ışığın doğasını daha iyi bir şekilde anlayabildik, hem de kuantum teorisinin temellerini atmış olduk. Fakat en nihayetinde, temel bilimlerde yaşanan böylesine olağanüstü bir gelişme, sadece yaşadığımız evreni, doğayı anlamamıza katkı sağlamaz, bunun yanında başka yepyeni teknolojilerin keşfine de büyük olanaklar sağlar.

Tüm Reklamları Kapat

Buna uygun olarak, ilerleyen yıllarda bu çığır açıcı bilimsel gelişme sayesinde, 1960 yılında, Theodore Maiman isimli bir Alman fizikçi, fotonları kullanarak oluşturduğu bir optik düzenek sayesinde ilk kez lazer ışımasını keşfetti.

Lazer ışınlarının keşfi, LIDAR için de büyük önem taşıyordu, çünkü LIDAR doğrudan lazer ışınlarını kullanarak çalışmaktaydı. Lazer keşfinin ardından, hemen bir yıl sonra karşımıza ilk LIDAR örneği çıkmaktaydı. Hughes Aircraft Company ismini taşıyan bir havacılık şirketi tarafından geliştirilen bu yeni ölçüm teknolojisi, birçok bilim dalında ve çok daha yeni teknolojilerde kullanılmaya başlanacaktı. Fakat ilk yıllarda beklediği değeri görmemiş, ancak 1980'li yıllara geldiğimizde kullanımının çeşitlendiği ve daha popüler olduğunu görmüş olacaktık.

Tüm Reklamları Kapat

LIDAR Teknolojisi Nasıl Çalışır?

LIDAR, aslında gayet basit bir çalışma prensibine sahiptir. Bunu yaparken de, RADAR (İng: "Radio Detection and Ranging", Tr: "Radyo Tespiti ve Uzaklık Tayini") teknolojisinden farklı olarak, radyo dalgaları yerine lazer ışınları kullandığı için sabit olarak değil, sürekli hareket halinde çalışmaya ihtiyaç duyar. Çünkü radyo dalgalarının her yöne yayılım yapmasının aksine lazer ışınları tek bir çizgi üzerinde yayılır. Bu nedenle, ya bir uçağa, ya da bir arabaya takılı olarak, etrafını sürekli tarar ve saniyede bazen 150.000 kadar lazer ışını göndererek, neredeyse yüz milyonlarca noktadan oluşan bir "nokta bulutu" meydana getirir.

Ağaçların ve Binaların Yükseklik Modelini Oluşturan LIDAR Nokta Bulutu Örneği
Ağaçların ve Binaların Yükseklik Modelini Oluşturan LIDAR Nokta Bulutu Örneği
GreenValley International

Bu nokta bulutunu oluşturabilmek içinse, Dünya veya Mars gibi herhangi bir diğer gezegen üzerinde bulunan nesnenin, LIDAR cihazına olan uzaklığını öğrenmek için, sadece bir bilgiye ihtiyaç duymaktadır: Nesneye gönderilen lazer ışınlarının algılayıcıya geri dönüş süresi. Çünkü zaten halihazırda lazer ışınlarının hızı bilinmektedir - ki bu hız, ışık hızıdır ve her zaman sabittir. Buna ek olarak zaman bilgisini de kattığımızda uzaklık bilgisini elde edebiliriz. Çünkü bildiğimiz üzere, uzaklığı (x) elde edebilmek için; hız (v) ile zamanı (t) çarpmaktayız (x=vtx= vt).

Fakat şunu da özellikle belirtmekte fayda var: Bahsettiğimiz geri dönüş süresi, aynı zamanda uçuş süresi olarak da kullanılmaktadır. Bunun nedeni, LIDAR cihazının takılı olduğu araç genel olarak bir planör veya drone olması ve haliyle ölçümün, hareket halindeyken yapılmasıdır. Bundan dolayı, ışınların geri dönme süresi yerine ışının geri dönmesine kadarki kat edilen zaman, yani "uçuş süresi" de hesaplamalarda sıklıkla kullanılmaktadır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Lazer ışınları; bir kez nesneye çarpma, bir kez de tekrardan algılayıcıya dönmesinden dolayı "iki" kez etkileşime girmektedir. Biz ise, sadece nesnenin uzaklığını bulmak istediğimiz için, ışık hızı ile aracın kat ettiği uçuş süresini çarptıktan sonra bu sonucu ikiye böleriz. Ve en nihayetinde şöyle bir formül ile karşılaşmış oluruz:

Ölçülen Nesnenin Uzaklığı = (Işık Hızı x Uçuş Süresi) / 2

LIDAR Teknolojisinde Uzaklığı Ölçerken Kullanılan Formül
LIDAR Teknolojisinde Uzaklığı Ölçerken Kullanılan Formül
Wikimedia

LIDAR'ın, bu ölçümlerden elde ettiği verinin ismi "sayısal yükseklik bilgisidir". Anlayacağımız, ölçüm yaptığı nesnenin konumunu hesaplamaz, sadece yükseklik bilgisini, yani "z" koordinat bilgisini hesaplar. Diğer koordinatları da tespit etmek için, LIDAR ile birlikte bir de GPS kullanırız ve böylelikle "x" ve "y" koordinat bilgilerini de elde etmiş oluruz.

Burada dikkat edilmesi gereken, ölçüm yapan aracın (örneğin, uçağın) bir yandan seyir halinde olmasının dışında, tahmin edilmesi güç hava halleri karşısında yalpalaması söz konusu olmasıdır. Tahmin edileceği üzere, en ufak bir yalpalama ve yön değişimi bile ölçümde hata meydana getirecektir. Bundan dolayı, atalet (eylemsizlik) ölçü birimi (IMU) ismi verilen ve jiroskop, manyetometre gibi araçları kullanarak bu sapmaları ölçen bir cihaz sayesinde, oluşan bu olumsuz durumun üstesinden gelmeye çalışırız.

LIDAR Teknolojisinin Sağladığı Avantajlar ve Dezavantajlar

LIDAR, uzaktan algılayıcılar arasında elbette tek başına değildir. Daha meşhur olan ve sıklıkla kullanılan RADAR teknolojisi, az önce de söz ettiğimiz gibi, lazer ışınlarının aksine radyo dalgalarını kullanmaktadır. Bu iki olgunun varlığından yararlanarak çalışan bu teknolojilerin birbirlerine karşı bazı üstünlükleri ve zayıflıkları bulunmaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

LIDAR teknolojisinin RADAR'a kıyasla sağladığı avantajlardan ilki, lazer ışınlarının kısa dalga boyuna sahip olması sayesinde oluşturduğu sayısal modellerin çözünürlüğü daha yüksek olması ve bu nedenle küçük nesneleri tespit etmekte çok daha iyi bir seçim haline gelmesidir. Diğer bir önemli avantajı ise, güçlü bir hassasiyete sahip olması sayesinde bir nesnenin 3 boyutlu görüntüsünü tam olarak oluşturabilmesidir. Anlayacağımız, kısa menzilli uzaktan algılama ve fotogrametri çalışmalarında LIDAR, RADAR'a kıyasla çok daha yüksek doğruluğa sahip sonuçlar verebilmektedir.

LIDAR ile RADAR Arasındaki Çözünürlük Farkı
LIDAR ile RADAR Arasındaki Çözünürlük Farkı
FierceElectronics

Fakat LIDAR teknolojisinin de dezavantajlı olduğu noktalar vardır. Örneğin, LIDAR teknolojisi RADAR'a kıyasla oldukça pahalıdır. Hatta bu, LIDAR'ın en önemli dezavantajıdır diyebiliriz. Diğer bir olumsuz özelliği ise, kullandığı teknolojinin gece veya kötü hava şartlarında, RADAR'a kıyasla çok daha sınırlı bir kullanıma sahip olmasıdır. Son olarak ise, RADAR teknolojisine kıyasla daha yüksek çözünürlükte veri elde edebiliyor olsa da lazer ışınları radyo dalgalarına göre daha kısa mesafelere ulaşabilirler ve bu yönüyle büyük ölçekli çalışmalarda ve kullanımlarda (örneğin, gemicilikte) RADAR teknolojisi daha kullanışlıdır diyebiliriz.

LIDAR Teknolojisinin Kullandığı Alanlar

LIDAR, günümüzde henüz RADAR kadar popüler değildir. Fakat LIDAR teknolojisinin kullandığı alanların sayısına bakacak olursak birbirinden farklı, yaklaşık 50 alana büyük hizmetler sağlamaktadır. Bunlardan birkaçına hızlıca göz atacak olursak:

Tarım

Tarım alanlarının yüksek doğruluğa sahip, sayısal yükseklik bilgisini elde ederek hangi alanların daha fazla eğime sahip olduğu veya hangi yöne bakan alanların daha fazla güneşlendiğini öğrenmemizi sağlar. Böylelikle, tarım alanlarını üretim değerine bakarak sınıflandırabiliriz ve alanları daha verimli kullanabiliriz. Öyle ki, sadece ekim için değil, gübreleme işleminde hangi alanların önceliğe sahip olacağını da bu sayede çok doğru bir şekilde belirleyebiliriz.

Tüm Reklamları Kapat

Ormancılık

Orman alanlarının planlanmasında ve yönetilmesinde sıklıkla başvurulan bir teknolojidir. Örneğin, bir ormandaki biyo-kütle hacmini ve ağaç sayısını tespit edebilmemizi sağlar. Bunun yanında, orman alanlarının hangi silvikültürel işlemden geçmesi gerektiğini veya hangi alanların bozuk orman statüsünde olduğunu belirlememize yarar. Bunların dışında, belki daha önemli olarak, orman yangınlarıyla mücadele planları yaparken, yangın anında hangi rotaları kullanabileceğimizi gösterebilir.

Hava Kirliliği

Lazer ışınları, kendi dalga boyuna eşit veya daha büyük nesneleri yakalayabildiği için, özellikle yüksek nüfuslu kentsel alanlardaki hava kirliliğinin ne boyutta olduğunu ve nasıl bir değişime uğradığını tespit ederken LIDAR teknolojisini kullanabiliriz. Örneğin, havadaki karbondioksit, sülfür dioksit ve metan gibi kirleticilerin varlığını ve ne oranda olduklarını bu sayede öğrenebiliriz.

LIDAR Kullanılarak Oluşturulmuş Örnek Bir Hava Kirliliği Haritası
LIDAR Kullanılarak Oluşturulmuş Örnek Bir Hava Kirliliği Haritası
Urban air pollution monitoring using scanning Lidar

Su Baskın ve Akış Modelleri

LIDAR, yüksek çözünürlükte sayısal yükseklik bilgisi elde edebiliyor olması sayesinde, nehir yataklarının üzerinde köprü modellenmesi işleminde, nehrin o anki durumunu ve gelecekteki genişleme kapasitesini öğrenebiliriz. Bunların dışında, herhangi bir bölgenin eğim ve topoğrafya haritalarını oluşturabiliyor olmasıyla, su akış çizgilerinin belirlenmesinde ve tahmin ya da ilerleme yönü gibi analizlerin yapılabilmesinde, kısaca afet planlamalarının hazırlanmasına bu yönüyle büyük katkılar sağlar.

Bina modelleme

Yine, yüksek çözünürlükte 3 boyutlu modellemeler yapabiliyor oluşu nedeniyle, modeli yapılacak binanın üzerinde düşük irtifa uçuşlar yapılarak istenilen veriler elde edilebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
ANTROPOLOJİ KURAMLARI TARİHİ

Çok satanlar listesine girmiş bu kuramsal metnin beşinci baskısı, daha çok toplumsal cinsiyet ve cinsellik konularını kapsayacak şekilde ve Dijital Çağın Antropolojileri ile ilgili yeni bir bölümü içeren önemli güncellemelerin de eklenmesiyle tekrar gözden geçirilmiştir. Anahtar sözcük tanımları sayfaların alt kısmında tekrar belirtilmiş ve okuyucular için daha güçlü bir bağlam oluşturmak adına kuramcılarla ilgili biyografik bilgiler geliştirilmiştir. İster tek başına isterse de Antropoloji Kuramları Tarihi Üzerine Okumalar adlı rehber baskı ile okunsun, bu metin esnek ve kullanımı kolay formatıyla lisans seviyesinde antropoloji dersleri veren eğitimcilere geniş bir kapsam sağlamaktadır.

Erickson ve Murphy, en önemli antropoloji düşünürlerinin sosyal ve politik bağlamlarını ustaca açıklayan, kronolojik ve kapsamlı bir antropoloji kuramları tarihi sunmaktadır. Bu metin antropolojinin alt dallarının ve elbette bütünsellik esasının yegâne katkılarından faydalanarak, antropoloji eğitimi veren kişilere ve öğrencilere yönelik kuramın açık ve karmaşık yanları üzerine bir inceleme sunmaktadır. Yeni baskı, önceki baskılar genişleterek mevcut en güçlü teori metni haline getirilmiştir.

(Jennifer Wies, Eastern Kentucky Üniversitesi)

Bu metindeki malzemeleri etkileyici buldum. Her tarih dönemi için etkileyici, düşündürücü sorular ve geniş kapsamlı, güncel okuma listesi sağlayan bu metin, katılımcı öğrenmeyi ve öğrencileri malzemeyi derinlemesine incelemeye teşvik etmek için muazzam bir araç.

(Marjorie Snipes, West Georgia Üniversitesi)

Devamını Göster
₺55.00
ANTROPOLOJİ KURAMLARI TARİHİ

Ulaşım

Halihazırda, yolların ve çevresinin ne durumda olduğunu tespit etmekte kullanılır. Bunun yanında, yeni yol planlarını hazırlarken; güzergah tespitini, kaç şeritli olacağını, hangi bölgeye ne kadar kazı ve dolgu yapılacağını, eğiminin kaç olacağını ve son olarak kalite standardını belirleyebilmemize yardımcı olur.

Otonom Araçlar ve Akıllı Telefonlar

Otonom araçların, etrafındaki binalarla, arabalarla veya canlılarla olan uzaklığını 200 metreye kadar belirleyerek aracın güvenli bir şekilde yol alabilmesini sağlar. Yani, bir nevi aracın gözü olarak işlev görmektedir. Öyle ki, sadece birkaç santimetrenin ayrıntısını bile 100 metre uzaklıktan tespit edebilir! Fakat dezavantajları bölümünde bahsettiğimiz gibi, şu anda yüksek maliyetli olması nedeniyle kullanılıp kullanılmaması tartışma konusudur.

LIDAR Uzaktan Algılayıcısına Sahip Bir Otonom Aracın Simüle Edilmiş Görüntüsü
LIDAR Uzaktan Algılayıcısına Sahip Bir Otonom Aracın Simüle Edilmiş Görüntüsü
Velodyne Lidar

Akıllı telefonlarda ise durum farklıdır. Yakın zamanda, iPhone 12 Pro akıllı telefon modelinde kullanılmaya başlanan LIDAR uzaktan algılayıcılar, şu anda daha çok tasarım amaçlı olmak üzere, 5 metre uzaklık içerisindeki alanın 3 boyutlu modelini üreterek, oluşturulan model üzerinden anlık değişim yapma olanağı sunar. Bunun yanı sıra oyun sektöründe, arttırılmış gerçeklik teması üzerinden, oyunların doğrudan, ev gibi ortamlarda oynanmasını mümkün kılar - ki bu yönüyle VR (İng: "Virtual Reality, Tr: "Sanal Gerçeklik") teknolojisinin tam tersini, yani oynanan oyunun kendi dünyasındaki gerçekliği artırmaktan çok, gerçek dünyanın içerisine oyunları entegre eder. Aşağıdaki videodan da, akıllı telefon üzerinden nasıl tasarım amaçlı kullanıldığını görebiliriz.

Robotik

Otonom araçlardaki kullanımına çok benzer olarak, yine bulunduğu robotun adeta bir gözü gibi çalışır ve yüksek hızda çalışıyor olması sayesinde robotların çevreleriyle anlık olarak etkileşime girebilmesine olanak sağlar - ki hem bu yönü, hem de yüksek çözünürlükte veri elde edebiliyor oluşu onu, robotik alanındaki çalışmalar için çok önemli bir yerde tutar.

Buna uygun olarak, aşağıdaki videodan Boston Dynamics'in LIDAR sensörünü kullanarak ürettiği robotların deney videosunu izleyebiliriz.

Sonuç

Görebileceğiniz gibi LIDAR teknolojisi, yüksek isabetli ve yüksek çözünürlüklü analizler yapılması gereken durumlarda çok önemli bir teknoloji olarak karşımıza çıkmaktadır. Maliyeti ve az sayıda da olsa belirli kısıtlara sahip olması bakımından kimi zaman RADAR'ın yerini alamasa da, ışığın gücünden faydalanarak teknolojimizi daha ileri götürebilmekteyiz ve bu, Dünya'mızı daha da yaşanabilir bir yer yapma çabamıza büyük katkılar sağlamaktadır.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
23
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 9
  • Muhteşem! 3
  • İnanılmaz 2
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Umut Verici! 1
  • Güldürdü 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/04/2023 21:07:52 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10214

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Dünya
Gıda Güvenliği
Böcek
Coronavirus
Charles Darwin
Hamile
Gün
Amerika Birleşik Devletleri
Evrim Teorisi
Evrim
Su Ayısı
Mistik
Hareket
Akciğer
Koruma
Sars
Yavru
İnsan Evrimi
Eşeyli Üreme
Hematoloji
Taksonomi
Doğal Seçilim
Kimyasal
Diş Hastalıkları
Periyodik Tablo
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Size Özel
Güncel
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Kalaycık, et al. LIDAR Teknolojisi Nedir? Nasıl Çalışır? Nerelerde Kullanılır?. (3 Mart 2021). Alındığı Tarih: 1 Nisan 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10214
Kalaycık, B., Bakırcı, Ç. M. (2021, March 03). LIDAR Teknolojisi Nedir? Nasıl Çalışır? Nerelerde Kullanılır?. Evrim Ağacı. Retrieved April 01, 2023. from https://evrimagaci.org/s/10214
B. Kalaycık, et al. “LIDAR Teknolojisi Nedir? Nasıl Çalışır? Nerelerde Kullanılır?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 03 Mar. 2021, https://evrimagaci.org/s/10214.
Kalaycık, Berkay. Bakırcı, Çağrı Mert. “LIDAR Teknolojisi Nedir? Nasıl Çalışır? Nerelerde Kullanılır?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, March 03, 2021. https://evrimagaci.org/s/10214.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.