Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kronik Stres Beyni Konfor Besinlerine Yönlendiriyor!

Kronik Stres Beyni Konfor Besinlerine Yönlendiriyor! Paleo Leap
4 dakika
1,632
Tüm Reklamları Kapat

Günümüz dünyasında insanların en çok deneyimlediği duygu durumlarından birisi strestir. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre stres; zorlayıcı bir durumdan kaynaklanan zihinsel bir gerilim veya endişe hali olarak tanımlanabilir.[1]

Hayati bir tehlike sezen primat beyninde Savaş ya da Kaç tepkisi olarak gözlemlenen ve amigdalayı tetikleyen stres; günümüzde modern insanın toplumsal ve bireysel hayatının neredeyse her alanında karşımıza çıkmaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

Sol tarafta sağlıklı bir insan beyni, sağda ise kronik strese maruz kalmış bir beyin yer almaktadır.
Sol tarafta sağlıklı bir insan beyni, sağda ise kronik strese maruz kalmış bir beyin yer almaktadır.
The Conversation

Stresin belirtileri ve insanların strese nasıl yanıt verdiği kişiden kişiye değişmektedir. Kronik stres, vücudun kalori ve besin kullanımını çeşitli şekillerde etkileyerek birçok besinin kullanımını ve atılımını artırır.[2] Bu sebeple stres, yeme alışkanlıklarını olumsuz yönde etkileyebilecek ve hatta gelecekte ciddi sorunlara yol açabilecek bir davranışlar zinciri oluşturabilir.

Garvan Tıbbi Araştırmalar Enstitüsü'nden bir ekip; konfor besini (İng: "Comfort food") olarak adlandırılan, insanı iyi hissettiren ve genelde yüksek karbonhidrat ve kalori değerlerine sahip yiyeceklerle birleşen stresin; beyinde daha fazla yemek yemeyi tetikleyen, tatlı yeme isteğini fazlasıyla artıran ve aşırı kilo alımıyla sonuçlanan değişiklikler yarattığını gözlemledi.

Tüm Reklamları Kapat

Stres, Beynin Tokluğa Verdiği Sinyali Geçersiz Kılıyor Olabilir!

Araştırmayı gerçekleştiren bilim insanları, stresin beynin tokluğa verdiği doğal tepkiyi geçersiz kıldığını ve daha lezzetli yiyecekler yemeyi teşvik eden kesintisiz ödül sinyallerine yol açtığını tespit ettiler. Beynin "lateral habenula" isimli kısmında gerçekleşen ve aktive olduğunda genellikle ödül sinyallerini baskılayan sinyaller hakkında araştırmanın kıdemli yazarı ve Garvan Enstitüsü'nde ziyaretçi bilim insanı olarak çalışan Profesör Herzog şöyle söylüyor:

Bulgularımız, stresin yemekten alınan zevki azaltan doğal bir beyin tepkisini geçersiz kılabileceğine işaret ediyor. Bu da beynin yemek yedikçe ödül tepkisi almaya devam etmesi demek.

Kilo Alımı ve Stres İlişkisine Bir Bakış

Stresli zamanlarda az yiyen insanlar olsa da çoğu insan, yoğun stres yaşadığı anlarda normalde tükettiğinden daha fazla besin tüketiyor ve yüksek kalori, şeker ve yağ oranına sahip yemekler tercih ediyor.

Araştırmacılar, bu yeme alışkanlıklarını neyin yönlendirdiğini anlamak için beyindeki farklı bölgelerin kronik strese verdiği tepkilerin diyete göre nasıl değiştiğini fareler üzerinden araştırdı. Makalenin yazarlarından Dr. Kenny Chi Kin Ip çalışma hakkında şöyle söylüyor:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Normalde beynin ödül tepkisini kapatmakla ilgilenen ve lateral habenula olarak bilinen bölgenin, kısa sürede yüksek yağ alınan bir diyetle beslenen farelerde hayvanı aşırı yemekten korumak için aktifleştiğini keşfettik. Ancak, kronik stres altındayken beynin bu kısmı pasifti ve ödül sinyallerinin aktif kalmasına ve haz için beslenmeyi teşvik etmesine izin verdi. Yüksek yağ içeren diyetlerle beslenen stresli farelerin aynı diyetle beslenen stresli olmayan farelere göre iki kat daha fazla kilo aldığını bulduk.

Araştırmayı yürüten ekip, kilo alımının merkezinde beynin strese doğal yanıt olarak ürettiği NPY molekülünün olduğunu keşfetti. Yüksek yağlı bir diyet takip eden stresli farelerde NPY molekülünün lateral habenula bölgesindeki beyin hücrelerini aktive etmesi engellendiğindeyse fareler daha az konfor besini tükettiler; bu da daha az kilo alımıyla sonuçlandı.

Stres, Şekerli Yiyecek Tüketimini Artırıyor!

Araştırmanın sonraki aşamasında bir sukraloz tercih testi gerçekleştirilerek farelerin normal su ile yapay olarak tatlandırılmış su arasında seçim yapmalarına izin verildi. Profesör Herzog; yüksek yağla beslenen stresli farelerin sadece yüksek yağlı bir diyetle beslenen farelere göre üç kat daha fazla sukraloz tükettiğini gözlemlediklerini söylüyor. Bu gözlem, stresin yalnızca yemek yerken daha fazla ödül sinyalini aktive etmekle kalmayıp özellikle tatlı ve lezzetli yiyecekler için sürekli bir isteğe neden olduğunu gösteriyor. Ayrıca Herzog, düzenli bir diyet uygulanan stresli farelerde tatlandırılmış su için aynı tercihin görülmediğini vurguluyor.

The Scientist

Stres, Vücudun Sağlıklı Enerji Dengesini de Bozuyor!

Araştırmacılar; bulgularının stresi, beynin enerji ihtiyaçlarını dengeleme konusundaki doğal yeteneğini geçersiz kılabilecek yeme alışkanlıklarının kritik bir düzenleyicisi olarak tanımladığını belirtiyor. Herzog bu durumu şöyle açıklıyor:

Stresli durumlarda çok fazla enerji kullanmak kolaydır ve ödül duygusu sizi sakinleştirebilir; ancak bu gıda yoluyla enerji artışının yararlı olduğu zaman gerçekleşir. Uzun süreler boyunca stres yaşadığınızdaysa stres denklemi değişiyor gibi görünüyor; bu senaryoda vücut için kötü bir şey olan yemek yemeyi sürdürme davranışı gözleniyor.

Bu araştırma, hangi seviyede stresin sağlıklı enerji metabolizmasını tehlikeye atabileceğini vurguluyor. Uzun süreli stresle baş başaysanız sağlıklı bir diyet takip etmeye çalışmak ve abur cuburdan uzaklaşmak gerektiğini bilmeniz gerekiyor.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
16
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Bilim Budur! 5
  • Tebrikler! 4
  • İnanılmaz 2
  • Üzücü! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Korkutucu! 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 27/09/2023 21:44:56 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/15026

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Süpernova
Dişler
Hukuk
Karar Verme
Sars
Kişilik
Normal Doğum
Konuşma
Epidemik
Dinozorlar
Teknoloji
Rna
Virüs
Eğilim
Taksonomi
Mikrop
Alkol
Kadın Sağlığı
Kuyrukluyıldız
Kertenkele
Mavi
Depresyon
İmmünoloji
Cinsellik
İlişki
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Plastik Problemimizi Bakterilerle Çözebilir miyiz?
Plastik Problemimizi Bakterilerle Çözebilir miyiz?
Hindistan'ın Ay'da İşi Ne?
Hindistan'ın Ay'da İşi Ne?
Arılar Başka Ülkeye Götürüldüğünde
Arılar Başka Ülkeye Götürüldüğünde "Jetlag" Hisseder mi? | Arılarda İnsan Gibi Zaman Algısı
Su Altına Daldığınızda Neden
Su Altına Daldığınızda Neden "Huzur" Hissediyorsunuz?
Erken Ölüm Riskinizi Şimdi Test Edin!
Erken Ölüm Riskinizi Şimdi Test Edin!
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
G. I. o. M. Research, et al. Kronik Stres Beyni Konfor Besinlerine Yönlendiriyor!. (6 Temmuz 2023). Alındığı Tarih: 27 Eylül 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/15026
Research, G. I. o. M., Dirice, S. Y., Alparslan, E. (2023, July 06). Kronik Stres Beyni Konfor Besinlerine Yönlendiriyor!. Evrim Ağacı. Retrieved September 27, 2023. from https://evrimagaci.org/s/15026
G. I. o. M. Research, et al. “Kronik Stres Beyni Konfor Besinlerine Yönlendiriyor!.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, 06 Jul. 2023, https://evrimagaci.org/s/15026.
Research, Garvan Instute of Medical. Dirice, Serkan Yasin. Alparslan, Eda. “Kronik Stres Beyni Konfor Besinlerine Yönlendiriyor!.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, July 06, 2023. https://evrimagaci.org/s/15026.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close