Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Açlığı ve Tokluğu Kontrol Eden Hormonlar: Yavaş Yemek Hızlı Doymamızı mı Sağlıyor?

Açlığı ve Tokluğu Kontrol Eden Hormonlar: Yavaş Yemek Hızlı Doymamızı mı Sağlıyor? Pixabay
Bir kahvaltı öğünü
4 dakika
17,887
Tüm Reklamları Kapat

Beslenmek bütün canlıların gerçekleştirdiği ve canlılık koşullarının devamı için zorunlu bir eylemdir. Dolayısıyla bütün insanlar yemek yer. Peki neden bazı insanlar daha geç doygunluğa ulaşır ve bu sebepten daha çok yer? Bu insanların vücutlarının gerçekten besine ihtiyaçları mı çoktur, yoksa yemek yeme hızları tokluğa ulaşma sürelerinde etkili midir? Gelin bu sorulara hep beraber cevap bulalım.

İştaha Etki Eden Hormonlarımız

Vücudumuzda iştahı düzenleyen iki tane sistem bulunur: Bunlardan biri endokrin sistemimizdir, diğeri ise sinir sistemimizdir. Bu iki sistemin bağlantısı ile "nöroendokrin sistemi" olarak da bilinen sistemimiz meydana gelir.

Tüm Reklamları Kapat

Nöroendokrin sistemi vücudumuzdaki pH, stres, duygu durumu ve açlık-tokluk seviyelerinin değişmesine duyarlıdır ve endokrin bezlerini uyararak hormonların salınmasını sağlamaktadır. ''Vagus'' siniri beyin ile bağırsaklarımız arasında direk olarak bir bağlantı kuran önemli bir sinirdir ve nöröendekrin sistemde oldukça önemli bir rol oynar. Bu sinire etki ederek iştahımıza tesir eden birçok hormon vardır. Bu hormonlar şu şekilde sıralanabilir;

Kalsitonin

  • Az sonra inceleyeceğimiz gastrin hormonuna karşı, ona zıt etki edecek şekilde salgılanır.
  • Kandaki kalsiyum seviyesini değiştirir.
  • Tiroid bezlerindeki ve pankreastaki hücreler tarafından salgılanır.
  • Yeme işlemi üzerinde "ince ayar" gerektiren sinyaller için tamamlayıcı bir hormondur.

Amilin

  • Öğünlerden sonra insüline eşlik eden bir hormondur.
  • Pankreastan salgılanır.
  • Mide boşalmasını geciktirir ve glukagon hormonunu baskılar.

GLP-1 (glukagon benzeri peptid-1)

  • Kan şekeri normalin üzerinde olduğunda salınır.
  • Bağırsaktaki hücreler tarafından salgılanır.
  • İnsülin ve amilin sentezini uyararak beyni yemeği durdurması yönünde uyarabilir.

Leptin

  • Tokluk hormonu olarak da bilinir ve doyduğunuzu beyninize bildirir.
  • Yağ hücrelerinden salgılanır.
  • Düşük leptin seviyesi, yavaş metabolizma ve daha çok besin tüketimi demektir.

Gastrin

  • Mideye besin girişi olduğu zaman salgılanır.
  • Protein içeriği yüksek besinler daha çok gastrin salınımını uyarır.
  • İnce bağırsaktaki ve midedeki hücreler tarafından salgılanır.
  • Midedeki sindirim işlemlerini başlatır.

Sekretin

  • Mide asitleri on iki parmak bağırsağına (ince bağırsağın girişi) ulaştığında on iki parmak bağırsağı tarafından salgılanır.
  • Pankreastan bikarbonat iyonu ve karaciğerden safra salınımını uyarır.

Kolesistokin (CCK)

  • İnce bağırsağa protein ve yağların girişi ile salınır.
  • İnce bağırsak hücreleri tarafından salgılanır.
  • Safranın boşaltılmasını ve sindirim enzimlerinin salgılanmasını sağlar.

Gastrik İnhibitör Polipeptid (GIP)

  • Duodenum ve jejunum mukozasından salınır.
  • Kimusun yağ ve glikoz içeriğiyle uyarılır.
  • Mide motilitesini (hareketini) ve asit, pepsinojen, gastrin gibi salgılarını baskılar (inhibe eder).
  • İnce barsak salgılamasını ve insülin salınımını uyarır.

Motilin

  • Sindirim arası periyotlarda hareketten sorumludur.
  • Duodenumdan salınır.
  • Kanalı bir sonraki besine hazırlar.
  • Tıpkı CCK gibi, safra kesesi kasılmasını uyarır.

Somatostatin

  • Pankreasın ve sindirim kanalı mukozasının D hücrelerinden salınır.
  • Asit fazlalığı ile uyarılır.
  • Gastrin, sekretin, motilin salgılarını baskılar.

PYY3-36

  • Öğünden sonraki 1 saat içinde bağırsaklardan salgılanır ve iştahı baskılar.
  • Her ne kadar çok faktörlü ve karmaşık bir hastalık olsa da, obezitenin olası nedenlerinden birinin PYY3-36 hormonu eksikliği olduğu düşünülmektedir.

Ghrelin

  • Açlık hormonu olarak da bilinir. Yetersiz besin alımında ve açlık durumunda salınır.
  • Aslen mide tarafından salgılanır. Ancak hipotalamus, hipofiz, tükrük bezi, tiroid bezi, ince bağırsak, böbrekler, kalp, pankreasın alfa hücreleri ve gonadlarda da sentezlenebilir.
İştahımızı hormonlarımız kontrol eder
İştahımızı hormonlarımız kontrol eder
Pixabay

Yavaş Yemek Yemek Bizi Daha Çabuk mu Tokluğa Ulaştırıyor?

Toplumlar arasında kimi derin yeme farklılıkları bulunsa da ''yavaş yemek seni daha çabuk doyurur'' gibi cümleler her toplumda sık sık kullanılır. Peki bu cümleler doğru mudur? Bilimsel olarak evet, bu cümleler doğrudur.

Tüm Reklamları Kapat

Sindirim ve sinir sistemimiz arasındaki karmaşık bağlantıyı hormonlarımız kurar. Bu hormonların sentezinin uyarımı ve salgılanıp beyni uyarması süreci yaklaşık 20 dakika sürer. Bu da demek oluyor ki, aslında vücudumuz için yeterli besini alsak bile beynimize doyduğumuz bilgisi geç gittiği için fazladan yemeğe devam ederiz. Bu yüzden yavaş yemek yiyerek ghrelin hormonunun beynimizi uyarması için yeterli süreyi tanıyabiliriz.

Hızlı Yemek Yemek Kilo Artışına mı Yol Açıyor?

Mantıksal olarak bu sorunun cevabı evet olarak verilebilir. Çünkü hızlı yiyerek normalde yiyebileceğinizden çok daha fazlasını yiyebilirsiniz. Daha fazla kalori tüketmek de doğal olarak kilo artışına sebep olacaktır. Japonya'da 2006 yılında 4000 orta yaşlı birey üzerinde yapılan bir çalışmada, kendini çok hızlı yemek yiyen biri olarak tanımlayan insanların tanımlamayanlara göre 20 yaşlarından beri daha çok kilo aldığı gösterilmiştir. Yine Japonya'da 529 erkek üzerinde 8 yıllık süreçte yapılan bir diğer çalışmaya göre çok hızlı yemek yiyenlerin yavaş ve orta hızda yiyenlere göre iki kat aha fazla kilo aldığı gösterilmiştir.

Yavaş yemek için yemeğin bilgisayar karşısında yenilmemesi öneriliyor
Yavaş yemek için yemeğin bilgisayar karşısında yenilmemesi öneriliyor
Bustle

Sonuç

Yavaş yemek yemek, besinleri daha uzun süre çiğneyerek daha iyi bir fiziksel sindirim yapmanıza olanak sağlar. Bu yüzden de yavaş yiyerek daha az sindirim sorunu yaşayabilirsiniz. Aynı zamanda yavaş yiyerek vücut ağırlığınızı kontrol altında tutabilirsiniz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
93
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 31
  • Muhteşem! 12
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 12
  • Bilim Budur! 5
  • İnanılmaz 4
  • Merak Uyandırıcı! 4
  • Üzücü! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/12/2023 14:06:42 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7933

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Tüy
Sosyal Mesafelendirme
İfade
Canlı Cansız
Tarih
Antik
Dalga
Atom
İspat
Stres
Uçuş
Ufo
Evrenin Genişlemesi
Damar
Patojen
Bilim Felsefesi
Felsefe
Oyun Teorisi
Bilim
Gezegen
İnsanın Evrimi
Mistik
Mantar
Uzay Aracı
Eczacılık
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Türkiye Kıyıları Nasıl SONSUZ Uzunlukta Olabilir? | Sahil Paradoksu!
Türkiye Kıyıları Nasıl SONSUZ Uzunlukta Olabilir? | Sahil Paradoksu!
Bu Motor, Nasıl Havada Asılı Durabiliyor?
Bu Motor, Nasıl Havada Asılı Durabiliyor?
İnternet Nasıl Çalışıyor? İzlemek İstediğimiz Videoları Bize Nasıl Gösteriyor?
İnternet Nasıl Çalışıyor? İzlemek İstediğimiz Videoları Bize Nasıl Gösteriyor?
Matematikten Neden Bu Kadar Korkuyorsunuz?
Matematikten Neden Bu Kadar Korkuyorsunuz?
Satranç Oynayarak Günde 6000 Kalori Yakmak Mümkün mü?
Satranç Oynayarak Günde 6000 Kalori Yakmak Mümkün mü?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
C. Çolak, et al. Açlığı ve Tokluğu Kontrol Eden Hormonlar: Yavaş Yemek Hızlı Doymamızı mı Sağlıyor?. (22 Ağustos 2019). Alındığı Tarih: 9 Aralık 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7933
Çolak, C., Bakırcı, Ç. M. (2019, August 22). Açlığı ve Tokluğu Kontrol Eden Hormonlar: Yavaş Yemek Hızlı Doymamızı mı Sağlıyor?. Evrim Ağacı. Retrieved December 09, 2023. from https://evrimagaci.org/s/7933
C. Çolak, et al. “Açlığı ve Tokluğu Kontrol Eden Hormonlar: Yavaş Yemek Hızlı Doymamızı mı Sağlıyor?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 22 Aug. 2019, https://evrimagaci.org/s/7933.
Çolak, Canberk. Bakırcı, Çağrı Mert. “Açlığı ve Tokluğu Kontrol Eden Hormonlar: Yavaş Yemek Hızlı Doymamızı mı Sağlıyor?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 22, 2019. https://evrimagaci.org/s/7933.
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close