Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Koronagraf Nedir? Güneş'in Korona Tabakasından Saçılan Işınlar Neden Önemlidir?

Koronagraf Nedir? Güneş'in Korona Tabakasından Saçılan Işınlar Neden Önemlidir? NASA
3 dakika
1,974
Evrim Ağacı Akademi: Güneş Sistemi ve Gezegenler Yazı Dizisi

Bu yazı, Güneş Sistemi ve Gezegenler yazı dizisinin 20. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Güneş Sistemi İçin Bir Kılavuz: Güneş Sistemi İçindeki Cisimler Hakkında Neler Biliyoruz?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Koronagraf, Güneş’ten gelen ışığı engelleyerek araştırmacıların canlı bir yıldızın “korona” adı verilen sıcak, ince ve en dıştaki katmanının gözlemlemesini sağlayan araçtır. Fransız gök bilimci Bernard Lyot 1930’lu yıllarda koronagrafı icat ettiğinden beri bu araç pek çok alanda kullanıldı.[1]

Güneş’in korona katmanı, normal zamanda yalnızca Güneş tutulmaları sırasında gözlenebilir. Ay, Güneş’in önünce geçtiğinde, parlak merkez katmanlarını görmemizi engeller ve Güneş’in daha az parlak olan korona katmanının görünmesini sağlar. Koronagraf, bir teleskobun içine yerleşir ve bu doğal fenomeni Güneş ışınlarını seçici olarak engelleyen bir maske ile taklit eder.

Tüm Reklamları Kapat

Güneş ve Helyosferik Gözlemevi (SOHO), Güneş'ten kopan koronal kütleyi (Güneş'in solundaki parlak daire) yakalamak için koronagraf kullandı.
Güneş ve Helyosferik Gözlemevi (SOHO), Güneş'ten kopan koronal kütleyi (Güneş'in solundaki parlak daire) yakalamak için koronagraf kullandı.
ESA&NASA/SOHO/GSFC

Gezegenler ile yörüngesinde dolandıkları yıldızlar arasında genellikle bin kat ila bir milyar kat arasında bir parlaklık farkı olur.[2] Dolayısıyla bu aşırı güçlü yıldızın ışığını engellemeden onları gözlemlemek, neredeyse imkansız hale gelir. Güncel olarak geliştirilen yeni koronagraf çeşitleri, bilim insanlarının uzaktaki dış gezegenlerden gelen ışınları direkt olarak görmelerini sağladı.

Özelleşmiş bu koronagraflar, merkezdeki yıldız için bir filtre görevi görüp ondan gelen ışınları tutarken, gezegenden gelen küçük ışık parçalarının geçmesine izin verir. Uzayda ayrılmalarından dolayı küçük açı farklarıyla gelen yıldız ile dış gezegenin ışığını ayırmak zahmetli bir süreçtir. Yıldız ışığını maskeleyen koronagrafla birlikte, şekil değiştirebilen bir ayna da gezegenlerin bulanık görüntülerini temizleyerek nokta gibi net görünmelerine yardımcı olur.

Tüm Reklamları Kapat

Dış gezegenlerin direkt olarak fotoğraflanabilmesi, gök bilimcilere uzaylı dünyalar hakkında hayati önem arz eden bilgiler sunabilir.[3] Atmosferden geçen ışık, onun kimyasal yapısı ve içeriğiyle ilgili ipuçları içerir. Dolayısıyla araştırmacılar o gezegende su, metan, oksijen veya karbondioksit gibi maddelerin bulunup bulunmadığını anlayabilir.

Koronagrafla benzer şekilde çalışan "yıldız gölgesi", dış gezegenleri keşfetmek için basit bir teleskopla uzaya fırlatıldı.
Koronagrafla benzer şekilde çalışan "yıldız gölgesi", dış gezegenleri keşfetmek için basit bir teleskopla uzaya fırlatıldı.
NASA/JPL/Caltech

Koronagraf Örnekleri

Hawaii’nin Muna Kea adlı yanardağında bulunan Keck teleskobu, koronagraf kullanarak bir yıldızın çevresindeki tozlardan oluşan bebek gezegenler görüntüledi.[2] Bilim insanları ayrıca koronagraf taşıyan uzay bazlı bir teleskop kullanarak, Güneş’imize en yakın yıldız olan Alpha Centauri’nin çevresindeki gezegenlerin görüntülerini yakalamayı da umut ediyorlar.[4]

"Yıldız gölgesi" adıyla bilinen, devasa, görüntüsü bir çiçeği andıran filtreyle, koronagrafın temel çalışma prensipleri aynıdır.[5] Lakin bu filtreler, koronagraf gibi teleskobun içinde kalmak yerine dışında süzülerek çalışır. Yıldız gölgesi, bir teleskobun önünde yaklaşık olarak 40,000 kilometre (25,000 mil) yer değiştirerek gök bilimcilerin, aksi taktirde yıldızının parıltısında kaybolacak olan Dünya büyüklüğündeki dış gezegenleri tespit etmelerine olanak tanıyor. Araştırmacılar, NASA’nın 2020’li yıllarda fırlatmayı planladığı Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Teleskobu (WFIRST) için bir yıldız gölgesi tasarladılar.[6]

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Ayrıca geleneksel koronagraflar da önemli araştırmalarda görev almaya devam ediyor. NASA’nın, Dünya ile Venüs arasında Güneş’in yörüngesine girecek olan STEREO-A uzay aracı da Güneş’teki patlamaları ve Güneş lekelerini[3] ince detaylı olarak gözlemleyebilmek için geleneksel bir koronagraf bulunduruyor.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Güneş Sistemi ve Gezegenler Yazı Dizisi

Bu yazı, Güneş Sistemi ve Gezegenler yazı dizisinin 20. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Güneş Sistemi İçin Bir Kılavuz: Güneş Sistemi İçindeki Cisimler Hakkında Neler Biliyoruz?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
22
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 9
  • Bilim Budur! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Korkutucu! 2
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Space | Arşiv Bağlantısı
  • ^ The Lyot Project. Coronagraphy. Alındığı Tarih: 17 Kasım 2020. Alındığı Yer: The Lyot Project | Arşiv Bağlantısı
  • ^ a b S. Mathewson. Infant Planets Form From Dust In 1St Photos From New Imaging Tool. (1 Şubat 2017). Alındığı Tarih: 17 Kasım 2020. Alındığı Yer: Space.com | Arşiv Bağlantısı
  • ^ a b N. T. Redd. Direct Imaging: The Next Big Step In The Hunt For Exoplanets. (31 Aralık 2015). Alındığı Tarih: 17 Kasım 2020. Alındığı Yer: Space.com | Arşiv Bağlantısı
  • ^ C. Q. Choi. New Tech Could Help Astronomers See Planets Around Alpha Centauri. (5 Ocak 2018). Alındığı Tarih: 17 Kasım 2020. Alındığı Yer: Space.com | Arşiv Bağlantısı
  • ^ M. Wall. Nasa Wants To Build A 'Starshade' To Hunt Alien Planets. (18 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 17 Kasım 2020. Alındığı Yer: Live Science | Arşiv Bağlantısı
  • ^ J. Wendel. What Is Nasa's Wide Field Infrared Survey Telescope (Wfirst)?. (16 Temmuz 2019). Alındığı Tarih: 17 Kasım 2020. Alındığı Yer: Space.com | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 10:47:33 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9550

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. Mann, et al. Koronagraf Nedir? Güneş'in Korona Tabakasından Saçılan Işınlar Neden Önemlidir?. (18 Kasım 2020). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9550
Mann, A., Morkan, B., Bakırcı, Ç. M. (2020, November 18). Koronagraf Nedir? Güneş'in Korona Tabakasından Saçılan Işınlar Neden Önemlidir?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/9550
A. Mann, et al. “Koronagraf Nedir? Güneş'in Korona Tabakasından Saçılan Işınlar Neden Önemlidir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Berkay Morkan, Evrim Ağacı, 18 Nov. 2020, https://evrimagaci.org/s/9550.
Mann, Adam. Morkan, Berkay. Bakırcı, Çağrı Mert. “Koronagraf Nedir? Güneş'in Korona Tabakasından Saçılan Işınlar Neden Önemlidir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Berkay Morkan. Evrim Ağacı, November 18, 2020. https://evrimagaci.org/s/9550.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close