Köpekler Stresimizi Hissedebiliyor ve Bu Onları Derinden Etkiliyor!
- Basın Bildirisi
- Etoloji
- Bilim Haberciliği
Bu haber 7 ay öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Köpekler, insanların stresini koklayabiliyor ve yeni bir araştırma, bu kokunun köpeklerde benzer duygusal etkiler yaratabileceğini, hatta onları "kötümser" kararlar almaya yönlendirebileceğini gösteriyor.
Birleşik Krallık'taki araştırmacılar, insan stresinden kaynaklanan vücut kokularının köpeklerin duygularını ve öğrenmelerini etkilediğine dair ilk bilimsel kanıtları sunarak türlerimiz arasındaki kadim bağ hakkında değerli bilgiler sunuyor. Köpeklerin insanların ruh hallerini anlama yetenekleri, sahipleri için pek şaşırtıcı olmasa da bu çalışma bu yeteneğin sanılandan daha güçlü olduğunu öne sürüyor. Bristol Üniversitesi'nde insan-hayvan etkileşimleri üzerine araştırmalar yapan Nicola Rooney bu durumu şu şekilde ifade ediyor:
Evcil hayvan sahipleri, dostlarının duygularına ne kadar duyarlı olduklarını zaten bilirler. Ancak burada gösterdiğimiz şey, stresli bir yabancının kokusunun bile köpeğin duygusal durumunu, ödül algısını ve öğrenme yeteneğini etkilediğidir.
İnsanlar üzerinde yapılan önceki çalışmalar, terdeki kimyasal sinyaller aracılığıyla diğer insanların duygularını fark edebileceğimizi ve bu gizli sinyallerin kendi duygularımızı ve kararlarımızı etkileyebileceğini göstermişti. İşte, köpekler de bu sinyalleri bizden alabiliyor. Rooney ve ekibi, stres kokularımızın köpekleri nasıl etkilediğini de öğrenmek istedi.
Köpeklerin insan davranışlarını okuma konusundaki ustalıkları nedeniyle, araştırmacılar onları doğrudan stresli insanlara maruz bırakmak yerine üç yabancı gönüllüden alınan ter ve nefes örneklerini sundular. Gönüllüler, rahatlamış veya stresli bir durumda bu örnekleri verdiler. Rahatlama etkinliği bir doğa videosu izlemeyi içerirken stres testi matematik ve halka açık konuşma ile ilgili "sinir bozucu" görevler içeriyordu.
Araştırmacılar, insan koku örneklerini 18 köpek-insan çifti üzerinde denedi. Eğitim seansları sırasında köpekler belirli bir konumdaki mama kabının her zaman ödül içerdiğini, diğer konumdaki kabın ise her zaman boş olduğunu öğrendiler. Bu öğrenme sonrasında, ödül içeren konuma (P) yerleştirilen kaba, ödül içermeyen konuma (N) göre daha hızlı bir şekilde yaklaştılar. Köpeklerin bu hızlı yaklaşmaları, onların duygusal durumları hakkında ipuçları verdi.
Başlangıç eğitiminden sonra araştırmacılar, kapları ilk iki konum arasında yer alan yeni yerlere yerleştirerek köpeklerin ne kadar kolay yaklaştığını görmek istediler. Üç yeni konum tanıtıldı: ödüle yakın (NP), orta (M) ve ödülsüz alana yakın (NN). Bu deneyleri, köpekleri ya stresli ya da rahatlamış insanlardan alınan koku örneklerine veya hiç kokuya maruz bırakarak tekrarladılar.
Sonuç olarak köpekler stresli bir yabancının kokusunu aldıklarında, ödülsüz alana yakın konumdaki kabı almaya daha az istekli oldular. Bu durum, köpekler rahatlamış bir yabancının kokusunu ya da boş bir bezi kokladıklarında gözlenmedi. Stres kokusu, kabın ortada veya ödüle yakın bir yerde olduğu durumlarda daha az etkiliydi; ancak ödülsüz bölgeye yakın olduğunda köpeklerin umutlarını kırmak için yeterli oluyordu. Rooney, çalışma hakkında şöyle söylüyor:
Köpek sahipleri, stresin "tasma yoluyla bulaştığını" sıkça ifade ederler; ancak biz stresin havayla da bulaşabildiğini gösterdik.
İnsan stres kokusuna maruz kalan köpeklerin bu sakin tepkisi, kötümserlik olarak nitelendirilebilir ve olumsuz bir duygusal durumu işaret edebilir. Bu, köpeklerin kaynaklarını korumalarına veya hayal kırıklığından kaçınmalarına yardımcı olabilir. Ancak bu dinamiğin doğası hâlâ tam olarak anlaşılmış değil ve kokularımızın köpeklerin hissettiklerini ve öğrendiklerini nasıl etkilediğini netleştirmek için daha fazla araştırma yapılması gerekecek.
Köpeklerin dünya genelinde insanlar için ne kadar önemli olduğunu göz önünde bulundurarak onlarla bağımızı güçlendirebilecek ipuçlarını takip etmek akıllıca olacaktır. Rooney bu durumu şöyle ifade ediyor:
İnsan stresinin köpeklerin refahını nasıl etkilediğini anlamak hem barınaklardaki köpekler için hem de rehber köpekler veya polis köpekleri gibi "çalışan" köpekler için eğitim sırasında önemli bir değerlendirme sağlayacaktır.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
7
-
4
-
2
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- R. McLendon. Dogs Can Smell Our Stress, And It Affects Them Deeply. (26 Temmuz 2024). Alındığı Tarih: 26 Temmuz 2024. Alındığı Yer: ScienceAlert | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 27/02/2025 23:23:09 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/18198
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
