Öğrencileri yapay zekanın yön verdiği bir dünyaya hazırlamak, üniversiteden çok önce başlıyor. South Florida Üniversitesi (USF), Tampa Bay bölgesi ve ülke genelindeki sınıflara yapay zekayı entegre etmek için okul öncesinden 12. sınıfa kadar olan eğitimcilerle işbirliği yaparak gelecek nesillerin temel becerileri erken yaşta geliştirmelerini sağlıyor.

USF Eğitim Fakültesi’nden Profesör Zafer Ünal, öğretmenler için 1.000’den fazla ücretsiz yapay zekâ aracı içeren çevrimiçi bir platform olan TeacherServer’ı geliştirdi. 2024’te hayata geçirilen platformun kullanıcı sayısı kısa sürede patladı. Bugün yaklaşık 1,25 milyon öğretmen, ders planlama, sınav hazırlama, sunum oluşturma gibi işlerde bu araçlardan faydalanıyor. Ünal şöyle diyor:

Daha önceden detaylıca izah ettiğimiz gibi (aşağıdaki videodan da izleyebilirsiniz), insanlar, kuyruksuz maymunlar olarak bilinen bir taksonomik gruba üye bir hayvan türüdür. Kuyruksuz maymunlar, tıpkı "memeli hayvanlar" veya "omurgalı hayvanlar" gibi, çok sayıda türü barındıran bir taksonomik gruptur. Kuyruksuz maymunlar, kuyrukları olan maymunlarla (genel hatlarıyla, Yeni Dünya Maymunları ve Eski Dünya Maymunları olarak iki diğer grup ile) bir araya gelerek "Maymunlar" (Simiiformes infratakımını) oluşturur. Maymunlar da, ön maymunlar ile bir araya gelerek Primatlar takımını oluşturur.

Yani maymun, primat, kuyruksuz maymun, hayvan gibi sözcükler, aşağılama sözcükleri değildir; bilimsel terimlerin halk arasındaki karşılıklarından ibarettir. Bu sözcükler, türleri kategorize etmemize yardımcı olan çatı terimlerdir. Aynı zamanda, kimi zaman o gruptaki canlılara dair önemli bilgiler verebilirler. Örneğin "omurgalılar" (Vertebrata) altşubesinden olan bir hayvandan söz ediyorsanız, o canlının sırt ekseni boyunca uzanan bir omurgası olduğundan emin olabilirsiniz. "Memeliler" sınıfından olan bir hayvandan söz ediyorsanız, memeleri ve süt bezleri olduğundan ve yavrusunu süt ile beslediğinden emin olabilirsiniz. İşte "kuyruksuz maymunlardan" söz ederken, yani kuyruksuz maymunlar süperailesine mensup bir türden söz ederken de emin olduğumuz şey, diğer maymunların aksine, bu maymunların kuyruğunu yitirmiş canlılar olmasıdır.

Bilim, etik kaygılar dikkate alınmadığı durumlarda çok tehlikeli olabilir ve amacından kolayca sapabilir. Bilimsel metodları kullanan bilim insanları, etik ihlalleri temel almadıkları durumlarda korkunç deneyler ve ihlaller yapabilirler. İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana, bilimi ve toplumu bilimsel araştırmalarda kötüye kullanılan deneyler, sahte araştırma raporları, mesleki kıskançlık, rekabet veya bilimsel fonların kötüye kullanılması gibi suistimallerden korumak için çok sayıda etik düzenleme geliştirilmiştir. Çeşitli bilimsel birlikler, dernekler, akademiler, üniversiteler ve bilimle ilgili diğer kurumlar, biçim ve içerik açısından geniş bir çeşitlilik ortaya koyan etik standartları benimsemiştir. Bazıları genel etik davranış ve sorumluluk ilkelerine dayanır, diğerleri disiplinlere özgü mesleki görevlere atıfta bulunur.

Bilim; sonsuz bir arayış ve merak, bilinmeyen sulara yapılan zorlu ve tehlikeli yolculuk, içinde yaşadığımız evreni anlamak ve bilmek için girişilen bir sorgulamadır. İnsanı en uzak kıtalara, vahşi yerlere, Ay'a bile götürmüştür bu arayış.

Evrimsel kuzenlerimiz Neandertallerin entelektüel kapasiteleriyle ilgili eski varsayımlar günümüzde hala var olmaya devam ediyor. Fakat giderek artan kanıtlar, bizi bu eski fikirleri tekrar gözden geçirmeye zorluyor.

Bu hafta Nature Ecology and Evolution adlı akademik dergide yayınlanan bir makale, modern insanların İberya'ya varışının 44 bin yıl önce olduğuna dair kanıtlar sundu.

Tüm endüstrilerde olduğu gibi elektrik üretimi de kimi atık maddeler doğurur. Kullanılan yakıt ne olursa olsun, elektrik üretimi neticesinde ortaya çıkan atıklar insan hayatının korunması ve çevreye verilen zararların asgari düzeye indirgenmesini mümkün kılacak yollarla yönetilmelidir. Bu sürecin radyoaktif atıkları kapsayan kısmı, biyosfere geri dönecek tüm radyonüklidlerin oran ve konsantrasyonlarının zararsız düzeye düşürülecek şekilde izole edilmesi anlamına gelir. Bu izolasyonun sağlanması için de hemen hemen tüm radyoaktif atıklar kontrol altına alınır ve yönetilir; bazı atıklar kalıcı olarak derinlere gömülür. Nükleer enerji çerçevesinde ortaya çıkan atıklar, diğer tüm termal elektrik üretim yöntemlerinden farklı olarak yönetmeliklerle yönetilmektedir ve hiçbirinin kirliliğe neden olmasına müsaade edilmez.

Nükleer enerji, oldukça küçük bir miktar yakıttan oldukça yüksek bir miktar enerji üretimi sağlanmasıyla öne çıkar. Bununla beraber, nükleer yakıt döngüsünün tüm aşamaları bir miktar atık açığa çıkarmaktadır. Ortaya çıkan bu atıkların büyük bir kısmı radyoaktiftir ve tehlikeli madde olarak değerlendirilmesi ve dikkatli bir şekilde yönetilmesi gerekir. Atıkların yönetimine ve bertaraf edilmesine ilişkin tüm maliyet, elektrik hizmet bedeline dahil edilerek elektrik tüketicileri tarafından karşılanır.

Osmanlı Türkçesi Kur'an alfabesini temel alan bir yazı dilidir. Kur'an harfleri ile de tanışmış, yüzyıllarca sanat edebiyat, din, tarih, tıp, hukuk, iktisat ve benzeri pek çok alanda bu harflerle eser vermişlerdir. Yaygın olarak Osmanlıca tabiriyle tanınmıştır. Ancak Osmanlıca Almanca, İngilizce, Arapça gibi Türkçeden ayrı bir dil değildir. Osmanlı Devleti sınırları içinde konuşulan ve okunup yazılan Türkçenin kendisidir Arap harfleri ile yazılan bir türkçedir. Her dil açısından aşına aşına bazı değişiklikler geçirir ama bu durum ayrı bir dilden söz etmemizi gerektirmez Türkçe tarihi seyri içerisinde başka dillerden, İslam dini ortak payda olduğu için özellikle de Arapça ve Farsça kullanan milletlerin dillerinden etkilenmiştir. Bu etkileşim sonucu, Osmanlı türkçesinde İslam medeniyetine ait Arapça yazılı kelime ve tertipler kullanılmıştır. Ancak bunların çoğu zamanla Türkçeleşmiş veya yeni anlamlar kazanmıştır. Osmanlı Türkçesinde çok sayıda Arapça ve Farsça kelime kullanılması, Osmanlıcanın Türkçe Arapça ve Farsçadan ayrı bildiği gibi algılanmasına da sebep olmuştur. Şemsettin Sami lisan ve edebiyatımız adlı makalesinde "Mübale etmeyerek ve sırf milli gayret dolayısıyla söylemeyerek, yabancıların da tasdikiyle diyebiliriz ki milli lisanımız olan Türkçe dünyanın en güzel lisanı değilse de en güzel insanlardan biri olduğu şüphesizdir. Mesela İspanyolca ve Portekizcede o kadar çok Arapça kelime vardır ki, bunların toplamı büyük bir cilt teşkil etmiştir. Lakin mesul insanlar Arabi falan dilden mürekkeptir denilmeyip, Latin zümresine mensup müstakil lisanlar olunur" diyerek, Osmanlı Türkçesini değerli bildiri olduğunu açıklamıştır. Osmanlı devri Türkçesi ile ilgili yaygın düşüncelerden bir diğeri Osmanlıcanın Arapça ve Farsça unsurlarla şekillendiği için anlaşılmaz bir dil olduğudur. Osmanlı Türkçesi Bakinin, Nedim'in, Şeyh Galip'in, Evliya Çelebi'nin dili olduğu gibi Karacaoğlan'ın, Emrah'ın da dilidir Naima'nın, Namık Kemal'in ve Tevfik Fikret'in de dilidir. Kısaca Osmanlı devri Türkçesi de bu dille meydana getirilmiş, her çeşit eser de bizim kültürümüzün eseridir.

Osmanlı Türkçesi Bilmemizin Önemi Nedir?