Bir kitabı baştan sona okuduğunuzu düşünün fakat gözlükleriniz yüzünden "m" harfi ile ‘n’ harfini ayırt edemediniz. Acaba ne kadar çok detayı kaçırırsınız? 

Normalde bildiğimiz ve DNA ve RNA'nın tümünü oluşturan nükleotitler 5 tanedir: Adenin, Timin, Guanin, Sitozin ve Urasil. Genetik bilimciler, DNA alfabesinde "altıncı bir nükleotidin" bulunması sonucu benzer bir problemle karşılaştılar: Sitozin olarak bildiğimiz molekülün, aslında 2 farklı versiyonu bulunuyor olabilir. Ancak bu versiyonlar (nükleotit modifikasyonları) birbirine o kadar benziyorlar ki, dikkatsiz bir gözden kaçmaları çok kolay. Fakat bu iki versiyonun, birbirinden çok ayrı görevleri var gibi gözüküyor. Ne var ki bugüne kadar bilim insanları, bu modifikasyonların olduğu doku ve hücre tiplerini bu kadar ayrıntılı inceleyemiyordu.

Hiçbir insan ya da hayvan birbirinin aynı yüz şekline sahip değildir. Artık bilim insanları bu en ufak farklılıkların bile nasıl oluşmuş olabileceğine dair daha iyi bir fikirleri var. Lawrence Berkeley Ulusal laboratuvarı'ndan Araştırmayı yöneten Axel Visel, farelerdeki genetik arttırıcı/güçlendirici proteinlerin (protein sentezlemeyen ancak diğer genlerin ifadesini değiştiren DNA bölgeleri) yüz şeklini oluşturduğunu gösterdi. Çalışma, Science dergisinde yayımlandı. Visel, New Scientist dergisine şunları söyledi:

Araştırmacılar işe farelerdeki kromatin immunopresipitasyonu için p300 kullanarak embriyonik kraniyofasiyel dokuları toplayarak başladı. Bu protein, genetik güçlendiriciler ile ilişkili protein sıralamayı takip etti. 4.399 günçlendirici tespit edildi ve bunların insan genomu boyunca korunduğu görüldü. Daha sonra, tahmin ettikleri her 205 güçlendiricinin kontrolü altında olan LacZ genleri açısından genetiği değiştirilmiş fareler ürettiler ve test edilen bu dizilimlerin 121'inde kafatası ve yüz oluşumunda etkileri olduğu görüldü. İfade, güçlendiriciler arasında büyük farklılıklara sahipti. 

Zebra, Atgiller (Equidae) ailesine mensup olan, çizgilere sahip üç türü barındıran grubun adıdır. Safari yaparken veya belgesel izlerken (tabii zebraları doğal ortamlarında gözlemleyecek kadar şanslı olmadığınızı varsayarsak) çoğumuzun aklına bu soru gelmiştir: “Zebralar neden çizgilidir?”

Sadece zebraların değil, atların evrimi bilim insanlarının çok uzun süredir ilgi alanları arasında yer almıştır. Bunun sebebi, atların hayatımızdaki önemli rolü ve insanın evrimi ile mesafe kat etmesi konusundaki katkılarıdır. Burada, atların detaylı evrimine girmeyeceğiz, zira konumuzu çok uzatır ve dallandırır. Ancak kısaca, zebraların evrimine sebep olacak evrimsel dala bakabiliriz:

Gıda takviyeleriyle ilgili reklamları izlediğinizde veya süpermarket reyonlarında dolaştığınızda yediklerinizin yeterince besleyici olmadığı izlenimine kapılabilirsiniz. O halde antioksidanlar gibi faydalı bileşenleri pratik bir hap haline getiren takviyelerden destek almak varken kendinizi neden sadece meyve sebze tüketmekle sınırlayasınız ki?

Bu mantıklı bir fikir gibi görünüyor. Eğer brokoli ve havuç gibi yiyeceklerde doğal olarak bulunan antioksidanlar sağlığımız için faydalı ise aynı bileşenleri içeren bir takviyeler de faydalı olmalı, değil mi? Ancak durum tam olarak öyle değil!

Türkiye, tektonik olarak aktif yani depremlerin sıklıkla meydana geldiği bir bölgede bulunuyor. Bunun hayatımıza etkisini 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinde bir kez daha gördük. Bu yazıda kısaca bölgemizin depremselliğinden, sismik tehlike ve sismik risk parametrelerinden ve tektoniğinden bahsedip hepimizi derinden etkileyen Kahramanmaraş depremlerinin yer bilimleri açısından inceleyeceğiz.

Kahramanmaraş depremlerinin olduğu bölge, Arap levhasının Anadolu levhasıyla buluştuğu Doğu Anadolu Fay Zonunda meydana gelmiştir.

Sinirli Erkek Sendromu (İng: "Irritable Male Syndrome" , IMS) erkeklerde hormon seviyelerindeki dalgalanmalarla ilişkili olarak ortaya çıkan sinirlilik, depresif ruh hali, anksiyete ve genel huzursuzluk belirtileri ile karakterize edilen bir durumdur. Sendromun temelinde testosteron seviyelerindeki ani değişimler ve bu değişimlerin sinir sistemi üzerindeki etkileri yatmaktadır.

Testosteron seviyelerindeki dalgalanmaların erkek bireylerin psikolojik stres tepkileri üzerinde etkili olabileceğini gösteren çalışmalar bulunmaktadır.^[34] Bu durum, testosteronla ilişkili semptomların yalnızca biyolojik değil, aynı zamanda psikososyal faktörlerle de bağlantılı olabileceğine işaret etmektedir. Jed Diamond, IMS'nin yalnızca biyolojik faktörlere değil, aynı zamanda psikososyal etkenlere de bağlı olduğunu şu sözlerle ifade ediyor:^[25]