Kaçıngan Kişilik Bozukluğu Nedir? Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu, yaygın bir sosyal inhibisyon (davranışsal ketlenme) modeli, yetersizlik duyguları ve olumsuz değerlendirilmeye karşı aşırı duyarlılık ile karakterizedir. Kaçıngan kişilik bozukluğu olan kişiler, kendilerini istenmeyen ve diğerlerinden izole olarak algılayarak, sosyal etkileşimlerden belirgin bir kaçınma gösterirler.

Zayıflatıcı doğasına rağmen, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu nispeten az çalışılmıştır. Mevcut araştırmaların çoğu tanısal yönlere odaklanırken, farmakolojik tedavilerin etkileri büyük ölçüde bilinmemektedir ve psikoterapötik müdahaleler üzerine araştırma azdır.

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nun resmi tanımına ilişkin düşünceler karışıktır, çünkü bazıları onu esasen Sosyal Anksiyete Bozukluğu'nun daha şiddetli bir çeşidi olarak görmektedir

Belirti ve Semptomlar

Kaçıngan bireyler, sürekli kendi eksiklikleri ile meşgul olurlar ve ancak reddedilmeyeceklerine inanırlarsa başkalarıyla ilişki kurarlar. Genellikle kendilerini küçümserler ve toplumlarında genellikle olumlu olarak kabul edilen özellikleri kendi içlerinde belirleme konusunda azalmış bir yetenek gösterirler. Kayıp ve sosyal reddedilme o kadar acı vericidir ki, bu bireyler başkalarıyla bağlantı kurmaya çalışmaktansa yalnız olmayı seçerler.

Bu bozukluğu olan bazı kişiler, ait olma arzuları nedeniyle idealize edilmiş, kabullenici ve sevecen ilişkiler hayal eder. Genellikle arzu ettikleri ilişkilere layık olmadıklarını hissederler ve başlatmak için bir adım atmaktan utanırlar. İlişki kurmayı başarırlarsa, ilişkinin başarısız olacağı korkusuyla önceden onları terk etmeleri de yaygındır.

Reddedilme Korkusu

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu olan hastalar, aşağıdaki durumlarda olduğu gibi, eleştirilmekten, reddedilmekten ya da insanların onları onaylamamasından korktukları için iştekiler de dahil olmak üzere sosyal etkileşimden kaçınırlar:

• İş arkadaşlarının kendilerini eleştireceğinden korktukları için terfi almayı reddedebilirler.
• Toplantılardan kaçınabilirler.
• Sevileceklerinden emin olmadıkça yeni arkadaşlar edinmekten kaçınırlar.

Bu hastalar, aksini kanıtlayan titiz testlerden geçene kadar insanların eleştirel ve onaylamayacağını varsayar. Bu nedenle, bir gruba katılmadan ve yakın bir ilişki kurmadan önce, bu bozukluğu olan hastalar, tekrarlanan destek güvencelerine ve eleştirel olmayan kabullere ihtiyaç duyarlar.

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu olan hastalar, benzer nedenlerle kişisel riskler almak veya yeni aktivitelere katılmak konusunda çok isteksizdirler. Bu gibi durumlarda, tehlikeleri abartma ve kaçınmalarını açıklamak için minimal semptomlar veya başka problemler kullanma eğilimindedirler. Güvenlik ve kesinlik ihtiyaçları nedeniyle sınırlı bir yaşam tarzını tercih edebilirler

Eleştiriye Aşırı Duyarlılık

Bu hastalar, sürekli olarak başkaları tarafından eleştirilmeyi veya reddedilmeyi düşündükleri için, biraz eleştirel, onaylamayan veya alay eden herhangi bir şeye karşı çok hassastır. Onlara herhangi bir olumsuz yanıtın işaretine karşı tetiktedirler.

Mental Health Association

Gergin, endişeli görünümleri alay konusu olabilir, bu da kendilerinden şüphe duyduklarını doğrular gibi görünebilir.

Diğer Semptomlar

Düşük benlik saygısı ve yetersizlik duygusu bu hastaları sosyal ortamlarda, özellikle de yeni olanlarda engeller. Hastalar kendilerini sosyal açıdan beceriksiz, çekici olmayan ve diğerlerinden daha aşağı olarak düşündükleri için yeni insanlarla etkileşimler engellenir. Sessiz ve çekingen olma eğilimindedirler ve ortadan kaybolmaya çalışırlar çünkü bir şey söylerlerse başkalarının bunun yanlış olduğunu söyleyeceğini düşünmeye eğilimlidirler. Alay edilmemek veya aşağılanmamak için kendilerinden bahsetmek istemezler. Eleştirildiklerinde kızaracaklarından veya ağlayacaklarından endişe ederler.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu olan hastalar, sosyal etkileşim için özlem duyarlar, ancak refahlarını başkalarının ellerine bırakmaktan korkarlar. Bu hastalar insanlarla etkileşimlerini sınırladığından, nispeten izole olma eğilimindedirler ve ihtiyaç duyduklarında onlara yardımcı olabilecek bir sosyal ağları yoktur.

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Kişilik bozukluklarının gelişimi, çeşitli genetik, mizaç ve çocukluk faktörlerine atfedilir. Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nda etiyolojik yönlerin bulguları seyrek olmakla birlikte, genetik yatkınlık, çocuksu mizaç, erken çocukluk ortamı ve bağlanma stilinin hepsinin Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nun gelişiminde rol oynadığı öne sürülmüştür. Kaçıngan Kişilik Bozukluğu için kalıtım katsayısı 0.64 olarak tahmin edilmiştir. Kaçıngan Kişilik Bozukluğu için daha büyük bir diyatez ile ilişkili infantil mizaç özellikleri, katılık, aşırı duyarlılık, düşük yenilik arayışı, yüksek zarardan kaçınma ve aşırı aktif davranışsal engellemeyi içerir.

Çalışmalar, mizaç ve bağlanma arasındaki dinamik ilişkinin Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nun gelişimini daha da kötüleştirebileceğini ortaya koymaktadır. Bu fenomen, hali hazırda minimal düzeyde dışavurumcu olan bebeğin sıkıntısının, bakım verenin, uyumsuz davranış kalıplarını güçlendiren, küçümseyen tepkisiyle karşılanmasıyla kendini gösterir. Bakıcılarla olan bu erken etkileşimler, yakınlık ve güven korkusuyla sonuçlanır ve ayrıca bir aşırı uyanıklık durumuna yol açar. Nihayetinde, bu olumsuz şemalar, algılanan olası sıkıntıyı ortadan kaldırmak için kaçınmacı başa çıkma stratejilerini hızlandırır.

Diğer ilgili faktörler arasında asgari ebeveyn teşviki, bakıcı suçluluk duygusu, ihmal ve istismar sayılabilir. Kaçıngan Kişilik Bozukluğu olan yetişkinlerin retrospektif çalışmaları, çocuklukta yüksek düzeyde duygusal istismar (%61) bildirmiştir. Bununla birlikte, fiziksel istismar, başka bir kişilik bozukluğu veya travma sonrası stres bozukluğu tanısı ile daha yakından bağlantılı olabilir.

Genetik faktörlerin Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'na ve sosyal fobiye neden olduğu varsayılmıştır. Norveçli genç yetişkinler üzerinde yapılan ikiz bir çalışma, kaçınmacı kişilik bozukluğu için %35'lik bir genetik etki bulmuştur; bu genlerin çoğu (%83) diğer kişilik bozukluklarıyla da ilişkilidir.

Teşhis Yöntemleri

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu, doğrudan davranışsal gözlem ve zihinsel durum muayenesi ile birlikte öyküye dayalı klinik bir tanıdır. Birinci Basamak, Çocuk ve Ergen Versiyonu için Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı'nda (DSM-PC), Kaçıngan Kişilik Bozukluğu tanısı kullanılmamaktadır; ancak sosyal fobiden bahsedilmektedir.

Klinik Sunum ve Muayene

Kaçıngan hastayla yapılan ilk görülme, klinisyen için bir zorluk teşkil edecektir. Bu hastalar genellikle ketumdur. "Aptalca bir şey söylemenin" olası utançlarından sürekli korkuları, görüşme sürecini bozacaktır. Görüşmeyi yapan kişi, hastanın gelecek vaat etmeye yetecek kadar kendinden emin hissettiği terapötik bir ittifak oluşturmak için inceliğini kullanmalıdır.

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu şüphesi olan hastalarda, diğer psikiyatrik bozuklukların, özellikle majör depresyon, madde kötüye kullanımı ve diğer anksiyete bozukluklarının varlığının değerlendirilmesi son derece önemlidir. İnsanlarla ilişkiye girme korkusunun çocuk istismarı ve ihmali geçmişine dayanma olasılığı araştırılmalıdır.

Sosyal anksiyete bozuklukları genellikle diğer aile üyelerinde bulunduğundan, aile psikiyatrik öyküsü faydalıdır. Ebeveynlerin, eşlerin ve bakıcıların kendi psikiyatrik durumları için tedavi edilmesi, sevk edilen hastadaki sonucu iyileştirebilir.

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu ile ilişkili spesifik bir fizik muayene bulgusu yoktur. Hastanın işitme keskinliğini ölçmek için bir işitme değerlendirmesi, genel bir taramanın parçası olmalıdır. Kaçıngan Kişilik Bozukluğu, fiziksel koşulları bozan veya kronik hastalıkları sınırlayan hastalarda daha yaygın olabilir. Çocuklarda Kaçıngan Kişilik Bozukluğu ile motor bozukluk arasında bir ilişki olabilir. Yetişkinlerde, kaçıngan kişilik bozukluğu ile obezite arasında bir bağlantı bulunmuştur.

DSM

DSM-5, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nun tanısı için aşağıdakileri listeler, klinik tanı için hastada bu semptomlardan dördü mevcut olmalıdır:

• Onaylanmama, eleştirilme veya reddedilme gibi korkular nedeniyle önemli kişiler arası teması içeren bir uğraşla ilgili faaliyetlerden kaçınma,
• Sevildiğinden emin olmadıkça insanlarla ilişkiye girmek istememek,
• Alay edilme veya utanma korkusu nedeniyle yakın ilişkilerde kendini frenleme (tutma),
• Sürekli normal sosyal durumlarda reddedilmek veya eleştirilmekle ilgili zihinsel olarak meşguliyet,

Forbes

• Yetersizlik duygusu nedeniyle yeni kişilerarası durumlarda ketlenme gösterme,
• Kendini sosyal olarak beceriksiz, kişisel olarak çekici olmayan ve diğer insanlardan aşağı görme,
• Utanç verici olabileceği için kişisel riskler almak veya yeni faaliyetlere girişmek konusunda alışılmadık derecede isteksizlik.

ICD

Dünya Sağlık Örgütü'nün ICD-10'u, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nu Endişeli Kişilik Bozukluğu olarak listeler ve aşağıdakilerden en az dördünün varlığı ile karakterizedir:

• Kalıcı ve yaygın gerginlik ve endişe duyguları,
• Kişinin sosyal olarak beceriksiz, kişisel olarak çekici olmadığı veya diğerlerinden daha aşağı olduğu inancı,
• Sosyal durumlarda eleştirilme veya reddedilme ile aşırı zihinsel meşguliyet,
• Sevildiğinden emin olmadıkça insanlarla ilişkiye girme isteksizliği,
• Fiziksel güvenliğe sahip olma ihtiyacı nedeniyle yaşam tarzındaki kısıtlamalar,
• Eleştirilme, onaylanmama veya reddedilme korkusu nedeniyle kişiler arası önemli teması içeren sosyal veya mesleki faaliyetlerden kaçınma.

Klinik tanı için aynı zamanda bir dizi genel kişilik bozukluğu ölçütlerinin de karşılanması gereklidir.

Agora Bilim Pazarı

Klasikler Seti 1 (7 kitap)

Aurélia

Gérard de Nerval

“Yavaş yavaş aydınlanan belirsiz bir yeraltıdır uyku, burada gölgeden ve gecenin içinden, arafı mesken tutmuş, ciddiyetle hareketsiz duran soluk siluetler çıkagelir.”

Nerval rüyaları bildiğimiz dünyayla gerçeküstü dünya arasındaki iletişimi sağlayan bir vasıta olarak görür. Yazıları onun mantık ve tutarlılıkla kuvvetli bağını sarsan hayaller ve fantezilerle doludur. Bunun en önemli örneklerinden biri olan ve en önemli eseri kabul edilen Aurélia’da düşle gerçeklik, delilikle yaratıcılık arasındaki belirsiz, gizemli çizgiyi, kendi ruhsal deneyim ve arayışlarından yola çıkarak inceliyor.

Fransız romantizminin önemli yazar ve şairlerinden, sembolizm ve gerçeküstücülük akımını olduğu kadar T. S. Eliot, Ahmet Hamdi Tanpınar, Charles Baudelaire ve Marcel Proust gibi pek çok yazarı etkilemiş Nerval eşsiz ve zarif edebi üslubuyla saflık, kaybedilmiş gençlik, kendini gerçekleştirme ve güzellik ideallerini yansıtan imgeleri Aurélia’da buluşturuyor.

Beyaz Geceler

Fyodor Mihayloviç Dostoyevski

“Hayalperest eski hayallerinin arasında, külleri karıştırır gibi, soğumuş yüreğini yeniden ısıtacak, onu yeniden hayata döndürecek bir kıvılcım arar boş yere. Bulacağı kıvılcımla sönen o güzel hayallerinin ateşini yeniden yakacak, kanını kaynatan, mutluluk gözyaşları döktüren müthiş düşlerine tekrar kavuşacaktır.”

Sekiz yıldır yaşadığı St. Petersburg’da kimseyle yakınlaşamamış ama şehri evleriyle, yüzleriyle ezbere bilen yalnız, kederli, hayalperest bir genç adamın dört beyaz gecesinin öyküsü bu.

Hayalperestimiz sıradan gece yürüyüşlerinden birinde Nastenka’yla karşılaşır. Hayatın yabancısı bu ikili kısa sürede hikâyelerini, dertlerini, hayallerini paylaşacak kadar yakınlaşır; birlikteyken kederleri, huzursuzlukları uğramaz yanlarına; geceleri ve ruhları aydınlanır. İnsanın tek başınalığı, kalbini birine korkusuzca açabilmesinin imkânıyla bir aradadır Beyaz Geceler’de. Bu imkân bir an kadar bile olsa, “Böyle bir an ömrü boyunca yetmez mi insana?”

Dünya edebiyatının en güçlü yazarlarından Dostoyevski’nin külliyatında kendine has, ayrı bir yeri olan Beyaz Geceler zarif ve yalın üslubuyla insan ruhunda derin bir iz bırakıyor.

Dönüşüm

Franz Kafka

“Gregor Samsa bir sabah yatağında huzursuz düşlerden uyandığında kendini dev bir böceğe dönüşmüş olarak buldu. Kabuklu sert sırtının üzerinde yatıyor, başını birazcık yükselttiğinde, kayıp düşmek üzere olan yorganın tepesinde zar zor tutunduğu kahverengi, bombeli ve yay şeklinde şeritlerle bezeli karnını görüyordu. Gövdesine göre acınacak incelikteki pek çok bacağı gözlerinin önünde çaresizlikle titreşiyordu.”

Bu sarsıcı, tuhaf cümlelerle başlayan Dönüşüm, keskinliği ve yalınlığıyla Kafka’nın edebi yoğunluğunu en iyi anlatan eseridir.

Köpeklerin Sohbeti

Miguel de Cervantes

Talihsiz bir evlilik yüzünden hastaneye düşen bir teğmen hasta yatağında yatarken sokakta iki kişinin konuştuğunu duyar. Sohbetin çekiciliğine kendini iyice kaptıran teğmen konuşanların aslında hastanenin bekçi köpekleri olduğunu anlar ve bu mucizevi sohbeti kağıda aktarır.

Bir süreliğine konuşma kabiliyeti kazanan iki köpek başlarından geçenleri anlatırken insanlığın derin mevzularına değinirler: ahlak, yozlaşma, dedikodu, haset, talih, onur, sinsilik, tahakküm…

Cervantes’in yaşadığı dönem ve ülke üzerine yoğun bir hiciv içeren bu uzun öyküsü, bütün bir insanlık tarihinin (ve muhtemelen geleceğimizin de) güzel bir eleştirisine dönüşüyor.

Palto

Nikolay Gogol

Önüne ne pahasına olursa olsun ulaşacağı bir hedef koyan insanlar gibi kendini şimdiden daha hayat dolu hissediyor, karakteri güçleniyordu. Yürüyüşünde ve hareketlerinde kararsız ve ikircikli ne varsa gitmiş, gözlerinde yeni bir ateş parlamaya başlamıştı. Hatta en cüretkâr hayallerinde bazen paltosuna sansar kürkü bir yaka diktirmeyi bile kurar olmuştu.”

“Küçük adam”ın çektiği sıkıntılar, maruz kaldığı eşitsizlik ve acılar bu uzun öykünün başkahramanı Akakiy

Akakiyeviç’in hayatı üzerinden yalın bir gerçekçilikle anlatılıyor. Böylesi bir anlatım, her ne kadar dönemin Çarlık Rusya’sında büyük tepki alsa ve Gogol, Rus insanını aşağılamakla suçlansa da, Rus edebiyatında büyük bir çığır açıyor. Elinizde tuttuğunuz bu muhteşem eseri daha önce yayınlanmış örneklerinden farklı kılansa, otuzdan fazla kitapta imzası olan ödüllü çizer Noemí Villamuza’nın büyüleyici çizimleri.

“Hepimiz Gogol’un Palto’sundan çıktık.”

Dostoyevski

“Gogol’un Palto’da sergilediği sanat, paralel doğruların kesişmekle kalmayıp, solucan misali kıvrılabileceklerine, karmakarışık hale gelebileceklerine işaret eder.”

Vladimir Nabokov

Peter Schlemihl’in Olağanüstü Öyküsü

Adelbert von Chamisso

“Sevgili dostum, insan bir kere düşüncesizlik edip doğru yoldan ayrılırsa, onu hep aşağıya, daha aşağıya çeken başka yollara da sapar; gökyüzünde ona yön gösterecek bir yıldız araması da boşunadır; zira çaresi yoktur, yokuş aşağı gidecek ve intikam tanrıçasına kurban olacaktır.”

Modern insanın çaresizliğinin masallara özgü bir üslupla aktarıldığı Peter Schlemihl’in Olağanüstü Öyküsü, sonsuz bir servet elde etmek adına Şeytan’a gölgesini satan Peter Schlemihl’in diğer insanlar tarafından aşağılanıp dışlanmasını anlatır. Adelbert von Chamisso’nun edebiyat tarihine damgasını vuran bu eşsiz hikayesi, aradan geçen iki yüzyıla rağmen hâlâ geçerliliğini koruyor.

“Damgalanmış ve dışlanmış bir adamın çektiği ızdırapların derin bir tasviri.”

Thomas Mann

Satranç

Stefan Zweig

Stefan Zweig’ın intihar etmeden kısa süre önce kaleme aldığı Satranç zulüm, saplantı, aklın gücü ve bu gücün yaratacağı kötülükleri ele alan ve yayımlandığından beri bütün dünyada büyük yankı uyandırmış bir klasik. Satranç tahtasının siyahı ve beyazı gibi iki kutbun –iyiyle kötünün, kibarla kabanın, insanla makinenin, akılla deliliğin, cehaletle bilginin, açgözlülükle kanaatkârlığın– arasında, kendi içimizde bitmeyen bir satranç maçına devam eden bizim hikâyemiz…

New York’tan Buenos Aires’e giden bir gemide yolcular arasında Dünya Satranç Şampiyonu Mirko

Czentovic de bulunmaktadır. Kaba, vurdumduymaz, cahil, açgözlü bir insan olsa da Czentovic tam bir satranç dehasıdır. Gemidekiler kendisiyle maç yapmak isterler. Genç satranççı bu isteklerini geri çevirmez ve üst üste galip gelir, ta ki bir maç sırasında ağırbaşlı, çekingen bir yabancı ortaya çıkıp oyuna müdahale edinceye kadar. Bu yabancı uzun zamandır satranç tahtasına elini sürmediğini söylese de verdiği taktikler sayesinde maç berabere biter.

Devamını Göster

₺700.00

Satın Al Tüm Ürünler

Alt Türler

Psikolog Theodore Millon, çoğu hastada semptomların karışık bir resmini sunduğundan, kişilik bozukluklarının ana kişilik bozukluğu tipiyle bir veya daha fazla ikincil kişilik bozukluğu tipinin bir karışımı olma eğiliminde olduğunu belirtir. Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nun dört yetişkin alt tipini tanımlamıştır:

• Fobik Kaçıngan (bağımlı özellikler dahil): Kendilerini rahatsız eden her türlü durumdan veya bağlamdan kaçıngan kişiler tarafından karakterize edilir. Bu tür kaçıngan kişilik bozukluğu, belirli bir durumun nasıl başarısız olacağını canlı bir şekilde hayal etmek ve en çok o sonuçtan korkmak gibi geleceğe dair çok özel korkularla birlikte gelir.
• Çelişkili Kaçıngan (negatif özellikler dahil): Kendilerine, başkalarına ve genel olarak hayata karşı genel olarak karamsar bir bakış açısına sahip kişiler tarafından karakterize edilir. Bu tür Kaçıngan Kişilik Bozukluğu, son derece olumsuz görüşlere, özellikle de içe dönük olumsuz görüşlere sahiptir.
• Aşırı Duyarlı Kaçıngan (paranoid özellikler dahil): Ara sıra paranoyaya yol açacak kadar güçlü ketlenmelere sahip kişiler ile karakterize edilir. Bu tür Kaçıngan Kişilik Bozukluğu, paranoyak düşünce, sürekli gerginlik ve korku ve terörün vurguladığı başkalarına karşı diken üstünde bir tavırla mücadele eder.
• Kendini Terk Eden Kaçıngan (depresif özellikler dahil): Sürekli olarak başkalarına konsantre oldukları için kendi ihtiyaç ve arzularının farkında olmayan insanlar ile karakterize edilir. Bu tür Kaçıngan Kişilik Bozukluğu, kendine saygısızlıkla birlikte tehlikeli bir şekilde depresyon ve intihar düşüncesi belirtileri gösterir.

Yukarıdakilere ek olarak, 1993 yılında, Lynn E. Alden ve Martha J. Capreol, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nun iki alt tipini daha önerdiler:

• Soğuk Kaçıngan: Başkalarına karşı olumlu duygular yaşayamama ve ifade edememe ile karakterizedir.
• Sömürülebilir Kaçıngan: Başkalarına karşı öfkesini ifade edememe veya başkalarından gelen zorlamalara karşı koyamama ile karakterizedir. Başkaları tarafından kötüye kullanım riski altında olabilir.

Ayırıcı Tanı

Daha önce de belirtildiği gibi, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nun başlangıçta patolojik kaygı yelpazesi içinde bir sınıflandırmayı temsil ettiğine inanılıyordu. Uzmanlar, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu fenomenolojisinin ancak Sosyal Anksiyete Bozukluğu ile paralel olarak var olabileceğini öne sürdüler; ancak, bu varsayım o zamandan beri ortadan kaldırılmıştır, çünkü Kaçıngan Kişilik Bozukluğu olan bireylerin kabaca üçte ikisi Sosyal Anksiyete Bozukluğu için standart kriterleri karşılamamaktadır.

Paylaşılan savunmasızlık faktörleri ve ortak tanı kriterleri, Bağımlı Kişilik Bozukluğu gibi diğer C kümesi bozuklukları ile benzer klinik tablolara neden olur. Şüphesiz benzer olmakla birlikte, Bağımlı Kişilik Bozukluğu'nda temel kaygı ve fiziksel yakınlık arzusu, terk edilme korkusundan kaynaklanırken, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu olanları olası reddedilme ruminasyonları tüketir.

Hem Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nda hem de Şizoid Kişilik Bozukluğu'nda tanık olunan yaygın izolasyon, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nun aktif ayrılmasını pasif ayrılmanın şizoid özelliğiyle karşılaştırarak tanısal olarak ayırt edilebilir. İlki, reddedilmeyi önleme dürtüsüyle sosyal katılımdan "aktif olarak" kaçınma durumunu oluştururken, ikincisi kararsız "pasif" izolasyon, tam bir ilgi eksikliğinden kaynaklanır. Ayrıca, Şizoid Kişilik Bozukluğu'na sahip olanlar, sosyal reddedilmeye karşı duyarsız ve kişilerarası etkileşime kayıtsızdır.

Aslında, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nun davranış kalıpları, değişen patolojileri taklit edebilir. Bu nedenle, teşhisin doğruluğunu sağlamak için, klinisyenlerin davranışsal belirtilerin altında yatan itici gücü araştırması akıllıca olacaktır.

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Sadece Kaçıngan Kişilik Bozukluğu olan hastalara odaklanan çok tedavi çalışması yoktur. Erken çalışmalar, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu olan hastaların öncelikle davranışsal tekniklere iyi yanıt verdiğini göstermiştir. Bu sonuçları, daha fazla bilişsel tedavi unsurunu entegre eden çok az sayıda yeni çalışma izlemiştir. Daha yakın zamanlarda, şema tedavisi Kaçıngan Kişilik Bozukluğu tedavisi için iyi sonuçlar göstermiştir.

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu tedavisi için FDA onaylı herhangi bir farmakolojik ajan bulunmamasına rağmen, anekdot raporları, serotonine özgü geri alım inhibitörleri gibi Sosyal Anksiyete Bozukluğu için belirtilen psikotropiklerin uygulanmasını takiben semptomatolojinin geliştiğini ortaya koymaktadır. Ayrıca, eşlik eden psikiyatrik hastalıkların tedavisi şüphesiz hastanın yaşam kalitesini iyileştirecektir.

Bilişsel Davranışçı Terapi

Erken bilişsel davranışçı terapi programları ağırlıklı olarak bir grup formatında verildi. Tedaviler arasında maruz kalma egzersizleri (dereceli in vivo maruz kalma) veya sistematik duyarsızlaştırma, rol oyunlarında davranışsal prova, video geri bildirimi dahil kendi imaj çalışması ve sosyal beceri eğitimi yer aldı. Sonuçlar, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu lan bireyler için orta ila iyi ve çoğunlukla stabil iyileşmeler gösterdi.

Örneğin, yapılan bir çalışmada, 4 günlük yoğun bir grup bilişsel davranış terapisi programından sonra Negatif Değerlendirme Korkusu Anketi değerlendirmesinde %40'lık bir iyileşme oranı bildirilmiştir.

Kişilik bozuklukları için bilişsel terapinin ve sosyal kaygının bilişsel modelinin tanıtılmasından sonra Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nun tedavisine ilişkin sonraki çalışmalar daha fazla bilişsel teknik içermeye başladı. Kaçıngan Kişilik Bozukluğu tedavisinde bilişsel unsurlar, bireyselleştirilmiş bir sosyal korku modelinin geliştirilmesini, işlevsiz temel inançların tanımlanmasını, daha uyumlu bilişlerin ve inançların geliştirilmesini ve “güvenli davranışlara” meydan okumak için davranış deneylerini kapsar.

Şema Terapi

Şema terapi, tatmin edilmemiş temel ihtiyaçların ve bunlara karşılık gelen gelişmiş başa çıkma tarzlarının bir sonucu olarak gelişen bilişler, duygular ve davranışlardan oluşan anlık zihin durumları olarak tanımlanan şema modlarıyla çalışmaya odaklanır. Bu yaklaşım bilişsel-davranışçı, psikodinamik ve Gestalt terapi tekniklerini bütünleştirir.

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu tedavisinde en uygun şema modları, yalnızlık, değersizlik ve sevilmeme duygularıyla karakterize olan Yalnız Çocuk modu; durumsal kaçınmanın etkinleştirildiği Kaçınma Koruyucu modu ve içsel ihtiyaçlardan, duygulardan ve duygusal temastan kaçınma ile karakterize edilen Müstakil Koruyucu modudur. Ayrıca, kişinin kendini cezalandırmayı veya suçlamayı hak ettiği duygusunun etkinleştirildiği bir Cezalandırıcı Ebeveyn modu etkindir.

İlaç Tedavisi

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu olan bireyler için FDA tarafından özel olarak test edilmiş veya onaylanmış hiçbir ilaç yoktur. Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) ve serotonin ve norepinefrin geri alım inhibitörlerinin (SNRI'ler) sosyal anksiyete bozukluğu için etkili olduğu bulunmuştur. Ek olarak, bazı araştırmalarda benzodiazepinler, monamin oksidaz inhibitörleri (MAOI'ler) ve antikonvülzan gabapentinin Kaçıngan Kişilik Bozukluğu olan erişkinlerde sosyal anksiyete tedavisinde etkili olduğu bildirilmiştir.

Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörleri

Bu ajanlar başlangıçta serotoninin presinaptik geri alımını bloke ederek sinapsta daha fazla nörotransmitterin bulunmasına izin verir. Kaçıngan kişilik bozukluğunu tedavi etmek için FDA tarafından hiçbir ilaç onaylanmamasına rağmen, SSRI'lar paroksetin (Paxil) ve sertralin (Zoloft) ve SNRI venlafaksin (Effexor), sosyal anksiyete bozukluğunu tedavi etmek için FDA onaylıdır.

SSRI'lar, diğer antidepresan sınıflarına göre büyük ölçüde tercih edilir. SSRI'ların olumsuz etki profili daha az belirgin olduğundan, daha iyi uyum teşvik edilir. SSRI'lar, trisiklik antidepresanlarla ilişkili kardiyak aritmi riskine sahip değildir. Aritmi riski özellikle aşırı doz vakalarında geçerlidir ve duygudurum bozukluğu olan bir çocuk veya genç yetişkin tedavi edilirken intihar riski her zaman göz önünde bulundurulmalıdır.

Depresif ve anksiyete bozukluğu olan çocuklar ve genç yetişkinler üzerinde yapılan kısa süreli çalışmalarda, tüm antidepresanlar artık artan intihar davranışı oranlarına (plaseboda %4'e karşı %2) ilişkin bir kara kutu uyarısı taşıyor. Mevcut öneriler, herhangi bir antidepresanı başlatırken veya arttırırken intiharın yakından izlenmesini içerir. Bu potansiyel risk, ruh sağlığı topluluğu içinde tartışılmaktadır. Doktorların, pediyatrik popülasyonda SSRI'lar ve SNRI'ler ile tedaviyi düşünürken bu bilgilerden haberdar olmaları ve uygun önlemleri almaları tavsiye edilir.

Bu gruptaki ilaçlar aşağıdakileri içerebilir:

• Sertralin (Zoloft): Zoloft ve diğer SSRI ilaçları, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu ve sosyal fobi için birinci basamak tedavi olarak kabul edilir. SSRI'ların faydaları, nispeten yüksek tolerans, uygulama kolaylığı ve aşırı dozda göreceli güvenlik içerir.

Benzodiazepinler

Bu ajanlar, gama-aminobütirik asit (GABA) reseptör kompleksi üzerindeki spesifik bir benzodiazepin reseptörüne bağlanır, böylece reseptörü için GABA afinitesini arttırır. Ayrıca GABA bağlanmasına tepki olarak klor kanalının açılma sıklığını da arttırırlar. GABA reseptörleri, postsinaptik nöron hiperpolarizasyonu ile sonuçlanan, postsinaptik inhibisyona aracılık eden klor kanallarıdır. Nihai sonuç, yatıştırıcı-hipnotik ve anksiyolitik bir etkidir. Yüksek potensli (etkili) benzodiazepinlerin yetişkinlerde sosyal fobinin tedavisinde etkili olması muhtemeldir.

Bu gruptaki ilaçla aşağıdakileri içerebilir:

• Klonazepam (Klonopin): Sosyal kaygıyı tedavi etmek için klinik olarak kullanılır, ancak bu popülasyonda etkinliğini belgelemek için hiçbir kontrollü çalışma yapılmamıştır. Bu ilacın beyindeki GABAa reseptöründe, özellikle de limbik bölgelerde çalıştığına inanılmaktadır.

Müddet Tahminleri (Prognoz)

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu, kişilik bozuklukları ailesi içindeki tanımıyla ima edildiği gibi, kronik bir bozukluk olarak kabul edilir. Bununla birlikte, bazı çalışmalar, zaman ve tedavi ile Kaçıngan Kişilik Bozukluğu tanısı konanların bir alt kümesinin sonunda artık tanı kriterlerini karşılamayacağını öne sürmüştür. Spesifik olarak, bir çalışma, ilk tanıdan on yıl sonra, 0,51 olarak tahmin edilen tanı kararlılığını ortaya çıkarmıştır.

Komplikasyonlar

Kaçıngan kişilik davranış kalıpları genellikle daha fazla psikiyatrik komorbiditeye ve yaşamdan genel bir memnuniyetsizlik eksikliğine neden olur. Kaçıngan Kişilik Bozukluğu olan birinin depresyon, madde bağımlılığı ve yeme bozukluklarından muzdarip olması nadir değildir. Bu hoşnutsuzluk, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu olan kişilerde intihar düşüncesi ve intihar girişimi insidansı daha yüksek olduğu için istatistiksel olarak temsil edilir.

Daha az belirgin, ancak daha az ciddi olmayan, kaçıngan hastanın kötü benlik saygısı, doğum sonrası depresyon için artan diyatezleri hızlandırabilen işlevsiz mükemmeliyetçiliğe yol açabilir. Bu zararlı komplikasyonlar nedeniyle, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nun erken teşhisi ve ardından yoğun müdahale çok önemlidir.

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

Genel yetişkin popülasyonunda, kaçıngan kişilik bozukluğu prevalansının %2,1–2,6 olduğu tahmin edilmektedir. Ayaktan psikiyatri tedavisi gören erişkinlerde bu oran %3,6 olarak bildirilmiştir. Genç yetişkinler üzerinde yapılan bir ikiz araştırma, erkeklerde %1.4 ve kadınlarda %2.5'lik bir kaçınmacı kişilik bozukluğu oranı bulmuştur. Kaçıngan Kişilik Bozukluğu'nun erkeklerde ve kadınlarda eşit derecede yaygın olduğu tahmin edilmektedir.

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu genellikle 18 yaşından küçük bireylerde teşhis edilmez; bununla birlikte, çoğu hasta çocuklukta veya ergenlikte bir başlangıç ​​bildirmektedir ve çoğu, yaşamları boyunca devam eden sosyal kaygı bildirmektedir.

Önlem Yöntemleri

Doğası gereği sinsi olan Kaçıngan Kişilik Bozukluğu, tanımlayıcı bir tetikleyici olay veya ayırt edilebilir bir başlangıç ​​zamanı olmaksızın kronik ve yaygın bir hastalıktır. Bozukluk için caydırıcı öneriler erken dönem bakıcılarına verilir ve besleyici ve teşvik edici bir çocukluk ortamı sağlamak bozukluğun gelişmesini engelleyebilir.

Ek olarak, anksiyete semptomlarını tetikleyebileceği için kafeinden kaçınmak faydalı olabilir.

Hastalığın Tarihi

Kaçıngan kişilik, bir süre böyle adlandırılmasa da, 1900'lerin başlarına kadar çeşitli kaynaklarda tanımlanmıştır. İsviçreli psikiyatrist Eugen Bleuler, 1911 tarihli "Dementia Praecox: Or the Group of Schizophrenias" adlı çalışmasında, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu belirtileri gösteren hastaları tanımlamıştır. Kaçıngan ve şizoid örüntüler, Kretschmer ilk görece eksiksiz tanımlamayı sağlarken bir ayrım geliştirene kadar sıklıkla karıştırılmış veya eşanlamlı olarak anılmıştır.