Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Hubble Uzay Teleskobu Bir Ölümcül Badireyi Daha Atlattı. Bir Sonrakini Atlatabilecek mi?

4 dakika
6,641
Hubble Uzay Teleskobu Bir Ölümcül Badireyi Daha Atlattı. Bir Sonrakini Atlatabilecek mi? New Scientist
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 3 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Daha önceden anlattığımız üzere, James Webb Teleskobu, bir aksilik olmazsa yakın gelecekte Hubble Uzay Teleskobu'nun yerini alacak; daha doğrusu Hubble'ın başardıklarını bir adım öteye götürecek. Aslında James Webb Teleskobu fırlatıldıktan sonra da Hubble Uzay Teleskobu'nu kullanmaya devam edebiliriz; ancak ne yazık ki miadını çoktan doldurmuş olan efsanevi uzay teleskobu Hubble, artık daha fazla dayanamayacağının sinyallerini vermeye başladı.

13 Haziran 2021 günü Hubble Uzay Teleskobu, ne yazık ki bozularak kendini “güvenli moda” aldı. O günden bu yana NASA, insanı Evren’in derinlikleriyle tanıştırmış bu önemli teleskobu yeniden başlatmak için sayısız deneme yaptı; ama ne yazık ki hepsi başarısız oldu. Haftalarca sorunu tespit etmeye çalışan ekip, nihayet sorunun kaynağını bulmayı başardı: Uzay teleskobunun Güç Kontrol Ünitesi (İng: "Power Control Unit" ya da kısaca "PCU") arızalandı ve bu nedenle bilimsel ekipmanlara dağıtılan gücü düzgün kontrol edemiyor.

Bu ünite, Bilim Enstrümanları Yönetim ve Veri İşleme (İng: "Science Instrument Command and Data Handling" veya kısaca "SI C&DH") isimli bir diğer ünite içinde bulunuyor. Bunun görevi, Hubble Uzay Teleskobu üzerindeki bütün bilimsel enstrümanların kontrolü, takibi ve koordinasyonu. Güç ünitesi bilgisayarı bozulduğu gün (13 Haziran'da) bütün bilimsel enstrümanlar "güvenli moda" geçtiler. Bu süreçte yapılan müdahaleler Hubble'ın güç ünitesini geri getiremediği için, bir noktada enstrümanların voltaj seviyesi 5 Volt'un altına düştü ve bu da ikincil bir koruma devresini devreye sokarak, güç bilgisayarının tüm işlemleri durdurmasıyla sonuçlandı.

Tüm Reklamları Kapat

Hubble İlk Defa Bozulmuyor; Ancak Artık Düzeltmek Daha Zor!

Aslında Hubble ilk defa bozulmuyor. Bugüne kadar çok defa bozuldu ve hepsinde er ya da geç sorun bulundu ve çözüldü. Örneğin daha bu yılın mart ayında yaşanan bir diğer arıza nedeniyle Hubble 1 haftalığına kapanmak zorunda kaldı. 

Hubble’da yaşanabilecek daha büyük sorunların da çözümü var: Astronot göndermek! James Webb’den farklı olarak Hubble, Dünya yörüngesine çok yakın bir gözlemevi olduğu için, gerektiğinde astronot gönderip tamir etmek de mümkün oluyor; tabii bu çok masraflı bir iş, dolayısıyla her zaman kolay verilen bir karar olmuyor. Bugüne kadar Hubble’a gönderilen görevler sayesinde uzaydaki gözlemevi; yeni enstrümanlar, kameralar, spektrograflar, bataryalar ve hatta bilgisayarlar edindi. İşte bu geliştirmelerin meyveleri şimdi toplanıyor: Güç Kontrol Ünitesi'nin bozulması sonrası, bu görevlerden biriyle tamir edilebilen yedek üniteye geçme kararı alındı. Ancak bu geçiş kolay değildi, günlerce uğraşmayı gerektiren ve çalışmama ihtimali olan bir prosedürdü. Neyse ki Hubble, başarıyla yedek üniteye geçebildi ve normal çalışma sürecine geri dönebildi.[1]

Ama bir sonraki badireyi de atlatabilecek mi? Bilmiyoruz. Eskiden Hubble ciddi bir şekilde bozulduğunda bu ikonik teleskoba gönderebileceğimiz bir uzay mekiği programı vardı. NASA bu programı sonlandırıp, uzaya ulaşma işini özel firmalara bıraktıktan sonra uzay mekiği programı sonlandırıldı. SpaceX gibi firmalar insanları ve düz yükleri Uluslararası Uzay İstasyonu'na göndermek konusunda çok iyi olsalar da uzay mekiği programıyla gönderilen mekikler gibi, geniş robotik kolları koyabileceğimiz bir mekanizmaya sahip değiller. Bu nedenle Hubble'ı tamir etmek artık çok daha zor. Örneğin benzer bir güç kaybı 2008 yılında yaşandığında, NASA önce yedek bilgisayara geçmişti, sonrasında bir diğer sistem bozulduğunda, 2009 yılında (artık var olmayan uzay mekiği programı ile) Hubble Uzay Teleskobu'na gidilmiş ve gerekli tamirler yapılmıştı.

İyi ki Hubble Var!

Her ne kadar yavaş yavaş ömrünün sonuna geliyor olsa da yıllar boyunca Hubble üzerinde yapılan tamir ve geliştirmeler, fırlatılmasından 30 yıl sonra bile bu tarihi teleskobun baş döndürücü keşiflere kapı aralamasını mümkün kılıyor. Sanıyoruz bunlar arasından etkileyici olanı, Hubble’ın gökyüzünde ufacık ve pek de ilgi çekici olmayan bir alana odaklanıp (odaklandığı o bölgeyi Görsel-1’de görebilirsiniz), burayı uzun bir süre gözleyerek fotoğraflaması sonucu elde edilen enfes fotoğraf. Görselde Ay, gerçek boyutunda gösteriliyor. Yani gökyüzündeki ne kadar ufak bir alana baktığını anlayabilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Görsel-1: Hubble Uzay Teleskobu'nun odaklandığı bölge.
Görsel-1: Hubble Uzay Teleskobu'nun odaklandığı bölge.

O bölgede ne görmeyi beklersiniz? Belki fotoğraftaki gibi birkaç yıldız? Eh, Hubble çok sönük ışıkları da toplayabildiği için belki çıplak gözle göremediğimiz bazı diğer yıldızları da fark edebilir, değil mi? Ama olsa olsa 30-40 yıldız, hadi bilemediniz 100 yıldız görür, öyle değil mi? Değil. Hubble, bunu gördü:

Görsel-2: Hubble'ın o ufacık karanlık bölgede gördüğü galaksiler.
Görsel-2: Hubble'ın o ufacık karanlık bölgede gördüğü galaksiler.

O gördüğünüz noktaların hiçbiri bir yıldız değil. Hepsi birer galaksi. Yaklaşık 5.500 adet galaksi… Bunlar arasından en sönük olanları, insan gözünün algılayabildiğinin 10 milyarda biri kadar ışık saçıyor; ancak Hubble uzun dönem veri toplayarak bu hafif ışığı bile algılayabiliyor.

O galaksilerin her birinin içinde, tıpkı Samanyolu Galaksisi’nde olduğu gibi milyarlarca, hatta yüz milyarlarca yıldız var. O yıldızlardan bazıları Güneş büyüklüğünde ve bunların etrafında büyük ihtimalle gezegenler de var. Onların bir kısmı, Dünya gibi kayalık gezegenler ve belki de yıldızlarından yaşanabilir bir uzaklıkta dönüyorlar.

Kim bilir, belki bir kısmında yaşayan zeki bir medeniyet içindeki okurlar, yakın geçmişte geçici olarak bozulan bir uzay teleskobunun gökyüzündeki ufacık bir alanda gördüğü galaksilerle ilgili olarak Gelişim Fidanı adlı bir sitede bir yazı okuyor. "Belki de bu fotoğraftaki galaksilerden birinde yaşam vardır?" diye soruyorlar… Kim bilir?

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
34
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 67
  • Merak Uyandırıcı! 25
  • Muhteşem! 16
  • Bilim Budur! 14
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 12
  • Üzücü! 9
  • İnanılmaz 7
  • Umut Verici! 6
  • Güldürdü 2
  • Korkutucu! 1
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • ^ L. Jenner. Operations Underway To Restore Payload Computer On Nasa's Hubble. (16 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 16 Temmuz 2021. Alındığı Yer: NASA | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 12/12/2024 14:26:23 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10736

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Taklit
Sars Virüsü
Salgın
Hücre
Göğüs Hastalığı
Gazetecilik
Şiddet
Ribozim
Nükleer Enerji
Kuantum Fiziği
Aminoasit
Afrika
Organ
Periyodik Cetvel
Malzeme
Bilim İnsanı
Fosil
Organizma
Hava
Yörünge
Komplo Teorisi
Yaşanabilir Gezegen
Bilim Tarihi
Kurbağa
Kadın Doğum
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Hubble Uzay Teleskobu Bir Ölümcül Badireyi Daha Atlattı. Bir Sonrakini Atlatabilecek mi?. (16 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 12 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10736
Bakırcı, Ç. M. (2021, July 16). Hubble Uzay Teleskobu Bir Ölümcül Badireyi Daha Atlattı. Bir Sonrakini Atlatabilecek mi?. Evrim Ağacı. Retrieved December 12, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10736
Ç. M. Bakırcı. “Hubble Uzay Teleskobu Bir Ölümcül Badireyi Daha Atlattı. Bir Sonrakini Atlatabilecek mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 16 Jul. 2021, https://evrimagaci.org/s/10736.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Hubble Uzay Teleskobu Bir Ölümcül Badireyi Daha Atlattı. Bir Sonrakini Atlatabilecek mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, July 16, 2021. https://evrimagaci.org/s/10736.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close