Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

TRAPPIST-1 Sistemi Nedir? TRAPPIST-1 Sistemindeki Dünya Benzeri Kayalık Gezegenlerde Yaşam Olabilir mi?

TRAPPIST-1 Sistemi Nedir? TRAPPIST-1 Sistemindeki Dünya Benzeri Kayalık Gezegenlerde Yaşam Olabilir mi? Wallpaperaccess
Trappist-1 gezegenlerinden birinin illüstrasyonu.
6 dakika
6,642
Tüm Reklamları Kapat

Henüz öte gezegenler keşfedilmemişken bile bilim insanları, Evren'de milyarlarca farklı gezegen olduğunu öngörebilmişlerdi. Ve bu öngörüleri çerçevesindeki beklenti, çok az bir kısmı olsa bile bu öte gezegenlerden bir kısmının Dünya’mıza benzer olacağı yönündeydi. Gerçekten tam da bilim insanlarının öngördüğü gibi, gelişen teleskoplar ve yeni gözlem metotları sayesinde öte gezegenler yavaş yavaş keşfedilirken; yıldızına uzaklığı, atmosferi, kayaç yapısı vb. faktörleri ile Dünya’mıza çok benzeyen gezegenler de ortaya çıkmaya başladı. İşte bu gezegenlerden bazıları bilim insanlarının tahminlerine göre, bizden 39 ışık yılı uzaklıkta bulunan TRAPPIST-1 yıldız sistemine ait gezegenler olabilir. Öncelikle bu yıldız sistemini tanıyalım.

TRAPPIST-1 Nedir?

TRAPPIST-1, bizden 39 ışık yılı uzaklıkta Kova takımyıldızında bulunan ve 1999 yılında John Gizis ve meslektaşları tarafından keşfedilen bir ultra-soğuk cüce yıldızdır.[1] Yıldızın resmi kodu, 2MASS J23062928-0502285'tir. Bu yıldız, 1999’da keşfedilmesine rağmen, sistemindeki gezegenler, yıllar sonra (önce 2015'te, sonra 2017’de) keşfedilmiştir.[1]

Tüm Reklamları Kapat

TRAPPIST-1 Yıldızının Özellikleri

TRAPPIST-1, cüce bir yıldızdır ve boyutu Jüpiter’den biraz büyüktür (Güneş'in %8’i kadar). Yüzey sıcaklığı Güneş'imize göre oldukça düşüktür ve yaklaşık 2300 santigrat derecedir. Bu kadar soğuk ve küçük olmasına rağmen, yörüngesinde (gözlendiği kadarıyla) 7 adet gezegen barındırmaktadır.

NASA
NASA
TRAPPIST-1 ve barındırdığı gezegenleri.

Tüm gezegenleri Dünya boyutuna yakın boyutlardadır, öyle ki en büyük gezegeni, Dünya’dan sadece %13 büyüktür. Cüce bir yıldız olduğu için gezegenleri, yıldıza oldukça yakın mesafede dönmektedir; hatta o kadar yakındırlar ki, bütün sistemi Güneş'imiz ile ilk gezegen olan Merkür arasına sığdırabilirdik ve üzerine daha da boş yerimiz kalırdı.

Tüm Reklamları Kapat

Gezegenlerinin neredeyse hepsinin kütleçekim kilidi halinde olduğu düşünülmektedir. Yani bu gezegenler, kendi etraflarında dönmelerine rağmen, bu dönüşün hızı yıldızları etrafındaki dönüş hızıyla aynıdır ve bu nedenle her zaman aynı yüzleri yıldızlarına dönüktür. Tıpkı Ay'ımızın hep aynı yüzünü görmemiz gibi...

TRAPPIST-1 Gezegenlerinde Yaşam İhtimali Var mı?

Sistemdeki gezegenlerin neredeyse hepsinin kayaç gezegen olduğu; yani bir yer kabuğuna sahip oldukları düşünülmektedir. Ayrıca bu gezegenlerdeki yer kabuklarının atmosfer tutabilecek kadar yoğun olduğu da ihtimaller arasındadır. Dünya'ya hem boyut olarak hem de teknik olarak bu kadar benzeyen gezegenlerde yaşam olma ihtimali de öne sürülen sebeplerden ötürü artmaktadır.[4]

Şimdi, tek tek hangi gezegenlerde yaşam ihtimali söz konusu, buna bir bakış atalım. Siz de üstteki görselden, söz edeceğimiz gezegenleri takip edebilirsiniz.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

TRAPPIST-1b ve TRAPPIST-1c

Bu gezegenlerde yaşam olma olasılığı, Merkür'e benzerliklerinden ötürü oldukça düşüktür. Gezegenler yıldıza son derece yakın ve kütleçekim kilidine yakalanmış olma ihtimalleri çok yüksektir.

Yıldızına yakın duran ve kilide yakalanan gezegenler, iki farklı kaderi yaşarlar: Yıldıza bakan yüzlerindeki sıcaklık 500 santigrat dereceye kadar çıkabilirken, karanlık taraftaki sıcaklık -200 santigrat derece kadar düşebilir. Bu da bildiğimiz anlamdaki canlılığın evrimleşebilmesi için gerekli olan suyun sıvı formunda kalamaması demektir. Bundan dolayı da yaşamın bu gezegenlerde var olma ihtimali çok düşüktür.

Yine de farklı görüşler mevcuttur. Isı alan aydınlık taraf ile ısı almayan karanlık taraf arasındaki sınır bölgesinde sıcaklık gayet makul seyredeceği için, basit yapılı canlıların evrimleşebileceğini düşünen uzmanlar da bulunmaktadır.

TRAPPIST-1d

Bu gezegenin de bahsi geçen kilide yakalanmış olması muhtemeldir; ancak 1b ve 1c gezegenlerinden farklı olarak, konumundan ve yapısından ötürü bir atmosferinin oluşma ihtimali de söz konusudur. Yani ihtimaller dahilinde yaşama ev sahipliği yapabilecek aday bir gezegendir.

TRAPPIST-1e

Dünya’'mıza en çok benzeyen gezegen, 1e gezegenidir. Bulunduğu konum itibarıyla, yıldızının etrafındaki yaşanabilir bölgede yer almaktadır. Bir atmosferinin olduğu ve bu atmosferde azot, hidrojen, karbondioksit gibi gazların bulunduğu düşünülmektedir. Yüzeyindeki denizler, nehirler vb. akışkan suları söz konusudur. Dünya'nın yaklaşık %60'ı boyutlarında olan bu gezegen; atmosfer, sıcaklık, konum bakımından Dünya ile oldukça benzer yanlara sahiptir. Yaşamı barındırma konusunda en uygun gezegen olduğu düşünülmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

TRAPPIST-1f

Yine 1e gezegeni gibi yaşam kuşağında ancak sınırda yer alan bu gezegenin de, özellikle ekvator bölgesinde, yaşamı barındırabileceği düşünülmektedir. 1e'ye kıyasla daha soğuk bir gezegen olsa da gezegen üzerindeki belli konumlarda canlılık evrimleşebilir.

TRAPPIST-1g ve TRAPPIST-1h

Bu gezegenler, görselden de anlayacağınız üzere yıldızına oldukça uzak gezegenlerdir. Bu gezegenlerin Satürn gibi gazdan yapılmış gezegenler olduğu düşünülmektedir. Bu da canlılığın (bildiğimiz tanımıyla) tutunabileceği bir zemin olmamasından ötürü, evrimleşemeyeceğini göstermektedir.

Gezegenlerin teknik detayları.
Gezegenlerin teknik detayları.
The Conversation

"Yaşam Yok, En Azından Kompleks Olanı!" İddiaları

Elbette yaşamın olabileceğini düşünen bilim insanlarına karşın, bazı sebeplerden ötürü olamayacağını ya da en azından kompleks bir yaşam olamayacağını savunanlar da var. Bunların ileri sürdükleri argümanlara da bir bakış atmakta fayda görüyoruz.

"Yaşam Yok, Çünkü Yıldız Henüz Çok Genç!"

Bu, önemli bir iddiadır; ancak yeni bir çalışma, bu iddiayı çürütmüştür.[2] TRAPPIST-1'in henüz 1 milyar yıl yaşında olduğu tahmin ediliyordu, bu da demek oluyordu ki gezegenlerde yaşam 1 milyar yılda oluşamazdı çünkü henüz gezegenin soğuması için gereken zaman geçmemişti. Ancak yeni bir araştırmada, yıldızın yaşının 1 milyar değil 5,4 ila 9,8 milyar yıl arasında yaklaşık 7,6 milyar yıl yaşında olduğu tahmin edildi.[2] Bu da bu olumsuz olasılığı çürütmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

"Yaşam Yok, Çünkü Gezegenler Yıldıza Çok Yakın!"

Güneş patlamalarını mutlaka görmüşsünüzdür. Güneş'e çok yakın olmadığımız için bu patlamalar Dünya'mızı etkilemiyor olabilir; ancak TRAPPIST-1'deki 1e ve 1f gibi Dünya'ya benzeyen gezegenler için aynı şey söz konusu olmayabilir. Bu patlamalar ve sıçramalar yıldıza bu kadar yakın olan gezegenlerin yüzeylerini tahrip edebilir, atmosfer tabakalarına zarar verebilir. Bu da canlılık oluşsa dahi aşırı ısınma gibi faktörlerden türleşme etkisini gösteremeden tüm neslin yok olması anlamına gelmektedir.

"Yaşam Yok, Çünkü Yörünge Kilidi Var!"

Eğer yörünge kilidi söz konusuysa, bu gezegenin iki yarısı arasındaki sıcaklık farkının çok yüksek olması demektir - ki böyle bir ortamda canlılığın evrimleşebilmesi ancak istisnai sınır bölgelerinde mümkündür. Bu bölgelerdeki canlılık da basit yapılı olup kompleks türe evrimleşebilecek habitatlar bulamayacaktır. Bundan ötürü TRAPPIST-1'in gezegenleri yaşama elverişli değildir.

Sonuç

Sonuç olarak, TRAPPIST-1 sisteminin taşıdığı gizemler henüz tamamen çözülebilmiş değildir; ancak heyecan verici olasılıklara kapı araladığı kuşkusuzdur. Öte gezegenler her geçen gün daha da anlaşılmakta ve hakkında doğru bilinen yanlışlar düzeltilmektedir. Bunun bize neler getireceğini yalnızca bilim ve zaman gösterecek.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
19
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 16
  • İnanılmaz 13
  • Merak Uyandırıcı! 10
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • Umut Verici! 5
  • Muhteşem! 4
  • Bilim Budur! 4
  • Güldürdü 2
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • ^ a b Wikipedia. Trappist-1. (23 Mart 2017). Alındığı Tarih: 30 Nisan 2021. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
  • ^ a b NASA. Trappist-1 Is Older Than Our Solar System. (11 Ağustos 2017). Alındığı Tarih: 30 Nisan 2021. Alındığı Yer: NASA | Arşiv Bağlantısı
  • NASA. The 7 Rocky Trappist-1 Planets May Be Made Of Similar Stuff. (22 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 30 Nisan 2021. Alındığı Yer: NASA | Arşiv Bağlantısı
  • ^ Science On a Sphere. (Veri Kümesi, 2021). Trappist-1 ‘S Planets. Not: https://sos.noaa.gov/Datasets/search.php?q=Trappist.
  • S. L. Grimm, et al. (2018). The Nature Of The Trappist-1 Exoplanets. Astronomy & Astrophysics, sf: A68. doi: 10.1051/0004-6361/201732233. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 23:09:26 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10408

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Y. İğın, et al. TRAPPIST-1 Sistemi Nedir? TRAPPIST-1 Sistemindeki Dünya Benzeri Kayalık Gezegenlerde Yaşam Olabilir mi?. (1 Mayıs 2021). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10408
İğın, Y., Bakırcı, Ç. M. (2021, May 01). TRAPPIST-1 Sistemi Nedir? TRAPPIST-1 Sistemindeki Dünya Benzeri Kayalık Gezegenlerde Yaşam Olabilir mi?. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10408
Y. İğın, et al. “TRAPPIST-1 Sistemi Nedir? TRAPPIST-1 Sistemindeki Dünya Benzeri Kayalık Gezegenlerde Yaşam Olabilir mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 01 May. 2021, https://evrimagaci.org/s/10408.
İğın, Yusuf. Bakırcı, Çağrı Mert. “TRAPPIST-1 Sistemi Nedir? TRAPPIST-1 Sistemindeki Dünya Benzeri Kayalık Gezegenlerde Yaşam Olabilir mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, May 01, 2021. https://evrimagaci.org/s/10408.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close