Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Hermeneutik Analiz: Sosyal Bilimleri Bilim Yapan Nedir?

Hermeneutik Analiz: Sosyal Bilimleri Bilim Yapan Nedir? Wikipedia Commons
Hermes, Zeus'u dinlerken
4 dakika
4,002
Evrim Ağacı Akademi: Sosyoloji Yazı Dizisi

Bu yazı, Sosyoloji yazı dizisinin 10. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Sosyal Davranış Nedir?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Çok tartışılan bir soru vardır. Sosyal bilim, bilim midir? Felsefenin buradaki yeri nedir?

Sosyal bilimler nedir, ne değildir? Doğa bilimleri ile yani fizik, kimya gibi ilimlerle ortak ve farklı noktaları nedir? Daha ötesinde sosyal bilimler diye bir şeyden bahsedebilir miyiz? Sosyal bir bilim var mıdır? Yoksa bilim sadece fizik ve diğer doğa bilimlerinin genel adımıdır?

Tüm Reklamları Kapat

Bu soruların cevaplanması ile alakalı, Evrim Ağacı'nda da olmak üzere, esasen birçok yazı yazılmıştır. Bu açılardan da bu çalışmada bu konuları açıklamak, ana amaç değildir. Bu yazının ana konusu, hermeneutik analizlerin bize ne söylediği, bu analizleri ile neyin değiştiği, bu analizlerin nasıl önem kazandığı ve sonucunda da sosyal bilimlere ne kattıkları ve sosyal bilimlerin nasıl özgünleştikleridir.

Elbette üzerine kitaplar yazılmış ve yazılacak olan bu sorular ile ilgili bu yazı, bir deneme olacaktır.

Tüm Reklamları Kapat

Bilim sadece doğa bilimleri midir?
Bilim sadece doğa bilimleri midir?
Pexel

Bilim Nedir?

Bu soruları niye cevaplamak gerekmektedir? Niye böyle bir yazı kaleme alınmaktadır? Esasen bu soruyu cevaplamak, felsefi bir iş yapmanın belki de en temel adımlarına bizi götürecek, dünyayı anlamak işinde, bazı temel kavramları tartışma şansını bize verecektir. Zira zaten bilim de bize bu konular hakkında bir öz disiplin kazandırmaktadır ve buradan hareketle de bu soruları cevaplamak bilimsel uğraşıda bizleri ileri götürecektir.

Bu minvalde, ilk olarak bilim nedir sorusunu cevaplamak bize büyük yararlar sağlar. Bu sorunun cevabı ise, modern olan ile olmayan arasındaki ayrımı anlayarak verilebilir.

Modern olan insan, dünyaya Newtoncu bakan insandır. Newton’un adı ile sembolleşen belli bir dünya algılama biçimi ile evrene ve varlığa bakmak, doğayı, teknolojiyi ve toplum ile bireyi buradan hareketle tanımlamak, modern düşüncenin basit bir tanımıdır. Buna göre modern düşünce, evreni belli bir neden sonuç düzeni içerisinde ele alır. Doğal bilimler de ve bu minvalde klasik fizik de dünyayı böyle açıklar. Her şey belli bir neden sonuç yani determinist düzen içerisinde işler.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Sosyal Bilimlerde Durum Böyle mi?

Determinist bir dünya tasviri yapan modern felsefe ve buradan hareketle Newtoncu fizik, dönemin entelektüel düşüncesini etkiledikçe, halihazırda mevcut olan tarih ve hukuk gibi alanlarda eğitim görev ve yazıp çizen kimseler ise bir durup düşünme gereği duymuşlardır. Özellikle Comte (1838) tarafından yazılan eserde sosyoloji kelimesi bilinçli bir şekilde ele alınmış ve sosyal olaylarda determinist açıklamalar yapma yolunda çabalar kendini göstermeye başlamıştır. Artık böylelikle, belli bir sosyal bilimden bahsetmek mümkündür.

Tarihten sosyolojiye, psikolojiden ekonomiye, çeşitli sosyal olgular deterministik bakış açıları kazanmaya başlamışlar ve böylelikle köklerini, dünyayı determinist algılamadan yani belli bir felsefi bakıştan alan Newtoncu fiziğe uygun belli bir sosyal bilim disiplini gelişmiştir.

Sosyal Bilimlerin Özgünleşmesi: Hermeneutik Analizler

Newtoncu bir disiplin olarak kurulduğunu söyleyebileceğimiz sosyal bilimler ise belli bir aşamada yeni arayışlara girmeye başlamışlardır. Özellikle günümüzde etkisi hızla artan çeşitli ekoller ise esasında yine köklerini fizik konusundaki bazı yeni buluşlar ve bunların sonucunda revize olan felsefi ekollerden almaktadır.

Bilindiği gibi günümüzde fizik, Newtoncu fizik ve kuantum fiziği olarak iki ayrı kategori altında ele alınabilir. Özellikle kuantum fiziği ise, yeni sosyal bilim bakışlarının kaynağı olarak düşünülebilir. Zira basit haliyle ifade etmek gerekirse kuantum fiziği, dünyada ve varlıkta bazı olasılıksal olayların olabileceğini, determinizmin her şeyi açıklamayacağını ifade eder. Bu açıklama ise sosyal bilimler için bazı yeni teoriler ile alakalı bir meşruiyet sağlar.

Hermeneutik Analizler, aynı zamanda anlamacı, yorumlamacı olarak da bilinir ve bu yorumlama işi yazılmış metinlerin tekrar ele alınması ile de ilgilidir.
Hermeneutik Analizler, aynı zamanda anlamacı, yorumlamacı olarak da bilinir ve bu yorumlama işi yazılmış metinlerin tekrar ele alınması ile de ilgilidir.
Pexel

Felsefi arka planı antik devirlere dayanan olasılıksal evren tasviri de böylelikle post-pozitivizmi (determinizm pozitivizm, olasılıksal bakış post-pozitivizmdir) beslemeye başlar. Bu noktada ise sosyal bilimlerde hermeneutik çalışmalar hız kazanır.

Tüm Reklamları Kapat

Hermeneutik çalışmalar, sosyal olaylarda insan öznesini önemser. Buna göre, dış dünyada ne olursa olsun belli bir olayda o insan o an öyle istediği için bir şey yapabilir ve bu da bir sonuca neden olur. O anı başka zaman tekrarlama imkânı bulsak, bu sefer o insan başka bir şey yapabilir ve sonuç değişebilir. İşte bu durum, olasılıksal sonuçları kabul etmek demektir. Gelecek, bu nedenle bilinemez. Bilimsel uğraşı da bizlere ancak yaşanmış olaylar ile ilgili anlama imkânı tanır.

Bu yeni bakış açıları, bir bütün olarak post pozitivist sosyal bilimler içerisinde ele alınabilir. Hermeneutik çalışmalar dahil diğer tüm Newtoncu olamayan bakış açıları da sonucunda insan öznesinin olayları etkileme dinamiklerini ön plana koyar. Bu noktada hatırlanacağı gibi, meşhur Acemoğlu ve Robinson'un Türkçeye Ulusların Düşüşü olarak çevrilen kitabında da tarihin olumlaması denilen etkiler, aslında insan öznesinin yarattığı olasılıksal sonuçlardır. Fakat kitabın genel teorisi, yeni kurumsalcıdır. Bu kuram ise görelilik kuramından etkilenen bir kuramdır. Fakat buna rağmen bir noktada olasılıksal sonuçlar da kabul edilmektedir.

İşte bu noktada, sosyal bilimlerin özgünlüğü durumu başlamaktadır. Nitekim sosyal olaylar, bir tarafıyla determinist süreçleri yansıtır ama diğer tarafıyla da olasılıksal sonuçları ortaya koyar. Günümüzde de sosyal olgular ve hatta psikolojik çözümlemeler, bu iki gerçeğin kombinasyonlarını anlayabilmek ile ilgili olmaktadır ya da en azından olmalıdır. Böylelikle tarihi yolculuğuna antik felsefi temelleri ile başlayan, meşruiyetini doğa bilimlerinin bulguları ile kazanan sosyal bilimler, günümüzde kendine has teorilerini geliştirerek devam etmektedir.

Bir bütün olarak değerlendirildiğinde de sosyal bilimler, Newtoncu fizik ve kuantum fiziğinin bulgularını sosyal olaylara uyarlayan, bunları yaparken insan öznesi gibi karmaşık bir doğal varlığı anlamaya çabalayan, felsefi temelleri kadim uygarlıklara inen bir disiplinler bütünüdür.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Sosyoloji Yazı Dizisi

Bu yazı, Sosyoloji yazı dizisinin 10. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Sosyal Davranış Nedir?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
30
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 17
  • Merak Uyandırıcı! 9
  • Bilim Budur! 4
  • Muhteşem! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Umut Verici! 3
  • İnanılmaz 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • M. Acet. Hermeneutik (Yorumbilgisi) : Kısa Bir Tarihçe. (2 Ocak 2018). Alındığı Tarih: 4 Haziran 2020. Alındığı Yer: Medium | Arşiv Bağlantısı
  • E. C. Kartal. Sosyal Bilimler, Gerçekten Bilim Midir?. (4 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 4 Haziran 2020. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  • L. Şimşek. (2011). Sosyal Bilimler Ve Felsefe. ISBN: 9786051050669. Yayınevi: Kitap Yayınevi.
  • J. Zimmermann. (2020). Hermeneutik: Kısa Bir Giriş. ISBN: 9786050207590. Yayınevi: Say Yayınları.
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 16:39:45 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8852

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ö. Kabacaoğlu, et al. Hermeneutik Analiz: Sosyal Bilimleri Bilim Yapan Nedir?. (8 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8852
Kabacaoğlu, Ö., Bakırcı, Ç. M. (2020, June 08). Hermeneutik Analiz: Sosyal Bilimleri Bilim Yapan Nedir?. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/8852
Ö. Kabacaoğlu, et al. “Hermeneutik Analiz: Sosyal Bilimleri Bilim Yapan Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 08 Jun. 2020, https://evrimagaci.org/s/8852.
Kabacaoğlu, Özgün. Bakırcı, Çağrı Mert. “Hermeneutik Analiz: Sosyal Bilimleri Bilim Yapan Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, June 08, 2020. https://evrimagaci.org/s/8852.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close