Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Hayvanlar Alemi'nin Enleri: Uç Düzey Özelliklerin Bilimi

15 dakika
20,015
Hayvanlar Alemi'nin Enleri: Uç Düzey Özelliklerin Bilimi Pixabay
Tüm Reklamları Kapat

Doğayı, bilemeyeceğimiz kadar çok sayıda canlıyla paylaşıyoruz. Keşfedilmeyi bekleyen okyanus diplerinden, volkanik dağların içindeki yaşama kadar sayısız canlı gezegenimizde yaşıyor. Evinde oturup gazetesini okuyan insandan, gezegenimizdeki en çok oksijeni sağlayan su yosunlarına kadar aynı havayı soluyor.

Dünya hepimiz için ortak yaşam olanı olması gerekirken, türümüz kendini hep diğer canlılardan farklı, özel bir yere koydu. Diğer canlıların yaşam alanlarını kısıtladı ve yok etti. Dünya Vahşi Yaşam Vakfı verilerine göre son 50 yılda, tüm canlı popülasyonlarının %60'ını katlettik. Yeryüzünde en zeki canlı olup, medeniyetler inşa edebilecek yeteneklerin insanlarda evrimleşmiş olması, türümüzü kibirli hale getirdi, bencilleştirdi.

Evet, şunu baştan söyleyelim: Diğer tüm canlılardan daha zekiyiz, buna şüphe yok! Ancak zeka veya zekanın kaynağı olan beyin, bir hayvan türünün organlarından sadece birisi. O organ irileşecek biçimde evrimleştiğinde, sıra dışı yeteneklerin önünü açsa da, diğer organların uç düzeyde evrimi de aynı şekilde sıra dışı yeteneklerin önünü açıyor. İşte bu nedenle diğer türlerin bizden üstün olduğu konular var. Hatta eğer ki kıyas, fiziksel ve biyolojik özelliklerimiz üzerinden yapılacaksa, çoğu kulvarlarda diğer türlerin yanına bile yaklaşamadığımız bir gerçek.

Tüm Reklamları Kapat

Tüm canlılık bir yana sadece hayvanların eşsiz özelliklerini inceleyecek olursak bile insanların hayvanlardan çoğu konuda ne kadar zayıf olduğunu göreceksiniz.

İşte karşınızda Hayvanlar Alemi'nin enleri...

Hayvanlar Aleminin En Hızlıları

Gökdoğan (Alacadoğan)

Bu ilginç kuş türü, göklerde erişebildikleri hızları ile ün salmışlardır. Havada avına doğru yaptığı kendine özgü dalış ile saatte 360 km'nin üstüne çıkabilirler. Hatta 2005'te National Geographic'ten Ken Franklin, 389 km/sa hıza ulaşabildiklerini kaydetmiştir. Bu da gökdoğanı Dünya'daki en hızlı hayvan yapar! Olağandışı bir durum olmadığı sürece genelde 130 km/sa ile 184 km/sa hızlarında avlandıkları ölçülmüştür.

Bu denli hızlar aynı zamanda dezavantaj da yaratır. Çünkü dalış sırasında avcısını fark etmiş olan bir avı izlemek kolay değildir. Bu yüzden kullandığı yöntem ne olursa olsun gökdoğan da diğer etçil canlılar gibi kusursuz bir avcu değildir: Sadece yüzde yirmi düzeyinde bir avlanma başarısı oranına sahiptir. Yani 10 saldırının 8'inde eli boş döner.

Tüm Reklamları Kapat

Gökdoğan'ın evrimsel tarihi, taksonomisi ve ekolojisi hakkında daha fazla bilgi almak istiyorsanız buraya bakmanızı tavsiye ederiz.

Koyu renkli tüyleri ve kuyruk sokumundaki soluk renk tonu, muhtemelen bir yetişkin olduğunu gösteriyor.
Koyu renkli tüyleri ve kuyruk sokumundaki soluk renk tonu, muhtemelen bir yetişkin olduğunu gösteriyor.
Akif Aykurt

Yelken Balığı (Marlin Balığı)

Benzerlikleri yüzünden kılıç balığı ile karıştırılan yelken balıkları denizlerin yırtıcı hayvanları arasındadır. Dünyada bilinen en hızlı balık türüdür. Elde edilen raporlara göre en yüksek hızları 90-110 km/sa arasındadır. 4.65 metre uzunluğu ve 750 kg ağırlığı ile uçan hayvanlar dışında listeye ikinci sıradan giriş yapmaktadır.

Yelken Balığı
Yelken Balığı
Fisher Pants

Hem kılıç balığının hem de yelken balığının kafa kısmında bulunan kılıç benzeri yapının sürtünmeyi azaltarak enerji maliyetlerini düşürmek amacıyla evrimleştiği düşünülmektedir.

Çita (Acinonyx jubatus)

Vahşi doğada yırtıcı bir avcının bulundurması gereken özelliklerden en önemlileri "keskin görüş" ve "hız"dır. Afrika'nın güneyi ve doğusunda yaşayan kedigiller familyasından çita bu özellikleri kendi bünyesinde barındırmaktadır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Kısa mesafelerde 97-113 km/sa arasında bir hıza ulaşabilir. Çitalar bu hızı ancak 200-300 metrelik kısa parkurlarda sürdürebilirler. Bu kısa soluklu koşu becerisi, diğer canlılar için bir avantaja dönüştürülebilir. Ancak 0'dan 100 km/h hıza 5 saniyede ulaşabilmeleri diğer canlılar için kısa mesafelerde büyük dezavantaj sağlar.

Çitalar, genellikle avını ulaşabildikleri en yüksek hızın sadece yarısı kadar bir hız ile kovalar. Kovalamaca ardından yakaladığı avı yemeden önce yarım saat kadar dinlenmesi gerekir.

Siyah benekli vücudu, yuvarlak kafası ve gözlerinden gözyaşı gibi inen siyah çizgiler
Siyah benekli vücudu, yuvarlak kafası ve gözlerinden gözyaşı gibi inen siyah çizgiler
Pixabay

Çitalar olağanüstü denge kabiliyetlerini kaslı kuyruklarına borçludur. Uzun kaslı kuyruğunu bir dümen gibi, hızlı dönüşler sırasında vücut ağırlığına karşı denge amaçlı kullanır. Bu kuyruk yapısı çitaların hızlı koşularda ani yön değişiklikleri yapabilmelerini sağlamaktadır.

Ayrıca çitalar, doğanın en iyi annelerinden bazılarını bünyelerinde barındırır.

Visual Capitalist

Hayvanlar Aleminin En Tehlikelileri

Kutu Denizanası (Chironex fleckeri)

Latincesi Chironex fleckeri olarak isimlendirilen kutu denizanaları yaygın olarak "deniz yabanarısı" olarak bilinir. Kuzey Avustralya'nın kıyı sularında ve Yeni Gine kıyılarında bulunan kutu denizanaları oldukça zehirlidir. Yol açtığı ölümler dolayısıyla Dünya'nın en zehirli denizanası olarak anılmaktadır.

Kutu denizanalarının sahip olduğu tentaküller 3 metreye kadar uzayabilir. Bu tentaküllerin her biri milyonlarca knidosit (yakıcı) hücre topluluklarından oluşur. Dokunma sonrasında anında tedavi edilmeyen yaralar, boyutuna göre 2-5 dakika içerisinde ölüm ile sonuçlanabiliyor.

Tüm Reklamları Kapat

Kutu Denizanası
Kutu Denizanası
Pinterest

Bir kutu denizanasının dokunuşu sonrası kurtulmayı başarsanız bile, bu dokunuş çok ızdıraplı ağrılara sebep olabilmektedir.

Kara Mamba (Dendroaspis polylepis)

Sahra Altı Afrika'da yaşayan Kara Mamba, ismini ağzının renginden alır. Eğer bir Kara Mamba ile karşılaşırsanız ve sinirlenip size ağzını açtığında koyu mavi/siyah bir renk görürsünüz. Zaten karşınızda ağzını açmış bir kara mamba görürseniz, büyük ihtimalle kaçamayacaksınız demektir. Çünkü kara mamba, yılanların en hızlısıdır. Saatte 20 kilometreye varan bir hızla sürünebilir. Kral Kobra'dan sonra en uzun ikinci zehirli yılandır. Boyları 2 ile 3 metre arasında değişmektedir. Ancak kayıtlarda 4.5 metre uzunluğunda kara mambalara rastlanıldığı rapor edilmiştir.

Kara Mamba ve ağzındaki koyu mavi renk
Kara Mamba ve ağzındaki koyu mavi renk
Flickr

Kara mambalar avlanmayı seven hayvanlardır. Çoğu hayvan gibi, kara mambalar da tehdit karşısında saldırmayı seçebilirler. Ancak kara mambalar bunu bir adım öteye götürürler: Bu yılan türü, adeta "zevk için" avlanmaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

Eğer karşısında tehdit olarak algıladığı bir durum varsa o zaman işler daha kötüye gider. Bu tehdit sizseniz ve bir kara mamba tarafından ısırılırsanız düşünmeniz gereken tek şey 20 dakikadan kısa bir süre içerisinde en yakın hastaneye ulaşmanız olmalıdır.

Çöl Karıncaları (Cataglyphis nodus)

Doğu Afrika'da bulunan çöl karıncaları, kör ve çok agresiftirler. Parlak turuncu-kırmızı renktedirler. Isırdıkları zaman bir iğneyi elinize zorla batırıyormuş gibi can yakar. Geniş alanlarda yaşarlar ve kolonileri 50 milyon bireyden oluşur.

Çöl karıncası
Çöl karıncası
Wikipedia

Eğer çevreden gelen tehditler tek bir bireyi bile rahatsız ederse bütün kolonideki karıncalar tek bir birey gibi saldırıya geçer. Eğer çöl karıncaları sizi tehlike olarak görürse tüm koloni üzerinize saldırır. Yani vücudunuza 50 milyon tane iğne batırmaya çalıştıklarını farz edin. Bu yüzden çöl karıncaları en tehlikeli hayvanlar arasında sayılmaktadır.

Hayvanlar Aleminin En Zekileri

İnsanlar (Homo sapiens)

Bu hayvan türü, büyüleyici bir zeka düzeyine sahiptir. Yaklaşık 300.000 yıl kadar önce evrimsel tarih sahnesine çıkan insanlar, Afrika savanalarından Dünya'nın dört bir yanına yayılmışlardır. Başlangıçta epey az sayıda bulunan bu canlılar, günümüzde 7.5 milyar civarında bir popülasyona erişmişlerdir. İlginç bir şekilde, yaşam alanlarını tanınmaz hale gelecek kadar dönüştüren bu canlılar, beton ve benzeri malzemeler kullanarak kutu şeklinde evler inşa ederler. Geliştirdikleri "bilim" ve "teknoloji" denen birbirine bağlı iki kültürel yapı sayesinde yaşam alanları arasında hızlıca hareket edip, hastalıklarını tedavi edebilmektedirler.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Edgar ve Allan Poe'nun Gizemli Serüvenleri Seti (3 Kitap)

Edgar ve Allan Poe’nun Gizemli Serüvenleri (3’lü Set)

Gordon McAlpine

Edgar ve Allan Poe’nun Gizemli Serüvenleri 1: Hikâye Başlıyor

Birbirinin eşi iki kişi, hem dışları bir, hem içleri,
Okuyabilirler birbirlerinin zihinlerini,

Zalim eşek şakalarıyla efsane ikili.

Adamın biri ikizlerin anne babasının peşindeydi,

Aynı kişi onları takip ediyor şimdi.

Mizah, gizem, kuantum, komik kurabiye falları, şifreli mesajlarla dolu Edgar ve Allan Poe’nun Gizemli Serüvenleri‘ne Hoş Geldiniz!

Poe ikizleri, çok sevdikleri kedileri Roderick Usher kaçırılıp evden uzaklara götürülünce, amca ve yengeleriyle birlikte yollara düşerler. Yolculukları sırasında karmaşanın, gizemin ve pek tabii ki soruların ardı arkası kesilmez: İkizler birbirlerinin akıllarını nasıl okuyor? Onlara yol gösteren tuhaf mesajları kim gönderiyor? Öbür Dünya’dan onlarla iletişime geçen Edgar Allan Poe’nun ta kendisi mi? Neden çılgın bir bilimci Poe ailesini yıllardır izliyor?

Edgar ve Allan Poe’nun Gizemli Serüvenleri  2: Tüyler Ürperten Bir Gece Yarısı

Birbirinin eşi iki kişi, hem dışları bir, hem içleri,

Okuyabilirler birbirlerinin zihinlerini…

Edgar ve Allan Poe kardeşlerin mizah, gizem, kuantum, komik kurabiye falları, şifreli mesajlarla dolu yepyeni serüvenine hoş geldiniz!

Edgar ve Allan, kendilerini çılgın bir deney için kullanmak isteyen baş düşmanları Profesör Perry’i zekice planlarıyla alt ettikten sonra bütün ülkede ünlü olurlar. Büyük-büyük-büyük-büyük amcaları Edgar Allan Poe’nun hayatı üzerine çekilecek filmde kedileri Roderick Usher ile birlikte rol almak üzere New Orleans’a giderler. Ancak orada da hayatları tehlikededir, çünkü şimdi başka birileri peşlerindedir. Acaba Poe Kardeşler filmdeki rol arkadaşları Em ve Milly Dickinson ikizleri, öbür dünyada yaşayan ataları ve yeni tanıştıkları hayaletlerin yardımlarıyla yeni düşmanlarını yenebilecekler midir?

Edgar ve Allan Poe’nun Gizemli Serüvenleri  3: Kedi ve Sarkaç

Birbirinin eşi iki kişi, hem dışları bir, hem içleri,

Okuyabilirler birbirlerinin zihinlerini…

Mizah, gizem, kuantum, komik kurabiye falları, şifreli mesajlarla dolu Edgar ve Allan Poe’nun Gizemli Serüvenleri heyecanlı ve eğlenceli bir macerayla sona eriyor!

Perry ailesinin kötü kalpli üyelerini alt edip işleri yoluna koyan afacan ikizlerimiz Edgar ve Allan, hiç beklemedikleri bir düşmanın tuzağına düşerler. Hayatları büyük tehlike altındadır. Acaba ortak işleyen keskin zekaları, Öbür Dünya’da yaşayan amcaları, kedileri Roderick ve arkadaşları sayesinde bu hain plandan sağ salim kurtulabilecekler midir?

Devamını Göster
₺280.00
Edgar ve Allan Poe'nun Gizemli Serüvenleri Seti (3 Kitap)
  • Dış Sitelerde Paylaş

İnsanlar
İnsanlar
Science

Ancak türün bu hızlı yayılışı, diğer canlıların neredeyse tamamını tehlikeye atmaktadır. Dahası, tür bilinen en saldırgan hayvanlar arasındadır. Sadece diğer hayvanları değil, kendi türünü bile zevk için avladığı bilinmektedir! Yayılması sırasında çevreye verdikleri tahribat, sadece birkaç on yılda bütün hayvanların %60 gibi devasa bir oranının soyunun tükenmesine neden olmuştur.

Tüm bu nedenlerle, bu canlıyı en zekiler arasına mı, en tehlikeliler arasına mı alacağımız konusunda kararsız kaldık. Her ikisine de harika bir şekilde uymaktadır.

Şempanzeler (Pan troglodytes)

Şempanzeler de, insan kuzenleri gibi kuyruksuz maymunlardandır. Anlayabileceğiniz üzere, kuyruksuz maymunlar zekanın evrimi konusunda ileri giden ana hayvan gruplarından birisidir. Şempanze genomunun %98.7'si insanlarla aynıdır. Bu benzerlik bize inanılmaz gelebilir ancak insan genomu ile bir muzun genomunu karşılaştıracak olursak %50 benzerlik görürüz. Fakat yine de şempanzelerle yakınlığımız çok büyük boyuttadır.

İnsanların 1500 cc'lik beyin hacmine kıyasla, şempanzelerinki 350cc civarındadır. Ancak beyin hacmi tek başına zeka ile doğru orantılı değildir. Eğer öyle olsaydı, en iri beyinli balinalar insanlardan kat kat zeki olurdu. Daha önemli olan, beyin hacminin vücut hacmine oranı ve beyin bölgeleri arasındaki bağlantı sayısıdır. İnsan beyninin bölgeleri arasında gerçekten de daha çok sayıda bağlantı vardır.

Şempanze
Şempanze
Science

Buna rağmen şempanzeler, tıpkı insanlar gibi alet kullanmakta başarılıdır ve kuzenleri kadar agresif olabilirler. Bu nedenle birbirlerine ve hatta insanlara da saldırdıkları bilinmektedir.

Şempanzelerin grup içinde inanılmaz bir iletişim gücü vardır. Ormanda birçok aracı toplulukları için kullanabilir ve yiyecek bulabilirler. Eğer yeterince çalıştırılırsa insan dilini basit bir şekilde tekrar edebilmektedir. Koko isimli meşhur şempanze 1000'den fazla işaretten oluşan kelime anlama ve 2000 kadar konuşulan İngilizceyi anlamasıyla uluslararası bir ün sağladı.

Yunuslar (Delphinus)

Yunusların beyinleri hayvanlar aleminde Homo sapiens'ten sonra en gelişmiş beyne sahip olan canlıdır. Suda hayatta kalmak için gerekli olan zorluklar, karada ihtiyaç duyulanlardan oldukça farklı olduğundan, karada yaşayanlara karşı suda gelişen hayvanlar için zekayı ölçmek oldukça farklı olabilir. Buna rağmen yunus beyni ile insan ve şempanze beyinleri arasında ortak özellikler vardır. Bunlardan birkaçı büyük beyin hacimlerine sahip olmaları, uzun ömürlerinin olması, kararlı topluluklar oluşturması, değişken sosyal gruplarla yaşıyor olmaları ve çocukluk döneminde ebeveynlerine bağlı kalmaları örnek verilebilir.

Sadece ''beyin büyüklüğü'' zekayı belirlemez. Çünkü canlının hacmı ve kütlesi arttıkça, genellikle her organının hacmi ve kütlesi artar. Fakat beyin/vücut oranının büyük olması zekayı belirileyebilir. Aslında zekayı belirleyen unsurları henüz kesin olarak bilmiyoruz. Beyin ağırlığının vücut ağırlığına oranı, hacmi, gyruslarının yaptığı kıvrımlar gibi bazı kriterlerimiz var elbet. Fakat zeka, muhtemelen göreceli bir sınıflandırma olabilir. Bu karikatür ise insanların kendilerini bu denli zeki nitelendirmelerine rağmen neden bu tarz olayları ''eğlenceli'' buldukları hakkında psikolojik ve etolojik bir gönderme yapmış.
Sadece ''beyin büyüklüğü'' zekayı belirlemez. Çünkü canlının hacmı ve kütlesi arttıkça, genellikle her organının hacmi ve kütlesi artar. Fakat beyin/vücut oranının büyük olması zekayı belirileyebilir. Aslında zekayı belirleyen unsurları henüz kesin olarak bilmiyoruz. Beyin ağırlığının vücut ağırlığına oranı, hacmi, gyruslarının yaptığı kıvrımlar gibi bazı kriterlerimiz var elbet. Fakat zeka, muhtemelen göreceli bir sınıflandırma olabilir. Bu karikatür ise insanların kendilerini bu denli zeki nitelendirmelerine rağmen neden bu tarz olayları ''eğlenceli'' buldukları hakkında psikolojik ve etolojik bir gönderme yapmış.
Dan Piraro

Yunusların zekalarını ölçmek için herhangi bir standart test mevcut değildir. Ancak bir başka faktöre bakabiliriz: Beyin-vücut hacmi oranına. Vücuduna göre öngörülen beyin hacminden büyük beyine sahip olması, zekası ile ilgili bize fikir verebilir.

Bu ölçüme EQ, yani Ensefalizasyon Katsayısı denir. Bu ölçümde zeka arttıkça, sayı da artar. İnsanların EQ değeri 7.0'dır. Büyük Maymunlar, filler ve şempanzelerde EQ değeri 1.8-2.3 arasındadır. Yani vücut boyutlarına göre insanlardan daha küçük beyinleri vardır. Yunusun EQ değeri 4.2'dir ve insana diğer hayvanlardan en yakın olan EQ değeridir.

Dolphin
Dolphin
Pixabay

Bunlara ek olarak beyin korteksinin katlanma derecesi de zeka ölçüsü gibi görünmektedir. Korteks ne kadar fazla katlanırsa, beyin içinde bilgilerin işleneceği ek nöronları (beyin hücreleri) barındırmak için o kadar fazla yer vardır.

Tüm Reklamları Kapat

Yunuslar, insanlar gibi taklit etme yeteneğine sahiptir. Başka bir deyişle insan eğitmenleri tarafından gösterilen hareketleri taklit edebilirler. Bir insan bacağını kaldırırsa, yunus insan vücudunun kendi anatomisiyle olan ilişkisini tanır ve kuyruğunu yükseltir. Yunuslar, aynı zamanda bir başka yunusu da taklit edebilir. Eğer bir yunus yay yapmak üzereyse, başka bir yunus bu davranışı kopyalayabilir ve bu hayvanla aynı anda atlayabilir.

Hayvanlar Aleminin En Derinde Yaşayanları

Engerek Balığı (Anoplogaster cornuta)

Anoplogastridae ailesine ait bu çirkin görünümlü, ürkütücü balıklar, isimlerinden de anlaşılabileceği gibi Anoplogastridae ailesine ait bu "çirkin" görünümlü, ürkütücü balıklar, isimlerinden de anlaşılabileceği gibi memelilerin azı dişlerini andıran, kocaman dişleri vardır. Esasında neredeyse tamamen zararsız olan bu türler, 18 santimetreye kadar büyüyebilirler. Koyu siyah veya kahverengi bir renge sahiptirler. Kafaları küçüktür; ancak kocaman bir çeneleri vardır ve çenelerinin içi tamamen mukus tabakasıyla, sivri uçlu dişlerle ve ince bir deri tabakası ile kaplıdır.

Gözleri ve yüzgeçleri göreceli olarak küçüktür ve ilkeldir. Büyük dişleri alt çenelerinde bulunur ve ağız kapalıyken, bu dişlerin tam karşısına denk gelen ve beynin iki yanında bulunan soketlerin içerisinde dururlar. 

Ailenin içerisinde tek bir cins ve iki tür bulunmaktadır: Anoplogaster brachycera ve Anoplogaster cornuta. Türler, okyanusun 5.000 metre derinlerinde bulunabilirler; ancak genelde 200-2000 metre arasında görülürler.

Tüm Reklamları Kapat

Vampir Mürekkep Balığı (Vampyroteuthis infernalis):

Bilim insanları tarafından Vampyroteuthis infernalis olarak bilinen vampir mürekkep balığının ismi sanki izlediğimiz bilim kurgu filmlerinden fırlamış gibi geliyor. Bu korkunç isme sahip olmalarına rağmen en fazla 15 cm uzunluğunda olabiliyorlar. Vampir mürekkep balığı antik bir türdür. 300 milyon yıl öncesinden beri yaşamaktadır. Dinozorlardan bu yana okyanus diplerinde yaşamaya devam etmektedirler. Ancak insanlar bu türü 1903 senesinde bir grup araştırmacı sayesinde keşfetmiştir. Vampyroteuthis sınıfının son kalan üyesidir. Bu tür ışığın en son ulaştığı, oksijenin en az olduğu deniz diplerinde yaşarlar. Genelde 90 metre ile 900 metre arasında yaşamaktadırlar. Ancak 3000 metre derinlikte de bulunabilirler.

Vampir Mürekkep Balığı
Vampir Mürekkep Balığı
PADI

Vampir mürekkep balığının vücudu "fotofor" denilen ışık üreten organlarla kaplıdır. Bu organlar mürekkep balığına biyolüminesans özelliğinin verir. Mürekkep balığı birtakım kimyasal işlemler sayesinde bu özelliği kendi isteğiyle "açıp-kapatma" özelliğine sahiptir. Yani gerektiği zaman fotofor organlar kendini kapatırsa derin ve karanlık sularda tamamen görünmez olabilirler. Vampir mürekkep balıkları bu özelliklerini inanılmaz şekilde kullanırlar. Avcıları rahatsız etmek için vücudunda farklı yerlerde ışık yoğunluğunu arttırabilirler. Bu sayede hayatta kalma avantajları oldukça yüksektir. Buradan anlaşıldığı üzere neden bu hayvanların Vampyroteuthis sınıfının son türü olduğu açıkça bellidir.

Fırfırlı Köpekbalığı (Chlamydoselachus anguineus):

Yaşayan fosillerin en harika örneklerinden birisi Chlamydoselachus cinsidir. Mikro düzeyde yani popülasyon ve tür içerisindeki gen frekanslarının ve özelliklerinin nesiller içerisindeki değişimi doğrudan gözlemlenemeyen değişimlere yaşayan fosil denir. Yaşayan fosiller bizim için çok önemlidir. Çünkü fosillerden elde edemeyeceğimiz bilgileri bize gösterir. Yaşayan fosiller, atalarına büyük oranda benzemekle birlikte, atalarından ve diğer fosillerden farklı olarak yaşamaktadırlar. Bu da diğer türlerle ilgili evrimsel değişimlerle ilgili öngördüğümüz bilgilerin test edilebilirliğini ortaya koyar.

Chlamydoselachus cinsine ait 11 farklı tür bilinmektedir ancak bunların sadece 2 türü halen hayattadır. Okyanuslarda 1500 metre derinliğe kadar yaşayabilmektedir. Ancak çoğunlukla 50-200 metre derinlikte bulunur. 2 metre boylarında olan bu canlılar, koyu kahverengi bir renge ve yılan balığı benzeri bir vücut planına sahiptir. Bu kıvraklığı sayesinde kendisini geriye doğru çekip hızla atılması ve bu esnada solungaçlarını kapatıp negatif basınç oluşturur. Bu negatif basınç kendi çevresinde vakum etkisi oluşturur ve avını kolayca yakalar.

Tüm Reklamları Kapat

Hayvanlar Aleminin En Büyüğü

Mavi Balina (Balaenoptera musculus):

Boyları 30 metreyi aşan ve ağırlıkları 180 tonu geçebilen mavi balinalar, Dünya üzerinde sadece şuan var olan değil, bugüne kadar var olmuş en büyük canlı unvanına sahip. Bu balinalar iriliklerini su içerisinde olmalarına borçludurlar; zira suyun kaldırma kuvveti sayesinde, bir kara hayvanına nazaran çok daha büyük boyutlara ulaşabilmektedirler. 

Mavi Balina Kafatası
Mavi Balina Kafatası

Afrika Fili (Loxodonta africana):

Afrika filleri orta ve güney Afrika'ya dağınık şekilde yayılmıştır.Yaşayan en büyük kara hayvanıdır. Dişi Afrika fillerinin ağırlığı 2 ton ile 3.5 ton arasındadır. Boyları ise 2.2 metre ile 2.6 metre arasındadır. Erkek fillerin ağırlığı ise 4.5 ton ile 6.1 ton arasındadır. Boyları ise 3.2 metre ile 4 metre kadardır.

Afrika Fillerinin buruşuk ve gri renkli derileri vardır. Vücudunda kalın derinin olduğu yerler genelde hareketsiz olan yerlerdir. Burada deri kalınlığı 30 mm'ye kadar çıkmaktadır. (İnsanda ön kol deri kalınlığı erkeklerde 1.3 mm, dişilerde 1.26 mm kadardır.) Hareketli olan bölgelerde ise engebeli deri vardır. Vücudun hassas bölgelerinde ise pürüzsüz deri vardır.

Twisted Sifter

Günümüzdeki Afrika fili sayısındaki azalma ile ilgili istatistikleri buradan öğrenebilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Çin Dev Semenderi (Andrias davidianus):

Dünyadaki en büyük semender unvanını taşıyan canlımız 180 santimetre uzunluğundadır. Sadece en büyük semender değildir; aynı zamanda en büyük amfibi türü de budur! Bir başka büyük semender türü olan Dicamptodon copei 12-19 cm, olduğu düşünülürse, Çin Dev Semenderi'nin ne kadar büyük olduğu daha iyi anlaşılabilir.

Twisted Silfter

Çin'de yaygın olarak inanılan, sahte alternatif tıp yöntemleri için kullanıldığından, türün soyu ne yazık ki tükenmektedir.

Yakalanmış En Büyük Koi Balığı

Şimdiye kadar yakalanmış en büyük koi, Raphael Biagini tarafından yakalanmıştır. Biagini, bu balığı yakalayabilmek için tam 6 sene boyunca uğraşmıştır ve sonunda yakaladığında, sudan çıkarması 10 dakikadan fazla sürmüştür.

Dailymail

Bu balık, sazangillerden olan Turuncu Koi Sazanı olarak bilinir. Burada gördüğünüz balık, 13.6 kilogram ağırlığındadır. Yani ortalama olarak 3 yaşındaki bir kız çocuğu ile aynı kütlededir. Fransa'da yakalanan bu balık, bilindiği kadarıyla yakalanan en büyük koi balığıdır. Koi, Japoncada daha spesifik olarak nishikigoi olarak bilinir ve bu sözcük, "sırmalı sazan" anlamına gelir.

Tüm Reklamları Kapat

Hayvanlar Aleminin En Küçükleri

Paedocypris progenetica

Dünyanın en küçük balığı olarak bilinen Paedocypris türünün dişileri 7.9 mm uzunluğundadır. Erkekleri ise sadece 6.2 milimetre boyundadır. Yetişkinliğe eriştiklerinde 8 santimetreye kadar büyüyebilirler.

Pinterest

Bilim insanları 2006 yılında bu balık türünü ormanlardaki bataklıklarda buldular. Genelde planktonlarla beslenirler ve çok yalnız bir yaşam sürerler.

Paedophryne amauensis

2009 yılında Yeni Gine'de keşfedilen Dünya'nın en küçük kurbağa türü, hatta en ufak omurgalı türü olan bu canlı sadece 7,7 mm boyundadır! Buna rağmen boylarının 30 katı yüksekliğe zıplayabilirler.

Amerika'da 10 sente karşılık gelen "1 Dime" üzerindeki kurbağa... 1 dime, 17.9 milimetre çapa sahiptir.
Amerika'da 10 sente karşılık gelen "1 Dime" üzerindeki kurbağa... 1 dime, 17.9 milimetre çapa sahiptir.
Amphibian Survival Alliance

Bu ufak boyları ile ormanlarda onu fark etmek oldukça zordur. Dahası, renkleri dolayısıyla yapraklar arasında kamufle olabilirler. Böylece avcılarından korunabilirler.

Tüm Reklamları Kapat

En Kısa/Uzun Ömürlüler
BRIGHT SIDE

Sonuç

Kimi zaman "hayvan enleri" gibi listeler klişe gelebilir. Ancak bu tarz çalışmaların, gezegenimizi ortak olarak paylaştığımız türleri tanımamıza büyük katkısı olduğunu düşünüyoruz. Çünkü farkında olmaksızın ne kadar ilginç ve aşina olmadığımız türleri yok ettiğimizi anlar, onlarla empati kurabilirsek, doğaya bakış açımızın da daha sağlıklı bir pozisyona geleceğini umuyoruz.

Çünkü empatik hayvanlar olarak, empati kuramadığımız canlıları korumaya yönelik bir isteği taşıyamıyoruz gibi gözüküyor. Türleri tanımak, onları anlayıp, onlarla bağ kurabilmemizi mümkün kılacak.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
24
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 16
  • Muhteşem! 4
  • İnanılmaz 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Bilim Budur! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • Woong Sagong. Hydrodynamic Characteristics Of The Sailfish (Istiophorus Platypterus) And Swordfish (Xiphias Gladius) In Gliding Postures At Their Cruise Speeds. (2 Aralık 2013). Alındığı Tarih: 4 Ocak 2019. Alındığı Yer: Plose One | Arşiv Bağlantısı
  • Tuna Emren. (Dergi, 2018). Hayvanlar Aleminin. Not: Popular Science.
  • Wikipedia. Black Mamba. (5 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 5 Ocak 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
  • Elizabeth Palermo. The World's 6 Deadliest Snakes. (5 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 5 Ocak 2019. Alındığı Yer: Live Science | Arşiv Bağlantısı
  • Anomim. Dorylus Helvolus: The Red Driver Ant. (5 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 5 Ocak 2019. Alındığı Yer: Ants of the ecape | Arşiv Bağlantısı
  • AWASHIMA MARINE PARK. Deep-Sea Creatures Photos. (6 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 6 Ocak 2019. Alındığı Yer: National Geographic | Arşiv Bağlantısı
  • Sea Sky. Creatures Of The Deep Sea. (6 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 6 Ocak 2019. Alındığı Yer: Sea Sky | Arşiv Bağlantısı
  • Meghan Howard. Loxodonta Africana African Bush Elephant. (6 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 6 Ocak 2019. Alındığı Yer: Animal Diversity Web | Arşiv Bağlantısı
  • Fish Keeper. The Worlds Smallest Fish - Paedocypris Progenetica. (29 Kasım 2013). Alındığı Tarih: 6 Ocak 2019. Alındığı Yer: Fish Keeper | Arşiv Bağlantısı
  • Wikipedia. Paedophryne Amauensis. (6 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 6 Ocak 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
  • understanddolphins. Brain & Intelligence. (23 Şubat 2019). Alındığı Tarih: 23 Şubat 2019. Alındığı Yer: understanddolphins | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 17:54:48 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7542

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Cinsel Yönelim
Işık
Vegan
2019-Ncov
Bakteriler
Editör Seçkisi
Kafatası
Retrovirüs
İklim
Solunum
Sars Mers
Argüman
Orman
Yer
Bilim İnsanları
Nasa
Adaptasyon
Sinir
Canlı Cansız
Hayatta Kalma
Ana Bulaşma Mekanizması
Zaman
Bilinç
Deprem
Hastalık Kontrolü
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. E. Bakırcı, et al. Hayvanlar Alemi'nin Enleri: Uç Düzey Özelliklerin Bilimi. (4 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 21 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7542
Bakırcı, Ç. E., Bakırcı, Ç. M. (2019, January 04). Hayvanlar Alemi'nin Enleri: Uç Düzey Özelliklerin Bilimi. Evrim Ağacı. Retrieved November 21, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7542
Ç. E. Bakırcı, et al. “Hayvanlar Alemi'nin Enleri: Uç Düzey Özelliklerin Bilimi.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 04 Jan. 2019, https://evrimagaci.org/s/7542.
Bakırcı, Çınar Ege. Bakırcı, Çağrı Mert. “Hayvanlar Alemi'nin Enleri: Uç Düzey Özelliklerin Bilimi.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 04, 2019. https://evrimagaci.org/s/7542.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close