Çitalarda Ebeveynler ve Yavrular: Sabır, Anne Çitaların En Önemli Silahı!

Çitaların yavruları gerek sevimlilikleri, gerekse de özellikleriyle uzun zamandır insanların dikkatini çekmektedir. Burada onlara dair birkaç ufak bilgi vermek istiyoruz.

İlk olarak, çitaların taksonomik cins adı olan Acinonyx, "pençesiz hareket" anlamına gelir. Belirleyici isimleri olan jubatus ise çita yavrularının sırtlarında bulunan yeleye benzer yapıya ithafen "yeleli", "çıkıntılı" anlamına gelir.

Yavru çitaların dişileri 20-24 ayda yetişkinliğe erer; erkekler ise 12 ayda... Ancak erkekler genellikle 3 yaşına erişene kadar üremezler. Çitalar yetişkinliğe eriştikten sonra yılın özel bir zamanında değil, her zaman çiftleşebilirler. Genelde tek eşli bir çiftleşme söz konusudur; ancak yapılan bazı araştırmalar, dişilerin birden fazla erkekle çiftleşerek birkaçından yavruları olabildiğini göstermektedir.

Tek bir seferde 9 yavru doğabilir ve bu yavrular için annenin gebelik süresi 90-98 gün kadardır. Ancak genellikle dişi çitalar tek seferde ortalama 4 yavru doğururlar. Yavrular 150-300 gram doğarlar. Diğer kedilerin aksine çita yavruları daha doğumdan itibaren onları ayırt etmemizi sağlayan beneklere sahiptirler. Ayrıca az önce de söz ettiğimiz gibi yavrular boyunlarında yele benzeri, sırtlarına uzanan bir kabartıyla doğarlar. Bu yüzden Mohawk-benzeri bir görüntüye sahiptirler. Yaşları ilerledikçe bu kıllar dökülür ve kaybolur. 

Bu minik yelenin evrimsel süreçteki avantajı da tespit edilmiştir. Bu yeleye sahip olanların, çitaların potansiyel avcısı olan diğer kedigillerin yavruları bal porsuğuna benzetmesine neden olur. Belki bilirsiniz, bal porsukları son derece savaşçı ve dev kediler için bile korkutucu hayvanlardır. Yırtıcılar kendilerinden çok daha ufak olmasına rağmen kolay kolay bal porsuklarına sataşmayı göze almazlar.

Yavrular 13-20 aylık bakımın ardından annelerini terk ederler. Vahşi hayattaki ömür beklentileri 12 yıldır. Koruma altında bu süre 20 yıla kadar çıkmaktadır.

Çita Annelerinde Sabır!

Sabır erdemdir, hele ki çita annelerden bahsediyorsak... Ömürleri boyunca bir çita annenin ele alacağınız herhangi bir zaman diliminde, mutlaka bakmak zorunda olduğu 4 ila 6 arası yavrusu olacaktır. Üstelik bu yavruların hiçbiri hayatta kalma içgüdüleriyle doğmaz. Dolayısıyla onlara avlanmayı ve avcılardan kaçmayı öğretmesi gereken annedir. Hem de, tek bir yavrunun eğitimi 2 sene kadar sürebilir!

Bu eğitim süresince canla başla yavrusuyla ilgilenen anne, eğitimin sona ermesiyle bir anda değişir: Yeni bir aile kurmak üzere yavruları terk eder. Erkek yavrular genelde ömürleri boyunca bir arada yaşarlar; ancak dişi yavrular annelerinin terk etmelerinden yaklaşık 6 ay sonra grubu terk ederler, tek başlarına yaşarlar ve diğerlerinden uzak dururlar.