Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Güneş Sistemindeki Gezegenlerin Renkleri Nasıl Oluşmuştur?

Güneş Sistemindeki Gezegenlerin Renkleri Nasıl Oluşmuştur? Wikipedia
6 dakika
39,136
Evrim Ağacı Akademi: Güneş Sistemi ve Gezegenler Yazı Dizisi

Bu yazı, Güneş Sistemi ve Gezegenler yazı dizisinin 36. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Güneş Sistemi İçin Bir Kılavuz: Güneş Sistemi İçindeki Cisimler Hakkında Neler Biliyoruz?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Güneş Sistemindeki gezegenler hakkında çoğumuz genel bilgilere sahibizdir. Örneğin, sekiz tane gezegen vardır ve Güneş'ten uzaklıklarına göre sırayla Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün’dür. Ayrıca, Güneş sisteminde Plüton başta olmak üzere cüce gezegenler de vardır.

Gezegenlerin büyüklükleri  ve renkleri birbirinden farklıdır. Peki gezegenlerin renklerinin neden birbirinden farklı olduğunu hiç düşündünüz mü? Buna verilebilecek en basit cevap gezegenlerin bileşenleri ile ilgilidir. Eğer gezegen minerallerden ve silikat kayalardan oluşmuşsa görünüşü gri tonlarında olacaktır veya oksitlenmiş minerallerin görünümünü alacaktır. Ayrıca, atmosferlerinin güneş ışınlarını nasıl absorbe ettiği veya yansıttığına bağlı olarak da gezegenlere dışarıdan bakıldığında renkleri olduğundan daha farklı görünebilir. Gelin, gezegenlerin renklerinin nasıl oluştuğunu Güneş’ten uzaklık sırasına göre tek tek inceleyelim.

Tüm Reklamları Kapat

Güneş Sistemi'ndeki sekiz gezegenin renklerini genel olarak bu görselde gözlemleyebiliriz. Yalnız, bu görseldeki gezegenlerin Güneş'ten uzaklıklarına göre dizilimleri ve büyüklük sırası doğru olmasına rağmen büyüklük oranları ve birbirinden uzaklıkları gerçek ölçülerini yansıtmamaktadır.
Güneş Sistemi'ndeki sekiz gezegenin renklerini genel olarak bu görselde gözlemleyebiliriz. Yalnız, bu görseldeki gezegenlerin Güneş'ten uzaklıklarına göre dizilimleri ve büyüklük sırası doğru olmasına rağmen büyüklük oranları ve birbirinden uzaklıkları gerçek ölçülerini yansıtmamaktadır.
Pixabay

1. Merkür

Güneş'e en yakın gezegen Merkür'dür.
Güneş'e en yakın gezegen Merkür'dür.
Wikipedia

Merkür’ün Dünya'dan net fotoğraflarını çekmek neredeyse imkansızdır. Şimdiye kadar Merkür’ün en net fotoğrafları MESSENGER uzay sondası tarafından çekilmiştir. Merkür'ün yüzeyinin görüntüsü Ay'ınkine benzemektedir. Karasal bir gezegen olan Merkür, metalik bir çekirdek ile kayalık bir manto arasında çoğunluğunu demir, nikel ve silikat kayalarının oluşturduğu bileşenlerden oluşur. Bu oluşum Merkür’ün koyu gri renkli olmasını sağlar. Atmosferi çok ince olduğu için Güneş ışığını ne absorbe eder ne de yansıtır, dolayısıyla bu durum rengini etkilemez. 

2. Venüs

Güneş Sistemi'ndeki Güneş'e en yakın ikinci gezegen: Venüs.
Güneş Sistemi'ndeki Güneş'e en yakın ikinci gezegen: Venüs.
Wikipedia

Venüs karasal bir gezegen olmasına rağmen karbondioksit, azot ve kükürt dioksitten oluşan oldukça yoğun bir atmosfere sahiptir. Bu nedenle dışarıdan bakıldığında gezegenin rengini yüzey özellikleri değil de atmosferi belirler: Sülfirik asit içeren ve her yeri kaplayan yoğun bulutlar mavi ışığı absorbe eder ve güneş ışınlarının yüzde doksanını geri yansıtır. Bu yüzden de gezegen sarımsı bir renkte görünür. Venüs, Dünya'dan çıplak gözle görülebilen en parlak gezegendir. Venüs'ün yüzeyi sağlam ve kayalıklıdır. Kalıcı yoğun bulutlar yüzünden Venüs, Güneş'e Dünya'dan daha yakın olmasına rağmen yüzeyine daha az Güneş ışını ulaşır. Eğer Venüs Güneş ışınlarını yansıtmasaydı magmatik bazalt bakımından zengin olduğu bilinen bu gezegen muhtemelen uzaydan bakıldığında grimsi bir görünüme sahip olurdu. 

Tüm Reklamları Kapat

3. Dünya

Gezegenimiz Dünya...
Gezegenimiz Dünya...
Wikipedia

Öncelikle, mavi yoğunluklu gördüğünüz uzaydan çekilen Dünya fotoğrafları Dünya’nın gerçek rengini yansıtmamaktadır. Bu fotoğraflarda özel filtreler kullanılmış ve mavi tonları öne çıkarılmıştır ya da bilgisayar ortamında renklere müdahale edilmiştir. Bunun sebebi tabii ki biricik gezegenimizi öyle görmek istediğimizden kaynaklıdır. Bildiğiniz üzere Dünya yüzeyinin yaklaşık olarak %70’i sularla kaplıdır. Yoğun bir azot-oksijen atmosferine sahip karasal bir gezegen olan Dünya’nın görünümü uzaydan bakıldığında mavi rengin etki ettiği koyu gri tonlarındadır. Mavi rengin etkili olmasının sebebi, mavi ışının dalga boyunun kısa olmasından kaynaklı olarak diğer renklere göre atmosferde ve okyanuslarda daha fazla saçılmasıdır. Peki mavi ışın saçılmasaydı ve Dünya’yı gerçek renklerinde görebilseydik, Dünya uzaydan nasıl görünürdü? Okyanusların gerçek renginin koyu gri tonlarında olması sebebiyle gri tonlarının yoğunluklu olduğu ve bulutların beyazlık kattığı koyu gri bir gezegen olarak görünürdü. 

4. Mars

Mars, kutup bölgelerinin beyazlık kattığı ve koyu renkli yamalı bölgeler içeren kızıl gezegendir.
Mars, kutup bölgelerinin beyazlık kattığı ve koyu renkli yamalı bölgeler içeren kızıl gezegendir.
Wikipedia

Mars ''Kızıl Gezegen'' olarak bilinir. Mars’ın atmosferi çok ince olduğundan ve Dünya'ya yakınlığından dolayı Mars’ı gözlemlemek hiç zor değildir ki çoğunlukla Dünya'dan çıplak gözle görülebilir. Son yıllardaki Mars keşifleri sayesinde Mars hakkında çok fazla bilgiye sahibiz. Mars'ın yüzeyinde çoğunlukla demir oksit bulunmasından dolayı rengi kırmızımsı turuncudur. Atmosferinin de oldukça ince olması sebebiyle Mars uzaydan doğal renklerinde gözlemlenir. Ayrıca Mars’taki kutup buzulları nedeniyle kutupların etrafında beyaz lekeler de gözlenmektedir.

5. Jüpiter

Güneş sisteminin en büyük gezegeni Jüpiter.
Güneş sisteminin en büyük gezegeni Jüpiter.
Wikipedia

Jüpiter; beyaz, turuncu ve kahverengi renklerden oluşan bantlı görünüme sahip bir gaz devidir. Jüpiter’in atmosferi büyük oranda hidrojen ve helyum gazlarından oluşur, aynı zamanda su ve amonyak kristalleri de içerir. Jüpiter’de saatte ortalama 360 km hıza ulaşan fırtınalar gerçekleşmektedir. Jüpiter’de oluşan bu fırtınalar bantlarda dalgalanmalar yaratır. Jüpiter’deki Büyük Kırmızı Leke'nin çok uzun süre devam eden dev bir fırtınadan kaynaklandığı düşünülmektedir. Jüpiter'in turuncu ve beyaz renkleri Güneş’ten gelen ultraviyole ışınlara maruz kaldıklarında renk değiştiren moleküllerin birikmesi ile oluşur. Bu tip moleküller kromofor olarak bilinir ve muhtemelen Mars'taki kromoforlar kükürt, fosfor ve hidrokarbonlar içermektedir. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

6. Satürn

Halkaları sebebiyle en fazla ilgi çeken Güneş sisteminin ikinci büyük gezegeni Satürn'dür.
Halkaları sebebiyle en fazla ilgi çeken Güneş sisteminin ikinci büyük gezegeni Satürn'dür.
Wikipedia

Satürn de Jüpiter gibi bir gaz devidir ve bantlı bir görünüme sahiptir. Satürn’ün yoğunluğunun düşük olmasından kaynaklı olarak bantları daha sönüktür ve ekvatora yakın olan yerlerde daha geniştir. Ayrıca Satürn’ün atmosferi de Jüpiter gibi yoğunluklu olarak hidrojen ve helyum gazlarından oluşur ve amonyak gazlarından oluşan bir katmana sahiptir. Hidrojen gazı koyu kırmızı bulutların oluşmasını sağlar fakat bu bulutlar atmosferin dış katmanını oluşturan ve tüm gezegeni kaplayan amonyak bulutları tarafından gizlenir. Bu durum Satürn'ün, amonyağın Güneş’in ultraviyole ışınlarına maruz kalması sebebiyle, beyaz görünmesine neden olur. Çok yoğun kırmızı bulutlarla birleştiğinde ise soluk altın rengine sahip olur. 

7. Uranüs

Camgöbeği rengi ile ilgi çeken gezegen: Uranüs. Çıplak gözle gözlemlenebilen son gezegendir.
Camgöbeği rengi ile ilgi çeken gezegen: Uranüs. Çıplak gözle gözlemlenebilen son gezegendir.
Wikipedia

Bir gaz ve buz devi olan Uranüs’ün atmosferi büyük oranda hidrojen, helyum ve metan gazlarından oluşur. Uranüs’ün cam göbeği renginde görünmesini sağlayan şey metan gazıdır. Metan gazı, uzun dalga boylu ışınları (kırmızı ve turuncu) absorbe ederken kısa dalga boylu ışınları (mavi ve yeşil) absorbe etmez. Uranüs'ün cam göbeği rengi kısa dalga boylu ışınların yansıtılmasıyla oluşur. 

8. Neptün

Güneş sistemindeki sonuncu gezegen Neptün.
Güneş sistemindeki sonuncu gezegen Neptün.
Wikipedia

Neptün ve Uranüs benzer bileşenlere sahip olduğu için görüntü olarak da birbirine benzerler. Çoğunlukla hidrojen ve helyum gazından oluşan bu gaz ve buz devi, ayrıca, az miktarlarda hidrokarbon ve azot içermektedir. Uranüs'ün atmosferinin üst katmanlarında eser miktarda metan gazı vardır. Metan gazı uzun dalga boylu ışınları (kırmızı ve turuncu) absorbe eder ve kısa dalga boylu mavi ışınları yansıtır. Bu sebeple, Neptün de Uranüs gibi mavi görünür. Uranüs'ün ve Neptün’ün atmosferindeki metan miktarları birbirine yakın olduğu halde mavi tonlarının daha farklı olmasının başka bir bileşenden kaynaklı olduğu düşünülmektedir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Güneş Sistemi ve Gezegenler Yazı Dizisi

Bu yazı, Güneş Sistemi ve Gezegenler yazı dizisinin 36. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Güneş Sistemi İçin Bir Kılavuz: Güneş Sistemi İçindeki Cisimler Hakkında Neler Biliyoruz?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
171
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 15
  • Bilim Budur! 11
  • Muhteşem! 8
  • Tebrikler! 6
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 6
  • Umut Verici! 3
  • İnanılmaz 2
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/09/2023 15:12:56 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7619

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Sivrisinek
Canlılık Ve Cansızlık Arasındaki Farklar
Çiçek
Renkler
Aşırı
Obezite
İnsan Evrimi
Venüs
Fosil
Müfredat
Kuantum Mekaniği
Dişler
Vejetaryen
Algoritma
Hastalık Kataloğu
Çocuklar İçin Bilim
Sayı
Zeka
Sars-Cov-2
Arkeoloji
Yıldızlar
Balık Çeşitliliği
İlişki
Çalışma
Aslan
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Plastik Problemimizi Bakterilerle Çözebilir miyiz?
Plastik Problemimizi Bakterilerle Çözebilir miyiz?
Gözyaşı Ne İşe Yarar?
Gözyaşı Ne İşe Yarar?
Zırvasız Bilim: Deprem Tahmini? Uzaylılardan Sinyal? Aspartam ve Kanser?
Zırvasız Bilim: Deprem Tahmini? Uzaylılardan Sinyal? Aspartam ve Kanser?
Zaman Oku: Zamanın İleri Aktığını Nereden Biliyoruz?
Zaman Oku: Zamanın İleri Aktığını Nereden Biliyoruz?
Hastalıklar Konusunda Google Sizi Nasıl Aldatıyor?
Hastalıklar Konusunda Google Sizi Nasıl Aldatıyor?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
M. Ç. Sever, et al. Güneş Sistemindeki Gezegenlerin Renkleri Nasıl Oluşmuştur?. (21 Şubat 2019). Alındığı Tarih: 28 Eylül 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7619
Sever, M. Ç., Özdil, A. Ş. (2019, February 21). Güneş Sistemindeki Gezegenlerin Renkleri Nasıl Oluşmuştur?. Evrim Ağacı. Retrieved September 28, 2023. from https://evrimagaci.org/s/7619
M. Ç. Sever, et al. “Güneş Sistemindeki Gezegenlerin Renkleri Nasıl Oluşmuştur?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, 21 Feb. 2019, https://evrimagaci.org/s/7619.
Sever, Meltem Çetin. Özdil, Ayşegül Şenyiğit. “Güneş Sistemindeki Gezegenlerin Renkleri Nasıl Oluşmuştur?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, February 21, 2019. https://evrimagaci.org/s/7619.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close