Evrim Teorisine Yaratıcı Drama Yöntemiyle Giriş: Üniversite 1. Sınıf Öğrencileri İçin Bir Yaratıcı Drama Projesi

Bireyin yaşantıları, gelecekte kendini gösteren izler bırakır. Kalıcı öğrenmeyi gerçekleştirebilmenin en etkili yollarından biri de yaşantılara dayalı öğrenme yoludur. Yaratıcı drama özellikleri, çok yönlü işlevselliği nedeniyle sınıf dışındaki amaçlara uygun her türlü ortamlarda özellikle yaşantılara dayalı Öğrenmeyi gerçekleştirmede etkili bir yöntem ve disiplindir.^[1] Bu anlamda, eğitim programlarından çıkartılmış olsa da bilimsel düşünmeye bir temel sağlayacak olması nedeniyle önem taşıyan evrim teorisinin okul dışı ortamlarda öğretilmesi gerekmektedir. Böylece insanın nasıl yaratıldığına ilişkin görüşlere bir alternatif daha eklenmiş olacağı gibi insanlar da kendi var oluşları hakkında daha eleştirel düşünebileceklerdir.

Evrim teorisi okulöncesinden yükseköğretime, oradan yaygın eğitime kadar her insanın öğrenmesi gereken bir düşünce sistematiğidir. Kendi var oluşuna yönelik sorgulamalar yapan her insan, evrim teorisi eğitiminin olası öğrencisi olabilir. Edinecekleri mesleklerle geleceğin toplumunu inşa etmede önemli rol oynayacağı söylenebilecek üniversite öğrencileri, yoğun bir bilgi bombardımanıyla tamamladıkları, akademik başarı odaklı ilk ve orta öğretimden sonra geldikleri üniversitede mesleki uzmanlık kazanmanın yanında sosyal ve kültürel gelişim sağlayacakları olanaklarla da karşılaşırlar. Üniversite öğrencilerinin sosyal ve kültürel gelişimlerinin desteklenmesi edindikleri mesleği daha yaratıcı, insani ve estetik icra etmelerini sağlayabilir.

Bu bağlamda, evrim teorisi gibi yaşama ve insana bakışta önemli bir düşünsel çerçevenin üniversite öğrencileri tarafından öğrenilmesi hem bir meslek uzmanı hem bir insan olarak onları geliştireceği gibi toplumu da geliştirebilir. Ayrıca toplumsal düzeyde çatışmalı da bir konu olarak görülen evrim teorisinin farklı görüşlerin rahatlıkla tartışılabileceği bir öğretim ortamına gereksinimi vardır. Bu ortamı sağlayacak öğretim yöntemlerinden birisi de yaratıcı dramadır.^[2]

Yaratıcı drama süreçlerinde hiçbir ayrım gözetmeksizin gönüllü olan ve alanın kurallarını kabul eden herkes katılımcı olabilir. Süreçte herkesin eşit söz hakkı bulunmaktadır. Buna ek olarak; evrim doğası gereği sürekli değişime dayalıdır. Yaratıcı drama süreçleri de spontaniteyle ve doğaçlama olarak gelişen, belli bir dramatik kurgusu olan süreçlerdir. Evrimin düşünme biçimiyle yaratıcı dramanın akışı arasında da bu anlamda ortaklık kurulabilir. Yaratıcı drama süreçlerinde katılımcıların yaşantıları dramatik kurgu odağında bir anlatıya evrilir. Bu evrimleşme süreci, sürekli değişime ve yaratıcılığa dayanır.

Bundan yola çıkarak hazırlanan bu yaratıcı drama projesinde, liseden mezun olup üniversitelerin herhangi bir bölümüne kayıt yaptırmış olan öğrencilerin bilimsel düşünme becerilerini, sosyal kültürel gelişimleri desteklemek amacıyla yaratıcı dramanın etkin gücünü de kullanarak evrim teorisi konusunun ele alınmasına karar verilmiştir. Evrim teorisiyle ilgili daha fazla bilgiyi yazının sonunda bulabilirsiniz. Orada, Evrim Ağacı üzerinden ek okumalar yapabileceğiniz kaynaklar ve kitap önerileri de sunulmaktadır.

Projenin Genel Amacı

Bu projeyle, liseden evrim konusunu görmeden mezun olup bir üniversiteye yerleşen öğrencilerin yaratıcı drama yöntemi ile evrim teorisiyle tanışmaları ve evrim hakkında genel bilgi sahibi olmaları amaçlanmıştır.

Proje Grubu

Bu projenin grubu, bir devlet üniversitesine kayıt yaptırmış olan 1. sınıf öğrencilerinden gönüllü 16 kişiden oluşmaktadır.

Projenin Süresi

Projede toplamda 12 ders saatine karşılık gelecek atölyeler oluşturulmuştur. Bir ders saati 45 dakika olmak üzere 90+90 şeklinde 3 oturum olarak bir yaratıcı drama projesi için ders planı hazırlanmıştır.

Atölye Başlıkları

• 1. Oturum: Evrimin Keşfi
• 2. Oturum: Çeşitlilik ve Doğal Seçilim
• 3. Oturum: Yapay Seçilim

Projenin Değerlendirilmesi

Atölyelerde yapılan ara değerlendirme ve değerlendirme etkinliklerindeki sözlü ve yazılı geri bildirimler ile eğitmen kayıtları veri olarak kullanılacaktır. Uygulanan bütün atölyeler, katılımcıların sürecini gözlemlemek ve süreç sonunda değerlendirmede kullanmak için kayıt altına alınacaktır. Değerlendirmelerdeki sözlü geri bildirimler kamera ile kayıt altına alınarak bu kayıtların incelenmesi sonucunda yazılı hale getirilecektir. Toplanan bilgiler, projenin amacına yönelik olarak betimlenerek değerlendirme yapılacaktır.

Guardian Series

Projenin Uygulama Süreci

Birinci Oturum

• Konu: Evrimin Keşfi
• Süre: 180 dakika
• Yöntem: Yaratıcı Drama
• Teknikler: Doğaçlama, rol oynama, eş zamanlı doğaçlama, öğretmenin rolde olması, küçük grupla yapılan doğaçlama, toplantı düzenleme
• Araç-Gereç: Kâğıt, kalem, Kraft kâğıdı, askılık, palto, masa, kitap, sandalye, minder, kutu
• Kazanım: Evrimin işleyişini temel kavramlar ve evrim teorisinin temel argümanları odağında tartışır.

Süreç

A. Isınma-Hazırlık

1. Etkinlik

Mekânın duvarlarında Galapagos Adaları'nın, Charles Darwin'in ve Charles Darwin'in araştırma gezisine çıktığı İngiliz Kraliyet Donanması gemisi olan HMS Beagle'ın fotoğrafları vardır. Katılımcılar mekânda serbest bir biçimde yürürler. Yürürken fotoğrafları incelerler ve bu fotoğraflar arasındaki bağlantıyı düşünürler.

B. Canlandırma

2. Etkinlik

Eğitmen, bir dedektiflik bürosunun baş dedektifi olarak roldedir. Rolde olduğunu belirtmek için bir fular ve ceket kullanır, ses tonunu ayarlar.

Merhaba sevgili meslektaşlarım, siz gelmeden önce dedektiflik büromuza ulaşan bir müracaat oldu. Bu müracaatla birlikte verilen görselleri duvarlara astım. Fotoğrafını gördüğünüz kişi Robert Charles Darwin. Ailesi kendisinden uzun zamandır haber alamadığını ve bu durumun araştırılmasını istedi. Ailesinin verdiği bilgiye göre, Darwin uzun zaman önce duvarda gördüğünüz gemi ile Galapagos Adaları’na gitmiş ve döndükten bir süre sonra kendisinden haber alınamıyor. Resmî makamlardan ayrıntılı cevaplar alana kadar Darwin’in neden böyle bir seyahate çıkmış olabileceğini ve bunun kaybolma durumuyla ilgilisinin olup olmadığını tartışmanızı istiyorum.

3. Etkinlik

Katılımcılar iki grubu ayrılır. Gruplar, Charles Darwin'in bu seyahati yapma kararı aldığı anı ve adada nasıl bir canlılıkla karşılaşmış olabileceğine dair canlandırma yaparlar.

4. Etkinlik

Eğitmen baş dedektif rolündedir:

Meslektaşlarım, aldığım bilgileri sizlere aktarmak isterim: Bir doğa bilimci olan Charles Darwin doğadaki canlılığı gözlemlemek amacıyla bu seyahati gerçekleştirdiğini ve adalardan bazı bulgularla döndüğünü öğrenmekteyiz. Darwin’in aranmasının yetkili makamlarca devralındığını sizlere aktarmak isterim. Ancak bu çalışmaların yayımlayacak olan yayınevi yetkilileri Darwin’in gözlemleri sonucu ulaştığı bulguları edinme konusunda ısrarcı. Bu yüzden bize bu çalışmaları bulma önerisi getirdiler ve ben de uygun gördüm. Bunun için bir an önce çalışmalara başlayabiliriz. Bu süreçte ilerlediğimiz yolu ve edindiğimiz bilgileri not alabilmeniz için her birinize defter ve kalem dağıtacağım. Lütfen şimdi dört gruba ayrılarak nasıl bir yol izleyebileceğimizi kendi aranızda tartışınız.

5. Etkinlik

Katılımcılar çemberde buluşur. Baş dedektif:

Araştırmamızda izleyeceğimiz yolu belirlemek için hep birlikte fikir alışverişi yapacağımız toplantıyı başlatıyorum.

diyerek toplantıyı başlatır. Katılımcılar fikirlerini beyan eder. Eğitmen gerekli yerlerde:

• Darwin'in ailesiyle görüşülmeli mi?
• Çalışmalarla ilgili hangi kurumlara başvurabiliriz?
• Notlara ulaşmak için nerelere başvurulmalı, nerelere bakılmalı?

gibi sorularla toplantıyı sürdürebilir.

Toplantı sonucunda alınan kararlar ek olarak baş dedektif:

Ofisimizin duvarında, ortasında Charles Darwin’in fotoğrafının asılı olduğu büyük bir Kraft kâğıdı asmalıyız. Bu fotoğrafın etrafına ulaştığınız bilgileri yazarak süreci genel hatlarıyla da takip etme fırsatı bulabilirsiniz.

diyerek toplantıyı sonlandırır.

6. Etkinlik

Agora Bilim Pazarı

Esme Lennox Nasıl Yok Oldu

HAMNET’IN YAZARINDAN

1930’lar, Edinburg… Lennox Ailesi’nin, kızları Esme’yle yaşadığı sorunların sonu gelmiyor. Açık sözlü, kalıplara sığmayan bu genç kadın ailesi için bir utanç kaynağı. Ve ailesinin bunu kabullenmesi mümkün değil.

Yıllar sonra, Iris Lockhart adında bir başka genç kadın, akıl hastanesinden gelen bir mektupla o güne kadar varlığından bile haberdar olmadığı büyük teyzesi Esme Lennox’un taburcu edilmek üzere olduğunu öğreniyor.

Iris geçmişin perdesini aralamaya, ona bu konuda yardım edebilecek tek kişi olan babaannesi Kitty ise konuşmamaya kararlı. Peki kim bu Esme? Ömrünü tımarhanede geçirmesine neden olacak ne yapmış olabilir? Bir insan aile tarihinden nasıl silinebilir?

Unutturulmaya çalışılan bir kadının, Esme Lennox’un hikâyesi Hamnet ve Evlilik Portresi kitaplarının yazarı, Women’s Prize sahibi Maggie O’Farrell’ın nefes kesici anlatımıyla hayat buluyor.

“Öyle bir enerji ve coşkuyla yazılmış ki… Sürükleyici anlatımı, berraklığı ve insanı içine çeken gizemiyle, klasik gotik romanları anımsatıyor. Gerçekten elinizden bırakamayacağınız bir kitap” –Ali Smith

“Ailelerin sadece kitaplarda böyle davrandığını düşünmek isterdim ama yazık ki ihanet, kıskançlık ve sırlar gerçek hayatta kaçınılmaz. Müthiş bir kitaptı, uzun süre aklımdan çıkmayacak.” –Audrey Niffenegger

Devamını Göster

₺190.00

Satın Al Tüm Ürünler

• Dış Sitelerde Paylaş

Katılımcılar dört grup olur. A ve B grubu Charles Darwin’in ailesinden bir kişi ile, C ve D grubu yayınevinde yetkili bir kişiyle görüşme yaparlar. Gruplar görüşme esnasında not alırlar.

Gruplar hazırlandıktan sonra aile görüşmesi, yayınevi görüşmesi sırasıyla canlandırmalar yapılır.

Creative Drama

Ara Değerlendirme

Katılımcılar canlandırmalarda aldıkları notları paylaşırlar. Bu canlandırmalarla Darwin’in çalışma notlarına nasıl ulaşılabileceği hakkında tartışma ortamı yaratılır.

7. Etkinlik

Baş dedektif:

Arkadaşlar beklediğimiz izin geldi. Darwin’in odasında arama yapabileceğiz. Bunun için gruptan dört gönüllü istiyorum. Bu dört gönüllü, birlikte Darwin’in odasında arama yapabilecek. Odasında mutlaka bir iz veya not olmalı. Lütfen bir şeyler bulun.

Mekâna, üzerinde paltolar olan ayaklı askılık, bir masa, masa üstüne çeşitli kitaplar, sandalyeler, minderler, kutular yerleştirilerek bir oda izlenimi verilir. Ayaklı askılıktaki bir paltonun iç cebinde, üzerinde Galapagos’tan Notlar yazan küçük bir not defteri vardır. Diğer paltoların ve kutuların içi boş veya bez parçaları, boş kağıtlar gibi malzemelerle doludur. Dört gönüllü katılımcı kendi aralarında fikir paylaşımı yaparak arama yaparlar. Not defteri bulunana kadar etkinlik devam eder.

Not defterinin içinde el yazısıyla şu notlar mevcuttur:

1. Doğada envaiçeşit mevcut. Her aktarım yeni bir çeşitlilik daha meydana getiriyor.
2. Doğada bir seçilim var ve sonucunda değişimden söz etmek için bunun popülasyonda olması gerekir.
3. İnsanların tercihleri diğer canlıları etkileyebilir.

Dört katılımcı buldukları notları diğer katılımcılarla paylaşır. Katılımcılar defterlerine not alır.

8. Etkinlik

Katılımcılar dört gruba ayrılır. Her gruba Darwin’in notlarından bir tanesi verilir. Gruplar bir süre hazırlandıktan sonra, Charles Darwin’in neden böyle bir not almış olabileceğine dair canlandırmalarını sergilerler.

Business Yab

Ara Değerlendirme

Katılımcılar, defterdeki notların hangi gözlemler sonucu alınabileceği hakkında tartışır.

9. Etkinlik

Baş dedektif rolündeki eğitmen dedektif rolündeki katılımcılara, bir profesörle tanıştığını, bu profesörün Darwin’le eşzamanlı olarak aynı konuları çalışan bir başka doğa bilimci olduğunu ve notlarla ilgili sorularımızı cevaplamak için bir görüşmeyi kabul ettiğini duyurur.

Eğitmen profesör rolündedir. Rolde olduğunu belirtmek için gözlük ve papyon kullanır, ses tonunu ayarlar. Bir sandalyeye oturur. Katılımcılar profesörün karşısına otururlar. Soru cevap şeklinde görüşme gerçekleşir.

Profesör notlar hakkında şu açıklamaları yapar:

1. Bu odadaki herkes aynı tür canlılar öyle değil mi? Hepimiz insanız ancak birbirimize baktığımızda çokça farklılık görebiliriz. Biriyle evlenip çocuk yaptığınızı düşünün. Genlerinizin yarısını aktardığınız çocuğunuz da sizden ve tüm canlılardan farklı olacaktır. Darwin burada bunun doğadaki her canlı için geçerli olduğunu söylemeye çalışıyor. Bütün sincaplar bize sanki bir sincabın kopyası gibi gelse de aslında onlar da en az bizim kadar farklılar. İşte buna çeşitlilik denir.

Tüm Reklamları Kapat

2. Yaşamak için bazı şartları sağlamanız gerekiyor. Çeşitlilikten bahsettik, bu çeşitlilik bazı bireylere dezavantaj sağlarken, bazı diğer özellikler bazı diğer bireylere hayatta kalma konusunda avantaj sağlar. Avantajlı olanlar daha fazla hayatta kalır, daha kolay ürer ve kendilerini avantajlı kılan genleri gelecek nesillere daha çok aktarırlar. Bu doğal seçilimdir.

Bir bireyin ömrü içerisinde yaşanan değişimlerin hepsi gelişimdir. Bu yüzden bir bireye bakarak türün özelliklerinin değiştiğini söyleyemeyiz. Ancak popülasyonun genel olarak farklı özellikler sergilediğini görürsek bir değişimdir bahsedebiliriz. Bu değişim süreci doğada işleyen evrimdir. Evrim bireylerin değil, popülasyonun nesiller içerişindeki değişimidir.

3- Biz insanlar arzu ve isteklerimize göre seçimler yaparız. Bazen bilinçli bazen ise bilinçsiz olarak çevremizi şekillendiririz. Mesela mısır çok az taneye sahip olan bir bitkiyken sürekli olarak bol taneliler kendi arasında çaprazlanarak günümüzdeki çok daha bol taneli mısırlar elde edilmiştir. Keza buna benzer bir durum koşu hayvanları için de geçerlidir. En saygın atlar olarak görülen İngiliz atları, Arap atlarının sürekli olarak en hızlı ve güçlülerinin seçilmesi sonucunda elde edilmiştir. Buna yapay seçilim denir.

10. Etkinlik

Katılımcılar çemberde bir araya gelerek aldıkları notları birbirleriyle paylaşır. Charles Darwin’in duvarda bulunan resminin etrafında üç bölüm oluşturulur. Galapagos'tan Notlar yazan defterden çıkan yazıları ve profesörün verdiği bilgilerden aldıkları notları bu bölümlere yazarlar.

Kingston University

C. Değerlendirme

11. Etkinlik

Katılımcılarla süreç değerlendirilir. Katılımcılar dedektif olmak ve araştırma süreci hakkındaki duygu ve düşüncelerini paylaşır. Baş dedektif ve profesörün yönlendirmeleri tartışılır.

İkinci Oturum

• Konu: Çeşitlilik ve Doğal Seçilim
• Süre: 180 dakika
• Yöntem: Yaratıcı Drama
• Teknikler: Doğaçlama, rol oynama, eş zamanlı doğaçlama, küçük grupla yapılan doğaçlama,
• Araç-Gereç: Siyah pelerin, defter, kalem, kâğıt
• Kazanım: Doğal seçilimi tanımlar. Çeşitliliğin seçilimdeki önemini tartışır.

Süreç

A. Isınma-Hazırlık

1. Etkinlik

Eğitmen baş dedektif olarak role girer:

Arkadaşlar merhaba, ulaşmış olduğumuz bilgileri yayınevi yetkilileri ile paylaştım. Bilgileri araştırarak bir rapor haline getirmemizi teklif ettiler ve ben de kabul ettim. Bu yüzden notlarınızı lütfen tekrar gözden geçirin. Darwin’in defterindeki sıralamaya göre araştırma yapmanın uygun olacağını düşünüyorum. Bu yüzden 1. ve 2. Not olan çeşitlilik ve doğadaki seçilim üzerine yönelelim. Bu bilgiler için gözlemler ve çalışmalar yapacağız.

Katılımcılar not defterlerini ve önceki atölyede duvara yazdıkları bilgileri incelerler.

2. Etkinlik

Katılımcılar mekânda göz teması kurarak serbest bir biçimde yürürler. Yürürken birbirlerini incelerler. Saçlarının, boylarının, kilolarının ve diğer özelliklerinin birbirlerinden ne derece farklı olduğunu incelerler.

Katılımcılar birbirleri inceleyecek kadar süre geçtikten sonra mekânın istedikleri bir yerinde rahat edebilecekleri bir konum alırlar. Herkes yönergeler doğrultusunda hayal kurar:

İnsanların her birinin genleri, %99'dan fazla oranda aynıdır. Az önce birbirimizi incelerken fark ettiğimiz çeşitliliğin nedeni %1’den az olan genetik farklılıklarımızdır. Bu mekândan dışarı çıkıp farklı kıtalara baktığımızda göreceğimiz insanlardaki deri rengi, boy gibi birbirinden çok farklı özellikler bu %1’den az orandaki farklılığın sonucudur. Dünya üzerindeki insanlığın çeşitliliğini düşünün. Şimdi bu farkı biraz daha büyütelim ve insan genlerinin %98’den fazlasının benzer olduğu şempanzeleri ve bu şempanzelerin de kendi içlerinde en az insanlığın kendi içinde olduğu kadar çeşitli olduğunu düşünün. Diğer memeli türlerinin her birini düşünün ve her bir türün kendi içinde ne kadar farklı olabileceğini hayal edin. Sürüngen ve kuş türlerini düşünün, onlarca farklı özellikleri olan kuşlar ve sürüngenler hayal edin. Denizleri, okyanusları, suyu hayal edin ve bunların yüzeyinde, derinliklerinde yaşayan canlıları hayal edin. Her biri birbirinden farklı olan ağaçları, çiçekleri ve diğer birçok bitkiyi düşünün. Hayalinizde canlandırdığınız bu doğaya yukardan baktığınızı düşünerek bu çeşitliliği tek bir çerçeveden hayal edin.

Katılımcılar ayağa kalkar ve serbest bir biçimde yürürler. Yürürken yönergeler doğrultusunda hareket ederler:

Hepiniz aynı topluluğun üyelerisiniz. Karnınız aç, yiyecek bulmak için aranıyorsunuz. Fakat doğada her an bir tehlikeyle karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu yüzden tedirgin ve sessiz bir şekilde etrafa bakınıyorsunuz. İçinizden biri bir bitkinin meyvesinin tadını beğendi. Onu fark edin ve siz de gidip yemeye başlayın. Bir çıtırtı duydunuz. Etrafa bakının. İlerlerde çalıların oynadığını ve sesin giderek yaklaştığını hissettiniz. Kaçın. Grubunuzdan ayrılmayın yoksa av olabilirsiniz. Yavaşlayın ve etrafı dinleyin. Şimdilik güvende görünüyorsunuz. Ama hava kararıyor. Bunun için topluluğunuzla bir çözüm yolu arayın. Geceyi geçirmek için bir sığınak bulabilir ya da barınak yapabilirsiniz. Tedirgin bir şekilde yatıyorsunuz.

Next Avenue

B. Canlandırma

3. Etkinlik

Gruptan iki gönüllü seçilir. Bu iki gönüllü avcı rolündedir. Grubun geri kalanı ise avcıların peşine düştüğü av rolüne girerler.

• Avlar: Sürekli kaçmaya meyillidir. Tehlike anında üç av birbirine sarılarak avcıdan korunabilir. Ancak bu sarılmayı 3 saniye sürdürebilirler ve ayrıldıktan sonra tekrar sarılamazlar, kaçarlar.
• Avcılar: Sürekli yakalamaya meyillidir. Korunma durumunda olan avlarının başında bekleyemezler diğer avların peşinden koşarlar. Bir kerede yalnızca bir av yakalayabilirler.

Yakalanan avlar oyun dışında kalır. Oyun avların hepsi yakalanana kadar devam eder. Oyun tamamlandıktan sonra avlardan iki gönüllü belirlenir. Gönüllülere siyah bezden yapılmış pelerinler verilir. 12 adet siyah pelerin ise mekânda bulunur. Oyunun yeni kuralları aktarılır.

• Gönüllü iki av: Bu iki avın, sarılarak korunma yönteminin yanında, avcılardan tek ayak üzerinde 5 saniye durarak korunma özelliği vardır. Bu korunma yöntemine sahip avlardan ikisi el ele tutuşarak oyun dışı kalan bir avı kurtarma ve bu yöntem bilgisini ona aktarma özelliği vardır.
• Diğer avlar: Sürekli kaçmaya meyillidir. Tehlike anında üç av birbirine sarılarak avcıdan korunabilir. Ancak bu sarılmayı 3 saniye sürdürebilirler ve ayrıldıktan sonra tekrar sarılamazlar, kaçarlar. Ancak elendikten sonra kurtarılan avlar da diğer özelliklere sahip olur.
• Avcılar: Sürekli yakalamaya meyillidir. Korunma durumunda olan avlarının başında bekleyemezler diğer avların peşinden koşarlar. Bir kerede yalnızca bir av yakalayabilirler.

Oyun bir süre daha oynandıktan sonra, eğitmen oyunu durdurur ve yeni bir yönerge verir:

Avcılar kendilerini geliştirmiştir ve artık aynı anda iki avı yakalayabilme becerisine sahiptirler. Fakat avcıların siyah renkli (pelerinli) avları yakalayamadıkları fark edilmiştir. Avlarda ikisi el ele tutuşup, oyun dışı kalmış avı kurtarıp ona siyah pelerin vererek bu özelliklerini ona aktarıp oyuna dahil edebilirler.

Ara Değerlendirme

Katılımcılar oyun süreci hakkında görüşlerini paylaşırlar. Etkinlik sürecinin nasıl bir seyir izlediği hakkında tartışılır. Katılımcılar etkinlikle ilgili çıkarımlarını not defterlerine kaydederler.

Pera Museum

4. Etkinlik

Topluluğun iri ve daha güçlü bireyleri avcı olarak görevlendirilmiştir. Dişi bireyler genel olarak enerjilerini yavrularına ve kolay ulaşılabilir besinleri toplamaya ayırıyorlardır. Topluluktaki daha çelimsiz fakat ağaçlara tırmanabilme atikliğine sahip erkek bireyler ise ağaçlardan meyve toplamak ve görürlerse, yaklaşan tehlikeleri haber vermekle görevlidir. Yaşam alanlarındaki ağaçların verimsizliği bu bireylerin verimli olmasının önünde bir engeldir. Avcılar getirdikleri avların ortak paylaşılmasından rahatsızlık duymaya başlamışlardır. Avcı olmayan diğer erkek bireylerin topluluğa yarar sağlamadığı için daha az pay almalarını, kendilerinin ise çok enerji sarf etmelerinden dolayı bu paylaştırma hakkının kendilerinde olduğunu düşünürler.

Katılımcılar üç gruba ayrılır. Canlandırmalar avcıların yeni kararlar aldıklarını söylemesiyle başlar.

5. Etkinlik

Topluluğun yaşadığı bölgede yıldırım düşmesi sonucu bir yangın çıkar ve kaçmak zorunda kalırlar. Yangından kaçarken verimli ağaçlarla çevrili bir alana doğru sürüklenirler. Bu yeni yaşam alanlarında yerler tehlikelerle doludur. Hızlı olmak ve hem yerdeki avcılardan kaçmak hem de verimli ağaçların meyvelerine ulaşmak için tırmanmak avantajlı hale gelmiştir.

Katılımcılar üç gruba ayrılır. Topluluğun yeni yaşam alanlarındaki durumu canlandırılır.

6. Etkinlik

Topluluğun, kaçma ve tırmanma becerileri gelişmemiş bireylerin yırtıcılara av olmasından sonra hayatta kalan bireyler ağaçlarda daha uzun vakit geçirmeye, zorunlu olmadıkça yere inmemeye başlamışlardır. Beslenme ihtiyaçlarını daha çok ağaçların meyvelerinden ve küçük canlılardan karşılamaya başlarlar. Ağaçta yaşamaya elverişli bireylerin bazıları hayatta kalıp üremeye devam ederler. Yeni doğan yavrular ebeveynleri tarafından ağaçlarda yaşamaya ve zorunlu olmadıkça yere inmemeye göre yetiştirilirler. Nesiller içerisinde kas yapıları bu yeni ortama adapte olan bireyler av olmaktan daha kolay kurtulup üreyebildikleri için yavrularına bu özelliklerini aktarırlar.

Katılımcılar üç gruba ayrılır. Topluluğun yeni yaşam alanlarındaki durumu canlandırılır.

Ara Değerlendirme

Katılımcılar, etkinliklerdeki canlandırmaları tartışır. Topluluğun farklı etkinliklerdeki durumları karşılaştırılır. Katılımcılar etkinliklerle ilgili çıkarımlarını not defterlerine kaydederler.

Montage Theatre Arts

7. Etkinlik

Eğitmen roldedir. Dedektif rolündeki katılımcılara şöyle der:

Uzun bir araştırma sürecinden döndünüz. Yorulduğunuzu tahmin edebiliyorum ancak hazırlamamız gereken bir rapor var. Bunun için lütfen dört gruba ayrılın. Her grup, gözlemlerde aldığı notları kendi grubuyla paylaşarak tartışsın. Ardından “Galapagos'tan Notlar” defterinden çıkan notları ve profesörün bu notlarla ilgili açıklamaları göz önünde bulundurarak ortak bir rapor hazırlasın.

Katılımcılar grup halinde raporlarını hazırlar.

8. Etkinlik

Gruplar çemberde buluşur. Her grup sırasıyla raporunu okur ve raporlar tartışılır. Katılımcılar ortak bir rapor hazırlarlar. Hazırlanan rapor, Darwin panosunda uygun bölüme asılır.

C. Ara Değerlendirme

9. Etkinlik

Katılımcılarla süreç, topluluğun yaşamı ve dedektiflerin gözlemleri bağlamında değerlendirilir. Katılımcılar canlandırma süreçlerinde ve rapor hazırlama sürecinde zorlandıkları noktaları paylaşırlar. Çeşitliliğin seçilimdeki etkisi tartışılır.

Üçüncü Oturum

• Konu: Yapay Seçilim
• Süre: 180 dakika
• Yöntem: Yaratıcı Drama
• Teknikler: Doğaçlama, rol oynama, eş zamanlı doğaçlama, küçük grupla yapılan doğaçlama, toplantı düzenleme, zaman çizgisi
• Araç-Gereç: defter, kalem, kâğıt
• Kazanım: Yapay seçilimi tanımlar.

Süreç

A. Isınma-Hazırlık

1. Etkinlik

Katılımcılar çemberde buluşur. Eğitmen baş dedektif rolüne girerek katılımcıları da dedektif rolüne sokar:

Arkadaşlar bildiğiniz üzere zamanımız daralıyor. Darwin’in notlarından yalnızca biriyle ilgili raporumuz eksik, yapay seçilim. Bu yüzden lütfen notlarınızı alarak toplantı için hazırlanın.

Katılımcılar toplantı için hazır duruma geldiklerinde baş dedektif toplantıyı başlatır:

Evet arkadaşlar lütfen biriniz notlarından profesörün bu konu hakkındaki açıklamalarını okusun. Bu durumun başka örnekleri neler olabilir? Bunu nasıl araştırabiliriz? Yorumlarınız bekliyorum.

Katılımcılar görüşlerini bildirir. Eğitmen kurt ve köpek arasındaki benzerliğin sebebinin yapay seçilim olup olamayacağının tartışmasını açar. Baş dedektif ve dedektiflik bürosu elemanları köylerde sürülerini köpeklerle koruyan aileler bulup iletişime geçme kararı alır.

2. Etkinlik

Katılımcılar serbest bir biçimde yürürler. Yürürken kurtlar ve köpekler arasındaki benzerliklerin neler olduğunu düşünürler. Eğitmen belirli aralıklarla katılımcılardan cevaplar alır. Katılımcılar bu benzerliklerin nasıl olduğuyla ilgili fikir alışverişinde bulunurlar.

LSU

B. Canlandırma

3. Etkinlik

Katılımcılar ikili eş olurlar. A ve B hayvancılıkla geçinen bir köyün iki üyesidir. Bu köyün en büyük sorunu kurtlardır. Bazı kurt saldırıları hayvanlarını kaybetmelerine neden olmuştur. Bir sabah uyandıklarında ahırın yan tarafında yavru kurtlarla karşılaşırlar.

• A: Bu yavruların büyüyüp hayvanlara ve kendilerine zarar vereceklerini bu yüzden onlardan kurtulmaları gerektiğini söyler.
• B: Yavruları kendilerinin besleyip büyütürlerse onları ve hayvanlarını koruyabileceklerini söyler.

Eşlerin eş zamanlı doğaçlamalarının ardından sırayla canlandırmalar izlenir.

4. Etkinlik

Kurt yavruları köy halkı tarafından sahiplenilmiştir. Katılımcılar iki gruba ayrılır. Gruplar, birkaç nesil sonra köyün kurtlarla ilişkini canlandırır.

5. Etkinlik

Dedektiflik bürosu elemanları, hayvancılıkla geçinen bir ailenin büyüğüyle görüşmeye giderler. Eğitmen hayvancılıkla geçinen ailenin büyüğü rolündedir. Rolde olduğunu belirtmek için kasket ve baston kullanır, ses tonunu ayarlar. Katılımcılar röportaj tekniğiyle sorularını sorarak notlar alırlar. Aile büyüğü şu açıklamaları yapar:

Ben çocukken köpeklerin görüntüsü daha farklıydı. Daha vahşi görünürlerdi. Dedelerimin anlattıklarını hatırlıyorum. Kurtlar hayvanlarına dadanır öldürürlermiş. Bazı kurtların köyün çok yakınına geldiği olurmuş. Onlarla yemeklerinden paylaşırlar o kurtlar da köye dadanmazmış. Söylenen de o ki o kurtlar yavaş yavaş köye daha çok yanaşmaya başlamış. Bu yakınlaşmada köy kurtları daha çok beslemiş bir zaman sonra o kurtlar köyün koruyucusu gibi davranmışlar. Dedem köpek yavrularını özenle seçerdi. Sürünün çobanı olacak köpeği sadık olması için eğitirdi. Ben de öyle yaptım şimdi benim çocuklarım da böyle seçer köpekleri. O yüzden bu çevrenin en sadık köpekleri bizim köyümüzdedir.

Ara Değerlendirme

Katılımcılar canlandırma ve aile büyüğünün açıklamaları hakkında yorum yapar. Kurtlar ile köpekler arasındaki ilişkinin yapay seçilimle bağlantısı tartışılır.

4. Etkinlik

Katılımcılar üç gruba ayrılır. Gruplar kurt-köpek yapay seçilimi zaman çizgisi tekniği kullanılarak canlandırır.

5. Etkinlik

Dedektif rolündeki katılımcılar iki gruba ayrılır. Gruptaki dedektifler defterlerindeki bilgileri ve notları diğer dedektiflerle paylaşır. Gruplar yapay seçilimle ilgili ortak bir rapor hazırlayarak kâğıda dökerler.

İki grup çemberde buluşur. Raporlarını birbirlerine sunarak tartışırlar. Tüm katılımcılar ortak bir rapor hazırlayarak duvardaki panoda uygun yere asarlar.

The New School

C. Değerlendirme

5. Etkinlik

Eğitmen katılımcılara, hazırlanan raporun el kitapçığı biçiminde hazırlanarak her birine dağıtılacağı bilgisini verir.

Katılımcılar çemberde buluşur. Her katılımcıya bir A4 kâğıdı verilir. Kâğıtlar enlemesine bir şekilde üç bölüme ayrılır. Birinci bölüme katılımcı olarak süreçte yaşadıkları olumlu ve olumsuz durumları, ikinci bölüme süreçteki rollerin (dedektiflik bürosu elemanları, baş dedektif, profesör, doğadaki topluluk, köy ailesi büyüğü) olumlu-olumsuz etkilerini, üçüncü bölüme ise süreç boyunca araştırılan bilgilerden akıllarında kalanları yazmaları istenir. Yazma işlemi bittikten sonra kağıtlar karışık bir şekilde dağıtılır. Yazılar okunur. Katılımcıların bildirmek istedikleri görüşler varsa dinlenilir.

Evrim Teorisi Hakkında Ek Bilgiler

İnsanlığın, var olduğundan beri en önemli amaçlarından biri öğrenmektir. Bu öğrenme çabası, içinde bulundukları evreni anlama, ona hükmetme arzusu, bazen de ondan korkma durumundan kaynaklanmıştır. İnsanın öğrenme arzusuna eşlik eden en önemli duygu ise merak olarak gösterilebilir. Kendini, doğayı, dünyayı ve evreni anlama merakı öğrenme arzusunu da beraberinde getirmiştir.

İnsanın merakı, yalnızca çevresinde olan biteni anlamaya dönük saf bir merak olmamıştır. Aynı zamanda beslenme, barınma, güvende hissetme gibi temel gereksinimlerin karşılanması için de öğrenme süreci aralıksız devam etmiştir. Sözgelimi tarımdan verim alabilmek adına doğa olaylarına göre zamanın bölümlenmesi, zamanın bölünmesi için astronomik bilgilerin edinilmesi gerekmiştir. Böylece su doğru ekim zamanı, sulama için taşkınların ne zaman olacağı gibi önemi konular belirlenmiştir. Böylece hiç bitmeyecek olan gözlem ve bu gözlemleri gelecek nesillere aktarma macerası başlamıştır.

Atalarımızın kazandıkları bilgileri aynı yolla bize aktarmaları, tarihsel bir kültürün meydana gelmesine ve doğan her insanın bu kültür üzerine bir şeyler ekleme olanağı bulmasına neden olmuştur. Bu gelişim, durmayan ve durdurulamayan bir sürekliliktir.^[3] Bu da bilimin doğmasını sağlamıştır.

Bilimsel gerçekler bu aktarımlar sonucu, tekrar tekrar test edilerek, eksik yönleri geliştirilerek günümüze kadar gelmektedir. Bilim insanlarının tekrar gözden geçirmeleri ve geliştirmeye devam etmeleriyle gelecek nesillere aktarılmaktadır.

Arşimed'in suyun kaldırma kuvvetini bulması, Thales'in teoremleri, Newton'un yerçekimi teorisi, bilimsel gelişim sürecinin kilometre taşlarından bazılarıdır. Bilimin kilometre taşlarından sayılabilecek bir diğer teori ise merakının peşinden koşup, sürekli doğayı gözlemleyerek sorularına cevaplar arayan Charles Darwin tarafından ortaya atılan evrim teorisidir. Evrim teorisi de ortaya atılışından beri defalarca test edilmiş, üzerinde araştırmalar yapılmış, geliştirilmiş ve gelişmeye devam ederek günümüzde bilimdeki en güçlü teorilerden birisi hâline gelmiştir. Evrimin çok boyutlu olması, çok fazla bilim dalıyla desteklenmesi ve çok farklı alanlardan bilim insanları tarafından durmaksızın araştırılması gücünün dayanaklarını göstermektedir.

Darwin'in canlıların kökenine dair ortaya koyduğu görüşler, zamanın bilim insanları arasında tartışmalara neden olmuş ve bu açıklamalar Charles Darwin'i tarihin en etkili bilim insanlarından biri yapmıştır. Darwin, bilim dünyasındaki konumuna, yaptığı sıra dışı bir yolculuk ve bununla birlikte yaptığı gözlemler, araştırmalar ve yirmi yıllık bir emeğin sonucunda gelmiştir.

Ancak Darwin, evrim teorisi konusunda düşünce üreten ilk bilim insanı değildir. Evrim düşüncesinin kökenlerini Antik Yunan'a kadar takip etmek mümkündür. Bu bakımdan, düşünsel tarihi, iki bin yıldan daha eskidir denilebilir.^[4] Antik Yunan'dan günümüze kadar birçok farklı coğrafyada evrim düşüncesi dile getirildiyse de bunları bilimsel bir temelde bütünleştiren, sayısız örnekle derinleştiren, sistematik bir çalışma prensibi haline getiren ve 24 Kasım 1859 tarihinde Türlerin Kökeni isimli eserini yayınlayan Charles Darwin olmuştur. Charles Darwin'i de özel kılan, gözlemleri ve araştırmalarını sistemli bir hâle getirerek geleceğe sunmasıdır. Sonraları birçok bilim insanı bu teoriyi araştırmış, eksik veya hataları yönlerini çıkartıp yeni bulgular eklemiştir. Böylelikle evrim teorisi günümüzdeki son şeklini almıştır.

Evrim, en kısa tanımıyla, popülasyon içi gen ve özellik dağılımlarının nesiller içerisindeki değişimidir.^[5] Evrim, bilim alanındaki en büyük kuramlardan birisidir. Evrim teorisi basit canlı yaşamından, bakterilerden meşe ağaçlarına ve mavi balinalara kadar bugün gördüğümüz tüm devasa çeşitliliğin nasıl meydana geldiğini açıklamaya koyulmuştur. Evrim, bilim insanları için bir gerçektir. Dünyanın kabaca küre şeklinde olduğunu, yerçekiminin bizi onun üstünde tuttuğunu ve piknikteki arıların can sıkıcı olduğunu ne kadar kesin bir şekilde biliyorsak, yaşamın evrimleştiğini de o kadar kesin şekilde biliyoruz.^[6]

Evrim tanımında dikkat edilmesi gereken yegâne nokta "popülasyonların evrimleşmesidir". Bir birey, bir köpek veya bir şempanze evrimleşmemiştir ve evrimleşemez. Bireylerin ömürleri içerisinde geçirdikleri değişimler evrim değil, gelişimdir. İnsandaki bazı değişimler ise (kas yapmak, bronzlaşmak vb.) modifikasyondur. Modifikasyonlar genlerle aktarılamayan bireylerin kendi üzerlerindeki değişimdir. Ancak türün tüm bireylerinin oluşturduğu popülasyonlar bir önceki nesle göre değişiklik gösterecektir ve her bir nesil bir önceki nesle göre farklı özellik dağılımlarına sahip olacaktır. Bu bağlamda "popülasyonların değişimi" gelişim değil, evrimdir.

İnsanlığın ilk çağlardan beri sorageldiği, insanlığın en temel soruları olarak görülebilecek "Biz kimiz?", "Nereden geldik?", "Neden bu kadar canlı var?" gibi temel sorulara ilk defa elle tutulur, test edilebilir bilimsel cevapları evrim vermiştir. Hangi iki canlı ele alınırsa alınsın, zamanda yeteri kadar geriye gidildiğinde bu iki canlının mutlaka bir ortak atasının olduğu görülecektir. Çünkü bütün canlılar ortak bir genetik ve evrimsel tarihi paylaşmaktadırlar. İlk defa Charles Darwin’in ortaya attığı ve zaman içerisinde aralıksız gelişen evrim teorisi, insanın nereden geldiğini, ekosistemdeki yerini ve diğer birçok soruyu yanıtlamaktadır.

Evrim yalnızca insanın kendini tanıması için sorduğu felsefi soruları yanıtlamakla kalmaz. Birçok alanda evrim teorisinin çalışmalarından faydalanılır. Örneğin evrim teorisi, tarımda daha iyi ve kaliteli üretim yapmak için öğrenilmesi gereken bir bilim dalıdır. Çünkü evrimin "yapay seçilim" adı verilen mekanizması insanın evrime müdahalesinin ne gibi sonuçlar vereceğini göstermektedir. Tarımla başlayan süreçte bitki türlerine yönelik yapay müdahalenin etkilerini anlamak ve açıklamak için evrim teorisinden yararlanılabilir.

Günümüzdeki tüm evcil hayvanlar (kedi, köpek, kuş, inek ve birçoğu), yenilebilir tüm tarım besinleri (brokoli, lahana, mısır, karpuz ve birçoğu) evrimin bu yapay seçilim mekanizması ile ortaya çıkmıştır. Zamanında bu hayvan ve besinler doğada bulunmuyordu. Ancak insanlar bu hayvan ve besinlerin atalarını bilinçli bir evrim sürecine sokarak günümüzdeki hâllerini almalarını sağlamışlardır. Ayrıca evrim bunlarla kalmayıp günümüzde insanlığın sağlığını tehdit eden hastalıkları onların evrimini anlayarak mücadele eder. Hastalığa sebep olan bakteri ve virüsleri inceleyerek onların evrimleşme hızını gözler ve bu doğrultuda çözümler arayarak hastalıkla mücadele eder. AIDS, kızamık gibi engellenemeyen hastalıkların sebebi ise o hastalığa sebep olan bakteri ve virüslerin hızla evrimleşiyor olmasıdır. Bu mücadeleyi kazanmak için bu evrimleşme hızını dolayısıyla evrim teorisini anlamak gerekmektedir.

Evrimsel değişim, mikro ve makroevrim olmak üzere iki farklı seviyede görülür. Mikroevrim, canlıların genler ve proteinler gibi mikro özelliklerindeki değişimlerdir. Makroevrim ise, canlıların kol, bacak gibi uzuv, deri rengi, boy gibi gözle görülebilir özelliklerindeki değişimlerdir. Mikroevrimde türleşme görülmez. Mikroskobik özelliklerde değişimler görülür. Bu yeni bir tür meydana geldiğini göstermez, türün kendi içinde evrimleşmesini gösterir.

Bu mikroevrimsel özellikler zamanla birikerek yapı, sistem gibi makro özelliklerin değişimini tetikler. Bu uzun zaman süren değişimler sonucunda canlı ilk görüntüsünden farklı bir görünüme sahip olabilir. Bu değişim büyük olunca artık yeni özellikleri olan canlıya aynı tür denilemez ve makroevrimle birlikte türleşme gerçekleşir. Örneğin kahverengi ve yeşil renk genlerine sahip bir böcek türü incelendiğinde bu türün genlerine bakarak ne kadar yeşil ne kadar kahverengi gen olduğunu görülebilir. Bu tür çiftleşerek yavrular elde edip genlerini yeni nesillere aktarabilir. Yeni nesilde yapılan gen ölçümlerinde böceklerdeki renk geninin değişimiyle ilgili bildi elde edilebilir. Bu durumda evrimin tanımında söz edildiği gibi tek bir bireyi değil canlı popülasyonunu, gen ve özellik dağılımlarını incelenmiş, tek bir nesilde değil birden fazla nesildeki değişime bakılmış ve değişim gözlenmiş olur. Dolayısıyla bu gözlem evrimsel bir değişimdir. Böceğin hâlâ aynı tür olmasından dolayı gözlenen değişim mikroevrimsel bir değişim olur. Makroevrim ise daha geniş zaman dilimlerinde fosil kayıtlarına bakarak, daha kapsamlı gen analizleri yaparak incelenebilir. Evrimsel süreçlerin ilerlemesi uzun yıllar almaktadır. İnsan ömrü bu evrimsel süreçleri gözlemleyebilmek adına yetersiz kalmaktadır. Bu sürecin uzunluğundan dolayı makroevrimsel süreçleri gözlemlemek için farklı teknik ve yöntemleri kullanılmaktadır.

Evrim teorisi, bilim dünyasındaki gücüne karşın toplum nezdinde yeterince kabul görmemektedir. Evrimi kabul etmeyi zorlaştıran sebeplerden biri evrimsel süreçlerin çok ağır işliyor oluşudur. Evrimin büyük değişimler meydana getirmesi çok uzun bir süre almaktadır. İnsan ömrü açısından baktığımızda evrimsel süreç devasa bir boyuttur. Bir insanın gözlemleme ihtimali dışında olan bu süre zarfı, insanları evrimi kabullenmemeye iten etmenlerden biridir.

Günümüzde bilimsel bilgiye ulaşmanın belli bir çaba gerektirmesi de evrim teorisinin yaygınlaşması ve kabul görmesi önündeki bir diğer engel olarak görülebilir.

Bilimsel bilgiye ulaşma yönündeki bu engellerin üstüne 18 Temmuz 2017 tarihinde ilan edilen eğitim programıyla birlikte Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk defa evrimin konu olarak programlardan tamamen çıkarılmasına karar verilmiştir. Evrim, eğitim programlarından tamamen çıkarılmadan önce yalnızca lise son sınıfın son konusu olarak programlarda yer almaktaydı. Son sınıf lise öğrencilerinin sınav kaygısı düşünüldüğünde, sınava hazırlanmak maksadıyla son haftalar devamsızlık hakkının kullanılması veya doktor raporlarının alınmasıyla geçiştirilen bir dönem olduğu için evrim konusu da yalnızca kâğıt üstünde kaldığı söylenebilir.

Evrimin eğitim programlarından çıkarılmasına gerekçe olarak konunun öğrencilerin düzeyinin üzerinde olduğu yönünde bir açıklama yapılmıştır. Evrim, anaokulu düzeyinden başlayarak her yaştan insanın öğrenebileceği bir doğa gerçeğidir. Hatta gerek eski gerek yeni eğitim programlarında bulunan birçok konu öğrenciler için evrim konusundan daha karmaşık olarak görülebilir. Evrim, diğer tüm bilim konuları gibi, her türlü siyasi veya dinî ideolojiden bağımsız olarak ele alınabilecek, sıradan bir bilim kanunudur. Evrim, günümüzde sadece temel bilimleri anlamak için kullanılabilecek bir araç değildir; aynı zamanda ekonomi ve mühendislik gibi uygulamalı bilim sahalarında bile aktif olarak kullanılan ve araştırılan bir doğa yasasıdır. Çocuk ve gençlerimizi bu temel doğa yasasını öğretmemek, onların bilimsel algı ve kavrayışını köreltmek, Türkiye'nin zaten çok gerisinde olduğu muasır bilim arenasına erişme potansiyelinden mahrum bırakmak demektir.^[7]

Evrim Ağacı, evrim teorisi hakkında bilgi alabileceğiniz en temel kaynaklardan biridir. Bu bağlamda, evrimi daha etraflı bir şekilde öğrenebilmek için aşağıdaki kaynakları da okumanız önerilir:

• Evrim Teorisi'ne yönelik giriş düzeyinde bilgi almak için buradaki listemizi okuyunuz.
• Evrim Teorisi'ne yönelik sık sorulan sorulara bilimsel cevapları buradan okuyabilirsiniz.
• Evrime giriş düzeyinde iki kitap okumak isterseniz, bu kitabımızı ve bu kitabımızı öneririz. Diğer kitap tavsiyelerimizi buradan bulabilirsiniz.
• Evrimin modern bilimdeki yerini ve önemini etraflıca anlamak isterseniz, bu kitabımızı edinmenizi öneririz.
• Canlılığın başlangıcıyla ilgili yazılarımızı buradan okuyabilirsiniz.
• Gözlenmiş türleşme örneklerini öğrenmek için buradaki yazı dizimizi okuyabilirsiniz.
• Mikroevrim ve makroevrim arasındaki geçişi renkler üzerinden, çok basit bir şekilde öğrenmek için buradaki yazımızı okuyabilirsiniz. Direkt fosiller üzerinden, daha akademik bir şekilde görmek isterseniz, buradaki yazımızı okuyabilirsiniz.
• Bilinen evrim mekanizmalarının çoğu hakkındaki bilgiyi buradaki yazı dizimizden alabilirsiniz.

Sonuç

Bu proje, eğitim programlarından tamamen çıkarılan evrim teorisinin, bilimsel düşünmeye bir temel sağlayacak olması ve varoluşunu sorgulayan her bir bireyin başvuracağı bir kaynak olması niteliğinden doğmuştur. Proje sonucunda, katılımcıların bilimsel düşünme becerilerine bir katkı sağlamak amaçlanmaktadır.

Evrimin diğer tüm doğa yasaları gibi sıradan bir doğa yasası olduğunu, bunlar arasında özel bir yeri olmadığı, doğadaki çeşitliliği başarıyla açıkladığı gösterilmek istenmiştir. Öğretim hayatlarını akademik başarı odaklı geçirmek durumunda kalan öğrencilerle, evrim teorisi konusu çalışırken yaratıcı dramanın etkin gücünden faydalanılmak istenmiştir. Evrimin herhangi bir doğa yasası olduğu odağından sapmadan, doğa ve laboratuvar gözlemleri sonucunda varılabilecek sonuçlara katılımcılarla birlikte, katılımcıların beyin fırtınası yapıp bir kurgu içinde araştırmalar yaparak geliştirdikleri bir öğrenme süreci yaratılmaya çalışılmıştır. Bu süreçte doğa olayları dışında herhangi bir tartışmaya girilmemesine özen gösterilmiştir.