Evrimin Müfredattan Çıkarılmasıyla İlgili Resmî Açıklama

21 Haziran 2017 tarihinde de duyurduğumuz üzere, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk defa, evrimin müfredattan tamamen çıkarılmasına karar verilmiştir. Bu karar, 18 Temmuz 2017 tarihinde ilan edilen müfredat ile birlikte resmiyete dökülmüştür. Bu konuda en güzel ve isabetli açıklamayı, ülkemizin en kıymetli oluşumlarından biri olan EkoEvo Derneği yapmıştır. Aynen katıldığımız ve altına imza atabileceğimiz açıklamaya buradan erişebilirsiniz.

Evrim Ağacı olarak biz, bu kararı şaşkınlık ile karşılamış değiliz. Bu karar, erk sahibi yönetim kadrosunun ideolojisiyle tamamen uygundur. Böyle bir kararın yolu zaten uzun yıllardır hazırlanmakta ve halka yavaş yavaş sunulmaktadır. Zaten kararın şu haliyle işlevsel bir fark yaratmadığı da halkımızca bilinmektedir. Zira evrim konusu, müfredattan çıkarılmadan önce de lise son sınıfın (12. sınıfın) en son konularından biri olarak "okutulmaktaydı". Bu sözcüğü tırnak içerisinde yazıyoruz, çünkü öğrencilerin lise son sınıfın son haftaları ve hatta aylarında doktor raporu almak, devamsızlık hakkını kullanmak ve benzeri yöntemlere başvurmak suretiyle üniversite giriş sınavına hazırlandığı, dolayısıyla bu zaman dilimine denk gelen müfredat derslerinin herhangi bir eğitsel anlamı olmadığı malumdur. Dolayısıyla evrimin resmen kaldırılmış olması, fiilen okutulmadığı gerçeğine dikkate değer bir etkide bulunmamaktadır. Lakin bu gerçek, evrim gibi önemli bir konunun biyoloji dersinden çıkarılmasının kan dondurucu ve kabul edilemez olduğu gerçeğini de elbette değiştirmemektedir.

Bu kararı alanlar, gerekçe olarak evrim konusunun öğrencilerin düzeyinin üzerinde olduğu fikrini ileri sürmektedirler. Bu sadece gülünç bir iddia değildir; aynı zamanda tamamen hatalıdır. İddia gülünçtür; çünkü müfredatı belirleyen aynı kişiler, "FETÖ", "PKK", "IŞİD" ve "cihat" gibi son derece karmaşık ve belirsiz tarihsel arka planlara sahip olan, kimisinin günümüzdeki bağlantıları halen net olarak ortaya konmamış olan ve hatta siyasi erkin bile tam olarak anlamlandıramadığı kamuoyunca bilinen konuları müfredata eklemiş, hatta bunların öğretilmesini "devletin aslî görevi" olarak ilan etmişlerdir. Bu tezat, evrimin müfredattan çıkarılmasının pedagojik endişelerden kaynaklanmadığını; kararın ideolojik amaçlarla alındığını net bir şekilde ortaya koymaktadır.

Bunun ötesinde evrimin gençlerimizin anlayabileceğinin ötesinde bir konu olduğu iddiası tamamen hatalıdır; çünkü evrim, anaokulundan itibaren herhangi bir yaş grubuna öğretilebilecek kadar basit bir konudur. Öyle ki, müfredatta on yıllarca bulunan ve öğrenciler üzerindeki yükü giderek artan birçok konu evrimden çok daha karmaşık, anlaması güç ve zorlayıcıdır. 

Her şeyden önemlisi, eğer ki söz konusu kaygı gerçekten pedagojik ise, ülkemizde aktif olarak evrimsel biyoloji üzerine araştırmalar yürüten birçok bilim insanı ve organizasyon bulunmaktadır. Eğer ki talep edilecek olursa, bu organizasyonların hepsi, hem vatanımız Türkiye'nin gelişimine, hem de bilimsel aydınlanma mücadelesine katkı sağlamak amacıyla biyoloji müfredatının belirlenmesinde görev almaktan onur ve memnuniyet duyacaktır. Bu kişi ve kurumlar, devletin söz konusu müfredatı modern bilim ışığında, eksiksiz olarak hazırlaması için hazır ve nâzır bulunmaktadır. Göreve çağrılmamız durumunda, Evrim Ağacı olarak da bu tip bir çalışmayı memnuniyetle yapacağımızı bu vesileyle belirtmek isteriz.

Bu mevzular bir yana, biyoloji müfredatı perspektifinden bakıldığında evrim ile ilgili izlenen genel olarak tutum endişe vericidir. Evrim, biyolojinin omurgasıdır. Bu omurga olmaksızın, biyolojide ele alacağınız kavramları bir bütünlük içerisinde toparlamanız mümkün değildir. Evrim olmaksızın biyolojiye dair şu veya bu konuları, o veya bu kavramları yüzeysel olarak öğrenebilir, öğretebilirsiniz; ancak o konular ve kavramlar arasındaki tarihsel ve nedensel bağlantıyı kurmanız imkansız olacaktır. Belirttiğimiz gibi evrim, anaokulu düzeyinden başlayarak her yaştan insanın öğrenebileceği bir doğa gerçeğidir. Diğer tüm bilim konuları gibi, her türlü siyasi veya dinî ideolojiden bağımsız olarak ele alınabilecek, sıradan bir bilim kanunudur. Bu kanunun nasıl ve neden o şekilde çalıştığını izah eden bilimsel bulgular bütününe Evrim Teorisi, bu teoriyi araştıran ve geliştiren bilim sahasına ise evrimsel biyoloji denir. Evrim, günümüzde sadece temel bilimleri anlamak için kullanılabilecek bir araç değildir; aynı zamanda ekonomi ve mühendislik gibi uygulamalı bilim sahalarında bile aktif olarak kullanılan ve araştırılan bir doğa yasasıdır. Çocuk ve gençlerimizi bu temel doğa yasasını öğretmemek, onların bilimsel algı ve kavrayışını köreltmek, Türkiye'nin zaten çok gerisinde olduğu muassır bilim arenasına erişme potansiyelinden mahrum bırakmak demektir. Evrimin ışığı günümüzde sadece temel bilimleri değil, modern bilimin bütününü aydınlatmaktadır.

Şunu unutmamak gerekir ki gerçekler, müfredattan çıkarıldılar diye yok olmazlar. Bunun bir sonraki adımı olsa şaşırtmayacak olan, kitapların toplatılması, yakılması gibi beşerî ve bilimsel olarak temeli veya anlamı bulunmayan çabalar, bilimsel gerçekleri değiştiremez. Evrim bir doğa yasasıdır. Evrim bir gerçektir. Türkiye Cumhuriyeti'nin 21. yüzyılda böyle bir gerçeğe sırt çevirmesi, tüm vatandaşlarımız için kabul edilemez ve derinden yaralayıcı olmalıdır. Engizisyon Mahkemesi, Galileo'ya Dünya'nın dönmediğini söylemeye zorladı diye, Dünya dönmeyi bırakmamıştır. Türkiye Cumhuriyeti (veya herhangi bir diğer ülke) evrimi müfredattan çıkardı diye de evrim süreci durmayacak, yok olmayacaktır. Canlılar değişmeye, doğadaki evrim yasası öğrenilmeye ve öğretilmeye devam edilecektir. Nasıl ki Galileo'nun dudaklarından o meşhur üç kelime, Eppur si muove döküldüyse, ülkemizde ve tüm dünyada evrimsel biyoloji çalışan uzmanların da dudaklarından o üç kelime dökülecektir: Eppur si evolve. Yine de evrimleşiyor...

Evrim Ağacı olarak biz, böyle bir durumda bize düşen sorumluluğu net bir şekilde bilmekteyiz. Her ne kadar evrimin müfredattan çıkarılması bizim açımızdan üzücü olsa da, bir yandan bize daha da önemli bir görev yüklemektedir. Şunun farkına varmalıyız: 21. yüzyılda halkımızı eğitmek için okullara veya devlet desteğine ihtiyacımız bulunmamaktadır. Modern çağın araçları, her yaştan insanı her konuda tam donanımlı bir şekilde eğitebilmek için ziyadesiyle yeterlidir. Evrim Ağacı olarak bizler, bu sorumluluğun ve imkanların bilincinde olarak çalışmalarımızı sürdürecek ve halkımıza başta evrimsel biyoloji olmak üzere bütün modern bilim dallarında bilgiler verrmeyi ve onları eğitmeyi sürdüreceğiz. Bunun ilk adımı olarak, Türkiye'de okutulmasının ideal olacağını düşündüğümüz, lise biyoloji müfredatına uygun, model bir evrim ders serisini YouTube üzerinden ivedilikle hazırlayacak ve tüm ülkemiz vatandaşlarının kullanımına en kısa zamanda sunacağız. Bu içeriklere gelişmelere buradan erişmeniz mümkün olacaktır.

Halkımıza sözümüzdür: Bilim var olduğu, bu ülkede aydınlanmaya ve modern bilime aç insanlarımız bulunduğu sürece, Evrim Ağacı görevinin başında olacak ve bilimsel aydınlanma meşalesini daha ileri taşımak amacıyla canla başla çalışacaktır.

Bu sözümüz dün de geçerliydi, bugün de geçerlidir, yarın yöneticiler değişip, evrim olması gerektiği gibi müfredata yeniden eklendiğinde de aynen geçerli olacaktır.

Kamuoyuna saygıyla duyururuz.