Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Beyin ve Sayılar: En Karmaşık Yapılardan Biri Olan Beyni Sayılarla Tanıyın!

4 dakika
11,569
Beyin ve Sayılar: En Karmaşık Yapılardan Biri Olan Beyni Sayılarla Tanıyın!
Tüm Reklamları Kapat

Beyin, gezegen üzerindeki en karmaşık organlardan biridir! Gezegenimizdeki en karmaşık beyin ise insan türündedir! Evet, gerçekten de küçümsenecek yanı olan bir organdan bahsetmiyoruz. Aşağıdaki görseldeki sayıları incelemeye başladığımızda, ne demek istediğimizi daha iyi anlayacaksınız.

Bu gerçekten de güzel bir derlemedir; ancak uyaralım: İçinde verilen bazı bilgiler anlamsız, bazıları da daha fazla bilgi vermeksizin anlaşılamaz iddialardır. Dolayısıyla sadece görseldeki yazıları sadece bir temel olarak alıp, bunların ne anlama geldiğini daha iyi yorumlamak için aşağıdaki detaylı açıklamalarımızı da okumanızı tavsiye ederiz.

Günümüzde, en ilkin canlılardan, en karmaşık yapılı beyne sahip hayvan türü olan insanın beynine kadar, çok düzgün bir evrimsel geçiş olduğu gösterilmiştir. İnsanın beyninin neden bir kademe daha üstün olduğunu da, çok detaylı analizlerle artık açıklayabilmekteyiz (neden sadece insanın bu kadar zeki olduğu konusunda kapsamlı bir makalemizi buradan okuyabilirsiniz). 

Tüm Reklamları Kapat

Beyninizi Sayılarla Gerçekten Tanıyın!

Sizi Siz Yapan, İncecik Serebral Korteks

İnsan beyninin serebral korteks olarak bilinen, insanın "insani" özelliklerini veren, düşünceleri üreten, algılarımızı sağlayan ve derinleştiren, zekamızı bize kazandıran bölgesinin kalınlığı sadece 4 milimetredir. Bu, 4 kredi kartının üst üste koyulmasıyla oluşan bir kalınlıktır. Elbette serebral korteks, bu yetilerini alt beyin bölgelerden aldığı bilgilerle sağlayabilmektedir.

Katlanmış Beyin!

Beynimizin bu korteksinin (kabuğunun) katlanmamış yüzey alanı 2500 santimetre karedir. Bu, yaklaşık olarak, sıradan bir gazetenin katlanmamış büyüklüğü kadardır.

Kılcal Damarlar...

Beynimizde, 650 kilometre uzunluğunda kılcal damar bulunmaktadır. Bu, Konya ile İstanbul arasındaki mesafeye yaklaşık olarak eşittir. Ancak örneğin bu, tamamen anlamsız bir bilgidir. Neden mi? Buradaki yazımızda detaylarıyla izah etmiştik.

En Büyük Beyin!

Dünya üzerindeki en büyük beyin, sperm (ispermeçet) balinası beynidir ve hacmi 8 litre kadardır (kıyas olması bakımından, insanınki 1.5 litre kadardır). Ancak beyin büyüklüğü ile zeka arasında doğrudan bir ilişki bulunmaz. Beyin büyüklüğünün, vücut büyüklüğüne oranı daha gerçekçi sonuçlar vermektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Upuzun Aksonlar

Beynimizdeki sinir hücresi kuyruklarının (aksonlarının) uzunluğu 160.000 kilometre civarındadır. Bu, Dünya'nın çevresinin 4 katı demektir. Ama yine, burada da anlattığımız gibi bu sayı bize pek bir şey öğretmemektedir.

İşlem Gücü

Beynimiz, saniyede 10.000.000.000.000.000 (10 katrilyon veya 10×101510\times{10^{15}}) işlem yapabilmektedir. 17 Haziran 2022 itibariyle dünyanın en hızlı süperbilgisayarı olan Frontier, saniyede 1.685.650.000.000.000 (1685 katrilyon veya 1.7 kentilyon) işlem/flop yapabilmektedir ve insan beyninden daha hızlıdır. Yani yaklaşık 1000 yıllık insan teknolojisi, 200 yıllık modern insan teknolojisi, 4.5 milyar yıllık doğa teknolojisine, en azından bir alanda, sonunda yetişebilmiştir. Bazı kaynaklar beynin işlem hızını 30, bazıları 35 katrilyon olarak vermektedir. Eskiden bunun 100 katrilyonu, hatta 150 kentilyonu aştığı düşünülüyordu. Bunu tam olarak hesaplaması zor olsa da, şu anda daha yoğunlukla saniyede 10-30 katrilyon işlem veya saniyede 60 bit işlem sayıları üzerinde durulmaktadır.

Sinapslar

Beynimizde 10.000.000.000.000 (10 trilyon) nöron bağlantısı (sinaps) bulunmaktadır. Bu sinapslar sayesinde, aynı anda birden fazla işlem yapılabilir. Bu sinapsların sayısı, vücudumuzdaki hücre sayısı ile hemen hemen aynıdır. Ancak bu kıyaslama da çok mantıklı değildir, çünkü sinaps, sinir hücreleri arasındaki "boşluğun" adıdır. Hücrelerin sayısı ile kıyaslamak anlamsız olacaktır.

En Uzun Akson

Karadaki en uzun sinir kuyruğu (akson), 4.5 metre uzunluğundadır ve zürafaya aittir. Bu akson, zürafanın beyninden çıkar ve arka ayak parmak uçlarına kadar gider. Denizlerdeki (ve aynı zamanda gezegendeki) en uzun akson, 9.1 metre uzunluk ile balinalardadır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Kütle ve Enerji

Beynimiz, vücudumuzun kütlece sadece %2'sini kaplarken, enerji/oksijen tüketimimizin %20'sini tek başına yapmaktadır. Yani beyin, inanılmaz masraflı bir organdır. Bu sebeple çok nadir olarak insandaki kadar karmaşık beyinlere rastlarız. Primatlardan yakın akrabalarımızda, böyle karmaşık beyinler bulmak mümkündür.

Beyin Hastalıkları

Dünya'da, 2 milyon insan epilepsi, 4 milyon insan Alzheimer, 4 milyon insan felç hastalıklarına sahiptir. Beyin, vücudumuzun en kolay hastalanan organlarından biridir. Bu da, evrimsel süreçte yeterince "törpülenmemiş" olmasına bağlanmaktadır. Beynimiz, seçilim baskılarını kırmamızı sağlamış ve bu sebeple evrimimizi yavaşlatmıştır.

Acı Reseptörleri

Beyinde hiçbir acı reseptörü bulunmaz. Bu sebeple, beynimiz acı duymaz. Bu yüzden beyin ameliyatları genellikle birey uyutulmadan yapılır.

Enerji Tüketimi

Beynimiz, 25 Watt enerji tüketir. Bu, eskiden kullanılan ampullerle aynı miktarda enerji demektir; ancak günümüzde çok daha düşük enerjiyle çalışan ampuller geliştirmeyi başardık.

Nöronların Hızı

Nöronlar üzerinden elektrik iletimi saatte 150-350 kilometre gibi hızlarla iletilebilmektedir. Vücudumuzun 1.7 metre kadar uzunlukta olduğu düşünüldüğünde, neden her şeyi "anlık" olarak yaşadığımızı anlamak mümkündür. Çünkü vücudumuzun en uzak iki noktası arasındaki sinyal iletimi bile, 1 saniyeden on binlerce kat kısa sürede yapılabilir. Buna, değerlendirme ve cevap üretme süreleri eklense bile, 1 saniyenin yüzde biri gibi sürelerden bahsederiz. Bu sebeple her şeyi anlık hisseder ve yaşarız.

Nöron Sayısı

Beynimizde 86.000.000.000 (86 milyar) nöron bulunur. Bunun 4 ila 50 katı kadar gliya hücresi bulunduğu düşünülmektedir. Gliya hücreleri de, sinirsel iletime katkı sağlayan, nöronları destekleyen sinir hücreleridir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
18
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 15
  • Tebrikler! 9
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 7
  • İnanılmaz 5
  • Merak Uyandırıcı! 4
  • Bilim Budur! 2
  • Güldürdü 1
  • Umut Verici! 1
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Korkutucu! 1
  • İğrenç! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/11/2024 18:34:41 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/751

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Göz
Fil
Mitler
Hominid
Sinirbilim
İklim Değişikliği
Karar Verme
Veri Bilimi
Charles Darwin
Hayvan Davranışları
Kanıt
Maske Takmak
Entomoloji
Kimya
Kırmızı
Kurt
Kelebek
Astronomi
Etimoloji
Yılan
Protein
Geometri
Arkeoloji
Pandemik
Atom
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Beyin ve Sayılar: En Karmaşık Yapılardan Biri Olan Beyni Sayılarla Tanıyın!. (13 Kasım 2012). Alındığı Tarih: 5 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/751
Bakırcı, Ç. M. (2012, November 13). Beyin ve Sayılar: En Karmaşık Yapılardan Biri Olan Beyni Sayılarla Tanıyın!. Evrim Ağacı. Retrieved November 05, 2024. from https://evrimagaci.org/s/751
Ç. M. Bakırcı. “Beyin ve Sayılar: En Karmaşık Yapılardan Biri Olan Beyni Sayılarla Tanıyın!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 13 Nov. 2012, https://evrimagaci.org/s/751.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Beyin ve Sayılar: En Karmaşık Yapılardan Biri Olan Beyni Sayılarla Tanıyın!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, November 13, 2012. https://evrimagaci.org/s/751.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close