Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Elektrikli Araçların Diğerlerinden Farkları Nelerdir?

Elektrikli Araç Devrimi Hakkında Bilmeniz Gereken Temel Bilgiler!

Elektrikli Araçların Diğerlerinden Farkları Nelerdir? Wallpaper Access
Tesla Model S
6 dakika
9,055
  • Mühendislik
  • Otomotiv Mühendisliği
Tüm Reklamları Kapat

Dünya her geçen gün değişiyor. Teknolojiler son hız ilerliyor. Benzinli, otogazlı, mazotlu araçlardan sonra, teknolojinin etkisiyle yeni bir araç devrine girdik: elektrikli araçlar.

Bugün bu elektrikli araçların en bilindik örneği Tesla. 2003 yılında kurulan firma önünde Volkswagen, Toyota gibi dişli rakipleri olmasına rağmen Tesla, 23 Ocak 2020 itibariyle otomotiv şirketleri arasında en değerli 2. şirket. Tesla, diğer firmalar gibi benzinli otomobiller üretecek olsaydı, muhtemelen bugünkü yerinde olmazdı. Firmayı bu konuma getiren en büyük faktör, üreteceği otomobillerde ısrarla elektriği seçmiş olması.

Tüm Reklamları Kapat

Bu yazıda elektrikli motorların nasıl çalıştığına, neden elektrikli otomobillerin bu kadar popüler olduğuna değineceğiz. Bunu anlamak için ilk önce benzin ve hava kullanan içten yanmalı motorların nasıl çalıştığını bilmeliyiz.

İçten Yanmalı Motor Nasıl Çalışır?

Öncelikle, motorların kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye çeviren mekanik bir cihaz olduğunu söyleyerek başlayalım. İçten yanmalı motorlar, benzin ve temiz havayı kullanarak, mekanik enerji elde ederler. Bir içten yanmalı motorda, yanma odası denilen bölüm içinde enerji elde edilir.

Tüm Reklamları Kapat

Gear Patrol

Bir içten yanmalı motor, 4 aşamada çalışır: Emme, sıkıştırma, yanma ve egzoz:

  • Emme aşamasında benzin ve temiz hava karışımı yanma odasına çekilir.
  • Sıkıştırma aşamasında karışım bir pistonun yukarı itilmesiyle sıkıştırılır. Bu sayede basınç ve sıcaklık artımı sağlanır.
  • Yanma aşamasında ise, sıkıştırılan karışım bir kıvılcımla ateşlenir. Açığa çıkan güç sonucu yukarıya çıkmış olan piston aşağı hareket eder. Oluşan küçük patlama ile hareket elde edilir.
  • Son olarak egzoz aşamasında ise, aşağıda olan piston tekrar yukarı itilir ve atık gaz, egzoz sübabından dışarı bırakılır. Bu hareketle çevrim biter. Aynı döngü tekrarlanır.

Bu işlemi yapan birden fazla piston vardır ve bu düzenekler sonucu bir motor oluşur. Birden fazla pistonun bu emme-sıkıştırma-yanma-egzoz işlemini eşzamanlı yapmasıyla bir dönme hareketi elde edilir.

İçten Yanmalı Bir Motorun Temel Çalışması
İçten Yanmalı Bir Motorun Temel Çalışması
GrabCAD

Elektrikli Motorların Temel Çalışma Prensibi

Elektrikli araçlarda ise birden fazla çalışma prensibi bulmak mümkündür: tam elektrikli, hibrit, menzil artırıcı, şarj edilebilir hibrit sistem gibi... Ama bizim değineceğimiz tam elektrikli sistemler.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Elektrikli Bir Aracın İç Yapısı
Elektrikli Bir Aracın İç Yapısı
Alternative Fuels Data Center

Tam elektrikli araçlarda batarya, şarj portu, DC/DC çevirici, elektrik motoru, yerleşik şarj cihazı, güç elektroniği kontrolörü, traksiyoner batarya, şanzıman ana bileşenlerdir.

  • Batarya: Elektrik gerektiren bütün şeylere elektrik sağlar.
  • Şarj Portu: Bataryanızı şarj istasyonlarında, şarj kablolarıyla şarj yapmanızı sağlar.
  • Traksiyoner Batarya: Siz yolda giderken, motorun kullanması için elektrik depolar.
  • DC/DC Çevirici: Bu araç, arabayı kullanmayı veya bataryayı tekrar şarj etmek gerektiğinde traksiyoner bataryadan gelen yüksek voltajlı doğru akım elektrik enerjisini daha düşük voltaj doğru akım elektrik enerjisine çevirir.
  • Güç Elektroniği Kontrolörü: Bu araç, traksiyoner batarya tarafından iletilen enerjiyi, elektrik motorunun hızını ve ürettiği torku kontrol altında tutar.
  • Yerleşik Şarj Cihazı: Şarj portu vasıtasıyla gelen AC akımı, traksiyoner bataryayı şarj etmek amacıyla DC akıma çevirir.
  • Şanzıman: Hareket sağlamak için, elektrik motorundan gelen mekanik gücü tekerleklere aktarır.

Bir elektrikli araçtayken pedala bastığınızda, pedala bağlı olan potansiyometreler (değişken dirençler), pedala ne kadar kuvvet uyguladığınızı motor kontrolörüne iletir. Motor kontrolörü ise, uyguladığınız kuvvet ile doğru orantılı olarak, bataryadan belirli gücü motora iletir. Böylece hızınızı kontrol edebilirsiniz.

Bu, buraya kadar öğrendiklerimiz sayesinde yapabileceğimiz basit bir tanım. Ama elektrikli araçları tam olarak anlamak istiyorsak, elektrik motorlarının nasıl çalıştığını bilmemiz gerekir.

Elektrik Motoru Nasıl Çalışır?

Bir elektrik motorunda 6 temel parça vardır: armatür, çevirici, fırçalar, dingil, alan mıknatısı, güç kaynağı. İçten yanmalı motorların aksine, elektrik motorları kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye dönüştürmez. Adından da anlaşılabileceği gibi, elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevirir.

Elektrikli Motorların Çalışması (armature: armatür, axle: dingil, brushes: fırçalar, commutator: çevirici)
Elektrikli Motorların Çalışması (armature: armatür, axle: dingil, brushes: fırçalar, commutator: çevirici)
how stuff works

Elektrik motorlarında mıknatıs, çalışma prensibinin merkezinde yer alır. Bataryadan gelen elektrik enerjisiyle, mıknatıslar ve bobin yardımıyla manyetik alan oluşturulur. Bu manyetik alanda ortadaki armatür sürekli döner.

Tüm Reklamları Kapat

Elektrik motorları, benzinli araçlardaki içten yanmalı motorlar gibi kaputta bulunmazlar. Tekerleklere bağlı olacak şekilde konumlandırılmışlardır.

Elektrikli bir araçta elektrik motorunun konumlandırılması
Elektrikli bir araçta elektrik motorunun konumlandırılması
Save on Energy

Neden Elektrikli Araçlar?

Günümüzde Dünya, küresel iklim değişikliği açısından oldukça kötü bir gelecekle karşı karşıya. Küresel ısınmada ise çok önemli bir faktör var: Karbondioksit salınımı.

Karbondioksit salınımında, benzinli/dizel araçların rolü oldukça büyük. Ülkelerin fosil yakıt tüketimi, küresel ısınmayı dikkate değer bir biçimde arttırıyor. Bu konuda Avrupa Komisyonu ve Hollanda Çevre Değerlendirme Ajansı'nın verilerine bakacak olursak, Dünyayı en çok kirleten ülke Çin. Yıllık 10.5 milyar ton CO2 salınımıyla bu konumda.

Dünya CO2 Emisyon Grafiği
Dünya CO2 Emisyon Grafiği
Euronews

Eğer bu salınımı azaltmak istiyorsak, fosil yakıt tüketiminden vazgeçmeli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmeliyiz. Günlük hayatımızda bu enerji türünü kullanabileceğimi bir tür de arabalar. Bu konudaki tartışmalarla ilgili bir perspektifi buradan okuyabilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Elektrikli Araçlar Neden Bu Kadar Popüler Neden Tercih Edilmeli?

Elektrikli araçları artık insanlar "yürüyen bir bilgisayar" olarak nitelendiriyorlar. Zira Tesla'nın otonom sürüş teknolojilerine bakarsak bu söylemi doğru kabul edebiliriz. Yeni nesil elektrikli araçlar sadece motorda değil, iç kabinde ciddi değişiklikler yaşadı.

  1. Çevreciler. Elektrikli araçları tercih edecek olmamızın bir diğer sebebi de soluduğumuz hava. Biraz önce bahsettiğimiz gibi, egzozdan dışarı salınan atık gaz sadece küresel ısınmayı arttırmıyor, insan sağlığı için son derece zararlı. Egzoz gazı içinde karbonmonoksit, hidrokarbonlar ve azot oksit barındırır ve bu gazlar insan sağlığı için zararlıdırlar.
  2. Bakım. Elektrikli araçlar, diğerlerine nazaran daha az hareketli aksana sahiptir. Yağ değişimi gibi konular söz konusu olmadığı için diğerleri gibi bakım sorununu olmayabilir ancak bu noktada elektrikli araçların bataryaları problem olabilir. Pil ömrü, iklim şartları ve kullanım sıklığı gibi değişkenler dolayısıyla değişebilir. Bu konuda hala ar-ge çalışmaları sürüyor.
  3. Sessiz. Motor yapısı tamamen farklı olduğundan, sessiz çalışırlar.

Elektrikli araçlar tabii ki her açıdan diğerlerinden iyi değiller. Gelişimleri boyunca şarj istasyonlarının eksikliği, menzillerinin düşüklüğü, yeterince güçlü araçlar olmamaları, fiyatları, çevre kirliliğine neden olmaları, çok ağır olmaları gibi birçok açıdan eleştirilere maruz kaldılar. Elektrikli araba üreticileri ve destekçilerinden bu eleştirilere çok sayıda cevap da verildi; hatta gelişmeleri takip ediyorsanız, birçok elektrikli araç üreticisinin bu sorunların üstesinden gelmeye başladığını görebilirsiniz. Bu öyle güçlü bir akım ki, geleneksel olarak içten yanmalı motorlarla özdeşleşen Ford gibi firmalar bile büyük bir hızla elektrikli araba endüstrisine yeniden giriş yapmaya başladılar bile.

Uzun lafın kısası, özünde çevreci olmaları, daha teknolojik olmaları gibi konular birçokları için cezbedici faktörler. Tabii ki karar, nihayetinde son tüketiciye kalmış vaziyette.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
41
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 17
  • Bilim Budur! 5
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Umut Verici! 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/05/2023 19:06:10 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8229

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Saç
Sağlık Personeli
Hafıza
Çekirdek
Mars
Kuyruksuz Maymun
Diyet
Zaman
Mitler
Tardigrad
Öne Çıkan
Olumsuz
Şehir Hastanesi
Hidrotermal Baca
Haber
Entomoloji
Zehirli Mantar
Canlı Cansız
Mit
Yangın
Nörobiyoloji
Koruma
Elektrik
Mutasyon
Evrenin Genişlemesi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Ay Kraterindeki Dev Teleskop Ne İşe Yarayacak?
Ay Kraterindeki Dev Teleskop Ne İşe Yarayacak?
Körler ve Sağırlar Rüya Görür mü?
Körler ve Sağırlar Rüya Görür mü?
Acı Yemek Basur Yapar Mı?
Acı Yemek Basur Yapar Mı?
Tatil Ortası Depresyonu: Tatil İnsanları Neden Üzüyor?
Tatil Ortası Depresyonu: Tatil İnsanları Neden Üzüyor?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Altıntaş, et al. Elektrikli Araçların Diğerlerinden Farkları Nelerdir?. (30 Ocak 2020). Alındığı Tarih: 28 Mayıs 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8229
Altıntaş, B., Bakırcı, Ç. M. (2020, January 30). Elektrikli Araçların Diğerlerinden Farkları Nelerdir?. Evrim Ağacı. Retrieved May 28, 2023. from https://evrimagaci.org/s/8229
B. Altıntaş, et al. “Elektrikli Araçların Diğerlerinden Farkları Nelerdir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 30 Jan. 2020, https://evrimagaci.org/s/8229.
Altıntaş, Berat. Bakırcı, Çağrı Mert. “Elektrikli Araçların Diğerlerinden Farkları Nelerdir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 30, 2020. https://evrimagaci.org/s/8229.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close